421

HỌC TẬP VÀ NOI GƯƠNG
ĐỒNG CHÍ LÊ HỒNG PHONG,
THỰC HIỆN TỐT VIỆC XÂY DỰNG,
CHỈNH ĐỐN ĐẢNG THEO TINH THẦN
NGHỊ QUYẾT TRUNG ƯƠNG 4 KHÓA XI*

Thưa các vị đại biểu, các vị khách q,
Thưa các đồng chí và các bạn,
Trong khơng khí cả nước hân hoan mừng kỷ niệm 67 năm
Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, hôm nay chúng ta
họp mặt tại đây - trên quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ
đại, của Xơviết Nghệ - Tĩnh anh hùng, mảnh đất địa linh nhân
kiệt, giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng - để trọng
thể kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Lê Hồng Phong, Tổng
Bí thư của Ðảng ta thời kỳ 1935 - 1936, một trong những học trò
xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cộng sản kiên cường,
nhà lãnh đạo tài năng, một chiến sĩ nhiệt thành của phong trào
cộng sản và công nhân quốc tế, người đã hiến dâng trọn đời
mình cho sự nghiệp độc lập, tự do của Tổ quốc và hạnh phúc
của nhân dân.
____________
* Phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Lễ kỷ niệm 110
năm Ngày sinh đồng chí Lê Hồng Phong. Ðầu đề của Báo Nhân Dân, số ra
ngày 07/9/2012.


422

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

Thưa các đồng chí,
Đồng chí Lê Hồng Phong, tên khai sinh là Lê Huy Doãn,
sinh năm 1902 tại xã Thông Lạng (nay là xã Hưng Thông),
huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An, trong một gia đình nơng
dân lao động. Sinh ra và lớn lên ở một vùng quê có truyền
thống yêu nước, với nhiều sĩ phu nổi tiếng, tận mắt chứng kiến
cảnh đất nước lầm than, nhân dân lao động bị áp bức, bóc lột,
Lê Hồng Phong đã sớm ni trong mình tư tưởng u nước và
ý chí làm cách mạng.
Sau khi học xong sơ học yếu lược, Lê Hồng Phong đã rời
làng ra thành phố, đầu tiên ở Vinh, sau là Bến Thủy, sống cảnh
làm thuê, làm mướn. Không chịu đựng nổi cảnh bóc lột và áp
bức của giới chủ, Lê Hồng Phong và những người cùng tâm
huyết đã vận động anh chị em công nhân nổi dậy đấu tranh. Vì
lẽ đó mà Lê Hồng Phong bị đuổi việc.
Cuối năm 1923, Lê Hồng Phong cùng người bạn thân là
Phạm Hồng Thái bí mật sang Xiêm (Thái Lan) gặp các nhà yêu
nước Việt Nam. Năm 1924, Lê Hồng Phong sang Quảng Châu
(Trung Quốc) gia nhập nhóm Tâm Tâm xã và sau đó được gặp
lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, được Người giác ngộ cách mạng theo
chủ nghĩa Mác - Lênin. Kể từ đó, Lê Hồng Phong quyết tâm đi
theo con đường cứu nước của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc.
Năm 1925, Lê Hồng Phong gia nhập Hội Việt Nam Cách
mạng Thanh niên và tham dự lớp huấn luyện cán bộ do lãnh tụ
Nguyễn Ái Quốc tổ chức, trở thành một trong những cán bộ
lãnh đạo lớp đầu tiên của cách mạng nước ta. Ðồng chí đã được
học tập tồn diện về qn sự và chính trị tại Trường Qn sự
Hồng Phố, Trường Không quân ở Quảng Châu (Trung Quốc),
Trường Lý luận quân sự của lực lượng không quân Xôviết ở



HỌC TẬP VÀ NOI GƯƠNG ĐỒNG CHÍ LÊ HỒNG PHONG...

423

Lêningrát, Trường Ðào tạo phi công quân sự ở Bôritơlépxcơ
(Liên Xô). Sau khi tốt nghiệp, Lê Hồng Phong đã hoạt động
trong lực lượng Hồng quân Xôviết và nhận trọng trách liên lạc
giữa Ðảng Cộng sản Ðông Dương với Quốc tế Cộng sản. Trong
thời gian này, đồng chí được học tập lý luận cách mạng một
cách hệ thống tại Trường Ðại học Phương Ðông của Quốc tế
Cộng sản ở Mátxcơva, tốt nghiệp khóa ba năm (1928 - 1931),
sau đó vào học tiếp năm thứ nhất lớp nghiên cứu sinh.
Sau cao trào Xôviết Nghệ - Tĩnh (1930 - 1931), do sự khủng
bố dã man và tàn bạo của thực dân Pháp, cách mạng Việt Nam
gặp mn vàn khó khăn và tổn thất nặng nề. Hầu hết các Ủy
viên Trung ương, các Xứ ủy viên đều bị bắt hoặc bị sát hại;
hàng trăm cán bộ, hàng nghìn đảng viên bị bắt bớ, tù đày. Các
tổ chức đảng từ Trung ương đến cơ sở phần nhiều bị tan vỡ
hoặc tê liệt. Trước tình hình đó, tháng 11/1931, theo chỉ thị của
Quốc tế Cộng sản, Lê Hồng Phong về nước để lãnh đạo việc
khôi phục, phát triển tổ chức đảng, đưa cách mạng Ðông
Dương vượt qua giai đoạn khó khăn, hiểm nghèo.
Ðầu năm 1932, khi đến thành phố Nam Ninh, Quảng Tây
(Trung Quốc), Lê Hồng Phong đã chắp nối liên lạc với các
đồng chí trung kiên, cùng vạch ra Chương trình hành động
của Ðảng, được Quốc tế Cộng sản thơng qua. Chương trình
hành động của Ðảng là một văn kiện chính trị quan trọng,
khẳng định sự đúng đắn và nhất quán với đường lối cách

mạng được Ðảng ta vạch ra từ năm 1930, đánh giá cao thắng
lợi của quần chúng cách mạng trong cao trào 1930 - 1931,
đồng thời nghiêm khắc chỉ ra những sai lầm trong Ðảng và
đề ra yêu cầu kiên quyết khắc phục sai lầm, đưa cách mạng
tiến lên.


424

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

Tháng 3/1934, Lê Hồng Phong cùng một số đồng chí tiến
hành Hội nghị thành lập Ban lãnh đạo của Ðảng ở ngồi
nước (lúc đó gọi là Ban Chỉ huy ở ngồi của Ðảng). Ban Chỉ
huy ở ngồi có chức năng như một Ban Chấp hành Trung
ương lâm thời do đồng chí Lê Hồng Phong làm Bí thư, đồng
chí Hà Huy Tập là Ủy viên phụ trách công tác tuyên huấn.
Ban Chỉ huy ở ngoài đã chuẩn bị và quyết định triệu tập Ðại
hội lần thứ I của Ðảng họp tại Ma Cao (Trung Quốc) từ ngày 27
đến ngày 31/3/1935. Ðại hội đã thơng qua Nghị quyết chính trị,
Ðiều lệ Ðảng, một số văn kiện quan trọng khác và bầu Ban Chấp
hành Trung ương gồm 13 Ủy viên do đồng chí Lê Hồng Phong
đứng đầu.
Cuối năm 1934, Lê Hồng Phong dẫn đầu Ðoàn đại biểu
Ðảng ta đi dự Ðại hội VII Quốc tế Cộng sản họp tại Mátxcơva
(Liên Xô) từ ngày 25/7 đến ngày 25/8/1935. Ðồng chí đã trình
bày một bản báo cáo quan trọng về cuộc đấu tranh của các dân
tộc ở Ðông Dương và đã được Ðại hội đánh giá cao. Ðại hội
đã thông qua quyết nghị công nhận Ðảng Cộng sản Ðông
Dương là một phân bộ độc lập của Quốc tế Cộng sản và bầu

đồng chí Lê Hồng Phong làm Ủy viên Ban Chấp hành Quốc tế
Cộng sản.
Tháng 7/1936, tại Thượng Hải, đồng chí triệu tập và chủ
trì Hội nghị Trung ương bổ sung Nghị quyết Ðại hội lần thứ I,
chỉ đạo chuyển hướng tổ chức và sách lược của Ðảng, chủ
trương thành lập Mặt trận Thống nhất nhân dân phản đế rộng
rãi, bao gồm các hình thức đấu tranh, hình thức hoạt động
phong phú từ bí mật, bất hợp pháp đến công khai, bán công
khai, hợp pháp, nửa hợp pháp, nhằm mục đích “dự bị điều
kiện cho cuộc vận động dân tộc giải phóng được phát triển”,


HỌC TẬP VÀ NOI GƯƠNG ĐỒNG CHÍ LÊ HỒNG PHONG...

425

chuẩn bị về mọi mặt để đưa phong trào cách mạng chuyển sang
cao trào 1936 - 1939.
Tháng 11/1937, Lê Hồng Phong bí mật về Sài Gịn, cùng
Trung ương, tích cực chỉ đạo việc thực hiện chủ trương chiến
lược mới của Ðảng.
Ngày 22/6/1939, Lê Hồng Phong bị thực dân Pháp bắt
lần thứ nhất tại Chợ Lớn và kết án sáu tháng tù giam. Ngày
23/12/1939, chúng đưa đồng chí về quản thúc tại quê nhà ở
Nghệ An. Ngày 20/01/1940, đồng chí bị thực dân Pháp bắt lần
thứ hai, giam tại Khám Lớn, Sài Gịn; cuối năm 1940, chúng đày
đồng chí ra Cơn Ðảo. Tại đây, biết Lê Hồng Phong là nhân vật
quan trọng của Ðảng, thực dân Pháp tìm mọi cách tra tấn, hành
hạ rất dã man. Ðồng chí vẫn nêu cao chí khí cách mạng, khơng
khai báo một lời, đồng thời tích cực vận động và chỉ đạo anh

em tù đấu tranh chống địch đánh đập, chống lại những luật lệ
hà khắc của nhà tù. Sức khỏe suy kiệt dần vì địn thù và bệnh
tật, đồng chí đã trút hơi thở cuối cùng vào trưa ngày 06/9/1942
sau khi đã nhắn lại “Nhờ các đồng chí báo cáo với Ðảng rằng:
cho đến hơi thở cuối cùng, Lê Hồng Phong vẫn tin tưởng ở
thắng lợi vẻ vang của cách mạng”1.
Bốn mươi tuổi đời, hai mươi năm hoạt động cách mạng
liên tục, oanh liệt và đầy nhiệt huyết, đồng chí Lê Hồng Phong
đã hiến dâng trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang
của Ðảng và dân tộc. Ðồng chí đã để lại tấm gương sáng về đạo
đức cách mạng, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước, suốt đời
hy sinh cho độc lập, tự do của Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân,
____________
1. Lê Hồng Phong: Người cộng sản kiên cường (Hồi ký), Nxb. Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 2002, tr.15.


426

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

tận trung với Ðảng, tận hiếu với dân, son sắt thủy chung
với đồng chí, bạn bè, ln lạc quan tin tưởng vào thắng lợi của
cách mạng.
Thưa các đồng chí,
Cuộc đời hoạt động cách mạng và sự cống hiến của đồng
chí Lê Hồng Phong đã để lại cho chúng ta những bài học hết
sức q giá:
Là người chủ trì cơng việc của Ðảng trong thời kỳ
cách mạng thoái trào đầu những năm 30 của thế kỷ XX, khi cả

đất nước chìm ngập trong làn sóng khủng bố trắng của địch,
tưởng chừng khơng vượt qua nổi, đồng chí Lê Hồng Phong đã
cùng với Trung ương tiến hành một loạt công tác tỉ mỉ, kiên trì,
sáng tạo nhằm khơi phục Ðảng, khơi phục phong trào cách
mạng, giữ vững ý chí chiến đấu của nhân dân, nuôi niềm tin
vào sự tất thắng của cách mạng. Trong đó, việc đề ra Chương
trình hành động và lập Ban Chỉ huy ở ngoài của Ðảng là hai sự
kiện có tầm quan trọng hàng đầu. Ðồng chí đã kết hợp nhuần
nhuyễn được hai yêu cầu cơ bản trong công tác của một người
lãnh đạo là vừa quan tâm những vấn đề chiến lược, tổng quát;
vừa chỉ đạo những cơng việc cụ thể, thiết thực, có hiệu quả.
Trong những năm 1933 - 1934, cùng với việc đề ra Chương trình
hành động của Ðảng, đồng chí cịn dịch một số tài liệu và viết
cuốn sách Tình hình thế giới và cách mạng Ðông Dương để tuyên
truyền, vận động cách mạng. Ðồng thời cùng các đồng chí của
mình chỉ đạo lập ra các Ban Cán sự đảng ở Cao Bằng, Lạng Sơn,
cử người đi gây dựng lại các cơ sở đảng ở Hà Nội, Hải Phịng,
Hịn Gai...
Sau khi khơi phục được phong trào cách mạng, đồng chí
Lê Hồng Phong đã góp phần cùng Trung ương Ðảng chuẩn bị


HỌC TẬP VÀ NOI GƯƠNG ĐỒNG CHÍ LÊ HỒNG PHONG...

427

những tiền đề tư tưởng, chính trị và tổ chức cho việc hình
thành Mặt trận Dân chủ Ðơng Dương. Ðồng chí đã có cơng lớn
trong việc chuyển hướng chiến lược và sách lược đấu tranh
nhằm tập hợp rộng rãi quần chúng xung quanh Ðảng. Trong

thời gian bị địch giam cầm, quản thúc, đồng chí vẫn tham gia
trên mặt trận lý luận. Hàng chục bài viết của đồng chí được bí
mật gửi, đăng tải trên các tờ báo của Ðảng, nhất là báo Dân chúng,
thể hiện tinh thần chiến đấu ngoan cường, khơng một phút
nghỉ ngơi của người chiến sĩ cộng sản.
Có được sự trưởng thành như vậy, phần quan trọng là do
Lê Hồng Phong đã được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trực tiếp giáo
dục, đào tạo, rèn luyện và thường xuyên chỉ đạo. Từ một thanh
niên yêu nước đi tìm đường cách mạng, Lê Hồng Phong đã
sớm gặp được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, đến với Hội Việt Nam
Cách mạng Thanh niên và trở thành một học trò ưu tú của Người.
Ở Lê Hồng Phong, một trong những phẩm chất nổi bật là
tấm gương học tập và rèn luyện. Không được học tập đầy đủ
khi tuổi còn niên thiếu, lớn lên đi hoạt động cách mạng, đồng
chí càng khát khao trau dồi kiến thức, tranh thủ mọi điều kiện,
ở mọi lúc, mọi nơi để học tập. Trong thời gian ở Trung Quốc và
Liên Xô, Lê Hồng Phong đã trải qua nhiều trường, nhiều lớp; có
khi lớp học cũ chưa xong, hồn cảnh buộc chuyển sang lớp học
mới; học quân sự, học chính trị, học lý luận... Có thể nói, trong
số những cán bộ hoạt động cách mạng lúc bấy giờ, Lê Hồng
Phong là người được trang bị nhiều kiến thức ở nhà trường
nhất. Ðiều đó giúp đồng chí rất nhiều trong cơng tác, nhất là
khi phải chủ trì cơng việc trọng đại của Ðảng.
Ðồng chí ln gắn việc học tập với hoạt động cách mạng,
rèn luyện trong tổ chức và chỉ đạo thực tiễn. Việc chắp nối,


428

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)


liên lạc để khôi phục các tổ chức cơ sở đảng ở trong nước và
chủ trương đưa địa bàn hoạt động về trong nước thay vì chỉ
đạo từ xa đã nói lên điều đó. Lê Hồng Phong là một tấm gương
mẫu mực trong việc kết hợp giữa học và hành, lý luận và
thực tiễn.
Ðồng chí Lê Hồng Phong cịn là một nhà hoạt động quốc
tế nhiệt thành. Ở đồng chí, thể hiện rất sâu sắc lịng u nước
kết hợp với tinh thần quốc tế, cách mạng Việt Nam kết hợp với
cách mạng thế giới. Ðồng chí tìm thấy ở các nước bè bạn một
địa bàn hoạt động khi điều kiện trong nước cịn khó khăn;
một mơi trường học tập, rèn luyện thuận lợi; một nơi cùng
phối hợp, liên kết, ủng hộ lẫn nhau trong hoạt động cách mạng.
Chính nhờ mối liên hệ quốc tế đó mà nhãn quan chính trị và
tầm hiểu biết của đồng chí rộng rãi và sâu sắc hơn, giúp giải
quyết có hiệu quả hơn những nhiệm vụ cách mạng của nước ta
đặt ra thời kỳ đó. Trong những năm học tập tại Trung Quốc và
Liên Xơ, đồng chí đã được kết nạp vào Ðảng Cộng sản Trung
Quốc và Ðảng Cộng sản Liên Xô. Sau này, trên cương vị là
Ủy viên Ban Chấp hành Quốc tế Cộng sản, đồng chí càng có
điều kiện để cùng lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và Ðảng ta gắn kết
phong trào cách mạng Việt Nam với phong trào cách mạng thế
giới, giúp phong trào cộng sản quốc tế hiểu rõ hơn về cách
mạng Việt Nam, về Ðảng Cộng sản Việt Nam.
Ðồng chí Lê Hồng Phong là một tấm gương hiến dâng
trọn đời cho sự nghiệp cách mạng của Ðảng, của nhân dân.
Từ lúc lớn lên cho đến lúc hy sinh, đồng chí ln đặt lợi ích
của cách mạng lên trên lợi ích của cuộc sống riêng và hạnh
phúc gia đình. Bầu nhiệt huyết và trái tim cộng sản của đồng
chí ln ln dành cho Ðảng và nhân dân. Vì Ðảng, vì dân,



HỌC TẬP VÀ NOI GƯƠNG ĐỒNG CHÍ LÊ HỒNG PHONG...

429

Lê Hồng Phong chấp nhận mọi gian khổ hy sinh, từ biệt gia
đình bơn ba đi tìm đường cách mạng. Và cũng vì Ðảng, vì dân,
Lê Hồng Phong nhiều lần trở về nước để hoạt động, gây dựng
phong trào cách mạng, dù biết rằng kẻ thù ln rình rập, đe
dọa tính mạng; và đã hy sinh cả tình riêng, cả bản thân mình.
Người đồng chí, người bạn đời u dấu của đồng chí - chị
Nguyễn Thị Minh Khai - cũng bị địch bắt và kết án tử hình
năm 1941. Hai nhà lãnh đạo yêu quý của chúng ta đã hy sinh
vì nghĩa lớn, để lại đứa con thơ khi mới hơn hai tuổi.
Cuộc đời đồng chí Lê Hồng Phong trong như giọt sương
mai, đẹp như ánh dương buổi sớm.
Tấm gương chiến đấu kiên cường và sự hy sinh lẫm liệt
của đồng chí Lê Hồng Phong vì độc lập dân tộc và lý tưởng
cộng sản sống mãi trong trái tim các thế hệ người Việt Nam
chúng ta.
Thưa các đồng chí,
Nhân kỷ niệm 110 năm Ngày sinh của đồng chí Lê Hồng
Phong, chúng ta bồi hồi và xúc động ơn lại q trình hoạt động
cách mạng vẻ vang của đồng chí để học tập, phấn đấu theo
gương của đồng chí. Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí ln
nhắc nhở mỗi cán bộ, đảng viên hơm nay nêu cao ý chí cách
mạng, tự giác phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của
người cộng sản, kiên trì học tập nâng cao trình độ mọi mặt, tích
cực hoạt động thực tiễn, đặt lợi ích của Ðảng, của cách mạng và

nhân dân lên trên lợi ích cá nhân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì
sự nghiệp vẻ vang của Ðảng, của dân tộc.
Học tập và noi gương đồng chí Lê Hồng Phong và các bậc
cách mạng tiền bối khác, chúng ta tiếp tục thực hiện tốt việc xây
dựng, chỉnh đốn Ðảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4


430

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

khóa XI, tích cực đấu tranh chống các biểu hiện suy thối về tư
tưởng chính trị, đạo đức lối sống, đấu tranh chống chủ nghĩa cá
nhân, tệ quan liêu, tham nhũng và mọi biểu hiện tiêu cực khác;
xây dựng Ðảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, gắn bó
mật thiết với nhân dân, lãnh đạo toàn dân ra sức phấn đấu thực
hiện thắng lợi Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng, từng bước xây
dựng một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Xin chúc các vị đại biểu, các vị khách quý, các đồng chí và
bà con gia tộc đồng chí Lê Hồng Phong sức khỏe, hạnh phúc và
thành công.
Xin trân trọng cảm ơn.


431

VÌ MỘT ĐƠNG NAM Á HỊA BÌNH, ỔN ĐỊNH,
HỢP TÁC VÀ PHÁT TRIỂN*


Thưa Ngài Hiệu trưởng,
Thưa quý vị và các bạn,
Nhân dịp sang thăm chính thức Xingapo, hơm nay, tơi rất
vui mừng được đến thăm và gặp gỡ, trao đổi với các vị đại
biểu, các giáo sư, học giả, giảng viên và sinh viên tại Trường
Chính sách cơng Lý Quang Diệu - một trong những trường
danh tiếng của Xingapo và khu vực Đông Nam Á. Tôi xin
chân thành cảm ơn Ngài Hiệu trưởng, Giáo sư Kiso Mabubani,
và các bạn đã dành cho chúng tơi sự đón tiếp nồng hậu,
thân tình.
Chúng tơi bày tỏ sự đánh giá cao q trình xây dựng và
phát triển của Nhà trường. Chỉ trong một thời gian ngắn hoạt
động, từ Chương trình Chính sách cơng, giờ đây Trường Lý
Quang Diệu đã trở thành một trong những trường hàng đầu
trên thế giới về nghiên cứu và đào tạo chính sách cơng.
Có thể nói, Trường Chính sách cơng Lý Quang Diệu gắn
liền với quá trình phát triển đầy ấn tượng của Xingapo, một
trong những nước đang đi tiên phong trong phát triển kinh tế
tri thức, phát huy mạnh mẽ nhân tố con người dựa trên
____________
* Bài nói chuyện của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Trường Chính sách
công Lý Quang Diệu. Đầu đề của Báo Nhân Dân, số ra ngày 15/9/2012.


432

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

nguyên tắc nền tảng coi trọng hiền tài. Trường của các bạn với
đội ngũ giáo sư, giảng viên cao cấp và gần 400 học viên đang

theo học từ 50 quốc gia trên thế giới cũng là biểu hiện sinh
động của sự giao lưu, liên kết giữa các quốc gia, dân tộc trong
một thế giới đang tồn cầu hóa, là mơ hình hiệu quả của tinh
thần hợp tác và cống hiến.
Chúng tôi nhiệt liệt chúc mừng những thành tựu rất đáng
tự hào của Xingapo; chúc nhân dân Xingapo tiếp tục phát triển
đất nước ngày càng phồn vinh, không ngừng nâng cao uy tín ở
khu vực và trên thế giới. Chúc Trường Chính sách cơng Lý
Quang Diệu tiếp tục có nhiều thành quả mới trong đào tạo
nhân tài cho Xingapo và các nước trong khu vực.
Thưa quý vị và các bạn,
Chúng ta đang chứng kiến những biến đổi to lớn và sâu
sắc mà cuộc cách mạng khoa học và công nghệ cùng với q
trình tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế đem lại. Hịa bình, độc
lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển là xu thế lớn của thời
đại; song chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, xung đột sắc
tộc, tôn giáo, hoạt động can thiệp, lật đổ, khủng bố, tranh chấp
lãnh thổ, tài nguyên và các vấn đề an ninh phi truyền thống
khác... tiếp tục diễn ra phức tạp.
Xingapo và Việt Nam có may mắn nằm trong khu vực
châu Á - Thái Bình Dương và Đơng Nam Á, một khu vực đang
được cả thế giới đánh giá là phát triển năng động, nhiều tiềm
năng nhất, trở thành một đầu tàu tăng trưởng kinh tế của thế
giới, thu hút sự quan tâm của các nước lớn và các trung tâm
kinh tế - chính trị thế giới, nhưng cũng tiềm ẩn những nhân tố
gây mất ổn định, đe dọa hịa bình, an ninh và phát triển chung.
Tình hình đó vừa tạo thời cơ phát triển, vừa đặt ra những
thách thức gay gắt với tất cả các nước; đòi hỏi mỗi quốc gia



VÌ MỘT ĐƠNG NAM Á HỊA BÌNH, ỔN ĐỊNH...

433

trong khu vực phải đề cao trách nhiệm, tăng cường đoàn kết
nội khối và đẩy mạnh hợp tác với các nước và các tổ chức bên
ngồi để thúc đẩy hịa bình và thịnh vượng. Chúng ta cùng
nhau phấn đấu để Đông Nam Á ngày càng là một địa chỉ có sức
thu hút cao đối với các nhà đầu tư nước ngoài, các đối tác
thương mại và điểm đến hấp dẫn của du khách năm châu.
Từ lịch sử của dân tộc Việt Nam trong đấu tranh giành
độc lập, tự do và thống nhất đất nước trước đây, cũng như
trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay, chúng tôi đã đúc
kết bài học lớn về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời
đại, sức mạnh trong nước với sức mạnh quốc tế. Thấm nhuần
sâu sắc bài học đó, Việt Nam luôn thực hiện nhất quán đường
lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hịa bình, hợp tác và phát triển, đa
phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội
nhập quốc tế, sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có
trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Với đường lối đối ngoại
đó, chúng tơi đã thu được những thành tựu hết sức quan trọng,
làm cho vị thế quốc tế của Việt Nam không ngừng được nâng cao,
quan hệ quốc tế của Việt Nam ngày càng mở rộng. Tính đến
thời điểm này, Việt Nam có quan hệ ngoại giao với 180 nước,
trong đó đã xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với nhiều nước:
Trung Quốc, Nga, Anh, Đức, Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc, Tây
Ban Nha… Đảng Cộng sản Việt Nam có quan hệ với 206 chính
đảng ở 114 quốc gia trên thế giới; Việt Nam có quan hệ kinh tế thương mại với hơn 230 quốc gia và vùng lãnh thổ; quan hệ
đầu tư với gần 100 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới; là thành
viên của hơn 70 tổ chức quốc tế và khu vực.

Công cuộc đổi mới và mở cửa đã đem lại những thành
tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, làm thay đổi cơ bản bộ mặt của
đất nước Việt Nam. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn đang đứng trước


434

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

nhiều thách thức; những yếu kém nội bộ của nền kinh tế càng
bộc lộ rõ dưới tác động của cuộc khủng hoảng tài chính - tiền tệ
và suy giảm kinh tế tồn cầu. Trong tình hình đó, sự lựa chọn
của chúng tơi là tiếp tục đẩy mạnh tồn diện công cuộc đổi mới
để từng bước đưa nền kinh tế ra khỏi khó khăn, tiến tới phát
triển nhanh và bền vững.
Thưa quý vị và các bạn,
Chuyến thăm chính thức Xingapo lần này của tôi diễn ra
vào dịp các nước ASEAN chúng ta vừa kỷ niệm 45 năm Ngày
thành lập Hiệp hội và đang cùng nhau nỗ lực xây dựng Cộng
đồng ASEAN đồn kết, vững mạnh, có vị trí, vai trị trung tâm
trong các cấu trúc bảo đảm hịa bình, an ninh, hợp tác và phát
triển ở khu vực. Nhìn lại chặng đường phát triển 45 năm qua và
hướng đến những chặng đường phát triển tới đây của ASEAN,
chúng ta thấy khơng chỉ có thuận lợi mà cịn cả những khó
khăn, thách thức, đòi hỏi các nước ASEAN phải cùng nhau
hành động với tinh thần tin cậy, đoàn kết và hợp tác trên cơ sở
giữ vững các nguyên tắc cơ bản đã nêu trong Hiến chương
ASEAN, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong các cấu
trúc khu vực, phát huy vai trị chủ động của ASEAN trong việc
củng cố mơi trường hịa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực.

Với tư cách là một khu vực mở, ASEAN cần tiếp tục mở
rộng hợp tác cùng có lợi với các nước và các đối tác khác, không
nhằm chống lại bất cứ quốc gia hoặc liên minh nào. Với vai trò
trung tâm, ASEAN cần thúc đẩy các biện pháp nhằm bảo đảm
hịa bình, ổn định và an ninh chung của khu vực. Trong bối
cảnh quốc tế hiện nay, việc xây dựng một Cộng đồng ASEAN
đồn kết và vững mạnh có ý nghĩa quan trọng hơn bao giờ hết.
Việc tiến tới một Đơng Nam Á hịa bình, ổn định, hợp tác và
phát triển phồn vinh là mục tiêu chung của chúng ta.


VÌ MỘT ĐƠNG NAM Á HỊA BÌNH, ỔN ĐỊNH...

435

Gần đây, tình hình khu vực Đơng Nam Á có mặt trở nên
căng thẳng bởi những diễn biến phức tạp ở Biển Đơng, một
vùng biển có tầm quan trọng cả về địa chiến lược và địa kinh tế
đối với khu vực và thế giới. Đây là một thực tế đáng lo ngại. Là
một nước có liên quan trực tiếp, Việt Nam cam kết thực hiện
nghiêm chỉnh Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển
Đông (DOC) và Hướng dẫn thực hiện DOC giữa ASEAN và
Trung Quốc, Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo
giải quyết vấn đề trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc, cam
kết tích cực cùng các nước ASEAN thúc đẩy đàm phán để sớm
ký với Trung Quốc Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông
(COC) theo đúng tinh thần Tuyên bố sáu điểm của các Bộ trưởng
Ngoại giao các nước ASEAN về vấn đề Biển Đông. Đồng thời,
Việt Nam đề nghị các nước tơn trọng quyền lợi chính đáng của
Việt Nam là một quốc gia ven biển, trong đó có các quyền chủ

quyền và quyền tài phán đối với thềm lục địa và vùng đặc
quyền kinh tế đã được quy định trong luật pháp quốc tế, nhất
là Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982. Chúng
tôi cho rằng duy trì mơi trường hịa bình, ổn định ở khu vực là
mong muốn chung, lợi ích chung và trách nhiệm chung của tất
cả các nước thành viên trong ASEAN.
Là một thành viên của ASEAN, Việt Nam triệt để tuân thủ
nguyên tắc đã nêu trong Hiến chương ASEAN là: “Không tham
gia vào bất kỳ một chính sách hay hoạt động nào, kể cả việc sử
dụng lãnh thổ của một nước, do bất kỳ một quốc gia thành viên
ASEAN hay ngoài ASEAN hoặc đối tượng không phải là quốc
gia tiến hành, đe dọa đến chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ hay sự
ổn định chính trị và kinh tế của các quốc gia thành viên ASEAN”;
đồng thời, cam kết thực hiện nguyên tắc này với tất cả các nước
ngồi ASEAN, khơng lơi kéo, không tham gia liên minh của


436

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

nước này để chống lại nước khác. Việt Nam sẽ nỗ lực không
ngừng mở rộng sự hợp tác của bản thân mình và sự hợp tác của
ASEAN với các nước ngoài khu vực, nhất là với tất cả các nước
đối thoại của ASEAN, các nước lớn như Trung Quốc, Nga, Mỹ,
Nhật Bản, Ấn Độ…
Với tinh thần đó, đến nay Việt Nam đã tham gia một cách
có trách nhiệm tất cả các cơ chế hợp tác hiện có của ASEAN và
giữa ASEAN với các đối tác bên ngoài, coi ASEAN thực sự
là gia đình lớn thân thiết của mình, coi các nước đối tác là

những người bạn đồng hành không thể thiếu trên con đường
phát triển.
Thưa quý vị và các bạn,
Lần đầu tiên sang thăm chính thức Xingapo, quốc đảo
xinh đẹp và rất gần gũi với Việt Nam, được tận mắt chứng kiến
sự phát triển của đất nước các bạn, tơi thực sự có ấn tượng sâu
sắc về sự năng động và thịnh vượng của Xingapo, về sự hài hòa
giữa con người và thiên nhiên, cũng như về sự thống nhất
trong đa dạng của đất nước các bạn. Sự phát triển của Xingapo
là kinh nghiệm quý đối với Việt Nam khi chúng tôi đã và đang
đẩy mạnh công cuộc đổi mới, thực hiện cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước.
Nhân loại đang tiến vào kỷ nguyên kinh tế tri thức. Đây là
bước phát triển về chất của xã hội loài người. Và để không bị
tụt hậu, các nước đều phải quan tâm đầu tư mạnh mẽ cho phát
triển nguồn lực con người. Việt Nam cũng vậy, chúng tôi đã
xác định phát triển nguồn nhân lực là một trong những khâu
đột phá trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt
Nam. Chúng tôi đặc biệt đánh giá cao và rất quan tâm học hỏi
kinh nghiệm thành công của Xingapo trong việc thực hiện
chính sách ưu tiên đầu tư cho giáo dục, đào tạo, luôn coi


VÌ MỘT ĐƠNG NAM Á HỊA BÌNH, ỔN ĐỊNH...

437

nguồn lực con người là tài nguyên chủ đạo để phát triển đất
nước. Chúng tơi chân thành cảm ơn Chính phủ và nhân dân
Xingapo đã chia sẻ những kinh nghiệm và dành cho Việt Nam

sự giúp đỡ thiết thực, hiệu quả.
Thưa quý vị và các bạn,
Trong cuộc hội đàm sâu sắc, toàn diện, hiệu quả ngày 12/9
vừa rồi, tôi và Ngài Thủ tướng Lý Hiển Long rất vui mừng thấy
rằng, quan hệ Việt Nam - Xingapo đang phát triển tốt đẹp, mở
ra cơ hội thuận lợi cho việc thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác
giữa hai nước cũng như sự hợp tác trong ASEAN. Cách đây
gần mười năm, hai nước chúng ta đã ký “Tuyên bố chung về
Khuôn khổ hợp tác toàn diện trong thế kỷ XXI” và Hiệp định
khung kết nối, tạo khuôn khổ pháp lý và điều kiện thuận lợi
thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước.
Không phải ngẫu nhiên mà Xingapo là một trong những đối tác
đầu tư - thương mại hàng đầu của Việt Nam với kim ngạch
thương mại hai chiều đã đạt gần 9 tỉ USD; hợp tác trên các lĩnh
vực khác cũng đang phát triển rất năng động; số người Việt
Nam sang Xingapo và số người Xingapo đến Việt Nam ngày
càng nhiều. Đó là kết quả của sự hợp tác tin cậy và có chiều sâu
giữa hai nước. Chúng tôi coi trọng quan hệ với Xingapo, nỗ lực
thúc đẩy hợp tác với Xingapo và cho rằng, sự hợp tác sâu rộng,
chân thành và tin cậy giữa Việt Nam và Xingapo là nhân tố
quan trọng trong sự phát triển của mỗi nước, đồng thời góp
phần có ý nghĩa vào hịa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở
khu vực Đông Nam Á.
Năm 2013 sẽ là một dấu mốc quan trọng trong quan hệ
hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam và Xingapo, khi chúng ta cùng
nhau kỷ niệm 40 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao. Trên
nền tảng hợp tác vững chắc và sâu rộng đã tạo dựng được


438


VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

40 năm qua và để phát huy những tiềm năng hợp tác cịn rất
lớn, tơi và Ngài Thủ tướng Lý Hiển Long cùng các nhà lãnh đạo
khác của Xingapo đã nhất trí cùng nỗ lực phát triển hơn nữa
quan hệ Việt Nam - Xingapo đưa quan hệ lên tầm cao đối tác
chiến lược. Đây là quyết tâm chung và là kết quả quan trọng
của hội đàm cấp cao Việt Nam - Xingapo lần này.
Một lần nữa, tôi xin cảm ơn quý vị và các bạn đã đến dự
buổi nói chuyện ngày hôm nay. Chúng tôi kỳ vọng vào bước
phát triển trong tương lai của Trường Chính sách cơng Lý
Quang Diệu và mong muốn tiếp tục nhận được sự hợp tác và
giúp đỡ của Trường đối với việc đào tạo nguồn nhân lực chất
lượng cao cho Việt Nam.
Xin chúc Ngài Hiệu trưởng, Giáo sư Kiso Mabubani, toàn
thể quý vị và các bạn sức khỏe, hạnh phúc và thành công.
Xin cảm ơn.


439

MUỐN NGHE ĐƯỢC NHIỀU HƠN
VÀ HỌC TẬP NHIỀU HƠN*

GS. Kiso Mabubani (Hiệu trưởng Trường Chính sách
cơng Lý Quang Diệu): Thưa Tổng Bí thư, chúng tơi rất cảm ơn
Tổng Bí thư về bài phát biểu vừa rồi và cảm ơn Tổng Bí thư đã
đồng ý trả lời một số câu hỏi. Xin Tổng Bí thư cho phép hỏi câu hỏi
đầu tiên.

Như Ngài đã nói, chúng ta đang sống trong một thế giới đầy
thách thức. Và nước nào cũng phải đối mặt với thách thức. Vậy Ngài
có thể cho biết ba thách thức lớn nhất mà Việt Nam đang gặp phải
là gì?
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Việt Nam chúng tơi bên
cạnh những thuận lợi cơ bản. Ðó là chính trị ổn định, xã hội ổn
định, có truyền thống phát triển lâu đời, nhân dân giàu lịng
u nước, khối đồn kết dân tộc rất tốt và hiện nay đang mở
mang quan hệ với các nước trong khu vực và trên thế giới. Tuy
nhiên, trên con đường phát triển, chúng tôi cũng gặp rất nhiều
thách thức, khó khăn. Có thể kể ra nhiều, nhưng có mấy khó
khăn, thách thức lớn. Chúng tơi phải giải quyết mâu thuẫn giữa
yêu cầu muốn phát triển rất nhanh, bền vững với cơ sở hạ tầng
____________
* Đối thoại của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với các học giả, giáo sư,
sinh viên Trường Chính sách cơng Lý Quang Diệu (Xingapo) và các đại biểu
tham dự trong chuyến thăm chính thức Cộng hịa Xingapo của Tổng Bí thư
từ ngày 12 đến ngày 14/9/2012. Báo Nhân Dân, số ra ngày 18/9/2012.


440

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

cịn đang yếu kém, nguồn vốn cịn đang có hạn, nguồn nhân
lực cũng chưa được nhiều, nhất là nguồn lực chất lượng cao và
kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý không được như Xingapo. Ðây
là mâu thuẫn rất lớn.
Một thách thức khác nữa là chúng tôi xuất phát từ nền
kinh tế còn nghèo, thấp kém, lại trải qua hơn 30 năm chiến

tranh để lại hậu quả hết sức nặng nề. Các bạn biết, qua các cuộc
chiến tranh, Việt Nam chúng tơi hiện có 1,1 triệu liệt sĩ, 80 vạn
thương binh và hơn 5 vạn Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng. Bà Mẹ
Việt Nam Anh hùng của chúng tôi là danh hiệu đã được ghi
trong Hiến pháp tôn vinh những người Mẹ đã hy sinh từ 1 đến
9 - 11 người con, hy sinh người chồng, người cha, người anh em
trong gia đình vì cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Ðồng thời,
chúng tơi phải giải quyết, chăm lo chính sách cho mấy triệu
người, trong khi điều kiện kinh tế - xã hội cịn nghèo nàn, cơ sở
vật chất chưa có bao nhiêu. Và đường lối của chúng tôi là tăng
trưởng kinh tế phải đi đôi với bảo đảm tiến bộ và cơng bằng xã
hội, đặc biệt ưu tiên cho xóa đói, giảm nghèo, chăm sóc chính
sách xã hội, những người khó khăn, cơ nhỡ, ở thế yếu. Ðây là
yêu cầu rất lớn.
Một điểm nữa, nguồn nhân lực hiện nay của chúng tôi,
tuy giáo dục - đào tạo phát triển nhanh với hơn 22 triệu người
đi học và nhiều giáo sư, tiến sĩ... nhưng so với Xingapo thì
chúng tơi cịn rất thấp. Hơm trước, chúng tơi có đi thăm Trung
tâm Cơng nghệ cao và Ủy ban Phát triển Kinh tế của Xingapo,
tôi thấy các bạn đã chọn một khâu đột phá là nguồn nhân lực
chất lượng cao để phù hợp với thời đại phát triển kinh tế
tri thức.
Về cơ sở hạ tầng, các nhà doanh nghiệp của Xingapo và
các bạn đã biết quá rõ, đường sá, cầu cống, nhà cửa còn đang


MUỐN NGHE ĐƯỢC NHIỀU HƠN VÀ HỌC TẬP NHIỀU HƠN

441


thấp kém. Kinh nghiệm quản lý chưa có bao nhiêu, chúng tôi
mới đi vào kinh tế thị trường một thời gian ngắn, có rất nhiều
cái cần phải học tập các bạn Xingapo. Chính vì thế, trong cuộc
gặp gỡ với các doanh nghiệp hàng đầu của Xingapo, chúng tôi
đã bày tỏ mong muốn, các bạn đầu tư giúp Việt Nam về kinh
tế, thương mại, phát triển du lịch và các ngành nghề của Việt
Nam. Hơm nay đến với Trường Chính sách cơng Lý Quang
Diệu, chúng tôi mong muốn các bạn giúp đỡ Việt Nam nhiều
hơn nữa trong lĩnh vực đào tạo nhân lực chất lượng cao.
Học giả đến từ Viện Nghiên cứu Ðông Nam Á: Trung
Quốc đã xác định Biển Ðông là lợi ích cốt lõi. Và Trung Quốc cũng
nói là nếu cần thì sẽ sử dụng vũ lực để bảo vệ những lợi ích này.
Vậy, sự lựa chọn của các nước ASEAN và đặc biệt là của Việt Nam
là gì?
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Ðúng là Trung Quốc
gần đây thường tun bố Trung Quốc có lợi ích cốt lõi ở Biển
Ðông và nhiều nước trong khu vực cũng tuyên bố về chủ
quyền ở Biển Ðơng, trong đó Việt Nam chúng tơi cũng có
quyền chủ quyền, quyền tài phán ở Biển Ðông theo luật pháp
quốc tế và Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982.
Việt Nam và Trung Quốc, như các bạn đã biết, chúng tôi là hai
nước láng giềng gần sát nhau. Trung Quốc là nước lớn. Việt
Nam là nước nhỏ. Chúng tôi đã chung sống với nhau từ lâu
đời, hàng nghìn năm. Trong thời đại bây giờ, hai nước chúng
tôi luôn luôn khẳng định là cùng đi theo con đường xã hội
chủ nghĩa do Ðảng Cộng sản lãnh đạo, cùng theo chủ nghĩa
Mác mà như Ngài Hiệu trưởng nói là cũng có nghiên cứu.
Khơng chỉ là quan hệ hàng xóm láng giềng mà chúng tơi
ln ln nói với nhau, cịn là đồng chí, là anh em, nhân dân
thường xuyên qua lại thăm viếng lẫn nhau. Việt Nam chịu ơn



442

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

Trung Quốc rất nhiều. Trước khi chúng tôi thành lập Ðảng,
lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc của chúng tôi cũng từng hoạt động ở
Quảng Châu, Trung Quốc. Nhiều nhà lãnh đạo tiền bối của
chúng tôi cũng từng nghiên cứu ở Trung Quốc. Quan hệ rất gắn
bó. Trung Quốc đã giúp chúng tôi trong suốt những cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Chúng tôi
không bao giờ quên ơn các bạn Trung Quốc. Ðây là đường lối
chiến lược của chúng tơi.
Vừa rồi, riêng có vấn đề Biển Ðơng thì khơng phải chỉ có
quan hệ giữa Việt Nam - Trung Quốc mà nhiều nước có lợi ích
ở Biển Ðơng, như Philíppin, Malaixia, Brunây, Inđơnêxia... Thế
cịn Trung Quốc tun bố có lợi ích cốt lõi, đấy là việc của
Trung Quốc, cịn chúng tơi tun bố có chủ quyền, quyền chủ
quyền, quyền tài phán theo luật pháp quốc tế và trên thực tế
lịch sử những căn cứ của chúng tôi cũng là tun bố của chúng
tơi. Và Trung Quốc cũng nói rằng mỗi bên cứ tuyên bố chủ
quyền của mình. Nhưng đây là vấn đề còn phải giải quyết hết
sức lâu dài. Và nhìn ra thì khơng phải chỉ ở Biển Ðơng mà cịn
biển Hoa Nam; quan hệ giữa Nga với Nhật Bản, Nhật Bản với
Trung Quốc, Nhật Bản với Hàn Quốc, Hàn Quốc với Trung
Quốc, Philíppin với Trung Quốc, Malaixia với Trung Quốc...
Nhưng chủ trương của chúng tôi (như đã nêu trong phát biểu
tại Trường Chính sách cơng Lý Quang Diệu) và là đường lối
nhất quán: chúng tôi chủ trương mọi sự tranh chấp ở Biển Ðông

phải được giải quyết bằng phương pháp hịa bình, thương lượng
trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó cơ sở rất quan trọng là
Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 và Tuyên
bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Ðông (DOC) cũng như
Hướng dẫn thực hiện DOC giữa ASEAN và Trung Quốc. Và
tiến tới là Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Ðông (COC)


MUỐN NGHE ĐƯỢC NHIỀU HƠN VÀ HỌC TẬP NHIỀU HƠN

443

mà các nước ASEAN đang khởi động và tích cực thúc đẩy đàm
phán để sớm ký kết với Trung Quốc. Ngoài ra, chúng tơi cịn có
thỏa thuận chung. Năm ngối, tháng 10/2011, hai bên đã trình
bày đầy đủ lập trường và thống nhất ra một bản thỏa thuận về
sáu nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề tranh chấp trên
Biển Ðông giữa Việt Nam và Trung Quốc. Thỏa thuận này đã
được cơng khai trên tồn thế giới, chúng tơi rất nhất trí và tuân
theo bản thỏa thuận này. Ðương nhiên, lúc này, lúc khác có thể
có sự việc cụ thể này, sự việc cụ thể khác - đó là điều khó tránh
khỏi. Giữa hai nhà hàng xóm láng giềng cũng có những lúc
khơng hài lịng với nhau. Ngay trong một gia đình, như chúng
tơi đã nói với các bạn Trung Quốc, hai vợ chồng có khi cịn cãi
nhau; “chồng bát cịn có khi xơ” - Việt Nam chúng tơi có câu
tục ngữ như vậy; thì phải giải quyết một cách êm thấm vì lợi
ích của mỗi bên, vì lợi ích của khu vực và trên thế giới. Ðây là
chủ trương, quan điểm nhất quán của chúng tôi và mong các
nước ASEAN thông cảm, chia sẻ và hành động theo phương
hướng này.

Phóng viên báo của Nhật Bản: Ngài đánh giá như thế nào về
tranh chấp của Nhật Bản với Trung Quốc chung quanh quần đảo
Senkaku mà Trung Quốc gọi là Ðiếu Ngư...?
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Ðây là quan hệ giữa
Nhật Bản với Trung Quốc thì có lẽ bạn hỏi Nhật Bản, Trung Quốc
hay hơn là hỏi tơi. Vì khơng ai biết mình bằng những người
trong cuộc. Tơi nói ở đây cũng có thể nói được, nhưng võ đốn,
được lịng ơng này mất lịng ơng kia, thì khơng tiện. Bạn thơng
cảm cho.
Học giả đến từ Trường Chính sách cơng Lý Quang Diệu:
Việt Nam cũng như các nước Ðông Nam Á có chiến lược như thế
nào để đối mặt với tình trạng đơ thị hóa đang diễn ra ngày càng


444

VỮNG BƯỚC TRÊN CON ĐƯỜNG ĐỔI MỚI, TẬP 1 (2011 - 2014)

nhanh chóng? Làm thế nào để giải quyết vấn đề cung cấp dịch vụ cho
những người nghèo ở thành thị? Chiến lược của Việt Nam là gì và
hợp tác ở khu vực như thế nào để giải quyết vấn đề những người di
cư đang đổ mạnh về các đô thị lớn?
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Chúng tơi đang tiến
hành sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Việt Nam trước
đây, như các bạn đã biết, gần 90% là nông nghiệp. Ðiểm xuất
phát rất thấp và đang phấn đấu để cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa. Mục tiêu của chúng tôi là từ nay đến năm 2020 sẽ thực
hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam cơ bản trở
thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, trong đó có vấn
đề đơ thị hóa. Ðây là quy luật tất yếu của một nước đi lên từ

nông nghiệp: thay đổi cơ cấu lao động, cơ cấu dân cư, nhiều
người đi làm cơng nghiệp, dịch vụ thì đương nhiên có vấn đề
mới cần giải quyết. Chúng tơi đang chịu sức ép và nhân dân, bà
con nông dân từ nông thôn kéo ra thành thị khá đông - đây là
quy luật tất yếu - nhưng lại gặp mâu thuẫn là cơ sở hạ tầng, nhà
cửa, đường sá, các khu vui chơi, giải trí, trường học, bệnh
viện,... chưa xây dựng kịp với nhu cầu.
Chính vì thế, cũng phải có biện pháp để hạn chế số người
từ nông thôn ra thành thị, nhưng đây là biện pháp rất khó.
Chúng tơi đã có luật, trong đó quy định phải tơn trọng quyền
của người dân được lựa chọn nơi cư trú và đưa ra một số tiêu
chí. Trên thực tế, hiện nay dân cư từ nông thôn ra thành thị
rất đông. Riêng Thủ đô Hà Nội của chúng tôi, năm 1945 khi
Cách mạng Tháng Tám thành cơng mới có 25 vạn người. Cách
đây độ mươi năm, khi tơi làm Bí thư Thành ủy Hà Nội, dân số
mới chỉ có hơn 2 triệu người. Ðến bây giờ, dân số của Hà Nội
chúng tôi đã lên tới 6,5 triệu người, nếu kể cả số lượng người
vãng lai thì dân số Hà Nội phải lên tới hơn 7 triệu người.


MUỐN NGHE ĐƯỢC NHIỀU HƠN VÀ HỌC TẬP NHIỀU HƠN

445

Ðây là vấn đề rất lớn đặt ra đòi hỏi chúng tôi phải giải quyết,
xử lý về đất đai, nhà cửa, điện nước, trường học, bệnh viện...
Tôi thấy, Xingapo và một số nước như Inđơnêxia, đã có kinh
nghiệm và rất quan tâm giải quyết vấn đề đơ thị hóa, kể cả vấn
đề về môi trường, xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp. Tơi
mong nhận được kinh nghiệm từ phía các bạn Xingapo. Trong

cuộc gặp gỡ với các doanh nghiệp hàng đầu của các bạn, tơi
thấy có một số doanh nghiệp cũng đặt vấn đề đầu tư, hợp tác
xây dựng nhà ở cho những đối tượng khác nhau, trong đó có
những đối tượng có thu nhập thấp.
GS. Kiso Mabubani: Rất xin lỗi các bạn và cảm ơn Tổng Bí
thư vì Tổng Bí thư có chương trình dày đặc trong chuyến thăm
Xingapo lần này. Và bây giờ Tổng Bí thư sẽ phải rời Hội trường cho
chương trình tiếp theo. Tơi cho rằng, chúng ta đều nhất trí là đã học
hỏi được rất nhiều từ bài phát biểu và phần trao đổi của Tổng Bí thư.
Tổng Bí thư đã cho chúng ta biết những chi tiết rất sâu sắc trong tư
tưởng, quan điểm, đường lối của Việt Nam. Hy vọng chuyến thăm
lần này của Tổng Bí thư sẽ giúp quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và
Trường của chúng ta được đẩy mạnh hơn.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Một lần nữa, tôi xin cảm
ơn Ngài Hiệu trưởng và các quý vị, các bạn đã lắng nghe. Tiếc
là thời gian ngắn quá để có thể nghe được nhiều hơn ý kiến của
các bạn và học tập nhiều hơn. Nếu các bạn thấy cần thiết thì lần
sau sẽ bố trí chương trình dài hơn để được hầu chuyện các bạn.
GS. Kiso Mabubani: Xin trân trọng cảm ơn Tổng Bí thư.