Tên: Đỗ Lễ
MSSV: 1756160054
ĐỀ: Hãy nhận xét về lối sống của sinh viên nước ta hiện nay? Đề xuất các biện pháp xây dựng lối
sống lành mạnh cho sinh viên.
Bài làm
Lối sống của sinh viên nước ta hiện nay đang có những biến đổi phát sinh trong sự phát triển về
kinh tế, xã hội của đất nước. Để đáp ứng với những phát triển, biến đổi đó, mỗi sinh viên, người
nghiên cứu các lĩnh vực tâm lý, đặc biệt đối với Tâm lý học văn hóa, cần phải có những ý tưởng
về biện pháp xây dựng lối sống lành mạnh cho sinh viên.
Văn hóa là một khái niệm đóng vai trò chủ chốt trong phần lớn các ngành khoa học xã hội. Dưới
góc nhìn tâm lý học, văn hóa được xem là phức hợp tâm lý chỉnh thể được hình thành và phát triển
cao trong hoạt động cá nhân, văn hóa phản ánh “dấu ấn” của cộng đồng và là yếu tố quan trọng
trong phát triển nhân cách con người. Lối sống là một phạm vi nghiên cứu của văn hóa, các nghiên
cứu lối sống cho chúng ta thấy được những đặc điểm, tính chất liên quan đến Tâm lý và Văn hóa
ở các cá nhân và cộng đồng.
Sinh viên là đối tượng có những đặc điểm riêng biệt và đặc thù. Sinh viên là những con người
thuộc tầng lớp thanh niên trong xã hội, là nhóm xã hội – dân cư vừa đón nhận vừa trao truyền giá
trị giữa các thế hệ. Bên cạnh đó, sinh viên cịn là những người tri thức, có tiềm năng trở thành
những người đóng vai trị quan trọng trong vận hành và duy trì xã hội. Lối sống sinh viên có tác
động khơng nhỏ đến thành quả của cơng việc “truyền và đón nhận” giá trị, do vậy việc nghiên cứu
lối sống sinh viên Việt Nam và đưa ra những biện pháp cải thiện là điều cần thiết.
Lối sống là tồn bộ hình thức hoạt động mang tính ổn định, đặc trưng cho cá nhân hay nhóm. Lối
sống của sinh viên Việt Nam hiện tại có nhiều biển đổi so với thời kỳ trước do q trình hội nhập
và giao lưu văn hóa. Cụ thể thực trạng lối sống sinh viên được thể hiện thông qua một số nghiên
cứu trong lĩnh vực xã hội học, tâm lý học và văn hóa học.
Theo một nghiên cứu cắt ngang liên quan đến việc lựa chọn các giá trị đạo đức nhân văn trong lối
sống của sinh viên Thành phố hồ Chí Minh, sinh viên vẫn xếp hạng cao các giá trị truyền thống
như “hiếu thảo”, “trung thực” nhưng chưa có mối quan tâm lớn đến các giá trị hướng đến cộng
đồng và các giá trị hướng đến cuộc sống hữu nghị hợp tác với người khác (như “vì lợi ích cộng
đồng”, “sự hy sinh”, “khiêm tốn”) (Huỳnh Văn Sơn, 2009). Bên cạnh đó, nghiên cứu còn cho thấy
xu hướng sinh viên lựa chọn các giá trị liên quan đến việc thể hiện cái tôi – bản sắc cá nhân (giá

trị được sinh viên đánh giá rất quan trọng bao gồm giá trị “tự tin”).
Tuy chưa thể kết luận cho toàn thể nhưng qua nghiên cứu đã cho thấy lối sống của một bộ phận
sinh viên hiện nay vẫn giữ nét giá trị truyền thống nhưng đang dần đổi mới, cụ thể là hướng đến
việc thể hiện bản sắc cá nhân nhiều hơn hướng đến lợi ích cộng đồng.
Lê Thị Hoài (2019) trong “Các yếu tố tác động đến lối sống thanh niên và một số biện pháp giáo
dục lối sống cho thanh niên Việt Nam hiện nay” cũng cho rằng: “[…]trong những năm gần đây,
bên cạnh những giá trị đã đạt được thì cũng dấy lên những biểu hiện đáng lo ngại về sự băng hoại,


tha hóa về đạo đức, lối sống trong một bộ phận thanh niên.”. Điều này cho thấy thực trạng hiện tại
trong lối sống của thanh niên, cụ thể là sinh viên Việt Nam tuy đã bảo tồn được những giá trị tốt
đẹp nhưng có những điều tiêu cực, cụ thể là “những lối sống thực dụng, sùng bái đồng tiền, cá
nhân vị kỉ, tham nhũng, tệ nạn xã hội ngày một tăng.” (Lê Thị Hoài, 2019).
Theo Đào Văn Minh (2016) trong “Khắc phục ảnh hưởng tiêu cực của chủ nghĩa thực dụng đến
lối sống của sinh viên", chủ nghĩa thực dụng đang có tác dụng cả tiêu cực và tích cực đến lối sống
của sinh viên hiện nay qua nhiều góc độ khác nhau. Mặt tích cực được Đào Văn Minh giải thích
như sau: Những yếu tố như tính xác thực, kiểm chứng chân lý bằng thực tiễn, coi trọng yếu tố kỹ
thuật,… giúp cho sinh viên khắc phục được bệnh giáo điều về lý luận, biết kết hợp lý thuyết với
thực hành, lý luận và thực tiễn. Mặt tiêu cực được trình bày qua ba biểu hiện: (1)Tư tưởng đề cao,
tuyệt đối hóa giá trị trước mắt, hiện tại, xem nhẹ giá trị lâu dài, truyền thống; (2) nguyên tắc “vì
mình và cho mình, đạt được lợi ích của “tôi”, vị kỷ, vị lợi, bất kỳ quan niệm nào hễ phù hợp với
nhu cầu đặc biệt của cá nhân đều được khẳng định; (3) một bộ phận sinh viên coi trọng giá trị vật
chất, xem nhẹ giá trị tinh thần, thích hưởng thụ, đua địi xa hoa, lãng phí.
Tóm lại, việc hội nhập, định hướng kinh tế thị trường và chủ nghĩa thực dụng là những yếu tố tác
động tới lối sống sinh viên Việt Nam trong hiện tại. Những thay đổi chủ yếu so với lối sống thời
gian trước là những thay đổi về mặt giá trị, sinh viên hiện nay đã chú trọng hơn đến những giá trị
liên quan đến cá nhân, bản sắc và tính thực tế. Điều tiêu cực ở đây là lối sống của sinh viên, thanh
niên Việt nam đang có xu hướng vị kỷ, thực dụng hơn, nghiêm trọng hơn, các giá trị về mặt đạo
đức, tư tưởng cũng có xu hướng thấp đi và gây đến nhiều tệ nạn xã hội.
Nền kinh tế thị trường và việc hội nhập có thể đã tác động làm thay đổi và dẫn đến thực trạng lối

sống hiện nay của sinh viên như nhận xét ở trên. Bên cạnh yếu tố kinh tế thị trường và hội nhập,
một số yếu tố cũng tác động đến lối sống của sinh viên, thanh niên Việt Nam dẫn đến thực trạng
trên như các yếu tố liên quan đến lối sống tiểu nông và tư tưởng đạo đức phong kiến, các yếu tố
về tồn cầu hóa,…
Thực trạng lối sống sinh viên hiện có những biểu hiện tích cực và tiêu cực, để khắc phục những
tiêu cực và phát huy những mặt tích cực, mỗi sinh viên, cơng dân, nhà giáo dục cần phải có những
biện pháp hiệu quả. Để bắt đầu các biện pháp xây dựng lối sống lành mạnh cho sinh viên, cần xác
định được một lối sống lành mạnh và sinh viên có lối sống lành mạnh được mô tả như thế nào.
Lối sống lành mạnh là lối sống mang lại lợi ích cho sinh viên về mặt sức khỏe thể chất và tinh
thần, sinh viên thực hiện lối sống lành mạnh để ổn định về sức khỏe phục vụ cho học tập và làm
việc. Bên cạnh lối sống hướng về sự lành mạnh trong thể chất, sinh viên cũng phải có lối sống
hướng đến lợi ích cho cộng đồng và xã hội vì có được sự đóng góp cho xã hội và cộng đồng mới
giúp sinh viên cảm thấy tồn vẹn và hiện thực hóa được bản thân. Điều này thể hiện qua lý thuyết
về cảm thức cộng đồng của A. Adler và lý thuyết về tháp nhu cầu của A. Maslow. Lý thuyết về
cảm thức cộng đồng (mối quan tâm xã hội) cho rằng mối quan tâm xã hội thể hiện sự lành mạnh
trong tâm lý và tinh thần của con người. Lý thuyết về tháp nhu cầu cho rằng nhu cầu hiện thực hóa
bản thân, tiến đến mức độ toàn vẹn nhất của tinh thần cũng cần có sự liên đới với nhân loại, cụ thể
là cộng đồng xã hội xung quanh cá nhân. Nói chung, lối sống lành mạnh cần đạt được đối với sinh


viên là lối sống tốt đẹp không những không gây hại cho thể chất, tinh thần của bản thân sinh viên
mà còn hướng đến việc nâng cao đời sống và giúp ích cho xã hội.
Để hướng đến việc xây dựng lối sống lành mạnh như đã nếu ở trên, cần có sự hợp tác giữa cá nhân
những sinh viên, cộng đồng và những chính sách, tư tưởng giáo dục.
Về phía bản thân sinh viên, thứ nhất, cần phải tỉnh táo trước định hướng tồn cầu hóa và hội nhập.
Sự ảnh hưởng của chủ nghĩa thực dụng có thể theo dịng chảy của giao lưu văn hóa lan rộng lên
các nhóm và cá nhân sinh viên khiến cho những sinh viên thiếu tỉnh táo trong tiếp nhận văn hóa
thay đổi các giá trị tốt đẹp trong lối sống của mình, từ đó dẫn đến thất bại trong xây dựng lối sống
lành mạnh. Điều này có thể được cụ thể hóa bằng cách lồng ghép các kiến thức về phát triển bền
vững cũng như lối sống đẹp vào những học phần chính trị, tư tưởng của sinh viên.

Thứ hai, sinh viên cần tự ý thức về tầm quan trọng của việc xây dựng lối sống lành mạnh để hướng
đến phát triển bền vững cho bản thân và cộng đồng. Sinh viên cần tìm hiểu về những hệ quả của
lối sống thiếu lành mạnh. Theo một nghiên cứu của WHO, 60% các yếu tố liên quan đến sức khỏe
và chất lượng cuộc sống có tương quan với lối sống (Ziglio E, Currie C, Rasmussen VB., 2004).
Thứ ba, sinh viên cần luyện tập tính kiên nhẫn, tinh thần trách nhiệm để duy trì và thực hành lối
sống lành mạnh, tránh việc bỏ cuộc giữa chừng, sa đọa vào lối sống kém lành mạnh. Ở biện pháp
này, sinh viên có thể cụ thể hóa việc rèn luyện qua các bài tập về xây dựng thói quen tốt (tập thể
dục, ăn uống điều độ) và chiêm nghiệm lại các giá trị sống tốt đẹp cần thiết cho lối sống (khuyến
khích phát triển văn hóa đọc, đặc biệt với các sách về triết học, lẽ sống và ý nghĩa cuộc sống).
Thứ tư, sinh viên cần cảm nhận được vai trị của mình đối với cộng đồng, cần luyện tập sự đông
cảm, thấu cảm với mọi người xung quanh từ đó xây dựng lối sống lành mạnh hướng về cộng đồng
– xã hội thay vì thực dụng,vị kỷ. Sinh viên nên chủ động tham gia các hoạt động vì cộng đồng, đó
khơng những là một trong những bước xây dựng lối sống lành mạnh mà còn là nền tảng để duy trì
lối sống lành mạnh hướng ra cộng đồng.
Về phía cộng đồng, thứ nhất, cộng đồng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình, xã
hội, khơng chỉ đối với sinh viên mà tồn bộ giới trẻ. Điều này có mục đích giáo dục lối sống từ
nhỏ, can thiệp sớm giúp việc xây dựng lối sống lành mạnh ở sinh viên trong tương lai hiệu quả
hơn. Cụ thể, cần đưa giáo dục lối sống vào trong giáo dục gia đình, phụ huynh cần quan tâm đến
con trẻ trong việc rèn luyện thói quen sinh hoạt và truyền dạy các giá trị hợp lý trong lối sống. Ví
dụ: tập cho con thói quen lễ phép với người lớn đồng thời truyền dạy giá trị về lòng biết ơn cho.
Thứ hai, cộng đồng cần tiếp nhận những điểm tích cực của lối sống mới, đó là niềm khích lệ cho
sinh viên phát huy thế mạnh của hội nhập, giao lưu văn hóa và định hướng kinh tế thị trường, từ
đó có động lực xây dựng lối sống lành mạnh. Biện pháp này có thể được thực hiện bằng cách tăng
cường truyền thông về những kết quả tốt đã đạt được thông qua việc giao lưu, hội nhập văn hóa.
Bên cạnh đó cộng đồng cũng nên được tuyên truyền và nhận thức đúng về sự khác biệt của những
giá trị tích cực, tiêu cực cũng như mức độ vừa phải trong việc ủng hộ chúng.
Về phía các cơ quan nhà nước, các chính sách về phát triển kinh tế cần được hoàn thiện sớm, cụ
thể là các luật, quy định về an ninh mạng, cách ứng xử cũng như thông tin trên không gian mạng.
Không gian mạng hiện tại đang là mơi trường cịn nhiều bất cập, chủ yếu là các bất cập liên quan



đến q tải thơng tin và các hình thức tun truyền. Đây là một trong những không gian sinh viên
giao tiếp và hoạt động với tần suất cao. Vì vậy kiểm sốt tốt về tư tưởng và thơng tin trên khơng
gian mạng sẽ góp phần xây dựng lối sống lành mạnh cho sinh viên.
Nên giữ vững các chính sách phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thay vì
lo sợ sự thay đổi trong lối sống của sinh viên mà ngăn chặn sự giao lưu văn hóa – xã hội. Trước
đây, nước ta có thời kỳ “bế quan tỏa cảng” giáo dục thanh niên theo những tư tưởng thuần truyền
thống cũng như tránh sự giao lưu văn hóa thế giới, điều này đã khiến kinh tế chậm lại và tri thức
phần nào thiếu sự khách quan. Do vậy, cần giữ giao lưu văn hóa, tồn cầu hóa, hội nhập ở mức độ
đúng, giúp sinh viên xây dựng lối sống lành mạnh phù hợp với thế giới đồng thời tạo của cải vật
chất trong thời kỳ quá độ.
Tóm lại, lối sống của sinh viên Việt Nam ở hiện tại đang có nhiều biến đổi so với thời kỳ trước,
biến đổi đan xen giữa các điểm tích cực và tiêu cực. Sinh viên cần phải xây dựng lối sống lành
mạnh vì sự phát triển bền vững của chính bản thân, cộng đồng và xã hội. Bản thân sinh viên cần
có những nỗ lực, nghiên cứu kết hợp với điều kiện tốt được tạo từ cộng đồng và cơ quan quản lý
nhà nước để xây dựng lối sống lành mạnh.

Tài liệu tham khảo:
Đào Văn minh (2016), Khắc phục ảnh hưởng tiêu cực của chủ nghĩa thực dụng đến lối sống của
sinh viên, tạp chí Khoa học và Cơng nghệ GTVT, số 18.
Huỳnh Văn Sơn (2009), Thực trạng lựa chọn các giá trị đạo đức nhân văn trong lối sống của sinh
viên thành phố Hồ CHí Minh hiện nay, tạp chí Tâm lý học, số 5.
Lê Thị Hồi (2019), Các yếu tố tác động đến lối sống thanh niên và một số biện pháp nhằm giáo
dục lối sống cho thanh niên Việt Nam hiện nay, tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt.
Nguyễn Thị Thanh Hà (2019), Một số vấn đề trong việc xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt
Nam hiện nay, tạp chí Giáo dục, số đặc biệt Kì 2.
Ziglio E, Currie C, Rasmussen VB. (2004),The WHO cross-national study of health behavior in
school aged children from 35 countries: findings from 2001–2002. J School Health.