HịnĐảoCácNhàVậtLýThiếuKinhNghiệm
K.Dombrovsky
Ngườidịch:MinhĐăngKhánh
Nhàxuấtbản:NXBTrẻ
Nguồnpdf:cxz27
Sốtlỗivàthựchiệnebook:tamchec
Ngàyhồnthành:10/09/2015
Ebooknàyđượcthựchiệntheodựán“SỐHĨASÁCHCŨ”củadiễnđànTVE-4U.ORG

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com


Mụclục
TRỊCHƠICHƯATHỂTHỰCHIỆNĐƯỢC
LỰCMASÁT
TẠIGAPETRUSHKINO
NHANHHƠNÂMTHANH
CÁIMÁYĐỊNHVỊ
NHỮNGNGƯỜIMOSKVAVÀXEHƠI"NGƯỜIMOSKVA"
CỬAHÀNGBÁNTEM
TRÊNBÈ
GIATỐCTRÁIĐẤT
ỞTHÁIBÌNHDƯƠNG


TRỊCHƠICHƯATHỂTHỰCHIỆNĐƯỢC
-Làmgìbâygiờ?-Yashkahỏi.
-Chẳngcógìmàlàmcả.-Vytkatrảlời.
-Chánơilàchán!-Seryoganói.
-Ừ,chánthật!-Alekxácnhậnvàngápdài.

Cáccậubéngồitrênbãicỏbênbờsơng,uểoảinhìnnhữngcụmbơng
trắngtrơitheodịngnước.Giócuốnnhữngcụmtomàuấytừcáccâydương
mọcởbờsơngbênkia.
- Nghỉ hè mà chẳng có việc gì làm cả thì đúng là chán ốm. - Yashka
nhậnxét.-Mongsaochochóngđếnngàyđitrạihè.
-Bọnmìnhsắpđượcđitrạihèrồi.Cịnmộttuầnnữathơicáccậuạ.Seryoganói.
Mộtconcáquẫyởbênbờ,tạothànhnhữngvịngtrịnchạylantrênmặt
nước.
-Chẳngphảimộttuần,màcịnnhữngmườingàynữakia…-Yashka
chữalại.-Thàcứđicâucámàlạihayđấy!
-Cậunàocũngđịiđicâu,nhưngchẳngcócậunàocâuđượccáchonó
rahồncả.-Alekphảnđối.
-Ấythếmàtớđãtừngbắtđượccáđấy!
-Đằngấybắtđượccábaogiờnào?
-Nămngối.
-Ồ,từđờitámhốnh!
Vytkanằmngửavànhìnlêntrời.
-Mộtchiếcmáybayđangbay.-Cậutanói.
-"TU-104".-Yashkaxácnhận.
-ChiếcmáybaynàysẽhạcánhởSheremetyevo[1]-Seryoganóithêm.


- Bây giờ mà được ngồi trên máy bay và bay đến một nơi xa lắc xa lơ thì
tuyệt quá, các cậu nhỉ? Bay sang Cuba, sang châu Phi, hoặc bay đến đảo
RapaNui[2]…Haytuyệthơnnữa,nếubâygiờcảmấyđứamìnhđượcởtrên
mộtchiếcbèrẽsóngTháiBìnhDương,điđếnvùngquầnđảoSanhơ…
-Phảiđấy!Đibèthìkhơngchêvàođâuđượcrồi.-Vytkatánthành.nhưngphảigắnvàochiếcbèấymộtcáimáyđitơmnữathìmớihay.
Mỗicậumộtpháchđềutưởngtượngmìnhđangởgiữađạidươngmênh
mơng,trongchiếcmáybayxunquacáctầngmây,hoặctrênchiếcbècó
gắnmáyđitơm.Sóngvỗầmầm,giórítquacácsợidâycăngtrênbè,hắt

vàomặtnhữngtianướcmặnvàthổiđếnhươngthơmlừngcủacáchịnđảo
phươngNam…Ướcmơrấthấpdẫn,nhưngnhanhchóngtanbiến,nhưphần
lớncácướcmơvẫnthườngvậy.
-Dẫusaothìbàtớcũngchẳngchotớđiđâu.-Aleknói.
-Cịntớthìmuốnđiđâucũngđược.Dĩnhiênlàđừngcóđilâuq…Seryogatiếptụcmơmộng.
Trong tất cả các mơn học ở trường, cậu ta thích mơn địa lý hơn cả.
Thựcra,sởdĩcậutathíchnhưvậykhơnghẳnlàchínhcáimơnhọcấy,mà
đúnghơnlàvìcậutamêđọcnhữngcuốntruyệnphiêulưumạohiểm."Đảo
châubáu","Đảobímật","Đảocáctàuđắm",vàtấttầntậtcác"Đảo…"khác
đềulànhữngcuốntruyệnưathíchcủaSeryoga.Cậutanóitiếp:
-Bọnmìnhcóthểđổbộlênmộthoangđảo.Bọncướpbiểncóthểsẽ
tiếncơngbọnmìnhởđấyvàbọnmìnhsẽđánhnhauvớichúng…
-Bâygiờchẳngcịnbọncướpbiểnnàonữađâu,ơngbạnơi.-Yashka
buồnbãnói.
-Ấylàtớgiảdụthế.Đãbảolà"cóthể"mà…Tấtnhiên,cuộcsốngbây
giờchẳngcịnlýthúnhưxưanữavìtấtcảđềutrởnênbìnhthường,tấtcả
đềuđãbiếttrước,hằngngàycứviệcđiđếntrườngvàcứviệchọc.Chỉcịn
mỗicáilolàlàmsaođừngcómàvớ"ngỗng"[3]thơi…Hẵngđểtớnóitiếpđã
nhé!Bọnmìnhsẽđánhthắnglũcướpbiểnấyvàgiảiphóngnhữngngườibị
chúnggiamcầm.Ởtrênđảo,bọnmìnhtìmđượcmộtcáikhochứacơman
nào là vàng, hay tốt hơn, không phải vàng, mà là uraniom, hoặc một chất
nguntửgìgìđó,rồibọnmìnhtrởvềMoskvavàđượcđóntiếpnhưnhững
anhhùngduhànhvũtrụấy.Mọingườiphảiphátghenvớibọnmình.


-Thếcậukhơngmuốnbaylênmặttrăngà?-Alekhỏi.
Tronglớp,Alekđượccoilàhọcsinhưutútồndiện.Cậutathíchnêu
rađủthứcâuhỏivàbaogiờcũnggiơtayphátbiểuđầutiêntrongcácbuổi
học.
-Tớkhơng muốnbay lênmặttrăng. Bâygiờ, tấtcảbọn họcsinh lớp

mộtđềumơướcbaylênmặttrăng,chuyệnđóchẳngcịngìlàthúnữa.
-Thếđổbộlênhoangđảothìthúư?
-Dĩnhiênlàthúrồi!Ởđấy,cóthểcóđủthứtrịmạohiểm.Bọnmình
sẽdựnglều,sẽđisăn…Cậuthửhìnhdungxem:sauđóvàogiờnghỉgiải
lao, tớ và cậu hệt như Tom Sawyer và Huckleberry Finn[4], lững thững đi
dọchànhlangtrongtrườngvàbọnmìnhsẽnóivớinhau:"Alek,cậucónhớ
lúcnhữngconhổxơngtớibọnmìnhởtrênđảohoangkhơng?…"
-Hổchỉxơngtừngconmộtthơi,ơngbạnạ!
-Thìtừngconmộtchứsao!Cóthểcóhaiconhổ,mỗiconxơngvào
mộtđứa…
-Thơiđicáccậuơi,cáccậuchỉbànrặtnhữngchuyệnchẳngđâuvào
đâucả!-Vytkanói.-Bâygiờlàmgìcịnđảohoangnàonữa?Tấtcảcácđảo
hoangđãđượckhámphátừđờinảođờinàorồiấyvàbâygiờngườitađang
thửbomởcácđảođó.Giờđây,nếucịncómộtcáigìđóchưaaibiếtđếnthì
chỉcịnởtrongkhoahọcvàkỹthuậtmàthơi.
-Thếmàcũngđịinói!Trongkhoahọc,mọithứcũngđãđượckhám
phátừđờitámhốnh!
-Đâumàbảolàmọithứ?
-Mọithứqđichứ!Máybayđãsángchếđượcrồinhé!Rađiơđãsáng
chếđượcrồinhé!Nănglượngnguntửđãchinhphụcđượcrồinhé!Các
contàuvũtrụđãbắtđầubayrồinhé!Cịnlạinhữnggìchochúngtakhám
phánữanào?
-Vẫncịnốithứmàchưaaibiết.-Vytkauểoảinhậnxét,mắtnheolại
vìánhnắnggắt.
Nằm ngửa mãi cũng bất tiện, Vytka quay sang nằm sấp và cậu ta bắt


đầutrơngrađườngcáithỉnhthoảnglạicómộtchiếcxehơichạyqua.
- Nhìn những chiếc xe hơi kia, tớ nghĩ bụng, người ta chế tạo xe hơi
mớivơlýlàmsao.

-Saolạivơlý?
-Vơlýlàởchỗphảichếtạoranhữngchiếcxephứctạp,baogồmcó
đếnhàngnghìnchitiết,vậymàtấtcảchỉđểchởcómấyngườihoặcmộttấn
gạch.
-Làmsaocóthểkhácđược?
-Tớkhơngbiếtlàmthếnàocả,nhưngvẫncóthểlàmkhácchứ?
-Vídụ?
-Chẳnghạn,nếunhưkhơngcịntrọnglượngnữa.Nếunhưtấtcảđều
khơng có một chút trọng lượng nào. Nếu như có được cái trạng thái hồn
tồnkhơngcótrọnglượngnhưởtrongtàuvũtrụấy.Cóthểcóđượcnhưvậy
khơng?Chodùkhơngphảiởtrêntráiđất,màởtrênmộthànhtinhnàokhác
đógiốngnhưtráiđất?Bấygiờ,tấngạchkiatớcóthểchỉcầncầmmộttay
nhưcầmquảbongbóngấy,vàmangnóđếnđâucũngđược,chẳngcầnphải
xecộgìcả.Hoặcnếukhơngcósứccảncủakhơngkhíthìxehơivàmáybay
cóthểcóhìnhdạngtùythích,chẳngaicịnphảiquantâmđếncáidạngthn
củachúngnữa…Tớtinchắcrằngđếnmộtlúcnàođấy,conngườisẽđạttới
tấtcảnhữngcáiđó.
-Cóthểsẽđạttới,nhưngvẫncịnlàlâu.-Yashkanhậnxét.
-Khơng,chóngthơi!Khoahọccóthểđạtđượctấtcảnhữnggìmàcậu
muốn.
-Ấythếmàtớchẳngmuốngìcả.
-Chẳnglẽcậulạikhơngmuốnmộtcáigìcảư,Yashka?
-Tớcũngcómuốnđấy,nhưngcáimàtớmuốnthìkhơngthểđạtđược.
Ởđây,khoahọcchẳnggiúpđượcgì.
-Thếcậumuốngì?
-Ồ,tớmuốnđủthứ.


-Thìhẵngcứnóithửxemnào!
-Tớcầnphảiđổimộtcontem,đólàcáimuốnthứnhất.Mộtcậucócon

temNaUyinhìnhchiếcbè"KonTiki[5]".Tớgạđổicáigì,cậutavẫncứlắc.
-Cậucịnmuốngìnữa?
-Gìnữaà?Thầygiáovậtlývừachotớchénmộtchú"ngỗng"vềđịnh
luật Archimède. Phải hủy bỏ định luật ấy đi, đó là cái muốn thứ hai. Nếu
không, tớ sẽ phải ngồi học vật lý suốt cả mùa hè. Cậu tưởng thế thì khối
lắmđấyphỏng?
-Sao,vìcáichuyệnchén"ngỗng"ấymàcậumuốnhủybỏcảđịnhluật
Archimèdeư?-Alekhómhỉnhhỏi.
-Tớthìthếnàocũngđượcthơi,miễnlàkhơngphảithilại.
Cáccậubạnphálêncười.
-Nếuvìchú"ngỗng"màphảihủybỏcácđịnhluậtthìcịngìlàmơnvật
lýnữa!-Vytkanhậnxétvớigiọngquyếtđốn.-Kểramàđượcthấynhững
gìsẽxảyđếnkhihủybỏmộtđịnhluậtnàođó,hoặcphátminhramộtđịnh
luậtmớithìcũnglýthúđấy.
Ởtrường,Vytkađượcthừanhậnlà"nhânvậtcóuytín"vềmọivấnđề
vậtlý,đặcbiệtlàsaukhicậutatựlàmđượcmộtchiếcmáythuthanhbán
dẫnbỏtúi,chỉnhỉnhhơnbaodiêmmộtchút.Việcđóthậmchíđãdẫnđến
mộtcuộcthảoluậnnghiêmchỉnhvềbảnđồánthiếtkếmộtchiếcmáynhắc
bàivơtuyếnđiệntửđểdùngtrongcáckỳthi.Bảnđồánbịlờđichỉvìngồi
Vytkara,khơngmộtcậunàothuộcnổibảnkýhiệumcxơ.
-Tấtcảcácđịnhluậtvậtlýđềuđượckhámphátừlâurồi,cũngnhưcác
đảohoangcủaSeryogaấy.-Aleknhậnxét.
-Chớcónóithế,Alek!-Vytkaphảnđối.-Trongvậtlý,ngườitaln
lnkhámpháramộtcáimớigìđó.Vànếungườitatìmđượccáchthayđổi
mộtsốđịnhluậtthìđiềuđósẽcómộtýnghĩatolớn.Hẵngcứlấythửlựcma
sát. Nếu như có thể thủ tiêu được lực ma sát chẳng hạn thì cậu khơng thể
tưởngtượngnổiviệcđósẽmanglạichotồnbộnềnkinhtếquốcdânmột
lợiíchlớnlaonhưthếnàođâu.Chiếcxehơiđangchạytrênđườngkia,các
cậucóbiếtnóphảixàihếttấtcảnănglượngchỉđểthắngđộc"cáianh"ma



sátkhơng?
-Tấtcảkiaà?
- Đúng thế! Chính tớ đã đọc trong quyển "Vật lý học vui": nếu một
chiếc xe hơi chạy trên đường bằng phẳng, khơng có dốc, thì tất cả năng
lượngxănghồntồnchỉtiêuthụvàomỗiviệclàthắngmasát.Masátbên
trongđộngcơ,masátgiữacácbánhxevàmặtđường,masátvớikhơngkhí,
vân…vân…Nếunhưlựcmasátbiếnmấtthìbấygiờcóthểchếtạođược
độngcơvĩnhcửu.Tấtcảcácmáymócđềuquaytựđộnghết.
-Khơngthểcóchuyệnấyđược.-Alekkhơngđồngý.
-Saolạikhơng?
-Lúcbấygiờ,địnhluậtbảotồnnănglượngsẽbịviphạm.Thậmchí
cácmáymócđềuquaytựđộngđượcthìchúngkhơngthểsảnramộtcơngcó
ích.Chúngchỉquaymộtcáchvơtíchsựmàthơi.
-"Nếunhư"vớichả"nếunhư"!-YashkangắtlờiVytka.-Làmsaomà
lựcmasátcóthểbỗngdưngbiếnmấtđược?Rặtnhữngchuyệnvớvẩn!
Yashkavốnlàmộtngườitheo"chủnghĩahiệnthực"vàcậutathường
tỏtháiđộrấthồinghiđốivớimọichuyệntưởngtượng.
-Chẳngcógìlàvớvẩncả!-Vytkavẫnkhơngchịu.-Bâygiờaicũng
biết:trongkhoahọchiệnđại,cầnphảisuynghĩmộtcáchđộcđáo,đồngthời
phảisuynghĩvớimộtđầuóccóphêphán.
-Ấy,chínhtớcũngđangsuynghĩvớimộtđầuóccóphê-êpha-ánđấy!
-Khơngphảiđâu.Đóchẳngquachỉlàvìchúngtađãquennghĩrằng
mọithứtrêntráiđấtnàyđãsắpxếpthếnàothìcứtheonhưthế,vàchúngta
thườngkhơngthểnàolàmkhácđược.Chođếnlúcconngườiđãbayvàovũ
trụvàtrongthựctếđãcảmnhậnrathếnàolàtrạngtháikhơngtrọnglượng,
thì lúc ấy người ta mới nhận ra rằng: khi mọi thứ đều khơng có một chút
trọnglượngnào,thìrấttiệnlợi.Hẵngtrởlạicáichuyệnmasát:trongxecộ,
ngườitaphảichếtạocácổbi,ổđĩađủcácloạivàcáchệthốngbơitrơnđặc
biệt,tấtcảchỉđểnhằmmỗimộtviệclàlàmgiảmmasát.Cịnnếutriệttiêu

đượchồntồnlựcmasát,thìbấygiờtấtcảcácxecộsẽgiảntiệnhơnhai
lần,vấnđềchunchởhànghóagầnnhưkhơngphảiđểýđếnnữavìmột
đầumáyđiêdencóthểkéotớihàngnghìntoatàu!Vàcóthểchạyvớibấtcứ


tốcđộnào…
-Chắcđằngấylấylàmtiếclàbâygiờkhơngcịnnhữngthầyphùthủy
cóthểlàmđượcnhữngphéplạnữachứgì?-Aleknói.
-Tiếcqđichứ!
-Bâygiờkhơngcịnnhữngthầyphùthủynữađâu.-Yashkavừabuồn
bã nhận xét, vừa lơ đãng chọc chọc cái gậy xuống đất ẩm. Sau đó, cậu ta
vungtayvàbựcbộinémcáigậygầnragiữasơng.-Rấttiếclàkhơngcịn
nữa.-Cậutanhắclạivớivẻtrầmngâm.
-Ồ,nếukhơngcịnnhữngthầyphùthủynữathìtacóthểtựnghĩramột
thầyphùthủycủariêngta,hệtnhưngườimàtađangcầnấy.-Vytkabàn.
-Cậuhãynghĩthửxem!
-Tớsẽthử…
…Thầyphùthủyxuấthiện,hồntồnkhơngainhìnthấy,dườngnhư
tựnhiênhiệnravậy.
Mộtphúttrướcđó,ngồicáccậubéra,trênbờsơngkhơnghềcómột
bóng người, ấy thế mà bây giờ lại có một người đàn ơng đứng tuổi, mặc
chiếcáobludơngdacũcókhóakéo,đangngồingaytrênbãicỏtrướcmặt
cáccậubénọ.Máitócơngtadàibạcphơ,chảilậtrađằngsau,nhẹnhàng
rungtronggió.Ơngtakhơngđiđến,màcứnhưlàtừđâuđóvụthiệnravậy.
Ngườiđànơngđómóctúilấyramộtcáikính,laukínhbằngchiếckhăn
taykẻcarơ,rồikhơnghiểuvìsaođútkínhvàotúi,tủmtỉmcườihỏiYashka:
-Cậutinchắcrằngbâygiờkhơngcịnthầyphùthủynữaư?
-Cháu…cháukhơngbiết…Ơngđiđếnđâybằngcáchnàomàchúng
cháukhơngnhậnraơng?
-Takhơngđiđâu…Tachỉhiệnrathơi.

Yashka nhấp nhổm và dịch ra xa một chút. Nhưng điệu bộ của người
đànơngnọcóvẻhiềnlành,vàơngtatiếptụctủmtỉmcười.
- Ta là một phù thủy, một phù thủy bình thường, như người ta vẫn
thườngnóiđếntrongtấtcảcácsáchấy.Chỉcóđiềutalàmộtphùthủyhiện


đại.Tachínhlàphùthủymàcáccậunóiđếnấy.
Yashkangắmnghíangườilạmặtvớivẻhồinghivàthậmchícịnhơi
cóáccảmnữa.
-Cháuđãtừngđượcthấynhữngphùthủyởrạpxiếcrồi.-cậutanóivới
giọngcoithường.-ngườitagiấumộtngườinhưvậyvàotrongmộtcáihịm,
sauđómởrathìthấyhịmrỗngtuếch…vàngườiđólạitừphíakiabướcra
vũđàirạpxiếc!
-Đóhẳnlàngườilàmtrịảothuật,cịntalàmộtphùthủy.
-Vậyơngcóthểlàmđượcgìnào?-Seryogahỏi.
-Tacóthểlàmđượcnhữnggìấyà?-Ngườilạmặthỏilại.-Tacóthể
làmđượcđủthứ.Chẳnghạn,tacóthểbiếtđượccáikhơngaibiết,thấyđược
cáivơhình,tínhđượccáiđãquavàcáisẽtới,tacóthểkhámphánhữngquy
luậtmớicủathiênnhiên.Tacịncóthểlàmđượcnhiềuthứkhácnữa.Nói
tómlại,tađangnghiêncứukhoahọc,màkhoahọcthìcóthểlàmnênmọi
thứ!
-Vậythì…-Seryogangẫmnghĩ,cốchọnmộtviệcgìthậtkhóđểngười
lạmặtlàmthử.-vậythì…ơnghãythayđổidịngnướcsơngkiađi!
- Ồ, việc đó dễ ợt! Các kỹ sư thời nay cịn nắn được cả những dịng
sơngấychứ!Cácbạnxemđây!
ConsơngMoskvaởchỗnàykhơngrộnglắmvàdịngnướctuykhơng
chảynhanh,nhưngcũngthấyrõ.Cáccậubénhìndịngsơng,thấynướcsơng
vànhữngcụmtơmàutrắngđangtrơixitheodịngbỗngdưngquayngược
trởlại.CáigậyxùxìmàYashkanémxuốngsơnglúcnãy,bâygiờquaytrịn
ởchỗxốynướcvàtrơingượcdịngngaygiữasơng.

-Cừq!-Seryoganói.
-Saoơnglàmđượcnhưthếạ?-Alekhỏi.
- Muốn hiểu tại sao, phải giải thích dài dịng lắm. Cần phải biết tốn
họccaocấpvàcácthứkhoahọcphùthủykhácnữa.
-Thếơngcóthể…-Yashkarụtrènói.


-Cóthểlàmgì?-Ngườilạmặthỏi.
-Thếơngcóthể…hủybỏđượcđịnhluậtArchimèdekhơngạ?
-Ainóigìmặcai,YashkathìchỉnóivềArchimède!-Alekchâmchọc.
-Sao,hủybỏđịnhluậtArchimèdeà?-ngườilạmặthỏilại.-Địnhluật
ấylàmphiềncáccậulắmư?
-Phảilàmsaođểcáiđịnhluậtấyhồntồnkhơngcịnnữa.Cháuđãăn
một con "2" về cái định luật ấy, bây giờ vì cái ơng Archimède ấy mà đến
mùathunày,cháuphảithilạimơnvậtlýđấy.
Thầyphùthủyngẫmnghĩ.
-Việcnàyhơikhóđấy,cáccậuạ…-Ơngtalúngtúngnhậnxét.-Có
thểnóilàkhơngthểthựchiệnđược.Cáccậucầnphảihủybỏhồntồnđịnh
luậtấysao?
-Dĩnhiênlàhồntồn!-Yashkanói.-Cháukhơngcầncáiđịnhluật
ấy.
-Khơng,takhơngthểhủybỏhồntồnđịnhluậtArchimèdeđược.Nếu
cáccậumuốncáigìkhácthìcứnóira.
Tacóthểđổidịngthờigian,kéodàikhơnggian,baytrênchiếcmáy
baycóphéplạvớivậntốcánhsáng…
-Việcđóchẳngcógìlàlýthúcả.-Yashkanói.-Mọingườiđềucóthể
baynhưthếtrênmáybay.Chaoơi,baytrênmáybaymàcũngbảolàmột
phéplạ!
-Tamuốnnóilàbaytrênchiếcthảmbay.
-Cũngvậythơi!

-Ởtrênấychắclàgióthổighêlắm.-Aleknói.
- Thế có nghĩa là ông không thể hủy bỏ được các định luật vật lý? Vytkahỏi.
Người lạ mặt im lặng, dường như đang cân nhắc các khả năng của
mình.


-Khơng.-Ơngtatrảlời.-khơngaicóthểlàmđượcviệcđó.
-Vậythìơnglàphùthủyloạinàođây?Hayđócũngchỉlàchuyệntào
laothơi?-Yashkathốtlên.
NgườilạmặtnhìnYashkachằmchằmvàkhẽbúngngóntaynhưnhững
phùthủyvẫnthườnglàmlúctrổphéplạ.
Đúnglúcấy,Yashkacảmthấycậutakhơngcịnngồitrênbãicỏnữa,
màlạilượnmộtcáchdễdàngởtrênkhơng,tựanhưphicơngtrongkhoảng
khơngvũtrụấy.Mộtlàngiónhẹtừtừđưacậutavềphíasơng.
-Ơicáccậuơi!-Yashkahétầmĩ.
NgườilạmặtlạibúngngóntayvàYashkaliềnrơibịchxuốngbãicỏ,
cáchxanơicậutangồitrướcđóđếnnămbước.
Các cậu bé bối rối, lúc thì nhìn thầy phù thủy, lúc thì nhìn cu cậu
Yashkavẫnchưahồnhồnsaucáibiếncốbấtngờấy.
-Đómớichínhlàmộtphéplạ!-Seryogathốtlên.
-Đấyđâuđãphảilàphéplạ!Đốivớinhữngphùthủynhưbọnta,việc
đódễnhưtrởbàntay.
-Nhưngsaoơnglạicóthểlàmđượcnhưvậyạ?-Vytkahỏi.-Chínhở
đây,tấtcảcácquyluậtcủathiênnhiênđềubịviphạm!
-Cậutinchắcnhưthếchứ?-NgườilạmặtchămchúnhìnVytka.-Cậu
tinchắclàtađãviphạmcácquyluậtcủathiênnhiênư?Cóthể,ngượclại,
tấtcảđềudiễnratheođúngcácquyluậtcủathiênnhiênthìsao?
-Nhưngchínhtrongđờisốngkhơnghềcóchuyệnnhưvậy.-Aleknhận
xét.
-Tạisaolạikhơngcó?Takhơngđồngýnhưthế!Ngườitađãđượcbiết

nhiềuđịnhluậtvậtlýchophéplượnởtrênkhơng.Thứnhất,theođịnhluật
sức hút của Newton, có thể trở thành khơng có trọng lượng, nếu chuyển
động với tốc độ vũ trụ. Ở trên không, theo định luật Zhukovsky[6], có thể
làm cân bằng trọng lực bởi lực nâng khí động lực. Theo định luật
Archimède,cáckhícầucóthểbaydễdàngtrênkhơngtrung.Theođịnhluật
Tsyolkovsky[7], có thể làm cân bằng trọng lực bởi sức kéo dùng phản lực.


Cuốicùng,cịncócảnhữngquyluậtcủathiênnhiênmàcácnhàbáchọcvẫn
chưabiếtđược.
-Ấythếmàơnglạibiếtđượcnhữngquyluậtấy?-Vytkahỏi.
Ngườilạmặtmỉmcười.
-Cóthể…
- Thế ơng búng ngón tay để làm gì kia ạ? - Yashka hỏi, giọng châm
chọc.-Cáiđócũngliênquanđếnvậtlýchăng?
-Cáiđóliênquanđếnphépphùthủy.-Ngườilạmặtnghiêmchỉnhtrả
lời.
-Ơngnghĩsao.-Vytkahỏi.-liệucóthểtạođượcmộtcáimáy,giảdụ
nhưkhơngthểhủybỏđượchồntồncácđịnhluậtvậtlý,thìcũngcóthể
thayđổiđượccácđịnhluậtđó,dùchỉlàđơichút?
-Cólẽcũngchếtạođượcđấy.-ngườilạmặtnói.-nhưngchưamộtai
trongsốnhữngphùthủynhưbọntathửchếtạo.
-Vậyơnghãythửchếtạođi!Chínhơngđãbảolàơngcóthểlàmđược
mọithứkiamà!
-Tacóthểlàmđượcmọithứchínhlàvìcócácđịnhluậtvậtlý.Cịn
nếuhủybỏtấtcảcácđịnhluậtấyđithìquyềnlựccủatađốivớithiênnhiên
sẽmấthếtngaylậptức!Nếuquảlàcáccậurấtmuốnthìtacóthểthayđổi
khơngphảilàcácđịnhluật,màlàmộtsốhằngsố,hằnglượngvậtlý.Chẳng
hạn,vậntốcánhsáng,vậntốcánhsángtrongchânkhơnghaymộtcáigìđó
nữa… Ta có thể hủy bỏ một số định đề, nhưng ta không khuyên các cậu

độngchạmđếncácđịnhluậtvậtlýđãđượcxácđịnhmộtcáchvữngchắc.
-Thếnàolàđịnhđềhảơng?-Seryogahỏi.
-Cậukhơngbiếtthếnàolàđịnhđềà?Đólànhữngsựxácnhậnmàtrên
thực tế thì có hiệu lực như các định luật, tuy chưa được chứng minh một
cáchchặtchẽ,nhưngngườitavẫntinchúnglàđúng,nhưtinvàocáctiềnđề
vậy. Thỉnh thoảng có định đề trong một thời gian dài được coi là đúng,
nhưngtrênthựctếthìlạisai,hoặcchỉđúngtrongnhữngtrườnghợpcábiệt.
-Vậylàchẳngbaogiờhủybỏđượccácđịnhluậtvậtlýcả!-Yashka


nhậnxétvớitháiđộhồinghi.-Thầygiáokểchochúngcháungherằngxưa
kia,trongthờicổđại,mọingườiđềucholàbấtcứmộtvậtthểnàocũngchỉ
chuyểnđộngkhicómộtlựctácđộngvàonó,cịnnếukhơngcólựcnàotác
độngthìvậtthểđóđứngn.Vềsau,Newtonnghĩrađịnhluậtqntínhvà
tất cả đều đảo lộn: bất cứ vật thể nào cũng bảo tồn trạng thái đứng n,
hoặctrạngtháichuyểnđộngthẳngđềucủanó…
-Cáiýkiếncũhồntồnkhơngphảilàmộtđịnhluậtthậtsự.Đólàmột
sailầmvàvìthếcầnphảisửađổinó.
-Cóthểcảcácđịnhluậtkháccũngsaichăng?
Thầyphùthủylắcđầukhơngtin.
-Takhơngnghĩnhưvậy.-Ơngtanói.-Bâygiờ,conngườiđãthơng
minh hơn và có kinh nghiệm hơn. Bây giờ, chỉ một định luật nào đã qua
kiểmtrakỹcàngmớiđượcgọilàđịnhluậtvậtlý.
-Dẫusaothìvẫnlàlýthúnếuhủybỏđượcmộtsốđịnhluậtvậtlý.Vytkanói.-Chỉcốtđểxemxemcáigìsẽxảyrathơi,ơngạ.
-Cóthểlàmthử.-Thầyphùthủyngẫmnghĩrồinói.-Tasẽkhơnghủy
bỏhồntồncácđịnhluậtvậtlý,nhưngtasẽthayđổiđơichúttácđộngcủa
chúng,vàkhơngphảilàthayđổiởkhắpmọinơi,ởkhắpvũtrụ,màchỉthay
đổiởmộtphạmvinhỏ.Nhưngđểlàmviệcđó,phảichếtạomộtcáimáyrất
phứctạp.
-Máycóphéplạphảikhơngạ?-Seryogahỏi.

-Nếucáccậumuốnthìđókhơngphảilàcáimáycóphéplạ,màlàcái
máytưởngtượng,vìrằngchúngtasẽchếtạonóbằngsứctưởngtượngcủa
mình.Nósẽgiúpcáccậutiếnhànhmộtcuộcthínghiệmtrongýnghĩ.
-Thếnàolàcuộcthínghiệmtrongýnghĩhảơng?-Yashkahỏi.
-Cuộcthínghiệmtrongýnghĩlàcuộcthínghiệmchưathểthựchiện
đượctrongthựctế,nhưngngườitacóthểdựavàonhữngquyluậtđãtừng
biếtcủathiênnhiênmàtưởngtượngracuộcthínghiệmđó.Cácnhàbáchọc
vẫnthườnglàmnhưvậy.Chẳnghạn,họhìnhdungmộtđiểmtốnhọckhơng
cókíchthước,đồngthờilạitồntạivềmặtthựctế.
Hoặchọtưởngtượngramộtsợichỉkhơnghềcótrọnglượnglẫnđộdày


nhưng lại chắc vô cùng, và người ta dùng sợi chỉ đó để kéo dài một điểm
tốn học khơng có kích thước, nhưng lại có một khối lượng nhất định…
Nhữngthínghiệmkháccũngđạiloạinhưvậy.Khitanóivớicáccậulàtacó
thểkéodàikhơnggianhaythayđổitiếntrìnhcủathờigian,ấylàtanóiđến
chính cái chuyện đó. Ta có thể làm cho thời gian xung quanh các cậu trơi
nhanhhơn,hoặcchậmhơn,cịnbảnthâncáccậuthìvẫnnhưsốngtrongthời
gianbìnhthường.Điềuđólàcầnthiết,bởivìchínhcáikháiniệmthờigian
cũng chỉ là tương đối thơi. Nhưng muốn làm được việc đó, phải làm phép
phùthủytốnhọcphứctạp.
-Chảcógìlàlýthúcả.-Yashkanhậnxét,vẻmặtỉuxỉu.-Tưởngtượng
thìchánốm.Phảilàmsaođểmọithứđềulàthậtkia…
-Chúngtahãythửxem!-Thầyphùthủyđềnghị.
Ơngtamóctúilấyracuốnsổtayvàbắtđầutínhtốngìđó.
-Trướckhibắttayvàocơngviệc,baogiờcũngphảihìnhdungthậtrõ
từtrướcnhữnggìtađịnhlàm.-Thầyphùthủynói.-Cầnphảithấytrongóc
cáitácphẩmtươnglai,càngtỉmỉcàngtốt.Đảmbảocủathànhcơnglàởđó.
Vậycáimáycủachúngtaphảinhưthếnàovànócầnphảithựchiệnnhững
gì?

- Nó phải thay đổi các định luật vật lý. Nghĩa là khơng phải các định
luật,màlàcáchằnglượng.-Vytkanói.
-Tấtcảhaychỉmộtsốthơi?
-Cólẽbướcđầuchỉcầnthayđổivàihằnglượng…
-Nhữnghằnglượngnào?
-ĐịnhluậtArchimèdecóđượckhơngạ?-Yashkahỏi.-Nếuđượcthì
hãythayđổiđộđặccủanướcxemsao!
-Được.-Thầyphùthủynóivàghivàocuốnsổcủamình.
-Cịngìnữa?
-Phảihủybỏlựcmasát!
-Địnhluậtbảotồnnănglượng!


-Địnhluậtqntính!
-Thayđổivậntốcánhsáng!
-Thongthảđã,cáccậu!-Thầyphùthủyucầu.-Đừngcónóicảmột
lúcnhưthế,kẻotơichẳngkịpghiđâu.Gìnữanào?
-Đủrồiơngạ.-Aleknói.
-Ơnghãythêmmộtcáigìnữatùyýơng.-Vytkađềnghị.
Thầyphùthủytínhtốngìđótrêntrangsổtay.
-Bâygiờ,chúngtahãythửhìnhdungsơđồmẫucủacáimáyấy…
Ởtrênkhơng,trướcmặtcáccậubé,bắtđầuhiệnranhữngđườngviền
củamộtcáimáylớnnàođó.Thoạttiênnhữngđườngviềnnàycịnlờmờ,về
saumỗilúcmộtrõhơn.Đólàmộtkhốidàyđặcnhữngdâydẫn,nhữngbóng
điệntử,nhữngthấukínhquanghọc,nhữngchitiếtsánglống,nhữngthanh
hồngngọcvànhiềuthứnữamàcáccậubénọđềumùtịt.Cáimáymỗilúc
một to lên, phức tạp hơn, bổ sung những chi tiết mới và cả những tổ máy
mới,thayđổicáchmắccácdâydẫnvàcáchbốtrícácbộphậnriêngbiệt.Tất
cảnhữngcáiđódiễnranhanhtớimứcgầnnhưkhơngthểtheodõiđược.
-Cáimáynàychắclàlớnlắmđây.-Vytkanói.

Cácchitiếtmáybắtđầuđổichỗ.Mộtsốchitiếtbịthaythếbằngnhững
chitiếtkhácchắcchắnhơnnhiều,mộtsốchitiếtnữathìbiếnhẳn.Những
dâydẫn,nomnhưconrắnnhỏđủmàutựtìmđườngđếncáctiếpđiểmmà
chúngphảinốiliềnlại.
-Liệucóthểnhờcáimáynàymàdichuyểnngaytứckhắcđếnbấtcứ
mộtnơinàotrênthếgiớikhơnghảơng?-Seryogahỏi.
- Di chuyển ngay tức khắc thì khơng được. - người lạ mặt trả lời. nhưngcóthểdichuyểnvớimộttốcđộgầnbằngvậntốcánhsáng.Ởcáimáy
này,takhơngmuốnlàmtráivớicácngunlýcơbảntrongvậtlý.-Ơngta
nóithêm.
Trongcáimáylạixuấthiệnnhữngbộphậnmới.Chúngtựthuxếpchỗ
đứngcủamình,cứnhưlàcốtìmlấymộtvịtríthuậntiệnnhấtvậy.


Bâygiờ,cáimáyđãthunhỏlạirấtnhiềuvàcóthểdễdàngbỏgọntrong
mộtchiếcvalibé.
Lúctheodõinhữngbiếnhóadầndầnấy,Vytkanghĩrằngtrongbộóc
củanhàthiếtkế,qtrìnhsángtạomộtcáimáymớihẳnlàcũngdiễnranhư
vậy như vậy. Thoạt tiên cái máy đó có những đường viền lờ mờ, chỉ gồm
mấybộphậnchủyếu,sauđónódầndầnđượcthêmnhữngchitiếtthứyếu,
và cuối cùng, trong óc của nhà thiết kế hiện lên một cái máy hẳn hoi, gần
giốngnhưcáimáysẽchếtạotrongthựctế.
-Phảilắpchocáimáynàymộtchiếctaycầmđểcóthểxáchnóđi,ơng
ạ.-Seryoganói.
- Các cậu đợi chút đã, rồi sẽ có cả tay cầm. - Thầy phù thủy nói. Nhưngtrướchết,phảilàmhệthốngđiềukhiểnđã.
Cảcáikhốichằngchịtnhữngdâydẫnvàchitiếtấyđãđượcphủmột
lớpvỏkimloạicóbảngđiềukhiểnmàuđenphẳnglìởphíatrước.
-Tanghĩrằngđểchuyểntừđịnhluậtnàysangđịnhluậtkhác,tốthơn
hếtlàlàmhệthốngđiềukhiểnbằngnútbấm,cịnđểkiểmtrasựdichuyển
trong khơng gian thì chúng ta sẽ làm một cái máy báo truyền hình và một
quảđịacầudiđộng…

Trên bảng điều khiển màu đen bỗng hiện lên những nút bấm, những
hàngchữ,nhữngmặtsố,nhữngcáichuyểnmạchnhưởmộtchiếcmáythu
thanhbìnhthường,vàmộtquảđịacầunhỏcóphủkínhlồi.Cuốicùng,cảcái
máyđượcbỏtrongmộtchiếcbaodamàuvàngrấtđẹpđểcóthểđeolênvai.
-Cáccậubé,cáimáyđãlàmxongrồiđấy!Chúngtađặtchonócáitên
gìchứ?
Cáccậubéngồitrênbãicỏvàbănkhoănnhìnchiếcbaodamàuvàng
đanglơlửngngaytrướcmắtmàchẳngcầnđếncáigiáđỡnàocả.Thầyphù
thủycầmlấychiếcbaođựngmáyvàđặtxuốngbãicỏngaycạnhmình.
-Theota,nênđặtchonócáitênlà"Máybiếnđổicybernétiquecácđịnh
luậtvậtlý".-Thầyphùthủynói.
-Tạisaolại"cybernétique"ạ?-Alekhỏi.
- Tại vì cái máy này có thể tự điều khiển trong giới hạn của chương


trìnhđặtrachonó.
-Sửdụngnóthếnàohảơng?
-Rấtđơngiản.-Thầyphùthủymởchiếckhóacàisánglốngvàlậtcái
nắpbaora.-Ởnhữngnútbấmnàycóghicácđịnhluậtvậtlýkhácnhauvà
mộtsốhằnglượng.Vídụ,vậntốcâmthanh,địnhluậtqntính,vânvân…
Nếu bấm một trong những cái nút ấy thì hằng lượng hoặc định luật tương
ứng sẽ thay đổi giá trị của mình. Nếu bấm nút khác thì định luật đầu tiên
đượcphụchồi,cịnđịnhluậtkháckiathìmấthiệulực.Ngồira,trênbảng
điềukhiểncịncóhainútbấmphụ:mộtnúttrắngvàmộtnútđỏ.Hainútnày
dùngđểdichuyểnđếnbấtcứmộtđịađiểmnàotrêntráiđất.Đểlàmviệcđó,
trướchếtphảixácđịnhtrênquảđịacầutọađộnơicầnđến.Phíadướibảng
điều khiển có một cơng tắc chung dùng để phục hồi ngay lập tức tất cả
nhữnggìbịhủybỏtrướcđó.Chỉcóđiềulàsẽkhơngthểmởmáybiếnđổi
cácđịnhluậtvậtlýnàyhailầntrêncùngmộtnútbấm,nếukhơngcáccậusẽ
phảiởlạiđúngcáinơimàcáccậungắtmáyđấy.

ThầyphùthủyđưacáimáychoVytka.
Vytkathậntrọngđỡlấycáimáy,cáccậukhácbènxúmlạiđểxemcho
rõhơn.Cáimáyrấtđẹp.
-Làmgìbâygiờ?-Yashkahỏi.
-Chẳngcógìđặcbiệtcả.Cậuhãybấmcáinútđầutiên,lựcmasátsẽ
giảmđinhiềulần.Masátgầnnhưbiếnmất.
-Ơngkhơngđánhlừachúngcháuđấychứ?
-Hãycứthửđi!
-Nếucóchuyệngìđóxảyrathìsaoạ?-Alekhỏi.
- Rồi tự các cậu sẽ thấy. Nếu các định luật vật lý bị hủy bỏ thì tơi sẽ
khơngthểgiúpcáccậuđượcđâu.-Thầyphùthủymỉmcười.
- Thế có nghĩa là chỉ bấm nút một cái là xong à? Cứ như là chuyện
hoangđườngấy!-Yashkanhậnxét.
-Thơiđược.-Thầyphùthủynói.-Tađãgiảithíchđủđiềuchocáccậu
rồi, bây giờ các cậu hãy tự sử dụng đi. Các cậu có thể bắt đầu cuộc thí


nghiệm theo ý nghĩ của mình. Nếu có gì khơng hiểu, các cậu cứ xem bản
hướngdẫnđểtrongcáitúiconởbaomáy.Ởđấyđãghitỉmỉtừngchitiết.
Chúccáccậuthànhcơng…
Thầyphùthủybắtđầubiếndầnđicùngvớinhữnglờinóicuốicùng,
như vẫn thường xảy ra trong điện ảnh, khi một hình ảnh này dần chuyển
sangmộthìnhảnhkhác.
Tất cả vẫn như cũ. Các cậu bé vẫn ngồi bên bờ sơng. Con sơng vẫn
chảyvềphíamànótừngchảyxưanay.Cáigậyxùxìlạitrơitrênsơng,rõ
rànglànóvừatheodịngnướcxivề.
Nắnghèơibứcchóichang.Mộtngườimặcáomađỏđangchạyxe
đạptrênđườngcái.Đằngxa,sauchỗngoặt,hiệnrachiếcxehơi"Pobeda".
Vytkacầmtrongtaycáimáyđặttrongbaoda.
Yashkabướclạinơingườilạmặtvừamớiđâycịnngồivànhìnchỗcỏ

bịxẹpvớivẻnghinghihoặchoặc.
Vytkaxembảnhướngdẫnmàcậutavừamóctrongcáitúinhỏởbên
baomáyra.Bảnhướngdẫndàyhơnchụctrang,mỗitrangđềucóvẽcáimáy
ởcácvịtríkhácnhau,vànhữngnútbấm,quảvặncầnsửdụngtrongtrường
hợpnàyhoặctrườnghợpkhácđềuđượcđánhdấubằngnhữngmũitênnhỏ.
Vytkaxemmụclục.Ởđấycómấyphần:"Mởmáy","Xácđịnhvịtrí","Điều
chỉnh",v.v…
SeryogavàAlekđanguểoảitranhcãi.Alekkhơngcóýkiếnrõràngvề
thầyphùthủy, cậuta chorằng"phải tìmhiểu kỹcàngtồn bộcâu chuyện
này".Seryogathìquảquyếtrằngngườilạmặthuyềnbínọlàmộtnhàthơi
miên.Seryogalúcthìđịnhtrởthànhnhàdulịch,lúcthìđịnhtrởthànhnhà
sinhvậthoặc,vàcólẽlàđịnhtrởthànhcảhaicũngnên.Dùsaođinữa,cậu
tavẫntựchomìnhlàngườihiểunhiềuvềcácvấnđềyhọc.
-Alek,tớcamđoanvớicậurằngơngtachảphảilàmộtthầyphùthủy,
màchỉlàmộtnhàthơimiênthơi.Tớđãnhiềulầnđượcđọcvềnhữngngười
như vậy. Ơng ta dùng hai bàn tay làm những cử chỉ nhịp nhàng và ám thị
ngườikháctấtcảnhữnggìmàơngtamuốn.Chẳnghạn,ơngtacóthểcùng
mộtlúcámthịtấtcảkhángiảtrongrạphátrằngmưađangrơi,vàlúcbấy
giờmọingườitrongrạpđềubắtđầutưởngnhưmìnhbịướtđầm.Thựcrathì
chẳng có gì cả. Người lạ mặt nọ chẳng qua chỉ thôi miên bọn mình thơi!
Chẳngcóchuyệngìxảyracảđâu.Đốivớibọnmình,tấtcảnhữngcáiđóđều


hiệnlênnhưtrongmộtgiấcmơvậy!
-Thếcịncáimáynàythìsao?-Vytkavặnlại.
-Đâymàbảolàcáimáyà?-Yashkanói.-Ơngtagiúichocậumộtcái
đài bán dẫn bình thường nhất, cịn cậu thì cứ giỏng tai lên mà nghe cái
chuyệntàolaoấy!Cóvậythơi!Nào,đưanólạiđây!
Yashkacầmlấycáimáyvàlậtnắpbaodara.
-Dĩnhiên,đâychỉlàmộtcáiđàibándẫnbìnhthường,nhưngnócómột

chứcnăngđặcbiệt.Cịnnhữngcáinútbấmthìchắclàđểbắtcácđàiphát
thanhkhác.Tớthửngaychomàxem…-Yashkabấmnútđầutiên.
Chẳngcógìđặcbiệtxảyracả.
ViệcchiếcmũcátkétmàYashkathíchđộiphíasaugáytuộtkhỏiđầu
cậutacũngchẳngcógìlàđặcbiệtcả.
-Cóvậythơi!-Yashkanhắclạivàchựcđứngdậy,nhưngcậutakhơng
tàinàođứnglênđược:mặtđất,bãicỏmàYashkangồibỗngtrơnđếnmức
cậutabịngãngaylúcvừamớicửđộng.
SeryogavàVytkachămchúnhìnYashkađanggiãygiụatrênmặtđất,
cốđứngdậy.Cuốicùng,Yashkacũngđứngdậyđược,nhưngcậutalạiphải
ngồi thụp xuống ngay vì khó mà giữ được thăng bằng trên cái bãi cỏ trơn
nhưmỡấy.
-Yashka,cậulàmsaothế?Chânbịtêà?
-Khơngphải,mặtđấttrơnq.Cáccậuơi,ởcáinúttớvừabấmấycó
ghichữgìvậy?
-Cóchữgìđấyvềmasát.
- Ra thế đấy! Chắc hẳn cái nhà ơng làm trị ảo thuật kia vẫn cịn thơi
miênchúngmình…
Đúnglúcấy,từphíađườngcáivọnglạitiếngcịibáonguycủachiếcxe
hơi.Cóchuyệngìkhơngbìnhthườngxảyraởđấy.Ngườiđixeđạpmặcáo
mađỏtrướcđóvẫnđạpxenhưthường,bâygiờláixeloạngquạngvàcuối
cùngngãnhàoxuốngconmương.Chiếc"Pobeda"chạysaungườiđixeđạp


thìtrượtnghiêngquađường.Sauđó,nóqnhtrởlạiđâmsầmvàomộtđống
cátởvệđườngvàdừnglại.Độngcơvẫnhoạtđộng,bánhxevẫnquay,vậy
màchiếcxevẫncứđứngnguntạichỗ!
Cáccậubénhỏmdậyđểchạyđếnnơixảyratainạn,nhưngbịngãngay
lậptức:trênmặtđấttrơntuộtgầnnhưkhơngthểđứngvữngđược.Chỉcần
hơicửđộngmộtchútlàhaichândỗngracứnhưconbịcáiđứngtrênmặt

băngvậy.
Trong lúc Yashka, Seryoga và Alek đang cố đứng dậy, thì Vytka thử
gàinắpbaomáylại,cáinắpnàycũngtrơntuộtnhưmọithứ.Khilàmviệc
đó, cậu ta sơ ý tuột tay đánh rơi mất bản hướng dẫn. Cuốn sổ mỏng dính
trượtnhẹtrêncỏvàlướtxadầnxuốngsơng.
Vytkavùngngaydậy,địnhvồlấycuốnsổđó,nhưnglúcấychínhcậu
talạibịtrượtvềphíabờsơng.Maymàcậutabámđượcbụicâytrăn,chứ
khơngthìđãlăntịmxuốngsơngrồi.Vytkavẫnkhơngbngcáimáyvìđể
phịngxa,cậutađãquấncáidâyđeovàocổtay.Tronggiâylátcuốicùng,
Vytkathấybảnhướngdẫnbịgiócuốnxuốngsơngvàtrơitheodịngnước.
Vytkangoảnhlạixemcácbạnđanglàmgì.
Yashkađãđứngdậyđược,cịnSeryogavàAlekthìvẫnbịlổmngổm.
Vytkathửtrèolênphíacácbạn,nhưngbịtrơituộttrởlạingaylậptức.
Bờsơngởchỗnàychẳnglấygìlàmdốc,nhưngngaycảtrêncáidốcthoai
thoảinàycũnggầnnhưkhơngthểtrèolênđược.Mọithứđềutrượtxuống
phía dưới, khơng gì ngăn nổi. Bấy giờ, Vytka bỗng nảy ra một sáng kiến.
Trongbụicâytrănmàcậutabámđượcấycịnvướngmấynhánhcâygãydo
nướclũcuốnđếnđấy.Thậntrọng,cốkhơngcómộtcửđộngnàođộtngột,
Vytkachọnhainhánhcâythíchhợpvàcắmchúngxuốngchỗđấtvừatầm
tayvớiởtrêndốc.Hainhánhcâyđãđứngvững,mặcdầukhơngđượcchắc
cholắm.BấygiờVytkamớiqngdâyđeomáyquavai,nắmchặtlấyhai
nhánhcâycắmxuốngđấtvàrướnngườilên.Sauđó,mộttaycậutavẫnbám
vàomộtnhánhcây,taykiacậucắmnhánhcâykialênmộtchỗcaohơnvà
lạirướnngườilên.Cứchuyểndầnhainhánhcâynhưthế,cuốicùngcậuta
đãlênmộtchỗbằngphẳngvàđứngdậyđược.
-Cậulàmsaothế,Vytka?-Seryogahỏi.
-A,tớbịtrượtxuốngsơng…


-Lạiđằngchiếcxehơiđi!

Cáccậubéđivềphíađườngcái,hếtngã,trượt,rồilạiđứngdậy.


LỰCMASÁT
Lúcvừamớiđứngdậyđược,cáccậubéhơilúngtúng,nhưngsauđó
cáccậucảmthấytrạngtháimớicóphầnthúvịnữalàđằngkhác.Giữđược
thăngbằngtrênbãicỏtrơnnhưmỡấythìthậtlàkhó,nhưngkhéoléomột
chútthìcũngđược.Masátkhơngbiếnmấthẳn,màchỉgiảmbớthàngtrăm
lần,cókhiđếnhàngnghìnlần.Chỗđấtẩmbìnhthườngnhấtcũngtrởnên
trơnnhưbăng.Cáccậubéthoạttiênbámchặtlấycỏmàbị,thỉnhthoảngcỏ
lạituộtrakhỏitay.Cứthế,cáccậuđếnđượcmộtthửaruộngkhoaitây.Ở
đâydễđứnghơn,vìcóthểấnchânsâuxuốngluống.
-Ấnmạnhgótvào,cáccậu!-Vytkaralệnh.
-Nóicứnhưlàthánhấy!Cậuđigiàybátkếtthìđược,cịntớđidépthì
cứtrượthồi!-Alekrênrỉ.
-Thếthìcởihẳndépracóđượckhơng?
-Tớkhơngquenđichânkhơng,đaulắm.
-Đãthấythếnàolàmấtlựcmasátchưa?
-Khơngsaođâu,cáccậuạ.Chẳngqualàvìbọnmìnhvẫnchưaquen
đấythơi.Cácnhàduhànhvũtrụlúcđầucũngkhóquenvớitrạngtháikhơng
trọnglượng.Điềucốtyếulàcốmàgiữthăngbằng…-Vytkakhơngchúý
đếncửđộngcủamìnhnênvừanóiđếnđấy,đãlănkềnhvàomộtbụikhoai
tây.
- Điều cốt yếu là phải giữ được thăng bằng lúc cậu ngã! - Yashka
khun,nhưngbảnthâncậutalạiphảingồithụpxuốngđấtngay,vìchiếc
thắtlưngcủacậubịbungravàcáiquầndàibịtuộtxuốngqmứccóthể
chophép.Cáikhóacàiởthắtlưnglạicấutạotrêncơsởcủachínhlựcma
sát.
-Chẳngbiếtqigìmàcứbấmnútlungtung!
- Tớ làm sao biết được nó lại sinh ra chuyện thế này. Tớ cứ ngỡ là

ngườitađánhlừabọnmình.
-Đãthấy"ngườitađánhlừa"chưa.Kéoquầnlênđi!-Vytkanói.
-Cậukéolênthìcó!Quầncậucũng…


Lúc đó, bác tài chui ra khỏi chiếc xe bị mắc vào đống cát, đặt chân
xuống đường. Thoạt tiên, bác ta cũng bối rối như các cậu bé, hồn tồn
khơng hiểu chuyện gì đã xảy ra. Chiếc xe hơi bỗng nhiên ngoặt sang bên
đường,khơngsaoláiđượcnữa,bộlyhợpcũngkhơnglàmviệc,vàlúcbác
tài dận phanh (thắng), bác ta có cảm tưởng chiếc xe dường như khơng có
phanh.Chiếcxehồntồnkhơngđiềukhiểnđược,vànếukhơngcóđốngcát
ẩmbênđườngthìcótrờibiếtnósẽtheoqntínhmàlaođếntậnđẩutận
đâu.
Lúc chui ra khỏi xe, bác tài nhờ nắm được cửa xe nên khơng bị ngã
sóngsồirađường.Điềuđầutiênlàmbáctakinhngạclàchiếcxeđứngn
trongkhicácbánhxevẫnquaytítvàlạiquayvềcácphíakhácnhau!Động
cơvẫnchạyvớinhữngvịngquaylớn.
Nếucáccậubéđãđượcchuẩnbịphầnnàovềchuyệnmasátcóthểbiến
mất thì đối với bác tài, chuyện đó lại hồn tồn bất ngờ. Bác ta thậm chí
khơngthểhiểuđượcchuyệngìđãxảyravàcốvắtócnghĩratấtcảnhững
ngunnhâncóthểdẫnđếnsựhỏngmáy.Thoạttiên,chiếcxebịngoặtsang
bênđường,nhưởtrênđườngcóđổdầu.Chuyệnđóthỉnhthoảngcũngxảyra
và lúc bấy giờ ở những nơi như thế, xe thường trượt như đi trên dầu vậy.
Nhưngsauđóphanhlạikhơngănvàbộlyhợplạikhơnglàmviệc-điềunày
đãlàkhóhiểu.Đếnkhithửchuirakhỏixe,báctàicảmthấymọithứđều
trơntuột,thìlúcấybáchồntồnbốirối.
Thậntrọngvịntayvàothânxevàcốkhơngđểngã,báctàiđiđếnphần
trướcchiếcxevànângnắpxelên.Từdướinắpxelậptứcbốcramộtđám
hơinước.Từbộtảnnhiệt,nướcsơisùngsục.Báctàikhơngmuốnlạiphải
mởmộtcuộchànhtrìnhvấtvảdọcchiếcxeđểhãmmáyvàbáctaquyếtđịnh

làmmộtcáchđơngiảnlàdứtcáidâydẫnrakhỏibộphânphối.Nhưngbácta
vừamớichạmvào,cáidâydẫnđãtựlìarabởinógiữđượcchỉlànhờma
sát.Songđộngcơvẫnchưangừngngaynhưlẽraphảinhưvậy,vànólạitiếp
tụcchạytheoqntính,gầnnhưkhơnggiảmbớtvịngquay.Tuynhiên,máy
thơng gió và máy phát điện đã ngừng chạy. Vì thế mà nước trong bộ tản
nhiệtsơilên.Đaithơnggiótrượtthoảimáitrênbánhđai.Lúcbấmnút"Máy
biếnđổi…",cáccậubéchỉthủtiêucáclựcmasátngoại,masátbềmặt,cịn
cáclựcmasátnộigâyrađộnhớtcủacácchấtlỏngvàsứccảncủakhơngkhí
thì vẫn như cũ. Cả các lực điện từ xuất hiện lúc máy phát điện quay cũng
khôngthayđổi.
Vậylàtấtcảnhữngbộphậnsửdụngđếnlựcmasát-phanh,bộlyhợp,