TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
----- -----
BÁO CÁO CUỐI KỲ
MÔN HỌC: GIAO TIẾP TRONG KINH
DOANH
Chủ đề: Ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của
giới trẻ
Giảng viên hướng dẫn:
Hà Quang Thơ
Lớp
:
Nhóm thực hiện
:
Thành viên nhóm
:
46K12.3
3
Lê Ngọc Nhật Miên (Nhóm trưởng)
Khương Cơng Minh Triết
Trương Thị Mai
Võ Thị Phương Bin
Huỳnh Vũ Thy Thư
Đà Nẵng, ngày 15 tháng 11, năm 2021
MỤC LỤC
1. KẾ HOẠCH:.......................................................................................................................................1
1.1. BẢNG KẾ HOẠCH DỰ ÁN:.................................................................................................1
1.2. CÔNG CỤ VÀ CÁCH THỨC CHIA SẺ THÔNG TIN:...................................................3
2. BỐ CỤC:.............................................................................................................................................4
2.1. PHẦN ĐẦU:...............................................................................................................................4
2.1.1.
Xác định vấn đề:..............................................................................................................4
2.1.2.
Mục tiêu của dự án:....................................................................................................4
2.1.3.
Đối tượng độc giả:.......................................................................................................4
2.1.4.
Mô tả sản phẩm của dự án:...................................................................................4
2.1.5.
Phương pháp nghiên cứu:.......................................................................................5
2.2. PHẦN GIỮA:.............................................................................................................................5
2.3. PHẦN CUỐI:.............................................................................................................................5
3. VIẾT BẢN THẢO:............................................................................................................................6
3.1. PHẦN ĐẦU:...............................................................................................................................6
3.2. PHẦN GIỮA:.............................................................................................................................7
3.2.1.
Thần tượng là gì?.........................................................................................................7
3.2.2.
Vai trị của thần tượng trong hành vi tiêu dùng:......................................8
3.3.3.
Phương thức tìm kiếm thần tượng:...................................................................8
3.3.4.
Mối quan tâm của giới trẻ về thần tượng:..................................................10
3.3.5.
Những ảnh hưởng của thần tượng đến phong cách, lối suy nghĩ,
quan điểm....................................................................................................................................11
3.3.6.
Những ảnh hưởng của thần tượng đối với thương hiệu và người tiêu dùng khi họ quảng
cáo sản phẩm, làm đại sứ thương hiệu..................12
3.3.7.
Những ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của giới
trẻ....................................................................................................................................................13
3
3.3.8.
Bài học cho người tiêu dùng trẻ khi theo đuổi thần tượng...............15
3.3. KẾT LUẬN:..............................................................................................................................15
4. RÀ SỐT BẢN THẢO:.................................................................................................................15
5. HỒN THIỆN DỰ ÁN:.................................................................................................................16
5.1. PHẦN MỞ ĐẦU:....................................................................................................................16
5.2. PHẦN GIỮA:...........................................................................................................................17
5.2.1.
Thần tượng là gì?.......................................................................................................17
5.2.2.
Vai trò của thần tượng trong hành vi tiêu dùng:....................................18
5.2.3.
Phương thức tìm kiếm thần tượng...................................................................20
5.2.4.
Mối quan tâm của giới trẻ về thần tượng:..................................................22
5.2.5.
Những ảnh hưởng của thần tượng đến phong cách, lối suy nghĩ ,
quan điểm....................................................................................................................................24
5.2.6.
Những ảnh hưởng của thần tượng đối với thương hiệu và người tiêu dùng khi họ quảng
cáo sản phẩm, làm đại sứ thương hiệu..................26
5.2.7.
Những ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của giới
trẻ....................................................................................................................................................30
5.2.8.
Bài học cho người tiêu dùng trẻ khi theo đuổi thần tượng...............33
5.3. KẾT LUẬN:..............................................................................................................................33
6. MINH CHỨNG THẢO LUẬN NHÓM......................................................................................34
4
1. KẾ HOẠCH:
1.1. BẢNG KẾ HOẠCH DỰ ÁN:
Nội dung công Phụ
việc
Ghi chú
Đầu ra cơng việc
trách
Thời gian
hồn
thành
Tổ chức họp Nhật Thành phần - Chốt được bố cục Chủ nhật nhóm GĐ1: Miên tham gia: sơ bộ
cho bài viết. 14/11/202 - Hệ thống yêu Minh Triết, - Chốt được cách 1 cầu đề và lên Phương
Bin, thức làm việc danh sách Thy Thư, Thị chung.
những việc cần
Mai. - Hoàn tất phân làm. chia công việc:
Phân chia công
+ Nhật Miên, Minh
việc, chốt cách
Triết:
lên kế hoạch làm việc.
dự
án. Xây dựng và + Phương
Bin, Thy thảo luận các
Thư, Thị Mai: Xây
nội dung cần dựng đề
cương dự thiết cho bài
án.
viết.
+ Minh Triết: Tổng
Ghi chú biên hợp
thông tin và bản họp về ý
hoàn thiện file kiến
các thành
Word.
viên.
+ Cả nhóm: cùng
thảo luận và góp ý cho nhau.
Hồn thiện nội Phươn Hỗ trợ: Thy Nội dung Bước 1 + dung: g Bin Thư, Thị Mai,
Bước 2 được hoàn - Hoàn tất xây Minh Triết. thiện.
dựng nội dung cho
Bước 1 và Bước 2 của
dự án.
Đối chiếu vớinhững
nội dung đã chốt trong
buổi họp trước và điều
chỉnh nếu có mâu thuẫn.
Đảm bảo cáccơng
việc được hồn
thành
đúng hạn.
Hoàn thiện file Minh
Hỗ trợ: Thị Nội dung Bước 1 + Thứ
Word:Triết Mai Bước 2 được trình 15/11/202 - Rà sốt lỗi bày dưới dạng file 1 chính
tả.
Word hồn chỉnh.
Trình bày dướidạng
văn bản
Word với bố cục, chia
phần rõ ràng.
Đổi tên theoyêu cầu
đề và nộp cho Leader.
2
Tổ chức họp Nhật Thành phần - Các thành viên Thứ 3 nhóm: Miên tham gia: nắm rõ công việc
16/11/202 - Phân công Minh Triết, viết cá nhân và 1 phần viết cho Phương Bin, những phần
cần các thành viên. Thy Thư, Thị phụ trách.
Thảo luận và Mai. Hoàn thành Form hoàn
thiện nội
khảo sát.
dung cho Form
- Chốt được số khảo sát.
lượng tài liệu cần - Thống
nhất có và những mục hình thức trình
nào do ai phụ trách bày cho bài
viết. để đảm bảo tiến - Phân cơng tìm
độ.
kiếm thơng tin,
tư liệu
Hồn thiện Thy Hỗ trợ: - Đạt mục tiêu 40 Thứ 5 thông tin: Thư Phương Bin người điền form
18/11/202
Các thành viên khảo
sát. 1 gửi Form khảo
- Có ít nhất 3 báo sát
cho bạn bè, cáo/nghiên
cứu để người thân hoặc
tham khảo và trích
đăng lên các nguồn.
Group xã hội.
Tìm kiếm
thêmnhững
nguồn nghiên
cứu, khảo sát bên
ngồi về đề tài.
Hoàn thiện nội Thị Mai Hỗ trợ: Nhật Hoàn thành các Chủ Nhật dung chính bài Miên. phần giữa
của bài 21/11/202
1.2. CÔNG CỤ VÀ CÁCH THỨC CHIA SẺ THÔNG TIN:
- Thông báo cuộc họp, phân công công việc: Qua Group Facebook.
• Các thành viên sẽ nhận thơng báo về cơng việc cũng như lịch gặp mặt qua Group
Facebook và xác nhận đã đọc.
• Mỗi thành viên phải xác nhận hồn thành cơng việc của mình trong những bài post
phân cơng của nhóm trưởng để nắm tình hình tiến độ cơng việc.
- Chỉnh sửa, nhận xét và bổ sung phần viết của mỗi cá nhân: Qua Google Docs.
• Các thành viên góp ý cho phần của nhau thơng qua Google Docs bằng trình chỉnh
sửa và chế độ nhận xét.
• Các thành viên được nhận xét sẽ phản hồi ngay trên góp ý và hồn thiện khi đã xử
lý xong.
• Thành viên phụ trách phần nào có trách nhiệm kiểm tra tiến độ cơng việc và nội dung
đầy đủ của phần đó.
- Nơi lưu trữ và chia sẻ thông tin: Qua Google Drive chung.
• Là nơi lưu trữ các file thơng tin trong thời gian làm việc nhóm cũng như các biên bản
chuẩn bị trước cuộc họp, ghi chép sau cuộc họp.
• Gồm 3 folder là: Tài liệu, Giai đoạn 1 và Giai đoạn 2.
- Nền tảng họp trực tuyến: Qua Google Meets.
• Lịch họp cố định: Chủ Nhật hàng tuần, từ 8h00-11h00.
• Lịch họp linh hoạt: Nhóm trưởng xếp giờ vào Thứ 2 hàng tuần.
2. BỐ CỤC:
2.1. PHẦN ĐẦU:
2.1.1. Xác định vấn đề:
Tên đề tài: Ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của giới trẻ
Đặt vấn đề:
• Lý do nghiên cứu được thực hiện.
• Thơng tin cơ bản về đề tài: Định nghĩa thần tượng; Hiện trạng về thần tượng của giới
trẻ hiện nay Nêu ra vấn đề cần phân tích là gì.
2.1.2. Mục tiêu của dự án:
-
- Tìm hiểu về các thần tượng đang được hâm mộ của giới trẻ và phân tích những tác động
của thần tượng đến hành vi tiêu dùng của lứa tuổi này.
- Góp phần nâng cao nhận biết của độc giả về Đề tài này.
- Cung cấp được những thông tin, nhận định, kết luận liên quan để phục vụ cho hiểu biết
về người tiêu dùng trẻ đối với nhóm tham khảo “Thần
tượng" trong ngành học Marketing nói riêng và trong nền kinh tế nói chung.
2.1.3. Đối tượng độc giả:
- Các bạn trong lớp 46K12.3 và thầy Hà Quang Thơ - Giảng viên môn Giao Tiếp Trong Kinh
Doanh.
2.1.4. Mô tả sản phẩm của dự án:
- Sản phẩm được hồn thành dưới hình thức là văn bản: là một bài viết được phân tích từ số
liệu khảo sát online của 40 người trẻ về việc ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu
dùng của họ. Bài viết đề cập đến sức ảnh hưởng của thần tượng đối với giới trẻ nói chung
và cụ thể cách mà nó tác động đến tâm lý tiêu dùng của họ. Bài viết có trích dẫn các ví dụ
và số liệu cụ thể để cho độc giả có cái nhìn tổng quan hơn về chủ đề này.
2.1.5. Phương pháp nghiên cứu:
-
Đối tượng: Giới trẻ
Số lượng: 40
Thu thập dữ liệu: Khảo sát qua bảng câu hỏi
2.2. PHẦN GIỮA:
-
-
-
-
Giới thiệu khái qt về thần tượng Thần tượng là gì?
• Vai trò của thần tượng trong xã hội hiện nay. Một số thần tượng của giới trẻ
hiện nay
Dựa trên mẫu khảo sát 40 người, xác định:
• Chỉ số nổi tiếng ảnh hưởng như thế nào đến tâm lí tiêu dùng của giới trẻ
• Phương thức tìm kiếm thơng tin về thần tượng
• Mối quan tâm của giới trẻ về thần tượng như: chuyện đời tư, scandal, thành tích/giải
thưởng, sự nghiệp,...
• Những ảnh hưởng của thần tượng đến phong cách thời trang, lối sống, đạo đức,...
Sức ảnh hưởng của thần tượng đối với thương hiệu: khi họ quảng cáo sản phẩm, làm đại
sứ thương hiệu.
Những ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của giới trẻ:
• Ảnh hưởng tích cực
• Tăng doanh số, độ nhận diện thương hiệu cho các nhãn hàng
• Người tiêu dùng trẻ sẽ có nhiều thông tin về sản phẩm để dễ dàng lựa chọn. Ảnh
hưởng tiêu cực
• Giới trẻ bỏ ra nhiều tiền để mua đĩa nhạc/phim, sản phẩm dothần tượng quảng
cáo…một cách mất kiểm sốt.
• Sự tin tưởng tuyệt đối vào những sản phẩm mà thần tượng quảng cáo khiến cho
NTD mua sản phẩm mà khơng tìm hiểu kĩ về sản phẩm.
Bài học và lời khuyên cho người tiêu dùng trẻ khi theo đuổi thần tượng.
2.3. PHẦN CUỐI:
-
Tóm tắt kết luận về việc thần tượng đã và đang ảnh hưởng đối với tâm lý tiêu dùng của
giới trẻ trong nước và trên thế giới như thế nào.
Tóm tắt lại những tác động tích cực và tiêu cực của thần tượng ảnh hưởng lớn nhất đối
với tâm lý tiêu dùng của giới trẻ.
Đánh giá về ngành cơng nghiệp thần tượng trong tương lai có tiếp tục ngày càng phát triển
hay khơng và nó ảnh hưởng đến tâm lý tiêu dùng của giới trẻ trong tương lai như thế nào.
3. VIẾT BẢN THẢO:
3.1. PHẦN ĐẦU:
Xác định vấn đề:
•
Tên đề tài: Ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của giới trẻ
•
Đặt vấn đề:
Nhờ vào sự phát triển kinh tế và tốc độ phát triển của các ngành văn hóa, nghệ thuật, đặc
biệt là “ cơng nghiệp thần tượng” đã góp phần vào việc chuyển đổi cơ cấu tiêu dùng của giới trẻ
trong những năm gần đây. Sự tiến bộ vượt bậc của khoa học kỹ thuật, công nghệ và truyền thông
đã mở ra một cổng tương tác rộng lớn khiến giới trẻ ngày càng tiếp xúc gần gũi hơn với thần
tượng của họ. Bên cạnh đó, ngành cơng nghiệp giải trí ở các nước trên thế giới ngày càng phát
triển một cách mạnh mẽ hơn.
Điển hình ở Việt Nam, vào dịp Tết năm 2018, Biti’s đã tung ra chiến dịch quảng cáo “ Đi để
trở về” do ca sĩ Soobin Hoàng Sơn làm đại sứ để quảng bá cho dòng sản phẩm Biti's Hunter mới
đã thu về hàng chục triệu lượt xem trên youtube, hàng trăm ngàn lượt chia sẻ trên các trang mạng
xã hội khác như Facebook, Instagram,... Chiến dịch này đã góp phần giúp Biti’s tăng trưởng lên
đến 250%. Điều này phần nào thể hiện thần tượng đang ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý tiêu dùng
của giới trẻ ngày nay.
Trong bối cảnh nền văn hóa thần tượng đang phát triển nhanh chóng, bài viết này được
thực hiện để nghiên cứu về việc “Ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của giới trẻ”
nhằm hồn thành u cầu của mơn học Giao tiếp kinh doanh cũng như mở rộng thêm kiến thức,
kinh nghiệm về vấn đề này cho các sinh viên tham gia.
Mục tiêu của dự án:
•
Nắm bắt thơng tin về các thần tượng đang được hâm mộ của giới trẻ và phân tích những
tác động của thần tượng đến hành vi tiêu dùng của lứa tuổi này.
•
Góp phần nâng cao nhận biết của độc giả về Đề tài này.
•
Cung cấp được những thông tin, nhận định, kết luận liên quan để phục vụ cho hiểu biết
về người tiêu dùng trẻ đối với nhóm tham khảo “Thần tượng" trong ngành học Marketing
nói riêng và trong nền kinh tế nói chung.
Đối tượng độc giả:
•
Các bạn trong lớp 46K12.3 và thầy Hà Quang Thơ - Giảng viên môn Giao Tiếp Trong Kinh
Doanh.
Mơ tả sản phẩm của dự án:
•
•
•
Sản phẩm được hồn thành dưới hình thức là văn bản.
Cụ thể:
Sản phẩm là một bài viết được phân tích từ số liệu khảo sát online của 40 người trẻ về
việc ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của họ.
• Bài viết đề cập đến sức ảnh hưởng của thần tượng đối với giới trẻ nói chung và cụ thể
cách mà nó tác động đến tâm lý tiêu dùng của họ.
• Bài viết có trích dẫn các ví dụ và số liệu cụ thể để cho độc giả có cái nhìn tổng quan hơn
về chủ đề này.
Phương pháp nghiên cứu:
• Đối tượng: Giới trẻ
• Số lượng: 40
• Thu thập dữ liệu: Khảo sát qua bảng câu hỏi Google Form.
3.2. PHẦN GIỮA:
3.2.1. Thần tượng là gì?
Trong thời đại ngày nay, thần tượng đang nổi lên như một hiện tượng xảy ra nhiều ở giới
trẻ, đồng thời trở thành một trào lưu gây sốt. Có lẽ cụm từ “hiện tượng cuồng thần tượng ở giới
trẻ” đã chẳng còn xa lạ với chúng ta hiện nay, nhất là khi những tác động của thần tượng và sự
xuất hiện của họ bắt đầu phủ sóng khắp các kênh truyền thông mạng xã hội, được người người,
nhà nhà biết đến.
Thế kỉ 4.0 với tốc độ kết nối thơng tin nhanh hơn bao giờ hết, văn hóa thần tượng ngày
một thể hiện rõ nét, có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống tinh thần của con người nói chung và giới
trẻ nói riêng, biểu lộ qua những hành vi, cử chỉ cụ thể liên quan đến loại văn hố đặc trưng này.
Vậy thần tượng là gì? Thần tượng theo nghĩa đen là hình ảnh hay một vật chất khác tượng
trưng cho một vị thần được hướng đến để thờ phụng, tôn sùng trong tôn giáo.
Giới trẻ thường xem thần tượng như mẫu hình lý tưởng vì thần tượng vốn có những phẩm
chất nổi bật và đặc biệt trong lĩnh vực của họ. Cùng với thái độ ngưỡng mộ, giới trẻ có thể bắt
chước tính cách, ngoại hình, hành động và lối sống của thần tượng với mong muốn trở nên giống
với thần tượng. Vì thế, thần tượng có ảnh hưởng lớn đến đời sống của nhiều người, ngay cả khi
xa cách về mặt địa lý và quan hệ xã hội.
Bởi vì được xem như một hình mẫu lý tưởng, thần tượng sẽ có ảnh hưởng to lớn đến đời
sống của nhiều người. Nó sẽ tác động lên hành vi, cử chỉ, lối sống suy nghĩ của họ, và đặc biệt là
ảnh hưởng đến cả hành vi tiêu dùng, mua sắm của họ. Sự tác động này sẽ tạo ra một thay đổi
không nhỏ trong cách con người lựa chọn, ra quyết định mua hàng và cả cách họ chi tiêu, suy
nghĩ, cảm nhận trước, trong và sau khi mua sắm.
3.2.2. Vai trò của thần tượng trong hành vi tiêu dùng:
Thần tượng có ảnh hưởng rất lớn, họ trở thành đòn bẩy xu hướng tiêu dùng mạnh mẽ,
kéo theo người hâm mộ cuồng nhiệt mua sắm thời trang, cơng nghệ và thậm chí là sản phẩm tiêu
dùng cá nhân. Các thương hiệu dùng thần tượng để quảng bá cho sản phẩm nhằm thu hút sự chú
ý của cơng chúng cũng như truyền thơng, từ đó thúc đẩy lượng tiêu thụ và lợi nhuận cho nhãn
hàng. Khi tung một sản phẩm mới, nhãn hiệu mới ở một thị trường nào đó, do thiếu đi yếu tố lịch
sử lâu dài của nhãn hiệu với thị trường, thông thường nhà sản xuất hay chuyên gia quảng cáo phải
tạo ra uy tín và độ tin cậy cao trong một khoảng thời gian ngắn để bán hàng. Một trong những
cách nhanh nhất để lấy được lòng tin của người tiêu dùng là xây dựng đại sứ cho nhãn hiệu bằng
những người có ảnh hưởng xã hội, những người tranh thủ được tình cảm của cơng chúng do vị trí
xã hội hay tài năng của mình như thần tượng.
Bên cạnh đó, thần tượng có thể kích thích nền kinh tế bằng cách khuyến khích du lịch:
Những người hâm mộ khắp nơi sẽ đến tham gia các buổi hòa nhạc, những buổi gặp mặt ký tặng
sách hay những buổi giao lưu học thuật,...của thần tượng.
Có thể thấy thần tượng đã ảnh hưởng khá lớn đến tâm lý tiêu dùng của giới trẻ. Các công
ty sẽ nắm bắt được yếu tố này để sử dụng những người nổi tiếng trong các chiến dịch truyền
thơng về sản phẩm của cơng ty mình và nó sẽ trở thành xu hướng trong tương lai. Bên cạnh đó,
khơng chỉ mang lại doanh thu khổng lồ cho nền kinh tế, thần tượng cịn đóng góp lớn vào quảng
bá du lịch và nhu cầu học ngoại ngữ dựa trên nền tảng người hâm mộ rầm rộ của mình.
3.3.3. Phương thức tìm kiếm thần tượng:
Ngày nay, việc tìm kiếm thơng tin về một ai đó trở nên rất dễ dàng. Có thể chỉ cần một
chiếc điện thoại là bạn có thể biết được nhiều thông tin cơ bản về một người, bao gồm tên, tuổi,
quá khứ, sở thích, ngày tháng năm sinh, những mối quan tâm, sự nghiệp, thậm chí là cả hành vi
mua sắm, v.v.
Thần tượng thuộc nhóm người nổi tiếng, có sức ảnh hưởng trong xã hội, là những người
đang kinh doanh thương hiệu cá nhân của chính mình, nên họ cũng là bộ phận ln được báo chí,
các phương tiện truyền thơng quan tâm nên những bài viết về họ luôn tràn lan trên các trang
mạng xã hội, những trang báo. Khơng khó để bắt gặp những tờ báo có hẳn mục “Người nổi tiếng"
để liên tục cập nhật, dõi theo những thông tin mới nhất về đời sống, hành vi, cử chỉ của thần
tượng. Đây chẳng những là một nguồn thông tin vô hạn để khai thác, mà còn là một cách thức
kéo tương tác cực kì tốt. Việc thần tượng vẫn ln phát triển với độ phổ biến cao từng ngày tỉ lệ
thuận với khả năng tiếp tục tìm kiếm thơng tin về họ.
Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của xã hội, cơng nghệ thơng tin nói chung, các
trang mạng xã hội nói riêng, nhất là Internet phát triển rất mạnh, nó đã và đang ảnh hưởng rất
lớn, cả tích cực và tiêu cực đến mọi hoạt động và sinh hoạt của con người, nhất là giới trẻ. Với
điện thoại hay một máy tính kết nối Internet, chúng ta có thể truy cập và tham gia vào rất nhiều
trang mạng như: Facebook, Zalo, Youtube, Twitter… Trong đó, phổ biến nhất là Facebook. Mặc
dù mục đích, cách thức, mức độ tham gia các trang mạng xã hội của mỗi người khác nhau nhưng
hầu hết mọi người xem nó như là một phần khơng thể thiếu trong đời sống tinh thần của con
người. Chỉ với một cái điện thoại kết nối mạng và một vài ứng dụng có thể cập nhật thơng tin thì
chúng ta có thể bắt gặp thần tượng ở khắp mọi nơi. Trong khi đang lướt một trang báo, đọc một
bài đăng của ai đó, hay tình cờ xem một video trên Youtube, Tik Tok,... Trong q trình đó chúng
ta sẽ bắt gặp những người gây ấn tượng sâu sắc và bắt đầu tìm hiểu về họ. Dần dần họ sẽ trở
thành thần tượng.
Người hâm mộ cịn có thể nhìn thấy hình ảnh thần tượng từ những bảng quảng cáo Led
ngồi trời. Đây là hình thức nguyên sơ, đơn giản nhất, có thể dễ dàng nhìn thấy hình ảnh người
nổi tiếng ở bất cứ đâu, trên mỗi con đường, vào siêu thị, trên các tòa nhà cao tầng mà khơng cần
sự chủ động.
Truyền hình, radio cũng là phương tiện được giới thể sử dụng để tiếp xúc với thần tượng
của mình. Thần tượng thường xuất hiện trên truyền hình với nhiều cách thức các nhau, có thể kể
đến các chương trình truyền hình, chương trình ca nhạc, các cuộc thi tài năng,...Cịn với radio, tuy
khơng được nhìn thấy nhưng người hâm mộ vẫn có thể cảm thấy như đang giao tiếp cùng thần
tượng bằng cách nghe lời họ nói. Phương thức này cịn có tính tiện dụng cao khi họ vừa có thể
lắng nghe những chia sẻ, suy nghĩ của thần tượng vừa song song làm những công việc khác.
Theo khảo sát được thực hiện, có tới 37/41 người cho rằng họ thường tìm kiếm thơng tin
về thần tượng thông qua các trang mạng xã hội (chiếm tới 90,2%), đây là một con số dễ hiểu khi
các trang mạng xã hội đang dần trở thành ngôi nhà thứ hai của người trẻ hiện nay. Mạng xã hội
đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của rất nhiều bạn trẻ với mục
đích sử dụng khác nhau, việc đăng ký tham gia vào mạng xã hội đơn giản, dễ dàng, tiện lợi đã
khiến cho mạng xã hội ngày càng thu hút cả giới trẻ ở các thành phố lớn và những vùng nông
thôn.
Phương tiện phổ biến tiếp theo là Youtube với 31 người lựa chọn. Youtube đang dần trở
nên là một app quan trọng đối với nhiều người và nhiều thần tượng cũng được biết đến qua
phương tiện này, giúp người xem dễ dàng tìm thấy video mà họ muốn xem, tối đa hóa mức độ
tương tác cũng như sự hài lòng của người xem lâu dài. Hơn hết, Youtube là kênh thông tin chia
sẻ video trực tuyến lớn nhất thế giới. Các video trên Youtube đều da dạng thể loại khác nhau,
giúp người hâm mộ có thể tiếp cận được nhiều thơng tin về thần tượng một cách chân thật và
gần gũi nhất.
Xếp thứ ba với 24 người lựa chọn là phương thức tìm kiếm thần tượng của họ chính là qua
truyền hình. Ngày nay, truyền hình dần trở thành một cơng cụ yếu thế với giới trẻ trước sự phát
triển như vũ bão của mạng xã hội, internet. Nhưng quy lại, đây vẫn là phương tiện phổ biến với
nhiều người và có khả năng kết nối thơng tin với độ phủ sóng cao.. Những nhân vật được xuất
hiện trên truyền hình thường là những người có tầm ảnh hưởng, có tài năng và được người khác
công nhận.
Những phương tiện tiếp theo là diễn đàn online với 11 người lựa chọn, 9 người lựa chọn
báo chí, 5 trong 41 người được người khác giới thiệu về thần tượng. 5 người biết đến và tìm kiếm
thơng tin thần tượng qua radio và bảng quảng cáo ngoài trời.
3.3.4. Mối quan tâm của giới trẻ về thần tượng:
Ngày nay, người hâm mộ trẻ quan tâm đến thần tượng ở rất nhiều những khía cạnh khác
nhau. Đối với những người hâm mộ lý trí, điều họ quan tâm nhất ở thần tượng có lẽ là những
thơng tin cập nhật về sự nghiệp, các giải thưởng, thành tích hay những hoạt động vì cộng đồng,...
Những thần tượng duy trì được hình ảnh đẹp trong mắt cơng chúng bằng những hoạt động thiện
nguyện thiết thực, thì người hâm mộ cũng sẽ học hỏi theo thần tượng, cố gắng trở nên tốt hơn,
để xứng đáng khi làm fan của thần tượng đó. Chỉ cần thần tượng của họ có phẩm chất đạo đức
tốt, khơng làm chuyện gì sai thì họ vẫn sẽ luôn ủng hộ thần tượng.
Nhưng ngược lại, không phải ai cũng thực sự nghĩ như vậy. Đối với một bộ phận nhỏ những
người hâm mộ cảm tính và thiếu lý trí, họ tin tưởng tuyệt đối vào thần tượng của mình và có thái
độ khó chịu đối với những lời nghi ngờ của người khác đối với thần tượng, gây hấn và bôi nhọ
danh dự của người khác. Bên cạnh đó, tận dụng scandal của thần tượng, một số đối tượng liên
tục lập các “group”, “fanpage” mang chủ đề “bóc phốt”, “bí mật showbiz” để lơi kéo người hiếu
kỳ, thiếu hiểu biết nhưng lại có mối quan tâm lớn đến những scandal này, mặc kệ nội dung có
đúng với sự thật hay khơng. Ngồi ra, cịn có một số người hâm mộ cuồng nhiệt đến mức tiêu
cực, gọi là "sasaeng fan". Họ săn đuổi thần tượng của mình đến mọi nơi và quan tâm quá mức
đến cuộc
sống
đời
tư
của
thần
tượng.
3.3.5. Những ảnh hưởng của thần tượng đến phong cách, lối suy nghĩ, quan điểm
Ngồi việc coi thần tượng là hình mẫu về tính cách, lối sống thì thần tượng cũng ảnh hưởng
đến phong cách ăn mặc, lối suy nghĩ và quan điểm của giới trẻ ngày nay. Xu hướng hướng tới hình
mẫu của thần tượng ở giới trẻ cũng là một trong những lí do khiến những ngơi sao, thần tượng
trở nên đắt giá hơn trong mắt các nhà sản xuất, các nhãn hàng. Bên cạnh đó, những câu nói, hành
động hay việc làm của thần tượng cũng có thể làm thay đổi lối suy nghĩ, quan điểm của giới trẻ.
Theo kết quả khảo sát, thần tượng ảnh hưởng đến quan điểm về sự nghiệp là được đánh
giá cao nhất với 32/41 lượt lựa chọn ( chiếm 78%). Phong cách nói chuyện đứng thứ 2 với 25/41
lượt lựa chọn, điều này cho thấy thần tượng ảnh hưởng khá nhiều đến phong cách nói chuyện
của người hâm mộ vì thế mà thần tượng để ý đến lời ăn tiếng nói của mình khi phát ngơn. Tiếp
theo đó là quan điểm đạo đức với 24/41 lượt lựa chọn, với những người có tầm ảnh hưởng lớn
như thần tượng thì vấn đề đạo đức là rất quan trọng. Những quan điểm của giới trẻ ảnh hưởng
bởi thần tượng lần lượt là quan điểm về học hành với 17 người lựa chọn, quan điểm về tình yêu,
giới tính có 12 người lựa chọn, quan điểm về hơn nhân gia đình 9 người lựa chọn, quan điểm về
tình bạn có 8 người lựa chọn, quan điểm về chính trị 5 người lựa chọn, quan điểm về tơn giáo/tín
ngưỡng 2 người lựa chọn và cuối cùng là về lối sống 1 người lựa chọn.
3.3.6. Những ảnh hưởng của thần tượng đối với thương hiệu và người tiêu dùng khi họ
quảng cáo sản phẩm, làm đại sứ thương hiệu.
Không phải ngẫu nhiên mà các thương hiệu chọn những người nổi tiếng, có tầm ảnh hưởng
để làm gương mặt đại diện hay thương hiệu. Phủ sóng trên các phương tiện truyền thơng trong
vai trị đại sứ của một thương hiệu, khơng chỉ mang lại lợi ích vật chất mà cịn chứng tỏ độ ăn
khách của một ngôi sao.
Dựa vào tầm ảnh hưởng của các "sao", các thương hiệu, nhãn hàng cần quảng bá ln săn
tìm cho mình một "gương mặt đại sứ". Để trở thành gương mặt đại sứ, các “sao” khơng chỉ nổi
tiếng mà cịn phải phù hợp với chiến lược truyền thông của nhãn hàng theo những thỏa thuận
hết sức nghiêm ngặt giữa người làm đại sứ và người thuê. Điều này lý giải vì sao trong hàng ngàn
người nổi tiếng, chỉ có vài chục người được chọn để nhận lãnh vai trò đại sứ cho một thương hiệu
nào đó. Thậm chí, có gương mặt được sử dụng cho nhiều nhãn hàng trong nhiều lần, nhiều năm
liền.
a. Đối với thương hiệu:
Đại sứ thương hiệu hay gương mặt đại diện, trở thành bộ mặt của thương hiệu, quyết
định đến hình ảnh, doanh số, thậm chí trong một số trường hợp, đại sứ thương hiệu nắm giữ số
mệnh của thương hiệu trong tay. Đây là lí do mà các thương hiệu ln muốn săn đón những người
nổi tiếng có sức ảnh hưởng lớn, độ phủ sóng cao, những người này thường có hình ảnh trong
sạch khơng scandal.
Những thần tượng thường là những gương mặt có sức ảnh hưởng trong cộng đồng hay
người nổi tiếng ở lĩnh vực nghệ thuật như âm nhạc, điện ảnh, thời trang... Các hãng sẽ lựa chọn
nhân tố phù hợp với hướng phát triển để làm người đại diện. Các hãng thường chọn người làm
đại diện qua những tiêu chí như: sức ảnh hưởng của thần tượng, độ uy tín, mức độ tương đồng
giữa thương hiệu và người đại diện qua các đặc điểm hình tượng, phẩm chất, cá tính, quan
điểm,...
Nhiệm vụ của họ là kết hợp cùng chiến dịch truyền thông để đạt được hiệu quả cao nhất
bằng công cụ quảng cáo, tham dự sự kiện của hãng hay tương tác với người hâm mộ trên trang
cá nhân. Ngành thời trang xa xỉ, mỹ phẩm, trang sức,... thường là những ngành sử dụng thần
tượng làm đại sứ thương hiệu nhiều nhất. Việc quyết định đại sứ cần có sự chọn lọc kỹ lưỡng bởi
khơng phải lúc nào cũng đem đến kết quả mong muốn và rủi ro có thể xảy ra. Như trường hợp
đại sứ gặp scandal, có thể thương hiệu đó sẽ mất đi hình ảnh đã xây dựng trong một thời gian
dài, doanh số sụt giảm nghiêm trọng.
b. Đối với người tiêu dùng:
Những người hâm mộ thần tượng thường có những tình cảm và mối quan tâm đặc biệt
đối với những sản phẩm mà thần tượng sử dụng, hoặc với những thương hiệu mà thần tượng làm
đại sứ thương hiệu hay làm gương mặt đại diện.
•
Sự tin cậy
Bất kỳ người nào có thể gây ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến thái độ của người tiêu
dùng được gọi là nhóm người tham khảo. Người tiêu dùng thường coi những người nổi tiếng là
nguồn thơng tin giao tiếp đáng tin cậy, chính vì vậy tâm lí và hành vi mua sắm của họ cũng bị ảnh
hưởng bởi thần tượng của họ.
•
Sự thu hút
Người tiêu dùng sẽ bị thu hút mạnh mẽ hơn bởi những quảng cáo, những sản phẩm có
liên quan đến thần tượng của họ, và nó sẽ càng có hiệu quả hơn nếu thần tượng có những tố chất
phù hợp hoặc liên quan mật thiết đến quảng cáo đó. Chẳng hạn, khi thần tượng là một người có
làn da đẹp và quảng cáo sản phẩm chăm sóc da, việc họ quảng cáo sản phẩm đó sẽ tạo sự thu hút
và niềm tin to lớn trong suy nghĩ của khách hàng. Việc này là một yếu tố thúc đẩy quá trình khách
hàng tìm hiểu và tiến tới giai đoạn mua hàng.
•
Sự quen thuộc
Sự quen thuộc có nghĩa là cảm giác đồng điệu bởi ý nghĩa về mặt cảm xúc và sự giao tiếp
với người nổi tiếng. Sự quen thuộc của người nổi tiếng sẽ có nhiều tác động tích cực hơn khi chính
khách hàng tìm thấy được rằng bản thân họ có sự đồng điều với người nổi tiếng. Khi khách hàng
có khoảng thời gian tương tác dài và những tương tác gần với người nổi tiếng thì sự quen thuộc
sẽ có tác động đáng kể tới thái độ của khách hàng đối với thương hiệu. Hình ảnh thương hiệu sẽ
gắn liền với người nổi tiếng và giá trị của họ cũng sẽ được gia tăng nhờ sự ủng hộ của công chúng.
3.3.7. Những ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của giới trẻ.
a. Ảnh hưởng tích cực:
Khi thần tượng làm đại diện cho một thương hiệu nào đó, họ sẽ có những tác động tích cực
đến tâm lý tiêu dùng của những người hâm mộ trẻ. Họ giúp người tiêu dùng biết đến nhiều sản
phẩm tốt hơn và có nhiều sự lựa chọn mua sắm hơn. Thay vì bị động tiếp nhận những thông tin
sản phẩm từ nhãn hàng hoặc khi cảm thấy mơng lung, khó lựa chọn vì khơng biết chất lượng sản
phẩm ra sao thì người tiêu dùng sẽ thích việc tìm kiếm và lắng nghe thơng tin từ những người ảnh
hưởng đến họ hơn.
Bên cạnh đó, việc thần tượng làm đại sứ thương hiệu sẽ làm thúc đẩy động lực kiếm tiền
của người tiêu dùng để chi trả cho sản phẩm, khiến họ nỗ lực hơn trong cơng việc và học tập, lấy
nó làm mục tiêu cố gắng. Họ muốn mua những sản phẩm đó như một cách để ủng hộ thần tượng,
cho người khác thấy thần tượng của mình có sức ảnh hưởng như thế nào và nổi tiếng ra sao.
Khơng những vậy, thần tượng sẽ ln là hình mẫu lý tưởng để người hâm mộ trẻ học theo.
Họ chi tiêu và mua sắm theo những lối sống tích cực của thần tượng. Có thể nói rằng, thần tượng
là một tấm gương để người hâm mộ soi mình, điều chỉnh mình trong lối sống chuẩn mực, văn
minh.
Tóm lại, theo kết quả cuộc khảo sát, việc thần tượng giúp người tiêu dùng dễ dàng tìm
kiếm thơng tin sản phẩm hơn chiếm tỷ lệ cao nhất với 27 người (65,9%). Tiếp đến là có 23 người
hâm mộ (56,1%) cho rằng thần tượng có thể giúp họ biết đến nhiều sản phẩm tốt hơn. Xếp ở vị
trí thứ ba là giúp người tiêu dùng chi tiêu, mua sắm theo lối sống tích cực với sự lựa chọn của 19
người (46,3%).. Và cuối cùng là thần tượng thúc đẩy động lực kiếm tiền để chi trả cho sản phẩm
với sự lựa chọn của 13 người (31,7%).
b. Ảnh hưởng tiêu cực
Hiện nay, những người hâm mộ trẻ sẵn lòng bỏ ra vài triệu đồng để mua vé tham dự 1
show diễn của thần tượng. Với một người đã đi làm thì số tiền này cũng khá lớn, còn đối với các
bạn học sinh, sinh viên thì số tiền này cũng khơng dễ có. Việc tham gia các show diễn thì số tiền
mà họ bỏ ra là phần lớn họ phải tự kiếm để có: có thể là nhịn ăn sáng, có thể là sẽ khơng mua
những bộ quần áo mới, mỹ phẩm hay có người sẽ tiết kiếm các chi phí sinh hoạt ngày thường.
Ngồi ra, để có chi phí cho sở thích tham gia các show diễn của thần tượng thì đi làm
thêm cũng là một sự lựa chọn của các bạn trẻ. Và việc này khơng chỉ mất thời gian mà cịn có thể
ảnh hưởng đến chuyện học hành của các bạn trẻ nếu khơng cân bằng và kiểm sốt được thời gian
của mình.
Nhưng nếu chỉ có vậy thơi thì khơng sao, đằng này lại có một bộ phận giới trẻ vì muốn có
tiền theo đuổi thần tượng mà cịn có thể thực hiện những hành động sai trái như trộm cắp, cướp
giật, uy hiếp cha mẹ cho tiền để có thể theo đuổi thần tượng của mình.
Những sản phẩm mà thần tượng làm đại diện thương hiệu hay đóng quảng cáo thì luôn
bán chạy. Họ quá tin tưởng vào thần tượng, những sản phẩm mà thần tượng làm đại diện thương
hiệu cũng như quảng cáo nên đôi khi họ mua hàng một cách bất chấp, họ khơng cần tìm hiểu kỹ
sản phẩm và thiếu cân nhắc khi mua hàng. Vì vậy mà việc gặp phải hàng không chất lượng là việc
không thể tránh khỏi khi mua hàng.
Qua khảo sát, thì việc thiếu cân nhắc trong việc mua và sử dụng sản phẩm liên quan đến
thần tượng chiếm số lượng lựa chọn khá cao với 16 người lựa chọn. Xếp thứ 2 là việc khơng kiểm
sốt được chi tiêu khi mua sản phẩm có liên quan đến thần tượng với 9 người lựa chọn. Tiếp theo
sau là mua phải hàng kém chất lượng được lựa chọn bởi 8 người. Việc liên tục mua các sản phẩm
liên quan đến thần tượng làm ảnh hướng đến công việc, sức khỏe và cuộc sống của các bạn trẻ 6
người lựa chọn. 9 người còn lại chưa bị tác động tiêu cực đến hành vi mua hàng.
3.3.8. Bài học cho người tiêu dùng trẻ khi theo đuổi thần tượng
Việc thần tượng một ai đó khơng phải là điều gì sai trái. Nhưng hãy biết thần tượng đúng người, đúng chỗ.
Khơng ai là hồn hảo vậy nên quan trọng hơn, hãy biết phân biệt đâu là điều tốt, đâu là điều xấu
của thần tượng để học hỏi và tránh xa. Những người hâm mộ phải biết chọn cho mình một thần
tượng phù hợp để học ở đó thái độ cầu tiến, để tìm ra cho mình hướng đi, lối sống đúng đắn...
Thế hệ trẻ, tương lai của đất nước, đừng để cho vấn đề thần tượng đè nặng lên, đó mới chính là những
người biết cách sống, biết kiểm sốt cuộc sống của mình để nó ln hướng đến những điều tốt
đẹp nhất.
3.3. KẾT LUẬN:
Thần tượng có khả năng ảnh hưởng sâu sắc đến xu hướng tiêu dùng của những người trẻ.
Sức ảnh hưởng của họ tác động đến hành vi tiêu dùng rất nhiều mặt hàng như thời trang, công
nghệ và thậm chí là sản phẩm tiêu dùng cá nhân. Sự quảng bá của thần tượng cho một thương
hiệu, sản phẩm thường sẽ tạo được sự thu hút cực kỳ lớn của cơng chúng truyền thơng, từ đó gia
tăng doanh số đáng kể cho nhãn hàng. Thần tượng là tác nhân kích thích nền kinh tế, thể hiện ở
sự tăng trưởng du lịch hay sự gia tăng tìm hiểu văn hố, ngoại ngữ nước ngồi để theo đuổi thần
tượng.
Như vậy nhìn chung, thần tượng có ảnh hưởng khá lớn đến hành vi tiêu dùng của giới trẻ
ở nhiều lĩnh vực, phân khúc khác nhau. Mỗi cá nhân cần có sự điều chỉnh, cân nhắc về hành vi,
cảm xúc khi theo đuổi thần tượng để có trải nghiệm mua sắm phù hợp mà vẫn đảm bảo được
những yếu tố khác trong cuộc sống.
4. RÀ SỐT BẢN THẢO:
Sau khi hồn thành bản thảo dự án viết, cả nhóm cùng hội ý để rà soát lại nội dung và tiến hành
điều chỉnh.
Hiệu chỉnh về nội dung:
• Chỉnh sửa phần giữa để nhóm lại các ý còn lộn xộn, cũng như diễn giải ra những yếu
tố cần phân tích thêm từ số liệu.
• Chỉnh sửa lại một số câu văn của bài để tránh bị cảm xúc hoá, đồng bộ giọng văn của
bài viết một cách khách quan nhất.
• Thêm một số dẫn chứng, ví dụ để tăng sự thu hút.
Hiệu chỉnh về hình thức:
• Điều chỉnh bố cục, căn lề, sắp xếp hình ảnh để chuẩn hố bài viết.
• Chỉnh sửa lại chính tả, dấu câu, viết hoa tên riêng. Hiệu chỉnh về tính chính xác:
•
Kiểm tra lỗi chính tả, ngữ pháp, những từ ngữ gây hiểu lầm.
• Kiểm tra cấu trúc câu, cách ngắt nghỉ câu, các lỗi lặp từ.
Hiệu chỉnh về phong cách viết:
• Dùng những từ ngữ hiện đại, rõ ràng, dễ hiểu.
• Giọng văn khách quan, nghiêm chỉnh, đường hồng.
• Bày tỏ quan điểm mạnh lạc, trơi chảy ở một số phân đoạn cần thiết.
5. HOÀN THIỆN DỰ ÁN:
5.1. PHẦN MỞ ĐẦU:
Xác định vấn đề:
•
Tên đề tài: Ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của giới trẻ
•
Đặt vấn đề:
Nhờ vào sự phát triển kinh tế và tốc độ phát triển của các ngành văn hóa, nghệ thuật, đặc
biệt là “ cơng nghiệp thần tượng” đã góp phần vào việc chuyển đổi cơ cấu tiêu dùng của giới trẻ
trong những năm gần đây. Sự tiến bộ vượt bậc của khoa học kỹ thuật, công nghệ và truyền thông
đã mở ra một cổng tương tác rộng lớn khiến giới trẻ ngày càng tiếp xúc gần gũi hơn với thần
tượng của họ. Bên cạnh đó, ngành cơng nghiệp giải trí ở các nước trên thế giới ngày càng phát
triển một cách mạnh mẽ hơn.
Điển hình ở Việt Nam, vào dịp Tết năm 2018, Biti’s đã tung ra chiến dịch quảng cáo “ Đi để
trở về” do ca sĩ Soobin Hoàng Sơn làm đại sứ để quảng bá cho dòng sản phẩm Biti's Hunter mới
đã thu về hàng chục triệu lượt xem trên youtube, hàng trăm ngàn lượt chia sẻ trên các trang mạng
xã hội khác như Facebook, Instagram,... Chiến dịch này đã góp phần giúp Biti’s tăng trưởng lên
đến 250%. Điều này phần nào thể hiện thần tượng đang ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý tiêu dùng
của giới trẻ ngày nay.
Trong bối cảnh nền văn hóa thần tượng đang phát triển nhanh chóng, bài viết này được
thực hiện để nghiên cứu về việc “Ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của giới trẻ”
nhằm hoàn thành yêu cầu của môn học Giao tiếp kinh doanh cũng như mở rộng thêm kiến thức,
kinh nghiệm về vấn đề này cho các sinh viên tham gia.
Mục tiêu của dự án:
•
•
•
Nắm bắt thông tin về các thần tượng đang được hâm mộ của giới trẻ và phân tích những
tác động của thần tượng đến hành vi tiêu dùng của lứa tuổi này.
Góp phần nâng cao nhận biết của độc giả về Đề tài này.
Cung cấp được những thông tin, nhận định, kết luận liên quan để phục vụ cho hiểu biết
về người tiêu dùng trẻ đối với nhóm tham khảo “Thần tượng" trong ngành học Marketing
nói riêng và trong nền kinh tế nói chung.
Đối tượng độc giả:
•
Các bạn trong lớp 46K12.3 và thầy Hà Quang Thơ - Giảng viên môn Giao Tiếp Trong Kinh
Doanh.
Mơ tả sản phẩm của dự án:
•
•
•
•
•
Sản phẩm được hồn thành dưới hình thức là văn bản.
Cụ thể:
Sản phẩm là một bài viết được phân tích từ số liệu khảo sát online của 40 người trẻ về
việc ảnh hưởng của thần tượng đến tâm lý tiêu dùng của họ.
Bài viết đề cập đến sức ảnh hưởng của thần tượng đối với giới trẻ nói chung và cụ thể
cách mà nó tác động đến tâm lý tiêu dùng của họ.
Bài viết có trích dẫn các ví dụ và số liệu cụ thể để cho độc giả có cái nhìn tổng quan hơn
về chủ đề này.
Phương pháp nghiên cứu:
•
Đối tượng: Giới trẻ
•
Số lượng: 40
•
Thu thập dữ liệu: Khảo sát qua bảng câu hỏi Google Form.
5.2. PHẦN GIỮA:
5.2.1. Thần tượng là gì?
Trong thời đại ngày nay, thần tượng đang nổi lên như một hiện tượng xảy ra nhiều ở giới trẻ,
đồng thời trở thành một trào lưu gây sốt. Có lẽ cụm từ “hiện tượng cuồng thần tượng ở giới trẻ”
đã chẳng còn xa lạ với chúng ta hiện nay, nhất là khi những tác động của thần tượng và sự xuất
hiện của họ bắt đầu phủ sóng khắp các kênh truyền thơng mạng xã hội, được người người, nhà
nhà biết đến.
Thế kỉ 4.0 với tốc độ kết nối thông tin nhanh hơn bao giờ hết, văn hóa thần tượng ngày một thể
hiện rõ nét, có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống tinh thần của con người nói chung và giới trẻ nói
riêng, biểu lộ qua những hành vi, cử chỉ cụ thể liên quan đến loại văn hoá đặc trưng này.
Vậy thần tượng là gì? Thần tượng theo nghĩa đen là hình ảnh hay một vật chất khác tượng trưng
cho một vị thần được hướng đến để thờ phụng, tôn sùng trong tôn giáo. Cịn theo nghĩa bóng thì
đó là danh từ được dùng để chỉ một cá nhân hay một tập thể được u thích, biết đến, ngưỡng
mộ bởi ngoại hình, tài năng, phẩm chất, đạo đức trong nhiều lĩnh vực khác nhau như ca sĩ, diễn
viên, cầu thủ bóng đá, doanh nhân thành đạt,...
Giới trẻ thường xem thần tượng như mẫu hình lý tưởng vì thần tượng vốn có những phẩm chất
nổi bật và đặc biệt trong lĩnh vực của họ. Cùng với thái độ ngưỡng mộ, giới trẻ có thể bắt chước
tính cách, ngoại hình, hành động và lối sống của thần tượng với mong muốn trở nên giống với
thần tượng. Vì thế, thần tượng có ảnh hưởng lớn đến đời sống của nhiều người, ngay cả khi xa
cách về mặt địa lý và quan hệ xã hội. Thậm chí, có những người cịn tạo ra mối quan hệ tưởng
tượng với thần tượng vì sự xuất hiện liên tục của thần tượng trên truyền thơng, đặc biệt là truyền
hình vì nó tạo cảm giác thần tượng đang nói chuyện trực tiếp với họ.
Bởi vì được xem như một hình mẫu lý tưởng, thần tượng sẽ có ảnh hưởng to lớn đến đời sống
của nhiều người. Nó sẽ tác động lên hành vi, cử chỉ, lối sống suy nghĩ của họ, và đặc biệt là ảnh
hưởng đến cả hành vi tiêu dùng, mua sắm của họ. Sự tác động này sẽ tạo ra một thay đổi không
nhỏ trong cách con người lựa chọn, ra quyết định mua hàng và cả cách họ chi tiêu, suy nghĩ, cảm
nhận trước, trong và sau khi mua sắm.
5.2.2. Vai trò của thần tượng trong hành vi tiêu dùng:
Làn sóng thần tượng có hiệu ứng lan tỏa rất lớn, họ trở thành đòn bẩy xu hướng tiêu dùng
mạnh mẽ, kéo theo người hâm mộ cuồng nhiệt mua sắm thời trang, công nghệ và thậm chí là sản
phẩm tiêu dùng cá nhân. Các thương hiệu dùng thần tượng để quảng bá cho sản phẩm nhằm thu
hút sự chú ý của công chúng cũng như truyền thơng, từ đó thúc đẩy lượng tiêu thụ và lợi nhuận
cho nhãn hàng. Khi tung một sản phẩm mới, nhãn hiệu mới ở một thị trường nào đó, do thiếu đi
yếu tố lịch sử lâu dài của nhãn hiệu với thị trường, thông thường nhà sản xuất hay chuyên gia
quảng cáo phải tạo ra uy tín và độ tin cậy cao trong một khoảng thời gian ngắn để bán hàng. Một
trong những cách nhanh nhất để lấy được lòng tin của người tiêu dùng là xây dựng sứ giả cho
nhãn hiệu bằng những người có ảnh hưởng xã hội, những người tranh thủ được tình cảm của
cơng chúng do vị trí xã hội hay tài năng của mình như thần tượng.
Bên cạnh đó, thần tượng có thể kích thích nền kinh tế bằng cách khuyến khích du lịch:
Những người hâm mộ khắp nơi sẽ đến tham gia các buổi hòa nhạc, những buổi gặp mặt ký tặng
sách hay những buổi giao lưu học thuật,...của thần tượng. Họ khơng cảm thấy thỏa mãn khi chỉ
được nhìn thấy thần tượng qua màn ảnh hay trên những trang tạp chí, hơn thế nữa là họ muốn
được tận mắt nhìn thấy thần tượng ngoài đời thực, tiếp xúc trực tiếp với thần tượng mà mình
mến mộ hoặc có thể được thần tượng ký tên và chụp ảnh lưu niệm… Không chỉ vậy, những người
hâm mộ còn xem đây là một cơ hội để được đi du lịch, trải nghiệm những điều mới lạ mà trước
đây họ chưa từng làm hay tham quan những phong cảnh đẹp và đặc sắc của nước ngồi. Ngồi
ra, ngành du lịch nhiều quốc gia cịn chọn các ca sĩ, diễn viên, người nổi tiếng nước ngoài làm đại
sứ du lịch cho nước mình với mong muốn thông qua sự nổi tiếng của nghệ sĩ này để thúc đẩy du
khách nước ngoài đến với đất nước của họ. Ví dụ như ca sĩ Mỹ Linh được chọn làm đại sứ cho du
lịch Hàn Quốc hoặc ông Bobby Chinn – đầu bếp nổi tiếng người New Zealand được Bộ Văn hóa
Thể thao và Du lịch chọn làm Đại sứ Du lịch Việt Nam tại châu Âu.
Cùng với du lịch, thần tượng cịn có thể làm gia tăng nhu cầu học ngoại ngữ của các fan
hâm mộ nước ngồi. Ví dụ như trong một bài viết của BBC News (Hàn Quốc) cho biết, để hiểu
được các ca khúc Kpop đình đám, xu hướng học tiếng Hàn đã và đang tăng cao ở những nước
như Mỹ, Canada, Thái Lan, Malaysia và cả Algeria... Chính quyền Seoul cũng đang ra sức đóng góp
vai trị của mình với việc thành lập 130 viện ngôn ngữ tại 50 quốc gia, một phần nhằm đáp ứng
lượng lớn nhu cầu học ngôn ngữ bản xứ, một phần nhân cơ hội này truyền bá văn hố nước nhà
thơng qua làn sóng Hallyu hay sự nổi bật của ngành cơng nghiệp Kpop.
Có thể khẳng định thần tượng đã ảnh hưởng khá lớn đến tâm lý tiêu dùng của giới trẻ. Các
công ty sẽ nắm bắt được yếu tố này để sử dụng những người nổi tiếng trong các chiến dịch truyền
thông về sản phẩm của cơng ty mình và nó sẽ trở thành xu hướng trong tương lai. Bên cạnh đó,
khơng chỉ mang lại doanh thu khổng lồ cho nền kinh tế, thần tượng cịn đóng góp lớn vào quảng
bá du lịch và nhu cầu học ngoại ngữ dựa trên nền tảng người hâm mộ rầm rộ của mình.
5.2.3. Phương thức tìm kiếm thần tượng
Ngày nay, việc tìm kiếm thơng tin về một ai đó trở nên rất dễ dàng. Có thể chỉ cần một
chiếc điện thoại là bạn có thể biết được nhiều thông tin cơ bản về một người, bao gồm tên, tuổi,
quá khứ, sở thích, ngày tháng năm sinh, những mối quan tâm, sự nghiệp, thậm chí là cả hành vi
mua sắm, v.v.
Thần tượng thuộc nhóm người nổi tiếng, có sức ảnh hưởng trong xã hội, là những người
đang kinh doanh thương hiệu cá nhân của chính mình, nên họ cũng là bộ phận ln được báo chí,
các phương tiện truyền thơng quan tâm, chăm sóc kĩ càng nên những bài viết về họ luôn tràn lan
trên các trang mạng xã hội, những trang báo. Khơng khó để bắt gặp những tờ báo có hẳn mục
“Người nổi tiếng" để liên tục cập nhật, dõi theo những thông tin mới nhất về đời sống, hành vi,
cử chỉ của thần tượng. Đây chẳng những là một nguồn thông tin vô hạn để khai thác, mà còn là
một cách thức kéo tương tác cực kì tốt. Việc thần tượng vẫn ln phát triển với độ phổ biến cao
từng ngày tỉ lệ thuận với khả năng tiếp tục tìm kiếm thơng tin về họ.
Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của xã hội, cơng nghệ thơng tin nói chung, các
trang mạng xã hội nói riêng, nhất là Internet phát triển rất mạnh, nó đã và đang ảnh hưởng rất
lớn, cả tích cực và tiêu cực đến mọi hoạt động và sinh hoạt của con người, nhất là giới trẻ. Với
đặc điểm nổi trội là tính kết nối nhanh, chia sẻ rộng, chỉ cần một chiếc điện thoại hay một máy
tính kết nối Internet, chúng ta có thể truy cập và tham gia vào rất nhiều trang mạng như:
Facebook, Zalo, Youtube, Twitter… trong đó, phổ biến nhất là Facebook. Mặc dù mục đích, cách
thức, mức độ tham gia các trang mạng xã hội của mỗi người khác nhau nhưng có một điểm chung
đó là xem nó như là một phần khơng thể thiếu trong đời sống tinh thần của con người. Chỉ với
một cái điện thoại kết nối mạng và một vài ứng dụng có thể cập nhật thơng tin thì chúng ta có thể
bắt gặp thần tượng ở khắp mọi nơi. Trong khi đang lướt một trang báo, đọc một bài đăng của ai
đó, hay tình cờ xem một video trên Youtube, Tik Tok,... Trong q trình đó chúng ta sẽ bắt gặp
những người gây ấn tượng sâu sắc và bắt đầu tìm hiểu về họ. Dần dần họ sẽ trở thành thần tượng,
có thể là một người hoạt động nghệ thuật, một doanh nhân thành đạt hay chỉ đơn giản là một
người bình thường nhưng có câu chuyện truyền cảm hứng mạnh mẽ đến xã hội.
Mạng internet là phương tiện tìm kiếm thơng tin về thần tượng phổ biến nhất, nhưng
khơng phải là duy nhất. Người hâm mộ cịn có thể nhìn thấy hình ảnh thần tượng từ những bảng
quảng cáo Led ngồi trời. Hình ảnh trên màn hình led là màn hình động, sắc nét và được đặt tại
những nơi ngã tư, đường lớn, thu hút ánh nhìn của người đi đường. Đây là hình thức nguyên sơ,
đơn giản nhất, có thể dễ dàng nhìn thấy hình ảnh người nổi tiếng ở bất cứ đâu, trên mỗi con
đường, vào siêu thị, trên các tịa nhà cao tầng mà khơng cần sự chủ động.
Truyền hình, radio cũng là phương tiện được giới thể sử dụng để tiếp xúc với thần tượng
của mình. Thần tượng thường xuất hiện trên truyền hình với nhiều cách thức các nhau, có thể kể
đến các chương trình truyền hình, chương trình ca nhạc, các cuộc thi tài năng,...Cịn với radio, tuy
khơng được nhìn thấy nhưng người hâm mộ vẫn có thể cảm thấy như đang giao tiếp cùng thần
tượng bằng cách nghe lời họ nói. Phương thức này cịn có tính tiện dụng cao khi họ vừa có thể
lắng nghe những chia sẻ, suy nghĩ của thần tượng vừa song song làm những công việc khác.
Theo khảo sát được thực hiện, có tới 37/41 người cho rằng họ thường tìm kiếm thơng tin
về thần tượng thông qua các trang mạng xã hội (chiếm tới 90,2%), đây là một con số dễ hiểu khi
các trang mạng xã hội đang dần trở thành ngôi nhà thứ hai của người trẻ hiện nay. Mạng xã hội
đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của rất nhiều bạn trẻ với mục
đích sử dụng khác nhau, việc đăng ký tham gia vào mạng xã hội đơn giản, dễ dàng, tiện lợi đã
khiến cho mạng xã hội ngày càng thu hút cả giới trẻ ở các thành phố lớn và những vùng nông
thôn.
Phương tiện phổ biến tiếp theo là Youtube với 31 người lựa chọn. Youtube đang dần trở
nên là một app quan trọng đối với nhiều người và nhiều thần tượng cũng được biết đến qua
phương tiện này, giúp người xem dễ dàng tìm thấy video mà họ muốn xem, tối đa hóa mức độ
tương tác cũng như sự hài lòng của người xem lâu dài. Hơn hết, Youtube là kênh thông tin chia
sẻ video trực tuyến lớn nhất thế giới. Các video trên Youtube đều da dạng thể loại khác nhau,
giúp người hâm mộ có thể tiếp cận được nhiều thơng tin về thần tượng một cách chân thật và
gần gũi nhất.
Xếp thứ ba với 24 người lựa chọn là phương thức tìm kiếm thần tượng của họ chính là qua
truyền hình. Ngày nay, truyền hình dần trở thành một cơng cụ yếu thế với giới trẻ trước sự phát
triển như vũ bão của mạng xã hội, internet. Nhưng quy lại, đây vẫn là phương tiện phổ biến với
nhiều người và có khả năng kết nối thơng tin với độ phủ sóng cao.. Những nhân vật được xuất
hiện trên truyền hình thường là những người có tầm ảnh hưởng, có tài năng và được người khác
công nhận.
Những phương tiện tiếp theo là diễn đàn online với 11 người lựa chọn, 9 người lựa chọn
báo chí, 5 trong 41 người được người khác giới thiệu về thần tượng. 5 người biết đến và tìm kiếm
thơng tin thần tượng qua radio và bảng quảng cáo ngoài trời.
5.2.4. Mối quan tâm của giới trẻ về thần tượng:
Ngày nay, người hâm mộ trẻ quan tâm đến thần tượng ở rất nhiều những khía cạnh khác
nhau. Đối với những người hâm mộ lý trí, điều họ quan tâm nhất ở thần tượng có lẽ là những
thơng tin cập nhật về sự nghiệp, các giải thưởng, thành tích hay những hoạt động vì cộng đồng,...
Những thần tượng duy trì được hình ảnh đẹp trong mắt cơng chúng bằng những hoạt động thiện
nguyện thiết thực, thì người hâm mộ cũng sẽ học hỏi theo thần tượng, cố gắng trở nên tốt hơn,
để xứng đáng khi làm fan của thần tượng đó. Chỉ cần thần tượng của họ có phẩm chất đạo đức
tốt, khơng làm chuyện gì sai thì họ vẫn sẽ luôn ủng hộ thần tượng.
Nhưng ngược lại, không phải ai cũng thực sự nghĩ như vậy. Đối với một bộ phận nhỏ những
người hâm mộ cảm tính và thiếu lý trí, họ tin tưởng tuyệt đối vào thần tượng của mình và có thái
độ khó chịu đối với những lời nghi ngờ của người khác đối với thần tượng, gây hấn và bôi nhọ
danh dự của người khác. Điển hình nhất là vụ án của Ngô Diệc Phàm tại Trung Quốc, sau khi Ngô
Diệc Phàm bị giam giữ, hai nền tảng Tencent và Weibo đã đóng cửa nhiều nhóm và diễn đàn, nơi
một bộ phận người hâm mộ của nam ca sĩ vẫn bày tỏ rằng họ “tin tưởng vào thần tượng và sẽ đợi
ngày Diệc Phàm được thả”. Một số người hâm mộ q khích thậm chí cịn nói rằng họ sẽ lên kế
hoạch cướp ngục để giải thốt cho Ngơ Diệc Phàm.
Bên cạnh đó, tận dụng scandal của thần tượng, một số đối tượng liên tục lập các “group”,
“fanpage” mang chủ đề “bóc phốt”, “bí mật showbiz” để lơi kéo người hiếu kỳ, thiếu hiểu biết
nhưng lại có mối quan tâm lớn đến những scandal này, mặc kệ nội dung có đúng với sự thật hay
khơng.
Ngồi ra, cịn có một số người hâm mộ cuồng nhiệt đến mức tiêu cực, gọi là "sasaeng fan".
Họ săn đuổi thần tượng của mình đến mọi nơi và quan tâm quá mức đến cuộc sống đời tư của
thần tượng. Không chỉ ảnh hướng đến sự riêng tư của người nghệ sĩ, việc theo đuổi các thần
tượng của fan cuồng đã khơng ít lần gây nguy hiểm đến những người họ yêu mến và đến chính
bản thân họ. Khơng ít thần tượng thường xun phải đối mặt với tình trạng bị theo dõi, đánh giá
từng chi tiết trong đời tư, từ thói quen ăn mặc, phát ngơn, quan hệ tình cảm, hơn nhân,… đến các
hoạt động xã hội.