1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh
việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Công văn số
4634/BGDĐT-CTHSSV ngày 21/9/2016 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc sử
dụng tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh”;
Công văn số 1206/CV-NXBGDVN ngày 12/9/2016 của Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam về việc giới thiệu bộ sách “Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống
dành cho học sinh” từ lớp 2 đến lớp 12. Từ năm học 2018-2019, dưới sự chỉ đạo
của cấp uỷ Đảng, ban giám hiệu và ngành giáo dục cấp trên, bộ sách “Bác Hồ và
những bài học đạo đức, lối sống dành cho học sinh” được đưa vào lồng ghép,
tích hợp vào các môn học để giảng dạy, nhất là môn GDCD. Là một giáo viên dạy
học môn GDCD, sau hai năm thực hiện, tôi nhận thấy việc triển khai công tác giáo
dục về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là một hoạt đợng ý nghĩa, có
tác đợng tích cực và hiệu quả trong quá trình giáo dục đạo đức, lối sống, lí tưởng
sống cho các em học sinh. Tuy nhiên, việc dùng bộ sách này dạy tích hợp, lồng
ghép trong tiết học cịn mới, gây khó khăn với nhiều giáo viên. Vì thế, nhiều giáo
viên ngại dạy hoặc dạy qua loa bởi không biết vận dụng để dạy vào phần nào, dạy
bằng phương pháp, kĩ thuật nào cho hiệu quả. Trong quá trình giảng dạy, tơi đã trăn
trở tìm ra cách dạy, sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, kết hợp với các
hoạt động giáo dục khác để truyền tải những câu chuyện trong bợ sách này. Qua đó,
tơi nhận thấy học sinh tham gia các bài học rất tích cực và say mê, hứng thú. Từ
những lí do trên, tôi mạnh dạn viết sáng kiến kinh nghiệm với đề tài: Mợt số giải
pháp tích hợp hiệu quả bợ sách “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống
dành cho học sinh” trong môn GDCD bậc THCS ở Trường THCS&THPT Như
Thanh. Tôi hi vọng sẽ được chia sẻ một số kinh nghiệm mà tôi đã rút ra được trong
quá trình giảng dạy.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Bản thân tơi đề xuất một số kinh nghiệm dạy tích hợp bộ sách này trong mơn
GDCD bậc THCS nhằm góp phần sử dụng hiệu quả bộ sách “Bác Hồ và những
bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh”. Qua đó, học sinh thấy được nét

đẹp trong tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác, giúp học sinh biết làm theo tấm
gương đạo đức và lối sống của Bác để vận dụng vào trong thực tiễn cuộc sống.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Các giải pháp tích hợp nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy bộ sách “Bác Hồ
và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh” bậc THCS.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết
- Phương pháp khảo sát, thống kê
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm
1


- Phương pháp giáo dục tích hợp
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận
Bợ sách “Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống dành cho học sinh”
có tác dụng bổ trợ cho các nội dung dạy học về đạo đức, lối sống mà học sinh đang
được học và hướng đến mục tiêu giáo dục đạo đức, lối sống, phát triển năng lực và
phẩm chất học sinh phổ thông nhằm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị
về đẩy mạnh việc học tập về làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Bộ sách dựa trên ý tưởng giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh thông qua những
câu chuyện đặc sắc từ cuộc đời hoạt đợng cách mạng của chủ tịch Hờ Chí Minh. Vì
vậy, để truyền tải được hết các giá trị của bộ sách này, giáo viên cần lựa chọn câu
chuyện, xác định nội dung ý nghĩa của câu chuyện, đưa vào bài học và sử dụng các
phương pháp dạy học tích cực để học sinh lĩnh hội một cách tích cực, chủ động nội
dung từng câu chuyện trong bộ sách này.
Trong chương trình giáo dục ở bậc THCS, bợ sách “Bác Hồ và những bài
học đạo đức, lối sống dành cho học sinh” có 36 câu chuyện. Trong mỗi khối, lớp
có 9 bài - 9 câu chuyện trong đó có 7 bài được phân phối chương trình dạy tích hợp
trong mơn GDCD, còn 2 bài dạy trong tiết học HĐNGLL. Các câu chuyện trong bộ

sách phong phú về nội dung, kể về nhiều lĩnh vực khác nhau trong cuộc đời hoạt
động cách mạng của Bác. Thông qua việc linh hoạt tổ chức các hoạt đợng như thảo
ḷn, trị chơi, kể chuyện, diễn kịch, nói chuyện chuyên đề, ngoại khóa... giúp học
sinh đi từ nhận thức về các giá trị đạo đức, lối sống đến thực hành và ứng dụng các
giá trị đó, gắn việc học tập với cuộc sống, với công việc, sinh hoạt, vui chơi gần
gũi, quen thuộc của mỗi học sinh ở trường, ở nhà hằng ngày.
2.2. Thực trạng của vấn đề
Bộ sách “Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống dành cho học sinh”
từ lớp 2 đến lớp 12 được đưa vào chương trình học chính khoá góp phần đẩy mạnh
việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho các em
học sinh. Bộ sách mới được đưa vào dạy chính thức trong hai năm học 2018-2019
và 2019-2020 nên kinh nghiệm sử dụng các câu chuyện vào trong bài giảng còn
qua loa, chưa có chiều sâu chỉ đơn thuần là tranh thủ đọc những câu chuyện trong
tiết học, hướng dẫn học sinh tìm hiểu nợi dung, ý nghĩa của câu chuyện chỉ bằng
câu hỏi thông thường. Việc tích hợp kiến thức của câu chuyện vào phần nào cho
phù hợp, hiệu quả còn lúng túng. Do thời lượng của mỗi tiết học là 45 phút, nội
dung kiến thức nhiều, thời gian tích hợp trong tiết học chỉ từ 5-7 phút, rất khó để
giáo viên truyền tải hết nội dung kiến thức trong bộ sách này. Mặt khác, nếu giáo
viên chỉ đơn giản cho học sinh đọc và trả lời các câu hỏi trong bợ sách, sau đó học
sinh về nhà làm bài tập thì rất dễ dẫn đến việc nhàm chán, đơn điệu. Học sinh sẽ
khơng có hứng thú học tập, khơng lĩnh hội hết được ý nghĩa giáo dục của các câu

2


chuyện trong bộ sách. Áp dụng các giải pháp trong SKKN này của tôi sẽ giúp cho
việc dạy học tích hợp bộ sách này trong môn GDCD hiệu quả, thiết thực hơn.
Bên cạch đó, việc tở chức mợt số hoạt động học tập bên ngoài lớp học như
hoạt động ngoại khoá về Bác Hồ, tổ chức cho học sinh đi thăm lăng Bác, quê Bác,
thăm khu tưởng niệm Bác Hồ tại Thanh Hoá... sẽ giúp việc dạy học bộ sách này

thiết thực hơn, góp phần tích cực vào việc tuyên truyền và đẩy mạnh việc thực hiện
Chỉ thị 05-CT/TW- Bộ Chính trị. Từ đó, góp phần tích cực vào cơng tác giáo dục
đạo đức, lối sống, lí tưởng, hoài bão cho thế hệ trẻ.
2.3. Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Giải pháp thứ nhất: Tích hợp kiến thức ở khâu chuẩn bị bài mới của
giáo viên và học sinh
*Lí do đề xuất:
Chuẩn bị bài mới là việc làm thường xuyên và cũng rất quan trọng của giáo
viên và học sinh trong mỗi tiết học. Với việc dạy tích hợp các câu chuyện trong bộ
sách “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh” trong
môn GDCD, việc chuẩn bị các kiến thức cho bài mới lại càng quan trọng hơn. Bởi
thời lượng một tiết học qui định 45 phút vừa phải dạy kiến thức của bài học, vừa
phải dạy tích hợp được một truyện trong bộ sách đã phân phối. Nếu không chuẩn bị
trước đến lớp mới tiếp cận văn bản, mới định hình tìm hiểu thì mất nhiều thời gian
vào phần này.
Từ những đặc trưng của nhiệm vụ tiết học như vậy, nên việc chuẩn bị bài ở
nhà là vô cùng quan trọng đối với giáo viên và học sinh ở môn GDCD khi dạy tích
hợp câu chuyện trong bộ sách “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống
dành cho học sinh”.
*Biện pháp thực hiện:
- Đối với giáo viên: Việc chuẩn bị chu đáo, cẩn thận về kiến thức liên quan,
đờ dùng dạy học trực quan đóng vai trị quan trọng cho việc thành cơng của tiết
dạy. Giáo viên phải nghiên cứu bài dạy trước nhiều ngày để giao nhiệm vụ cụ thể
cho HS, để các em chuẩn bị trước bài học ở nhà. Giao nhiệm vụ cho học sinh là
khâu quan trọng, quyết định sự thành công của việc dạy học tích hợp. Tuỳ theo nội
dung từng câu chuyện mà giáo viên có thể giao nhiệm vụ cho từng lớp, từng nhóm
hoặc từng cá nhân. Bởi trong mỗi tiết dạy giáo viên sẽ kết hợp sử dụng các hoạt
đợng như thảo ḷn nhóm, kể chuyện, đóng vai các nhân vật trong bộ sách Bác Hồ
cho nên giao nhiệm vụ cho học sinh giúp giáo viên định hướng cho học sinh cách
tiếp cận mỗi câu chuyện theo nhiều hướng khác nhau, đồng thời, giúp các em chủ

động về mặt kiến thức bài học. Bên cạnh đó cịn giúp giáo viên tổ chức linh động
các hoạt động giảng dạy, tuỳ từng hoạt đợng mà giáo viên có thể giao việc trước để
học sinh chuẩn bị ở nhà hoặc tại lớp nhằm đảm bảo các hoạt động này được diễn ra
đúng thời gian và đạt hiệu quả cao trong quá trình tích hợp. Trong hoạt đợng này,
cả giáo viên và học sinh đều rèn luyện được kĩ năng tư duy chủ động trong chuẩn
3


bị bài học để có thể làm chủ được tri thức liên quan đến quá trình học tập và rèn
luyện theo tư tưởng, đạo đức và phong cách của chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ví dụ: Để dạy học tích hợp câu chuyện “Tôi sẽ làm việc xứng đáng với sự tin
dùng của ông” (Bài 3 - Sách “Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống dành
cho học sinh” lớp 7), giáo viên giao việc cho học sinh như sau:
+ Cả lớp về đọc trước chuyện “Tôi sẽ làm việc xứng đáng với sự tin dùng
của ông”.
+ Tổ 1 và tổ 2 soạn kịch bản câu chuyện này để tiết sau các em đóng vai các
nhân vật trong câu chuyện.
+ Tở 3 tìm các chi tiết quan trọng trong câu chuyện này.
+ Tở 4 tìm hiểu nợi dung, ý nghĩa câu chuyện.
- Đối với học sinh: Các em phải đọc trước truyện, phải tham khảo các kiến
thức của bài học có liên quan đến tiết học, phải soạn bài và thực hiện các yêu cầu
mà giáo viên đã giao cho trên lớp ở tiết học trước, phải chuẩn bị lời thoại, đạo cụ và
tập kịch trước để đóng vai (nếu là tiết dạy theo phương pháp đóng vai).
Ví dụ: Chuẩn bị để học tích hợp câu chuyện “Tôi sẽ làm việc xứng đáng với
sự tin dùng của ông” (Bài 3 - Sách “Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống
dành cho học sinh” lớp 7) vào bài 11: Tự tin (lớp 7).
+ HS phải đọc trước câu chuyện, phải soạn kịch bản, tập lời thoại, tìm ý
nghĩa của truyện.
+ Những tiết học ngoại khoá học sinh còn phải học tḥc truyện để kể
chuyện, tìm những bài hát ca ngợi Bác Hồ... Tất cả những việc này đều phải làm tốt

ở khâu chuẩn bị.
*Kết quả:
Chuẩn bị bài mới theo cách này sẽ giúp cho giáo viên và học sinh có kiến
thức và phương tiện cơ bản phục vụ cho tiết học. Trên nền tảng chuẩn bị chu đáo ấy
giáo viên sẽ dạy tốt hơn, học sinh sẽ hứng thú học tập hơn, hiểu sâu về giá trị giáo
dục của mỗi câu chuyện, khắc phục được sự qua loa, tẻ nhạt trong dạy học tích hợp
bợ sách Bác Hờ.
Có thể nói khâu chuẩn bị bài mới của thầy và trị đóng vai trị vơ cùng quan
trọng, quyết định đến sự thành cơng của tiết học. Do đó, làm tốt được khâu ch̉n
bị sẽ góp phần vào sự thành cơng của bài học.
2.3.2. Giải pháp thứ hai: Tích hợp thơng qua các bài giảng chính khóa trên lớp
*Lí do đề xuất:
- Trong chương trình GDCD ở bậc THCS có hai phần đó là phần đạo đức và
phần pháp luật. Những câu chuyện trong bộ sách “Bác Hồ và những bài học đạo
đức, lối sống dành cho học sinh" chủ yếu được dạy tích hợp trong phần đạo đức
của chương trình.
- Để dạy có hiệu quả phần tích hợp này, giáo viên phải đọc, nghiên cứu hiểu
được nội dung ý nghĩa của các câu chuyện, nói về phẩm chất đạo đức nào của Bác,
4


sử dụng câu chuyện vào phần nào của bài học, để dùng phương pháp dạy học tích
cực, phù hợp dạy tích hợp có hiệu quả.
*Biện pháp thực hiện:
- Biện pháp 1: Sử dụng truyện trong phần truyện đọc (phần tìm hiểu bài):
Cấu trúc bài học mơn GDCD lớp 6,7 có phần truyện đọc, đây là phần đầu của bài
dạy học là phần sử dụng các câu chuyện, các tình huống để thảo ḷn, tìm hiểu bài
rời rút ra khái niệm. Vậy nên giáo viên có thể đưa những câu chuyện trong bộ sách
“Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống dành cho học sinh" vào dạy ngay
phần này. Khi dạy, giáo viên có thể dùng nhiều phương pháp khác nhau để tăng

hiệu quả dạy học như phương pháp nêu vấn đề, phương pháp thảo luận nhóm,
phương pháp đóng vai.
Các truyện có thể sử dụng trong phần truyện đọc (phần tìm hiểu bài):
+ Lớp 6:
1. Truyện "Được ăn cơm với Bác Hồ" dạy tích hợp trong bài “Tiết kiệm”
với phương pháp đóng vai.
2. Truyện "Hai bàn tay" dạy tích hợp trong bài “Siêng năng kiên trì” với
phương pháp đóng vai.
3. Truyện "Gương mẫu tôn trọng luật lệ" dạy tích hợp trong bài “Tôn
trọng kỉ luật” với phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình.
+ Lớp 7:
1. Truyện "Bác khơng muốn nhận phần ưu tiên" cùng với truyện "Bác Hồ
trong ngày tuyên ngôn độc lập" (SGK - GDCD 7) dạy tích hợp trong bài “Sống
giản dị” (lớp7) với phương pháp thảo ḷn nhóm.
2. Truyện "Tơi sẽ làm việc xứng đáng với sự tin dùng của ông" dạy trong
bài “Tự tin” (lớp7) trong phần truyện đọc với phương pháp đóng vai.
+ Lớp 8:
1. Truyện "Có ăn bớt phần cơm của con khơng" trong bài “Liêm khiết”
với phương pháp đóng vai.
+ Lớp 9:
1. Truyện "Không ai được vào đây" dạy trong bài “Dân chủ và kỉ luật” với
phương pháp đặt và giải quyết vấn đề - giải bài tập trắc nghiệm rồi rút ra khái niệm.
- Biện pháp 2 - Sử dụng truyện trong phần nêu biểu hiện và ý nghĩa của bài
học: Biểu hiện của các phẩm chất đạo đức là phần nêu những tấm gương, những
biểu hiện việc làm của đức tính trong thực tiễn c̣c sống và từ đó học sinh rút ra
được ý nghĩa của đức tính đang học. Bởi vậy khi giảng dạy giáo viên có thể sử
dụng truyện trong bộ sách "Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống dành cho
học sinh" để dạy tích hợp chủ yếu ở phần này.
Các truyện được dạy tích hợp vào phần nêu biểu hiện và ý nghĩa của bài học
gồm:

+ Lớp 6:
5


1. Đơi chân Bác Hờ.
2. Tình u xuất phát từ đâu.
+ Lớp 7:
1. Nụ cười phê phán.
2. Bác gặp tù binh Pháp.
3. Thế mà cũng khoe.
+ Lớp 8:
1. Vị lãnh tụ vĩ đại và lá cờ đỏ sao vàng.
2. Không nên đao to búa lớn.
3. Chú làm chủ tịch để Bác làm thứ trưởng.
4. Ít lịng tham muốn về vật chất.
+ Lớp 9:
1. Bác soi sáng cho tôi con đường đi lên phía trước.
2. Ao cá Bác Hồ.
3. Không ai được vào đây.
4. Bảo vệ hoà bình.
5. Bác Hờ với tinh hoa văn hoá dân tợc.
Các nhóm truyện này chủ yếu được dạy theo phương pháp nghiên cứu
trường hợp điển hình. Có quy trình thực hiện:
+ HS đọc hoặc nghe về câu chuyện (Bác Hờ là trường hợp điển hình).
+ Suy nghĩ về suy nghĩ, việc làm của Bác
+ Thảo luận về suy nghĩ, việc làm của Bác theo câu hỏi hướng dẫn của giáo
viên.
*Kết quả:
Dạy tích hợp những câu chuyện trong bộ sách Bác Hồ thông qua các bài
giảng trên lớp, giáo viên xác định tích hợp vào phần tìm hiểu khái niệm hay biểu

hiện, ý nghĩa, lựa chọn câu chuyện có ý nghĩa tương ứng với nợi dung bài học, sử
dụng phương pháp dạy học phù hợp thì sẽ có hướng dạy hợp lí, hiệu quả.
*************************************************
* TIẾT DẠY THỰC NGHIỆM:
Sử dụng truyện “Bác không muốn nhận phần ưu tiên” cùng với truyện
"Bác Hồ trong ngày tuyên ngôn độc lập" (SGK - GDCD 7) trong phần truyện đọc
rút ra khái niệm với phương pháp thảo luận nhóm.
Tiết 1. Bài 1.

SỐNG GIẢN DỊ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức: Giúp HS:
- Hiểu thế nào là sống giản dị.
- Kể được một số biểu hiện của lối sống giản dị.

6


- Phân biệt được giản dị với xa hoa cầu kì, phơ trương hình thức với ḷm
tḥm cẩu thả.
- Hiểu được ý nghĩa của sống giản dị.
* Tích hợp nội dung câu chuyện: Bác không muốn nhận phần ưu tiên.
2. Thái độ: Quý trọng lối sống giản dị; không đồng tình với lối sống xa hoa, phơ
trương hình thức.
3. Kĩ năng: Biết thực hiện giản dị trong cuộc sống.
4. Các năng lực cần hướng tới phát triển cho học sinh: Năng lực nhận định tình
hình, năng lực thể hiện lối sống ,giải quyết các vấn đề.
II. CÁC PHƯƠNG PHÁP/KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC
Giải quyết vấn đề, đợng não, xử lí tình huống, liên hệ và tự liên hệ, thảo luận
nhóm....

III. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
- Giáo viên: Tranh ảnh bài 1 trong bộ tranh GDCD do công ty Thiết bị Giáo
dụcI sản xuất, giấy khổ lớn, bút dạ , câu chuyện, tục ngữ ca dao nói về tính giản
dị . Giáo án, SGK, SGV ,máy chiếu…
- Học sinh: Soạn bài, chuẩn bị tài liệu, đồ dùng cần thiết.
IV. TỔ CHỨC DẠY HỌC:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
1. Hoạt động khởi động
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số của lớp.
2. Giới thiệu bài: GV nêu tình huống cho học sinh thảo ḷn.
a. Gia đình An có mức sống bình thường (bố mẹ An đều là cơng nhân). Nhưng An
ăn mặc rất diện, cịn học tập thì lười biếng.
b. Gia đình Nam có c̣c sống sung túc, nhưng Nam ăn mặc rất giản dị ,chăm
học, chăm làm.
Em hãy nêu suy nghĩ của em về phong cách sống của bạn An và bạn Nam?
- HS trao đổi.
- GV chốt vấn đề giới thiệu bài học.
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động 1: Học sinh hiểu được thế nào 1.Thế nào là sống giản dị?
là sống giản dị.
GV gọi 2 HS đọc truyện Bác Hồ trong
ngày tuyên ngôn độc lập (sgk) và Bác
không muốn nhận phần ưu tiên trong sách
Bác Hồ và những bài học về đạo đức lối
sống dành cho học sinh lớp 7
Cho HS thảo luận nhóm (3 phút)
Nhóm1: Trong ngày đọc tun ngơn đợc
lập, Bác Hồ được miêu tả như thế nào về
7



trang phục, tác phong và lời nói?
Nhóm 2: Em có nhận xét gì về trang phục,
tác phong, lời nói của Bác trong ngày đọc
tun ngơn đợc lập ?
Nhóm 3: Hãy nêu những chi tiết bác không
muốn nhận phần ưu tiên ?
Nhóm4 : Em hãy nêu những ưu tiên mà Bác
hoàn toàn xứng đáng được nhận? Tại sao
Bác lại không nhận bất cứ sự ưu tiên tiên
nào từ người khác ?
HS thảo ḷn trả lời
Nhóm1: Trong ngày đọc tun ngơn đợc
lập, Bác Hồ được miêu tả
+ Trang phục: quần áo ka ki, đội mũ vải, đi
dép cao su.
+ Tác phong: cười đôn hậu, vẫy tay chào
đồng bào, thái độ thân mật như cha, con.
+ Lời nói: đơn giản “Tơi nói đờng bào nghe
rõ khơng?”
Nhóm 2: Nhận xét về trang phục, tác
phong, lời nói của Bác trong ngày đọc tun
ngơn đợc lập là: Bác Hờ ăn mặc đơn giản,
khơng cầu kì, phù hợp với hoàn cảnh, đất
nước ta lúc đó.
Nhóm 3: Những chi tiết Bác không muốn
nhận phần ưu tiên là: Bác không lên cáng để
mọi người cáng như nhiều đồng chí, khơng
cưỡi ngựa mợt mình …khơng dùng ơ khi

nói chuyện với nhân dân…
Nhóm 4 : Những ưu tiên mà Bác hoàn toàn
xứng đáng được nhận là :
- Bác là chủ tịch nước
- Bác tuổi đã cao .
Bác không nhận bất cứ sự ưu tiên tiên nào
từ người khác ?
vì điều kiện của đất nước ta lúc đó cịn
nhiều khó khăn, phương tiện đi lại ,đồ dùng
sinh hoạt còn thiếu thốn, Bác ln muốn
hịa đồng cùng nhân dân.
- Thái đợ chân tình, cởi mở, mọi hành động,
8


lời nói đều gần gủi, thân thương -> xua tan
những gì cịn xa cách giữa Bác - Chủ tich
nước - với nhân dân.
*GV bật máy chiếu hình ảnh BH đọc tun
ngơn đợc lập và hình ảnh anh cảnh vệ mời
Bác lên ngựa .
GV: Như vậy, Bác Hồ chính là một tấm
gương về lối sống giản dị.
? Em hiểu sống giản dị là sống như thế nào?
→ Sống giản dị là sống phù hợp
? Tìm thêm VD về cách sống giản dị của với điều kiện, hồn cảnh của bản
Bác Hờ?
thân, gia đình và xã hội..
- ở nhà sàn, vẫn trờng rau, nuôi cá
- Thức ăn giản đơn: cà, tương ...

GV kết luận:Bác Hồ kính yêu của chúng
ta là người có phong cách sống giản dị, một
tấm gương tiêu biểu của lối sống giản dị,
Chúng ta phải học tập và làm theo tấm
gương của Bác.
? Em hãy lấy VD thể hiện cách sống phù
hợp với điều kiện, hoàn cảnh của bản thân,
gia đình và xã hợi ? ( cho HS phát biểu ý
kiến)
Hoạt động 2. Học sinh kể được một số 2. Biểu hiện của sống giản dị
biểu hiện của lối sống giản dị. Phân biệt - Không xa hoa, lãng phí
được giản dị với xa hoa cầu kì, phơ - Khơng cầu kì,kiểu cách
trương hình thức với luộm thuộm cẩu - Khơng chạy theo những nhu cầu
thả.
vật chất và hình thức bên ngoài.
Gv: Như vậy các em đã hiểu được sống giản - Thẳng thắn, chân thật, gần gủi,
dị là gì. Bây giờ cơ chia lớp làm 2 nhóm, tở hồ hợp với mọi người trong cuộc
chức trị chơi tiếp sức.
sống hàng ngày .
- Nhóm 1. Tìm biểu hiện lối sống giản dị?
- Nhóm 2.Tìm biểu hiện lối sống trái với
giản dị.
( Thời gian 5 phút)
Nhóm 1
Nhóm 2
- khơng cầu kì
- xa hoa
- đơn giản
- lãng phí
- diễn đạt dễ hiểu

- cầu kì
9


- cởi mở
- bóng bẩy
...
...
? Lấy ví dụ cụ thể thể hiện sống xa hoa, lãng
phí, cầu kì, phơ trương hình thức?
- Tiêu nhiều tiền bạc vào những việc khơng
cần thiết, thậm chí có hại: đua địi, ăn chơi,
cờ bạc, hút chích
- Nói năng cầu kì, rào trước đón sau, dùng
từ khó hiểu.
- Dùng những thứ đắt tiền, khơng phù hợp
với mức sống chung ở địa phương, tạo ra sự
cách biệt với mọi người…
? Tuy nhiên giản dị khơng có nghĩa là qua
loa, đại khái, em hãy lấy ví dụ thể hiện sự
cẩu thả, luộm thuộm, tùy tiện?
- Không chú ý đến hình thức bề ngoài của
mình: mặc quần áo xợc xệch, mặc quần áo
ngủ đi học, đầu tóc rối bù…
- Nói năng, xưng hơ tùy tiện, khơng đúng
phép tắc.
? Em hãy nêu những biểu hiện của lối sống
giản dị .
Hoạt động 3: Giúp học sinh hiểu được ý
nghĩa của sống giản dị.

? Sống giản dị có ích lợi gì
→ l̀n hoà đờng với mọi người .
? Những người có biểu hiện của lối sống
giản dị thì mọi người có thái độ như thế nào
đối với họ.
→ Mọi người yêu mến, thơng cảm, giúp đỡ
? Ngược lại thì sao.
→ Mọi người xa lánh
? Sống giản dị có ý nghĩa như thế nào?

3. Ý nghĩa của sống giản dị
Giản dị là phẩm chất đạo đức cần
có ở mỗi người.Người sống giản
dị sẽ được mọi người xung quanh
yêu mến, cảm thông và giúp đỡ.

3. Hoạt động luyện tập

10


GV tổ chức, hướng dẫn HS làm bài tập SGK.
Bài a. Bức tranh 3.
Bài b. biểu hiện 2,5.
Bài c: Việc làm của Hoa là xa hoa, lãng phí, không phù hợp với điều kiện của bản
thân.
4. Hoạt động vận dụng
Bài tập sắm vai: Lan hay đi học muộn, kết quả học tập chưa cao nhưng Lan
không cố gắng rèn luyện mà suốt ngày đòi mẹ mua sắm quần áo, giày dép, thậm
chí cả đồ mĩ phẩm để trang điểm.

GV: Lan chú ý đến hình thức bên ngoài, khơng phù hợp với t̉i học trị, xa hoa,
lãng phí, khơng giản dị. Là HS phải cố gắng rèn luyện để có lối sống giản dị.
Sống phù hợp với điều kiện bản thân, gia đình và xã hợi.
V. HOẠT ĐỘNG MỞ RỘNG
- Hướng dẫn học sinh tìm đọc Sách tham khảo: Bác Hờ và những bài học về
đạo đức lối sống dành cho học sinh lớp 7. Chuẩn bị bài 2: Trung thực.
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu và sưu tầm 1 số tấm gương tiêu biểu trong
cuéc sèng thể hiện lối sống giản dị.
****************************************
2.3.3. Giải pháp thứ ba: Tích hợp thơng qua kiểm tra, đánh giá thường xuyên
và định ky
*Lí do đề xuất: Kiểm tra, đánh giá là bước quan trọng nhằm đánh giá hiệu quả của
việc tích hợp các câu chuyện về Bác trong môn học được thực hiện theo cấu trúc
85% GDCD; 15% tích hợp bộ sách “Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống
dành cho học sinh.
*Biện pháp thực hiện:
Câu hỏi tích hợp đưa vào bài kiểm tra thường xuyên và định kỳ môn GDCD
theo các mức độ nhận biết, thông hiểu, vận dụng (vận dụng thấp, vận dụng cao)
trong câu hỏi kiểm tra, từ đó thấy được mức độ, khả năng tiếp thu và lĩnh hội kiến
thức của học sinh về nội dung, ý nghĩa của mỗi câu chuyện trong bộ sách.
Ví dụ đề kiểm tra viết lớp 9 học kỳ 1:
Câu 1(3 điểm): Thế nào là chí công vô tư ? Chí công vô tư có ý nghĩa như
thế nào ?
Câu 2: (3 điểm): Thế nào là tình hữu nghị giữa các dân tợc trên thế giới ?
Quan hệ hữu nghị có ý nghĩa gì ?
Câu 3: (4 điểm): Hoà bình là gì? vì sao phải bảo vệ Hoà Bình? Để bảo vệ
hoà bình chúng ta cần phải làm gì? Phong cách của Bác trong việc tạo lập mối quan
hệ hữu nghị, hoà bình với bè bạn bốn phương được thể hiện trong câu chuyện nào
trong sách “Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống dành cho học sinh” lớp
9. ý nghĩa của câu chuyện đó là gì ?

11


Đây là cơ sở để giáo viên đánh giá được mức độ nhận thức của học sinh và
tính hiệu quả của việc tích hợp.
*Kết quả: Việc đưa nội dung giáo dục từ các câu chuyện trong bộ sách Bác Hồ vào
kiểm tra đánh giá, giáo viên biết được mức độ nhận thức của học sinh, nâng cao ý
thức học tập của các em về nội dung tích hợp hướng đến mục tiêu giáo dục đạo
đức, lối sống, phát triển năng lực và phẩm chất học sinh phổ thông.
2.3.4. Giải pháp thứ tư: Tích hợp thơng qua tổ chức các hoạt động ngoại khố
*Lí do đề xuất: Tở chức các hoạt động ngoại khoá là hoạt động được thực hiện
trong chương trình của mơn GDCD ở những tiết cuối học kì và tở chức với nhiều
hình thức như thi kể chuyện, hát và ngâm thơ, tở chức trị chơi, thi tìm hiểu về mợt
vấn đề trong chương trình đã học, hay đi thực tế... Để nâng cao hiệu quả dạy học bộ
sách "Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh”. Hoạt
động ngoại khoá là rất thiết thực vì vậy giáo viên phải tở chức chương trình hoạt
đợng ngoại khoá da dạng cho học sinh thể hiện năng lực cảm thụ, tình cảm, lịng
tơn kính đối với Bác và đặc biệt là học tập lối sống đạo đức của Bác Hồ theo đúng
tinh thần Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị.
*Biện pháp thực hiện:
- Biện pháp 1: Thi kể những câu chuyện trong bộ sách Bác Hồ
Kể những câu chuyện trong bộ sách Bác Hồ... là hoạt đợng có tính lan toả
mạnh mẽ cho các em học sinh, qua các câu chuyện học sinh thể hiện được sự xúc
động, sâu sắc và ý nghĩa về Bác Hờ, bằng tình cảm thiêng liêng, sự ngưỡng mợ và
lòng kính yêu của các em dành cho Bác, đem đến những thông điệp cuộc sống,
những bài học nhân văn sâu sắc.
Giáo viên cho học sinh chuẩn bị trước câu chuyện mà các em sẽ kể ở tiết học
tới, trong bộ sách “Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống dành cho học sinh”
như truyện “Hai bàn tay”, “Gương mẫu tôn trọng luật lệ” (lớp 6); “Bác không
muốn nhận phần ưu tiên”, "Tôi sẽ làm việc xứng đáng với sự tin dùng của ơng"

(lớp7), "Có ăn bớt phần cơm của con không", “Chú làm chủ tịch để bác làm thứ
trưởng" (lớp 8), "Tài ứng khẩu của Bác", "Không ai được vào đây" (lớp 9),... Để
thành công trong hoạt động này giáo viên cần định hướng cho lớp chọn những bạn
có giọng kể hay, truyền cảm để tham gia kể chuyện.
Thi kể chuyện đã thể hiện được năng lực kể chuyện, khă năng thuyết trình của
học sinh cách cảm thụ hình ảnh Bác Hờ qua kể chuyện.
- Biện pháp 2: Hát và ngâm thơ về Bác
Bác Hồ là bậc vĩ nhân đã in đậm dấu ấn vào lịch sử dân tộc và lịch sử nhân
loại, trở thành biểu tượng cao đẹp và là tấm gương đạo đức sáng ngời để chúng ta
noi theo. Dù đã mãi mãi đi xa, nhưng hình ảnh giản dị, tư tưởng và tấm gương đạo
đức sáng ngời của Người luôn sống mãi trong trái tim các thế hệ người Việt Nam
và bè bạn quốc tế. Tổ chức các hoạt động hát và ngâm thơ về Bác sẽ giúp HS thấy
được sự trọn vẹn, cao cả, vĩ đại mà vô cùng giản dị của Bác, cảm nhận sự thiêng
12


liêng về Bác thông qua những ca khúc như: “Bác Hồ một tình yêu bao la” của nhac
sĩ Thuận Yến, “Lời Bác dặn trước lúc đi xa” của Phạm Phương Thảo, "Bác Hồ
người cho em tất cả" của Hoàng Long, Hoàng Lân, “Viếng lăng Bác” do Hoàng
Hiệp phổ nhạc, “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên người” của nhạc sĩ Trần Kiết
Tường ... và những bài thơ hay ca ngợi về Bác như bài thơ “Bác ơi” của Tố Hữu;
“Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ; “Em gặp Bác Hồ” của Trần Đăng
Khoa...
Từ lời ca và nhạc điệu trong bài hát, lời, vần và thanh điệu trong bài thơ tạo
nên những âm hưởng tốt đẹp trong mỗi người, có sức lan toả về tầm gương đạo đức
Hồ Chí Minh.
- Biện pháp 3: Thi tìm hiểu về cuộc đời, thân thế, sự nghiệp chủ tịch Hồ Chí
Minh
Tở chức hợi thi tìm hiểu về cuộc đời, thân thế, sự nghiệp chủ tịch Hồ Chí
Minh giúp cho học sinh hiểu sâu sắc hơn về một nhân cách lớn, một nhà cách mạng

lỗi lạc, danh nhân văn hoá của nhân loại, một con người ưu tú của dân tộc đã dành
cả cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tợc; nhằm nâng cao nhận thức
về ý thức tu dưỡng, rèn luyện và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh, góp phần tăng cường tuyên truyền, giáo dục lý tưởng, lối sống và đạo đức
cách mạng cho học sinh, giáo dục bời dưỡng thế hệ trẻ về lịng u nước, tự hào
dân tộc về ý chí và hoài bão, tinh thần cách mạng của Bác.

Hội thi tìm hiểu về cuộc đời, thân thế, sự nghiệp chủ tịch Hồ Chí Minh

- Biện pháp 4: Tổ chức cho học sinh đi học tập thực tế
Hàng năm, nhà trường kết hợp với Công đoàn, Đoàn thanh niên tở chức cho
học sinh có thành tích học tập tốt của nhà trường đi thăm quê Bác, thăm khu tưởng
niệm Bác Hồ tại Thanh Hoá, thăm lăng Bác. Chuyến đi là phần thưởng cho những
13


học sinh có những nỗ lực lớn trong học tập và rèn luyện, đồng thời là dịp để học
sinh ôn lại truyền thống cách mạng vẻ vang của của quê hương đất nước. Học sinh
được tham quan các nhà tưởng niệm, các nhà bảo tàng và các kỷ vật gắn liền với
cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác, được nghe các hướng dẫn viên thuyết minh
chi tiết về cuộc đời, thân thế, sự nghiệp của chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là hoạt
động trải nghiệm thực tế đem lại hiệu quả giáo dục cao, bởi học sinh được quan sát
thực tế thay việc chỉ được nghe trên lớp.

Học sinh trường THCS&THPT Như Thanh thăm quê Bác

14


Giáo viên và học sinh trường THCS&THPT Như Thanh thăm lăng Bác


Giáo viên và học sinh trường THCS&THPT Như Thanh
thăm khu tưởng niệm Bác Hồ tại Thanh Hoá

15


*Kết quả:
Qua các hoạt động ngoại khoá thực hiện trong tiết học hay đi thực tế cũng
mang lại sự hứng thú học tập cho các em hơn. Các câu chuyện về Bác Hồ được
quan tâm nhiều hơn, không chỉ ở thời điểm các em đang đi học mà các tiết ngoại
khoá sẽ in đậm trong kí ức của mỗi học sinh sau này. Bài học về đạo đức lối sống
của Bác Hồ qua những câu chuyện được học sẽ mãi là tấm gương sáng cho các em
học tập và làm theo.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục
Sau một năm áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Mợt số giải pháp tích hợp
hiệu quả bợ sách “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học
sinh” trong môn GDCD bậc THCS ở Trường THCS&THPT Như Thanh. Tôi
thấy học sinh của tất cá các lớp đều rất hào hứng, say mê khi được học tích hợp các
câu chuyện trong bộ sách “Bác Hồ và những bài học đạo đức, lối sống dành cho
học sinh”, thấy được sự thay đổi một cách tích cực về ý thức học tập, về hành vi,
việc làm. Học sinh ít vi phạm đạo đức và nội quy nhà trường hơn. Sự lan toả của
các câu chuyện giúp các em sống tình cảm, chân thành và trách nhiệm với bản thân
và mọi người…
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Với sáng kiến kinh nghiệm: Một số giải pháp tích hợp hiệu quả bợ sách
“Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh” trong môn
GDCD bậc THCS ở Trường THCS&THPT Như Thanh, tôi hy vọng đề tài này sẽ
giúp cho các đồng nghiệp tham khảo để có nhiều cách tiếp cận tốt hơn trong việc

vận dụng dạy học tích hợp các câu chuyện về Bác Hồ nhằm giáo dục học sinh học
tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Từ đó, góp thêm mợt
biện pháp giáo dục đạo đức, lối sống cho các em học sinh để mai này các em trở
thành những cơng dân tốt, đóng góp cơng sức của mình vào sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tở quốc.
3.2. Kiến nghị
Hàng năm Phịng GD&ĐT Như Thanh và Sở GD&ĐT Thanh Hoá cần tổ
chức các chuyên đề tập huấn cho CBGV về việc đẩy mạnh việc học tập về làm theo
tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đồng thời đầu tư thêm một số trang
thiết bị dạy học môn GDCD đặc biệt là tranh ảnh, băng đĩa phục vụ cho dạy học bộ
sách "Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh”, chỉ đạo
các trường học trên toàn huyện tích cực đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện Chỉ thị
05-CT/TW của Bộ Chính trị nhằm đưa việc giáo dục tư tưởng, đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh thành hoạt động chính trị sâu rộng gắn liền với những việc làm thiết
thực theo nội dung của Chỉ thị, để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, hình
thành nhân cách cho học sinh, góp phần tích cực thúc đẩy đợng cơ phấn đấu, rèn
luyện, tu dưỡng đạo đức của các em học sinh.
16


Trên đây là những kinh nghiệm của bản thân về dạy học tích hợp bộ sách
"Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh” trong mơn
GDCD bậc THCS được đúc kết trong quá trình dạy học và chắc chắn khơng tránh
khỏi những thiếu sót. Vì vậy tơi rất mong được sự đóng góp ý bổ sung của hội đồng
khoa học và đồng nghiệp để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
Như Thanh, ngày 25 tháng 5 năm 2020
Tôi xin cam đoan SKKN này là tôi viết,
không sao chép nội dung của người khác
Xác nhận của Thủ trưởng đơn vị

Người thực hiện

Quách Thị Việt

TÀI LIỆU THAM KHẢO
**************
1. Sách giáo khoa Giáo dục công dân 6, 7, 8, 9 ; NXB Giáo dục Việt Nam.
2. Sách giáo viên Giáo dục công dân 6,7,8, 9; NXB Giáo dục Việt Nam.
3. Sách Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh
lớp 6, 7, 8, 9 NXB Giáo dục Việt Nam.
4. Sách dạy và học tích cực: Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học - NXB
Đại học sư phạm.

17


Danh sách các đề tài SKKN mà tác giả đã được Hội đồng Cấp phòng GD&ĐT,
Sở GD&ĐT và các cấp cao hơn đánh giá đạt từ loại C trở lên
TT

1

Năm học

Tên sáng kiến kinh
nghiệm
Một Số giải pháp
giúp học sinh học tốt
tiết học: Tơn trọng kỉ
ḷt


Xếp loại

Cấp đánh giá

B

Phịng GD

18


PHẦN PHỤ LỤC

Giáo viên và học sinh trường THCS&THPT Như Thanh báo công dâng Bác tại
khu tưởng niệm Bác Hồ tại Thanh Hoá

19


Học sinh trường THCS&THPT Như Thanh thăm lăng Bác

Học sinh trường THCS&THPT Như Thanh thăm Phủ Chủ tịch

20


Học sinh trường THCS&THPT Như Thanh thăm quê Bác

Cuộc thi Rung chuông vàng Tìm hiểu về Bác Hồ


Giáo viên và học sinh trường THCS&THPT Như Thanh nghe hướng dẫn viên thuyết
minh về những hình ảnh Bác Hờ với Thanh Hóa tại Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh

21


22