ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
----------

TIỂU LUẬN
MƠN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Đề bài: Anh/chị hãy phân tích ý nghĩa tác phẩm “Di chúc” của
Chủ tịch Hồ Chí Minh

SINH VIÊN THỰC HIỆN: LÊ THỊ MỸ ANH
MÃ SỐ SINH VIÊN: 20031304
MÃ LỚP HỌC PHẦN: POL 1001 3
GIẢNG VIÊN: NGUYỄN VĂN THẮNG

Hà Nội, tháng 4 năm 2022


Đối với các vĩ nhân, di chúc là một văn bản quan trọng không chỉ truyền đạt
nguyện vọng của người đã khuất mà còn mang giá trị tổng kết cuộc đời, sự nghiệp,
những di sản mà họ để lại cho thế hệ sau. Bản Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh
khơng chỉ là lời tổng kết về sự nghiệp cách mạng và phác thảo về tương lai dân tộc mà
còn là nơi tỏa sáng một nhân cách với triết lý nhân sinh cao cả của Chủ tịch. Bản Di
chúc là một văn kiện mang giá trị lịch sử to lớn, có ý nghĩa thời đại sâu sắc, là kim chỉ
nam chỉ đường cho dân tộc Việt Nam đi đến thắng lợi vinh quang. Chính vì vậy, em đã
chọn Bản Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh làm đề tài tiểu luận giữa kỳ cho môn học
Tư tưởng Hồ Chí Minh.

Bác Hồ viết bản Di chúc - Ảnh tư liệu của Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành nhiều thời gian và tâm huyết tự mình lặng lẽ
chuẩn bị để hồn thành bản Di chúc trong vòng 4 năm (1965 - 1969), giữa lúc cuộc
kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân ta đang diễn ra ác liệt, đầy gian khổ,

hy sinh.

2

Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh chứa đựng nhiều nội dung quan trọng về
công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng; bồi dưỡng thế hệ trẻ; nâng cao đời sống nhân


dân, về đoàn kết quốc tế, về cuộc kháng chiến chống Mỹ và những công việc sau khi
giành thắng lợi, một số việc riêng của Người,… Mỗi nội dung là những vấn đề cơ bản
và xuyên suốt của cách mạng Việt Nam ở những giai đoạn khác nhau.
Bản Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh có nhiều giá trị quan trọng, song theo
tơi tác phẩm có những giá trị sau:
Thứ nhất, Di chúc là tâm nguyện, tình cảm, ý chí, niềm tin của Chủ tịch Hồ Chí
Minh dành cho dân tộc Việt Nam. Người đón nhận quy luật của cuộc sống bằng phong
thái ung dung, tự tại, chuẩn bị cho việc ra đi của mình. Với niềm tin mãnh liệt, tinh
thần lạc quan và trách nhiệm với cách mạng, Người dự báo về thắng lợi của cuộc
kháng chiến chống Mỹ, chỉ dẫn những việc cần làm sau khi giành thắng lợi. Di chúc là
tâm sự của người nguyện hi sinh hạnh phúc riêng để cống hiến cho đất nước, dân tộc
Việt Nam.
Thứ hai, Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là tổng cơng trình về lý luận và
tổng kết thực tiễn cách mạng Việt Nam, là văn kiện có giá trị vơ cùng to lớn đối với
q trình cách mạng và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, vạch ra phương hướng
cho cách mạng Việt Nam cả hôm nay và trong tương lai, đặc biệt là công tác xây dựng,
chỉnh đốn Đảng và quan hệ quốc tế.
Người nhấn mạnh: “Đảng ta là một đảng cầm quyền”, nên Đảng phải ln vững
mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, gắn bó máu thịt với nhân dân, nâng cao bản chất
giai cấp công nhân, lấy chủ nghĩa Mác- Lênin làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động của
Đảng. Người nêu các vấn đề cốt yếu để xây dựng Đảng vững mạnh: giữ gìn mối đồn
kết trong Đảng, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc tự phê bình và phê

bình, rèn luyện đạo đức cách mạng, nêu cao tinh thần trách nhiệm của Đảng viên. Chủ
tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm về cơng tác chỉnh đốn Đảng, khẳng định việc cần
làm trước tiên sau cuộc kháng chiến chống Mỹ là chỉnh đốn Đảng, đây vừa là nhiệm
vụ chiến lược, vừa là công việc thường xuyên giữ vai trò lãnh đạo của đảng cầm
quyền.
Trải qua nửa thế kỷ thực hiện theo Di chúc Bác Hồ, Đảng đã lãnh đạo đất nước
Việt Nam giành được nhiều 3thành tựu to lớn về nhiều mặt trong xã hội. Trong giai
đoạn hiện nay, Đảng đưa ra nhiều giải pháp để giữ vững vai trò Đảng cầm quyền như
xác định nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; dựa


vào dân để xây dựng Đảng, ban hành Chỉ thị 05-CT/TW về “Đẩy mạnh học tập và
làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Hội nghị lần thứ 4 BCH TW
khóa XII ban hành Nghị quyết 04-NQ/TW về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng;
ngăn chặn đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu
hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, nhiều cuộc chiến chống tham
những, quan liêu,.. đạt được nhiều kết quả, giúp nhân dân phấn khởi, củng cố thêm
niềm tin của nhân dân vào Đảng.
Di chúc cho thấy tầm nhìn xa trơng rộng, thấm đượm tinh thần nhân văn của
Người về sự nghiệp giải phóng và phát triển con người. Chủ tịch quan tâm sâu sắc đến
các đối tượng cụ thể, nhất là với thế hệ trẻ - đội hậu bị của Đảng, những người chủ
tương lai của đất nước. “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan
trọng và cần thiết”. Đảng cần bồi dưỡng lý tưởng cộng sản, rèn luyện đạo đức cách
mạng, giáo dục truyền thống yêu nước,.. cho đoàn viên và thanh niên để họ mang đầy
đủ phẩm chất vừa “hồng” vừa “chuyên”.
Có thể thấy, dù bối cảnh đất nước và trên thế giới đã có nhiều sự thay đổi với sự
sụp đổ của hệ thống XHCN ở Nga và Đông Âu nhưng lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí
Minh vẫn ln đúng. Đến nay Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã có 7.03
triệu thành viên trên tồn quốc. Nhiều đồn viên ưu tú đã trở thành lãnh đạo của đất
nước, trở thành tấm gương được nhiều người học tập và chính họ cũng trở thành người

dẫn dắt các thế hệ sau. Dưới sự quan tâm của Đảng, lực lượng đoàn viên vừa đông về
số lượng, vừa đảm bảo yêu cầu “vừa hồng”, vừa chuyên” của Chủ tịch. Trong thời đại
công nghệ số, phương thức giáo dục của Đoàn được chú trọng đổi mới theo hướng ứng
dụng các sản phẩm của công nghệ thông tin; những infographic, những baner tuyên
truyền, video, clip, trailer, đồ họa 3D, các hội nghị, cuộc thi trực tuyến, những thông
tin định hướng, chia sẻ, trao đổi trên Internet xuất hiện thường xuyên hơn, nhanh hơn,
nhất là khi mạng xã hội phát triển. Từ đó thu được nhiều thành tựu nổi bật, có thể kể
đến là chiến dịch tuyên truyền việc phòng ngừa dịch Covid-19 vừa qua.
Đồng thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh cịn căn dặn Đảng phải chăm lo cho cuộc
4 là chủ thể của sự ngiệp xây dựng và đổi mới đất nước.
sống của nhân dân, vì nhân dân

Đảng cần phải có kế hoạch để phát triển kinh tế - văn hóa, nhằm nâng cao đời sống
của nhân dân.


Hiện nay, Đảng đã ban hành nhiều chính sách xã hội phục vụ lợi ích của nhân
dân, nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần người dân. Các cuộc vận động,
phong trào thi đua yêu nước được đông đảo nhân dân hưởng ứng như “Toàn dân đoàn
kết xây dựng nơng thơn mới, đơ thị văn minh”, “Tồn dân đồn kết xây dựng đời sống
văn hóa ở khu dân cư”,… đã và đang góp phần làm thay đổi diện mạo đất nước. Nhà
nước cũng đầu tư kinh phí để xóa đói giảm nghèo, thực hiện an sinh xã hội.
Người dặn dò trong Di chúc về mối quan hệ với phong trào quốc tế cộng sản
cần coi trọng nguyên tắc đoàn kết quốc tế dựa trên “nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và
chủ nghĩa quốc tế vơ sản, có lý, có tình”. Đặt trong bối cảnh thế giới hiện nay, hệ
thống chủ nghĩa xã hội có nhiều biến đổi, nhất là những diễn biến phức tạp trong khu
vực và thế giới gần đây càng cho chúng ta thấy nhãn quan của Người, chứng tỏ bản Di
chúc có ý nghĩa thời sự sâu sắc.
Thấm nhuần lời dạy của Bác, Nhà nước ta luôn chủ động hội nhập quốc tế, xây
dựng nền ngoại giao độc lập, tự chủ, rộng mở, đa phương, đa dạng trên tinh thần Việt

Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước, phấn đấu vì hịa bình, độc lập và
phát triển, nâng cao uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Thứ ba, Di chúc bàn về con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, xuất
phát từ thực tiễn Việt Nam. Đó là sự kết tinh tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc
và chủ nghĩa xã hội, vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin vào bối cảnh Việt Nam, mối
quan hệ giữa công bằng và tiến bộ xã hội, giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn
hóa, sức mạnh đại đồn kết dân tộc và sức mạnh thời đại, tư tưởng coi dân là gốc, chủ
thể trong sự nghiệp xây dựng đất nước.
Thứ tư, Di chúc là tác phẩm nghệ thuật tầm cỡ của một nhà văn hóa lớn, là phác
thảo về lý luận sự nghiệp đổi mới ở nước ta.
Di chúc phác thảo những vấn đề quan trọng trong việc đổi mới đất nước. Việc
đổi mới là tất yếu để phát triển, nhưng đổi mới lại là một quá trình gian khổ, “một
công việc cực kỳ to lớn, nặng nề và phức tạp”, là “cuộc hiến đấu chống lại những gì đã
cũ kỹ, hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi”. Vì vậy, Người yêu cầu Đảng
5 rõ ràng.
phải có kế hoạch thật tốt, cụ thể,

Trong cơng cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc, đặc biệt qua 36 năm tiến hành
công cuộc đổi mới đất nước, Đảng và nhân dân ta đã đạt được nhiều thành tự to lớn.


Những thành tựu đó đã tạo điều kiện để đất nước ta “ngày càng đàng hoàng hơn, to
đẹp hơn”, vững bước trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, chứng minh sức
mạnh vĩ đại của nhân dân dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng.
Giá trị văn hóa của Di chúc dẫn ra mục tiêu phát triển của nền văn hóa Việt
Nam; trù tính, dự liệu về những cuộc vận động lớn giáo dục văn hóa trong tồn dân,
lấy văn hóa chính trị của Đảng và văn hóa trong thể chế nhà nước làm sức mạnh tiêu
biểu để thuyết phục nhân dân. Đồng thời, qua lời dặn dò về việc riêng, ta thấy khát
vọng hình thành một loại hình văn hóa mới đảm bảo cơ sở tự nhiên bền vững cho cuộc
sống con người - văn hóa sinh thái.

Trong thời đại hiện nay, do những hành động phá hoại tự nhiên của con người
đã khiến cho mối quan hệ giữa con người với tự nhiên trở nên xấu đi, mơi trường ơ
nhiễm, Trái đất nóng lên, hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu,…. thì mới thấy rằng
những điều Bác dặn trong di chúc vẫn giữ nguyên tính thời sự, tính hiện đại, đính
hướng cho nhân loại xây dựng thế giới bình yên, văn minh.
Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ gói gọn trong 1.000 từ, nhưng đã thể
hiện đậm nét tư tưởng, phẩm chất đạo đức trong sáng tuyệt vời của Chủ tịch Hồ Chí
Minh. Di chúc là một văn kiện lịch sử vô giá, kết tinh những điểm cốt yếu, tinh hoa
của tư tưởng, đạo đức và phong cách của tư tưởng Hồ Chí Minh, mãi mãi là nguồn sức
mạnh tinh thần dẫn dắt toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta trên con đường xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Năm mươi năm trôi qua kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đi vào cõi vĩnh hằng
nhưng tên tuổi, sự nghiệp vĩ đại cùng tấm lòng nhân ái của Người vẫn sống mãi trong
trái tim mỗi người dân Việt Nam. Bản Di chúc của Người là một chúc thư của vị lãnh
tụ thiên tài, một nhà cách mạng tài ba lỗi lạc, một chiến sĩ cộng sản suốt đời phấn đấu
hi sinh vì tự do, hạnh phúc của nhân dân. Bản Di chúc đã trở thành một tác phẩm bất
hủ và Người là một nhà tư tưởng lớn của thời đại, Những lời căn dặn của Người trong
bản Di chúc trở thành kim chỉ nam soi đường cho đất nước tiến lên “sánh vai với các
cường quốc năm châu”.
6