Hầu hết mọi thứ mà các nhà phân tích kĩ thuật sử dụng để vẽ 1 sản phẩm cụ thể (
gọi chung cho Stock, Forex, Hàng hóa,...) đều liên quan đến chính giá cả hoặc 1
biến thể thống kê của nó. Khối lượng có thể cung cấp 1 động lực mới cho việc giải
thích tâm lý đám đơng. Vì vậy, phân tích xu hướng của khối lượng cho chúng ta cái
nhìn rõ hơn về cách thức và lí do tại sao các mơ hình giá hoạt động. Trong thực tế,
việc nghiên cứu về các đặc tính của khối lượng mang lại cho chúng ta 1 cái nhìn sâu
hơn. Khối lượng khơng chỉ đo lường sự nhiệt tình của người mua và người bán, mà
cịn là 1 biến số hồn tồn độc lập với giá cả. Trong phần này, chúng ta sẽ thảo luận
về một số nguyên tắc chung của việc giải thích khối lượng. Tuy nhiên, đây khơng
phải là phần duy nhất, bởi vì chúng ta sẽ có nhiều điều để nói khi chúng ta mở rộng
hơn trong việc thảo luận về các mẫu hình giá riêng biệt.

Lợi ích của việc nghiên cứu khối lượng
Nghiên cứu khối lượng cung cấp cho chúng ta 3 lợi ích chính
● Khi so sánh giá và mơ hình khối lượng, điều quan trọng là phải xem liệu
chúng có đồng thuận với nhau hay khơng. Nếu có, xác suất ủng hộ việc mở
rộng xu hướng là có.
● Nếu giá và khối lượng khơng đồng thuận với nhau, điều này cho chúng ta
biết rằng xu hướng cơ bản thật sự không mạnh như chúng thể hiện. Nếu một
sự phá vỡ mơ hình giá đi kèm với nhiều sự không đồng thuận như vậy, sẽ
đưa ra cảnh báo về 1 tín hiệu khơng hợp lệ.
● Đơi khi, hành động giá cung cấp các dấu hiệu nhỏ của việc đảo ngược xu
hướng sắp xảy ra, nhưng khối lượng có thể đưa ra các đặc điểm của chính
nó để thể hiện rõ điều này. Trong những trường hợp như vậy, việc giới hạn
chỉ nghiên cứu mơ hình giá sẽ thất bại trong việc phát hiện ra các cảnh báo
hoặc cơ hội thật sự tốt và rõ ràng. ( Ở đây ý tác giả muốn nói rằng, nếu chỉ
phân tích mơ hình giá mà khơng kết hợp với phân tích khối lượng, bạn sẽ bỏ
ra các cơ hội giao dịch tốt).

Nguyên tắc trong việc giải thích khối lượng
1. Nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất là khối lượng thường đi theo xu

hướng. Khối lượng mở rộng trong thị trường tăng giá và co lại trong thị
trường giảm giá.( xem hình 5.1) Theo nghĩa này, khối lượng ln được giải
thích trong sự liên quan đến quá khứ gần đây. Việc so sánh 1 tỷ giao dịch
trên NYSE vào thế kỷ 21 với 5 hoặc 6 triệu giao dịch vào đầu thế kỷ 20 sẽ
không mang lại hiệu quả. Sự so sánh như vậy phản ánh sự thay đổi thế chế
kinh tế, chứ không thể hiện sự thay đổi trong tâm lý. Khối lượng của ngày
hôm nay cao hơn là do có nhiều cơng ty niêm yết hơn, sự ra đời của các
cơng cụ phái sinh, phí hoa hồng thấp hơn, v.v. Mặt khác, có 1 sự liên quan


giữa 3 tỷ giao dịch trong tuần này với 1,5 tỷ giao dịch vào tháng trước, bởi vì
nó cho thấy 1 sự thay đổi đáng kể trong khoảng thời gian mà những thay đổi
về thể chế không tồn tại.

Chúng ta biết rằng, khi giá di chuyển trong 1 xu hướng thì nó khơng di chuyển theo
1 đường thẳng. Thay vào đó, nó sẽ di chuyển lên xuống như hình Zigzag. Và xu
hướng của khối lượng cũng tương tự. Ví dụ, ở phía bên trái của hình 5.2, các mũi
tên chỉ ra sự mở rộng xu hướng của khối lượng. Rõ ràng là mức độ hoạt động
không mở rộng trong mọi thời kỳ. Có những thời kỳ yên ắng và năng động, nhưng
lực đẩy nhìn chung vẫn tăng lên. Phần bên phải của biểu đồ có xu hướng giảm về
khối lượng. Điều này cũng là bất thường. Khi chúng ta nói về khối lượng tăng hoặc
giảm, chúng ta thường đề cập đến xu hướng của nó. Điều này là bình thường khi
mà các xu hướng như vậy bị gián đoạn bởi các sai lệnh trong mức độ của khối
lượng. Xu hướng của khối lượng, cũng như xu hướng của giá, có thể là trong ngày,
ngắn hạn, trung hạn hoặc dài dạn, tùy thuộc vào bản chất của biểu đồ.


2. Lượng tiền chảy vào các giao dịch luôn luôn bằng với lượng tiền chảy ra, bất
kể mức độ khối lượng như thế nào.
Do đó,chính mức độ nhiệt tình của người mua và người bán sẽ quyết định tiến trình

của giá.
Nếu người mua đang hưng phấn, họ sẽ tăng giá thầu cho đến khi nhu cầu của họ
được thỏa mãn. Nếu người bán phản ứng với tin xấu, họ có thể hoảng loạn, đẩy giá
giảm mạnh, nhưng tại mọi thời điểm, số lượng giao dịch được bán luôn bằng với số
lượng được mua.
3. Sự kết hợp của khối lượng tăng và giá tăng là bình thường. Nó chỉ ra rằng
mọi thứ đang ăn khớp với nhau. Tình trạng như vậy khơng có giá trị dự báo,
ngoại trừ ngụ ý rằng có 1 phân kỳ âm giữa giá và khối lượng nằm ở phía
trước.

4. Khối lượng thường dẫn dắt giá trong 1 động thái tăng giá. Một mức giá cao
mới không được xác nhận bởi khối lượng nên được coi là cờ đỏ, cảnh báo
rằng xu hướng hiện hành có thể sắp bị đảo ngược. Trong hình 5.3, giá đạt
đỉnh cao tại điểm C, nhưng khối lượng lại đạt điểm cao nhất tại vùng quanh
điểm A.Những hành động như vậy là bình thường, sự suy giảm của khối
lượng cảnh báo sự suy yếu của yếu tố kĩ thuật.( Sự suy giảm của khối lượng
cảnh báo rằng về mặt kĩ thuật, đỉnh cao mới tạo này sẽ không bền vững).
Thật không may, sẽ khơng có 1 quy tắc cứng ngắc và nhanh nào chỉ ra rằng
sẽ có bao nhiêu sự phân kỳ nào xảy ra trước 1 đỉnh. Nói chung, số lượng
phân kỳ âm càng lớn, bức tranh kĩ thuật càng suy yếu. Ngoài ra, sự liên quan
giữa các đỉnh càng thấp, sự thiếu nhiệt tình càng được tạo ra, và vị trí kỹ


thuật càng dễ bị tổn thương. Một mức giá cao mới đi kèm với hầu như khơng
có khối lượng nào chỉ là dấu hiệu giảm giá như việc mức giá cao mới mà hầu
như khơng có đà tăng giá.
Một ví dụ điển hình được thể hiện trong biểu đồ 5.1, cho quỹ Mexico, nơi bạn có thể
thấy rằng các cụm khối lượng trở nên nhỏ dần khi giá tăng lên. Cuối cùng, dấu hiệu
tiêu cực này được xác nhận bởi việc giá vi phạm đường xu hướng tăng của tháng 3
đến tháng 5.



5. Giá tăng kèm theo xu hướng giảm khối lượng (Hình 5-4) là một tình huống
bất thường. Nó cho thấy 1 sự tăng giá yếu và nghi ngờ, và là 1 đặc điểm của
thị trường gấu ( thị trường suy giảm). Khi nó được cơng nhận, nó có thể và
nên được sử dụng như 1 bằng chứng cho thị trường gấu. Khối lượng đo
lường sự nhiệt tình tương đối của người mua và người bán. Khối lượng giảm
khi giá tăng, sự tăng giá này xảy ra do sự thiếu người bán hơn là sự tài trợ từ
phía người mua. Sớm hay muộn gì xu hướng cũng sẽ đạt đến điểm mà
người bán có động lực hơn. Sau đó, giá sẽ bắt đầu giảm. Một manh mối
được cung cấp là khối lượng gia tăng đáng kể vào thời điểm giá bắt đầu
giảm. Điều này được thể hiện trong hình 5.5, nơi bạn có thể thấy khối lượng
gia tăng khi giá bắt đầu giảm. Trong các tình huống như vậy, khối lượng
khơng cần thiết phải mở rộng trong suốt sự suy giảm. Có thể là 2 hoặc 3
thanh giá sau khi tạo đỉnh.


Hình 5.6 cho thấy cách khối lượng thay đổi giữa thị trường tăng giá và thị trường
giảm giá. Biểu đồ 5.2, đối với Coors, cho thấy đợt tăng giá cuối cùng đi kèm với xu
hướng giảm khối lượng. Khi đường xu hướng thấp hơn bị phá vỡ, khối lượng tăng
lên rõ rệt. Biểu đồ 5.3 cho thấy những đợt tăng giá trong thị trường gấu thường đi
kèm với khối lượng giảm.


6. Đôi khi cả giá và khối lượng mở rộng chậm, dần dần tăng theo cấp số nhân
với 1 giai đoạn xì hơi cuối cùng. Theo sự phát triển này, cả giá và khối lượng
đều giảm mạnh như nhau. Điều này thể hiện 1 động thái kiệt sức, và là 1 đặc
trưng của sự đảo ngược xu hướng. Đặc biệt khi nó được hỗ trợ bởi mơ hình
One or Two bar. ( sẽ được thảo luận trong chương tiếp theo). Tầm quan trọng
của sự đảo ngược sẽ phụ thuộc vào mức độ tăng giá trước đó và mức độ mở

rộng khối lượng. Rõ ràng 1 động thái kiệt sức theo sau sự tăng giá trong 4
đến 6 ngày sẽ không quan trọng bằng 1 sự tăng giá kéo dài hàng tuần. Hiện
tường này được gọi là sự xì hơi Parabol( đường cong Parabol), được thể
hiện trong hình 5.7. Thật khơng may, sự kiệt sức, hoặc sự xì hơi, những động
thái như thế này không dễ xác định theo nghĩa là có thể xây dựng các đường
xu hướng hoặc mơ hình giá rõ ràng. Vì lý do này, thường khơng thể phát hiện
ra giai đoạn cuối cho đến một khoảng thời gian sau khi khối lượng và giá đã
đạt đến đỉnh cao.


Newmont Mining, trong Biểu đồ 5-4, đưa ra một ví dụ kinh điển về sự gia tăng theo
cấp số nhân cả về giá và khối lượng kết thúc trong nước mắt dưới hình thức đảo
ngược đột ngột vào cuối tháng 9 năm 1987.

7. Một cao trào bán( sự bán ra đạt giá trị cực đỉnh, hình thành nên đáy thấp
nhất) là ngược lại so với đường cong Parabol. Nó xảy ra khi giá giảm trong 1
thời gian đáng kể với gia tốc lớn, đi kèm với sự mở rộng của khối lượng. Giá


thường tăng sau khi sự bán ra đạt cực điểm. Mức thấp được thiết lập tại thời
điểm cao trào dường như không bị xâm phạm trong 1 thời gian đáng kể. Sự
tăng giá sau điểm bán cao trào thường đi kèm với sự suy giảm khối lượng.
Đây là lần duy nhất mà sự suy giảm khối lượng và sự tăng giá được coi là
bình thường. Mặc dù vậy, điều quan trọng là đảm bảo rằng khối lượng sẽ mở
rộng trong các đợt tăng giá tiếp theo, được chỉ ra trong hình 5.8.Việc chấm
dứt xu hướng giảm, là thường xuyên nhưng không phải lúc nào cũng đi kèm
với 1 cao trào bán. Điều quan trọng cần lưu ý là, trong nhiều trường hợp của
cao trào bán, sau khi tăng giá, nó lại hình thành nên 1 đáy mới.

Trong biểu đồ 5.5,đối với Dresser Industries, chúng ta thấy được 1 cao trào bán hình

thành vào cuối mùa hè. Điều này sau đó được theo sau bởi 1 đợt tăng giá, nhưng
trong trường hợp này, đợt cao trào bán không phải là đáy cuối cùng. Tại đỉnh của
đợt tăng giá, giá tăng đi kèm với khối lượng giảm, đây là 1 đặc điểm điển hình của
thị trường giảm giá.


8. Khi giá tăng sau 1 đợt giảm dài và sau đó phản ứng tại mức đáy trước đó (
hoặc cao hơn hay thấp hơn 1 chút), đây là dấu hiệu cho sự tăng giá nếu khối
lượng tại đáy thứ 2 thấp hơn đáng kể so với khối lượng tại đáy thứ 1. Có 1
câu nói trên phố Wall: “Never short a dull market” . Câu nói này áp dụng rất
nhiều cho loại tình huống này, trong đó mức thấp trước đó đang được test với
khối lượng rất thấp. Tình huống như vậy cho thấy hoàn toàn thiếu áp lực bán.
Xem hình 5.9.


9. Một sự phá vỡ từ mơ hình giá, đường xu hướng, hoặc đường trung bình
động (MA) xảy ra với khối lượng lớn là điều bất thường và là 1 dấu hiệu giảm
giá xác nhận sự đảo chiều của xu hướng. (Hình 5.10) Khi giá giảm, thường là
do thiếu giá thầu, nên khối lượng giảm. Đây là 1 hoạt động bình thường và
khơng cung cấp cho chúng ta nhiều thơng tin. Tuy nhiên, khi khối lượng mở
rộng theo chiều hướng giảm, đó là do người bán trở nên có động lực hơn.

10. Khi giá đã tăng trong nhiều tháng, 1 đợt tăng giá yếu ớt (Hình 5.11) đi kèm
với khối lượng lớn cho thấy 1 hành động “ khuấy lên” và là 1 yếu tố của sự
giảm giá.


11. Sau một sự suy giảm, khối lượng lớn với ít thay đổi giá là dấu hiệu của sự
tích lũy và thường là một yếu tố tăng giá (Hình 5-12).


12. Khối lượng kỷ lục giảm xuống 1 đáy chính thường là 1 dấu hiệu đáng tin cậy
mà 1 đáy đáng kể được nhìn thấy. Điều này là do nó chỉ ra rằng một sự thay
đổi cơ bản trong tâm lý đã diễn ra.
13. Khi khối lượng và giá mở rộng với tốc độ lớn, nhưng lại khơng có 1 cú “ xì hơi
Parabol”, sau đó co lại 1 chút, điều này cho thấy 1 sự thay đổi trong xu
hướng. Đôi khi đây là 1 sự đảo chiều, đôi khi là 1 sự củng cố. Hiện tượng này
được thể hiện trong hình 5.13 và thể hiện sự kiệt sức tạm thời của sức mua.
Nó được liên kết với 1 số mẫu hình One and Two bar sẽ được thảo luận ở
các chương sau.


14. Khi giá hình thành nên 1 đỉnh trịn và khối lượng hình thành nên 1 đáy trịn,
đây là 1 tình huống bất thường hơn nữa, vì giá thì tăng trong khi đó khối
lượng lại giảm khi giá tạo đỉnh. Sau khi tạo đỉnh, khối lượng lại được mở rộng
trong khi đó giá lại giảm, điều này cũng là bất thường và là dấu hiệu của thị
trường giảm giá. Một ví dụ được hiển thị trong hình 5.14. 1 ví dụ cụ thể được
thể hiện trong biểu đồ 5.6, với Microsoft. Lưu ý cách ký tự N đặc trưng cho
hành động giá, trong khi khối lượng lại giống với hình tròn hơn.


Khơng có chỉ báo nào trong kho vũ khí kĩ thuật của chúng ta đảm bảo sẽ hoạt động
tốt mọi lúc, và khối lượng cũng vậy. Tuy nhiên, khi khối lượng được sử dụng kết hợp
với các đặc điểm về giá trong việc giải thích mơ hình giá, nó giúp tăng cường khả
năng 1 mẫu hình cụ thể sẽ hoạt động. Khi chúng ta thảo luận về các mẫu hình cụ
thể, các nguyên tắc khối lượng được mô tả ở trên sẽ được mở rộng để phù hợp với
từng mẫu hình riêng lẻ.

Tổng kết
● Khối lượng là 1 biến hồn toàn độc lập với giá
● Khối lượng đi theo xu hướng và chúng ít có giá trị dự báo.

● Khi xu hướng khối lượng đang di chuyển theo hướng ngược lại

với giá, điều này là bất thường và cảnh báo về sự đảo ngược xu
hướng sắp xảy ra hoặc nhấn mạnh tầm quan trọng của bất kỳ sự
bứt phá nào.
● Khi xu hướng khối lượng thể hiện 1 sự kiệt sức, chúng được gọi là sự xì hơi (
đường cong Parabol) khi được hình thành ở đỉnh và được gọi là cao trào bán
khi được hình thành ở đáy.