LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tơi. Các
kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào
khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin
cậy và trung thực. Tơi đã hồn thành tất cả các mơn học và đã thanh toán tất cả
các nghĩa vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tơi có thể
bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƢỜI CAM ĐOAN

i


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

BVMT:

Bảo vệ môi trƣờng

KCN:

Khu công nghiệp

TNHH:

Trách nhiệm hữu hạn

UBND:

Ủy ban nhân dân.

VPHC:

Vi phạm hành chính

ii


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................i
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN .............................. ii
MỤC LỤC ........................................................................................................... iii
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................. 1
2. Tình hình nghiên cứu đề tài ............................................................................ 3
3. Mục đích nghiên cứu ...................................................................................... 4
4. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ............................................... 4
5. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................ 5
6. Những đóng góp mới của đề tài ..................................................................... 6
7. Kết cấu của luận văn ....................................................................................... 6
Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CƠ BẢN VỀ XỬ LÍ VI PHẠM
HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MƠI TRƢỜNG ĐỐI VỚI
DOANH NGHIỆP TẠI KHU CÔNG NGHIỆP ................................................ 7
1.1 Tổng quan về bảo vệ môi trƣờng tại khu công nghiệp ................................. 7
1.1.1 Khái niệm môi trƣờng ............................................................................ 7
1.1.2 Khái niệm và đặc điểm của khu công nghiệp ........................................ 8
1.1.3 Khái niệm bảo vệ môi trƣờng và bảo vệ môi trƣờng tại khu công
nghiệp ............................................................................................................11
1.1.4 Sự cần thiết phải bảo vệ môi trƣờng tại khu cơng nghiệp ...................12

1.2 Tổng quan về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng
đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp .......................................................12
1.2.1 Khái niệm vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng của
doanh nghiệp tại khu công nghiệp ................................................................12

iii


1.2.2 Đặc trƣng của vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng
của doanh nghiệp tại khu công nghiệp ..........................................................13
1.2.3 Khái niệm xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng
đối với doanh nghiệp tại khu cơng nghiệp ....................................................14
1.2.4 Đặc trƣng của xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi
trƣờng đối với doanh nghiệp doanh nghiệp tại khu công nghiệp .................16
1.3 Tổng quan về pháp luật xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ
mơi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp ....................................17
1.3.1 Khái niệm pháp luật về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ
môi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu cơng nghiệp .................................17
1.3.2 Đặc điểm pháp luật xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ
mơi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp .................................18
1.3.3 Nội dung pháp luật xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ
môi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp .................................19
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ XỬ LÍ VI PHẠM HÀNH
CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MƠI TRƢỜNG ĐỐI VỚI DOANH
NGHIỆP TẠI KHU CÔNG NGHIỆP .............................................................23
2.1 Các quy định pháp luật về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ
mơi trƣờng đối với các doanh nghiệp tại khu công nghiệp. .............................23
2.1.1 Hành vi vi phạm ...................................................................................25
2.1.2 Các biện pháp xử lí ..............................................................................29
2.1.3 Thẩm quyền xử lí. ................................................................................42

2.1.4 Thời hiệu xử phạt .................................................................................48
2.1.5 Thủ tục áp dụng các biện pháp xử phạt ...............................................50
2.2 Thực trạng xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng đối
với các doanh nghiệp tại khu công nghiệp .......................................................56
2.2.1 Tình hình vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng của
doanh nghiệp tại khu công nghiệp ................................................................56

iv


2.2.2 Đánh giá cơng tác xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi
trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp .......................................60
Chƣơng 3: NÂNG CAO HIỆU QUẢ CƠNG TÁC XỬ LÍ VI PHẠM HÀNH
CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG ĐỐI VỚI DOANH
NGHIỆP TẠI KHU CÔNG NGHIỆP ..............................................................67
3.1 Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả cơng tác xử lí vi phạm hành chính
trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp .67
3.2 Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cơng tác xử lí vi phạm hành chính trong
lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu cơng nghiệp ..........69
3.2.1 Hồn thiện hệ thống pháp luật về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh
vực bảo vệ mơi trƣờng ..................................................................................69
3.2.2 Củng cố, kiện tồn các cơ quan quản lí, bảo vệ mơi trƣờng và xử lí vi
phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng tại khu công nghiệp ....72
3.2.3 Nghiêm chỉnh thực thi các quy định của pháp luật về bảo vệ môi
trƣờng tại khu công nghiệp ..........................................................................75
3.2.4. Tăng cƣờng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về
bảo vệ môi trƣờng tại khu công nghiệp ......................................................77
KẾT LUẬN .........................................................................................................79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................80
PHỤ LỤC ............................................................................................................84


v


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Các doanh nghiệp trong khu cơng nghiệp đóng vai trị rất quan trọng
đối với tiến trình phát triển của đất nƣớc trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa. Các khu cơng nghiệp có nhiều đóng góp trong chuyển dịch cơ
cấu kinh tế, tạo việc làm, nâng cao thu nhập và đời sống cho nhân dân. Phát
triển khu công nghiệp với mục tiêu tập trung các cơ sở sản xuất công nghiệp,
sử dụng tiết kiệm tài nguyên và năng lƣợng, tập trung các nguồn thải ô nhiễm
vào khu vực nhất định, nâng cao hiệu quả sản xuất, hiệu quả quản lí nguồn
thải và bảo vệ môi trƣờng.
Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy hiện trạng môi trƣờng trong các khu công
nghiệp đang diễn biến xấu đi, tình hình ơ nhiễm ngày càng nghiêm trọng. Hầu
hết cơng nghệ, phƣơng pháp xử lí chất thải nguy hại tại các khu công nghiệp,
khu chế xuất trong cả nƣớc áp dụng cịn chƣa thật an tồn, hoạt động giám sát và
cƣỡng chế áp dụng các tiêu chuẩn môi trƣờng, quy chuẩn kỹ thuật môi trƣờng
đối với các cơ sở công nghiệp, cơ sở vận chuyển và xử lý chất thải hiện tại cịn
yếu kém.
Ơ nhiễm mơi trƣờng trong khu công nghiệp để lại hậu quả lâu dài cho sinh
hoạt cũng nhƣ hoạt động sản xuất. Nguyên nhân chính của tình trạng trên là do ý
thức tn thủ pháp luật về bảo vệ môi trƣờng của các doanh nghiệp còn kém,
nhiều hành vi vi phạm nghiêm trọng chƣa đƣợc xử lí kịp thời, đúng mức. Để bảo
đảm phát triển bền vững (vừa phát triển kinh tế mà vẫn bảo vệ mơi trƣờng), địi
hỏi Nhà nƣớc phải có chế độ quản lý thích hợp sớm ngăn chặn tình trạng ô
nhiễm môi trƣờng trong khu công nghiệp.
Để tăng cƣờng công tác xử lí những hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh
vực bảo vệ mơi trƣờng nói chung, trong khu cơng nghiệp nói riêng, trong thời

gian gần đây, Nhà nƣớc đã ban hành nhiều văn bản pháp luật kịp thời điều chỉnh.
Trong số đó chúng ta có thể kể tới Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính 2002;

1


Nghị định số 81/2006/NĐ-CP ngày 09/08/2006 của Chính Phủ về xử lí vi phạm
hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng. Tuy nhiên, khi Pháp lệnh xử lí vi
phạm hành chính 2002 sửa đổi, bổ sung (năm 2007, 2008) gây ra nhiều mâu
thuẫn với Nghị định số 81/2006/NĐ-CP. Trƣớc tình hình đó, ngày 31/12/2009,
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 117/2009/NĐ-CP về xử lí vi phạm hành
chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng. Nghị định này ra đời thay thế Nghị định
số 81/2006/NĐ-CP ngày 09/08/2006, đánh dấu một bƣớc phát triển mới của
pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng. Từ
khi thực hiện Nghị định số 117/2009/NĐ-CP ngày 31/12/2009 , chúng ta đã thu
đƣợc nhiều kết quả trong công tác xử lí vi phạm hành chính thuộc lĩnh vực bảo
vệ môi trƣờng. Nhƣng sau một thời gian, Nghị định này bộc lộ nhiều khiếm
khuyết, lạc hậu cần phải sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tình hình phát triển
kinh tế - xã hội. Đặc biệt từ 01/07/2013 tới đây, Luật xử lí vi phạm hành chính
có hiệu lực thay thế Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính 2002 thì việc ban hành
một Nghị định mới thay thế Nghị định số 117/2009/NĐ-CP là một yêu cầu bức
thiết. Nhận thức đƣợc điều này, trong tháng 04/2013 vừa qua, Bộ Tài nguyên và
Môi trƣờng đã tổ chức hội nghị ban hành Dự thảo Nghị định về xử lí vi phạm
hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng thay thế Nghị định số
117/2009/NĐ-CP ngày 31/12/2009. Hiện nay Dự thảo Nghị định này đang trong
quá trình trƣng cầu ý kiến của đơng đảo quần chúng nhân dân.
Vì hai lí do cơ bản kể trên: Tình hình vi phạm pháp luật về bảo vệ môi
trƣờng của doanh nghiệp tại khu công nghiệp ngày càng diễn biến phức tạp;
Pháp luật về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng có nhiều
vƣớng mắc, bất cập khi thực hiện, cần đƣợc thay thế bởi những quy định hợp lý

hơn, tác giả xin chọn đề tài: “Xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi
trường đối với doanh nghiệp trong khu công nghiệp ở Việt Nam” làm luận văn
thạc sỹ luật học, chuyên ngành: Luật kinh tế.

2


2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong thời gian qua, có khá nhiều cơng trình nghiên cứu trong lĩnh vực xử
lí vi phạm hành chính nói chung cũng nhƣ đề tài xử lí vi phạm hành chính trong
lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng nói riêng. Cụ thể, có thể kể tới đó là:
“Pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi
trường”, của Trần Thị Lâm Thi, Luận văn thạc sĩ Luật học, Trƣờng Đại học Luật
Hà Nội, 2003. Luận văn đã phân tích những vấn đề lí luận, thực trạng pháp luật
về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng, đồng thời chỉ ra
những điểm cịn bất cập, thiếu xót của những quy định hiện hành và đƣa ra các
giải pháp nhằm hồn thiện những quy định đó.
“Pháp luật xử lí vi phạm hành chính, lý luận và thực tiễn”, của Bùi Tiến Đạt,
Luận văn thạc sĩ Luật học, Khoa luật – Đại học Quốc gia Hà Nội, 2008. Công trình
này đã trình bày đƣợc những vấn đề lí luận và thực tiễn về xử lí vi phạm hành chính,
trên cơ sở đó tác giả có đƣa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện những quy định của
pháp luật, nâng cao hiệu quả cơng tác xử lí vi phạm hành chính.
“Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính - Lý luận và thực tiễn”, của Nguyễn
Thị Thủy Tiên, Khóa luận tốt nghiệp, Trƣờng Đại học Luật Hà Nội, 2009. Tác
giả khóa luận đi sâu nghiên cứu những vấn đề lí luận và thực tiễn áp dụng những
quy định của pháp luật về thủ tục xử phạt vi phạm hành chính. Trên cơ sở những
bất cập mà tác giả phát hiện thấy ở thực trạng pháp luật hiện hành, tác giả đƣa ra
các giải pháp hoàn thiện những quy định của pháp luật cho phù hợp.
“Thực trạng pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động của các khu
công nghiệp Việt Nam” của Vũ Thị Duyên Thủy, Tạp chí Luật học, Trƣờng Đại

học Luật Hà Nội, số 09/2011, tr.60-64. Tác giả đã phân tích thực trạng pháp luật về
bảo vệ mơi trƣờng từ q trình xây dựng khu cơng nghiệp, khu cơng nghiệp đi vào
hoạt động. Trên cơ sở đó, tác giả đƣa ra các giải pháp hoàn thiện các quy định của
pháp luật về bảo vệ môi trƣờng tại khu công nghiệp ở Việt Nam hiện nay.

3


Kế thừa kết quả nghiên cứu của các tác giả đi trƣớc, luận văn này đƣa ra
những kiến nghị nhằm hoàn thiện hơn nữa những quy định của pháp luật về xử
lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng đối với doanh nghiệp tại
khu công nghiệp.
3. Mục đích nghiên cứu
Đề tài có mục đích làm rõ những vấn đề lí luận về xử lí vi phạm hành chính
trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng; đánh giá thực trạng xử lí vi phạm pháp luật
trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng nói chung đối với các doanh nghiệp trong khu
cơng nghiệp ở Việt Nam nói riêng, trên cơ sở đó tìm ra những bất cập, vƣớng mắc
trong các quy định và thực tiễn áp dụng, từ đó đƣa ra các giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả công tác xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng đối
với doanh nghiệp trong khu công nghiệp.
4. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
*Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu những vấn đề pháp lý liên quan tới xử lý vi phạm hành chính
trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng nói chung và xử lý vi phạm hành chính đối với
doanh nghiệp tại khu cơng nghiệp nói riêng:
- Cơ sở lí luận về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng;
- Vai trò và đặc trƣng của xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ
mơi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp;
- Thực trạng công tác xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi
trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp;

- Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác xử lý vi phạm hành chính
trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp.
*Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh
vực bảo vệ mơi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp ở Việt Nam.
Để phục vụ tốt công tác nghiên cứu, tác giả có lựa chọn một vài khu cơng nghiệp

4


tiêu biểu ở Việt Nam hiện nay: Khu công nghiệp Phố Nối–Hƣng n; Khu cơng
nghiệp Khánh Phú–Ninh Bình; Khu cơng nghiệp Liên Chiểu–Đà Nẵng; Khu
công nghiệp Lê Xuân Minh–Thành phố Hồ Chí Minh; Khu cơng nghiệp Tràng
Bảng – Tây Ninh; Khu cơng nghiệp Gị Dầu–Đồng Nai…Luận văn nghiên cứu
chủ yếu các quy định trong các văn bản pháp lí: Luật bảo vệ môi trƣờng năm
2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2013); Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính năm
2002 (sửa đổi, bổ sung năm 2007, 2008); Luật xử lí vi phạm hành chính năm
2013; Nghị định số 81/2006/NĐ-CP ngày 09/08/2006 của Chính phủ về xử lí vi
phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng; Nghị định số 117/2009/NĐCP ngày 31/12/2009 của Chính phủ về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực
bảo vệ mơi trƣờng (thay thế Nghị định số 81/2006/NĐ-CP); Dự thảo Nghị định
thay thế Nghị định số 117/2009/NĐ-CP về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh
vực bảo vệ mơi trƣờng năm 2013.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu trên đây, dựa trên nền
tảng phƣơng pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử luận văn sử dụng
một số phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể nhƣ: phân tích, so sánh, đối chiếu,
phƣơng pháp khảo sát thực tiễn, đánh giá, khái quát hoá và hệ thống hoá vấn đề
và một số phƣơng pháp nghiên cứu khác.
Cụ thể, trong chƣơng 1, tác giả chủ yếu sử dụng phƣơng pháp phân tích,
so sánh, khái qt hóa để làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về xử lí vi phạm

hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng đối với doanh nghiệp trong khu
công nghiệp; chƣơng 2, tác giả chủ yếu sử dụng phƣơng pháp đánh giá thực
trạng pháp luật và khảo sát thực tiễn hoạt động xử lí vi phạm hành chính trong
lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng đối với doanh nghiệp trong khu công nghiệp hiện
nay. Trên cơ sở đó kết luận những tồn tại và hạn chế là căn cứ đƣa ra các giải
pháp nhằm nâng cao hiệu quả cơng tác xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực
bảo vệ mơi trƣờng đối với doanh nghiệp trong khu công nghiệp.

5


6. Những đóng góp mới của đề tài
Đề tài nghiên cứu vấn đề xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ
môi trƣờng đối với doanh nghiệp trong khu cơng nghiệp. Những đóng góp mới
về mặt khoa học của đề tài thể hiện:
Thứ nhất, đề tài làm rõ vấn đề lí luận về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh
vực bảo vệ mơi trƣờng đối với các doanh nghiệp trong khu công nghiệp.
Thứ hai, đánh giá thực trạng quy định của pháp luật và thực trạng xử lí vi
phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trƣờng đối với doanh nghiệp trong
khu công nghiệp.
Thứ ba, đề tài đƣa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cơng tác xử lí
vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng đối với doanh nghiệp
trong khu cơng nghiệp.
7. Kết cấu của luận văn
Ngồi phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
của luận văn gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Những vấn đề lí luận cơ bản về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh
vực bảo vệ mơi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp;
Chƣơng 2: Thực trạng pháp luật về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo
vệ môi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp;

Chƣơng 3: Nâng cao hiệu quả cơng tác xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực
bảo vệ mơi trƣờng đối với doanh nghiệp tại khu công nghiệp.

6


Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CƠ BẢN VỀ XỬ LÍ VI PHẠM
HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG ĐỐI VỚI
DOANH NGHIỆP TẠI KHU CÔNG NGHIỆP
1.1 Tổng quan về bảo vệ môi trƣờng tại khu công nghiệp
1.1.1 Khái niệm môi trường

Khái niệm môi trƣờng đƣợc hiểu dƣới nhiều khía cạnh khác nhau.
Hằng ngày, ngƣời ta hay dùng các khái niệm nhƣ môi trƣờng xã hội, môi
trƣờng giáo dục, mơi trƣờng làm việc, mơi trƣờng văn hóa, mơi trƣờng nƣớc,
mơi trƣờng đất, mơi trƣờng khơng khí….Từ điển Tiếng Việt định nghĩa mơi
trƣờng “là tồn bộ nói chung những điều kiện tự nhiên và xã hội trong đó
con người hay một sinh vật tồn tại, phát triển trong mối quan hệ với con
người hay sinh vật ấy” [44, tr 618].Với các hiểu nhƣ này, môi trƣờng đƣợc
chia thành hai loại cơ bản: môi trƣờng vật chất tự nhiên và mơi trƣờng nhân
tạo có ảnh hƣởng trực tiếp đến sự tồn tại, phát triển của con ngƣời.
Dƣới góc độ pháp lí, khái niệm mơi trƣờng đƣợc hiểu nhƣ là mối quan
hệ của con ngƣời và các yếu tố vật chất bao quanh. Điều 1 Luật bảo vệ môi
trƣờng đƣợc Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, kỳ
họp thứ 8 thơng qua ngày 29/11/2005 định nghĩa môi trƣờng “bao gồm các
yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng tới
đời sống, sản xuất, sự tồn tại và phát triển của con người và sinh vật”.
Theo định nghĩa này, con ngƣời trở thành trung tâm của môi trƣờng. Môi
trƣờng đƣợc tạo bởi vô số các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo. Các yếu tố
vật chất tự nhiên nhƣ: đất, nƣớc, khơng khí, âm thanh, ánh sáng, các hệ động vật,

thực vật, tài nguyên thiên nhiên…Những yếu tố này hình thành, tồn tại theo quy
luật của tự nhiên khơng theo ý chí của con ngƣời. Con ngƣời chỉ có thể tác động
tới chúng trong phạm vi nhất định. Ngồi yếu tố vật chất tự nhiên, mơi trƣờng
cịn gồm cả yếu tố vật chất nhân tạo nhƣ: đê điều, cơng trình thủy lợi, cơng trình

7


nghệ thuật, cơng trình xây dựng…Những yếu tố này do con ngƣời tạo ra trên cơ
sở quy luật của tự nhiên để phục vụ cuộc sống của chính mình.
Tóm lại, dƣới góc độ pháp lí, mơi trƣờng đƣợc hiểu là những yếu tố vật
chất tự nhiên và nhân tạo bao quanh con ngƣời, có ảnh hƣởng đến sự tồn tại,
phát triển của con ngƣời và sinh vật.
1.1.2 Khái niệm và đặc điểm của khu công nghiệp

Trên thế giới đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển, khu công nghiệp trở
thành mơ hình kinh tế quan trọng. Việc thành lập khu công nghiệp đã, đang là
giải pháp để các quốc gia thu hút đầu tƣ trong và ngoài nƣớc, phát triển kinh
tế - xã hội.
Ở Việt Nam tính từ năm 1991 đến năm 2009, trải qua 18 năm xây dựng và
phát triển, cả nƣớc đã thành lập đƣợc 223 khu cơng nghiệp với tổng diện tích
tự nhiên đạt 57.264 ha, phân bố trên 56/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ƣơng. [1, tr4]
Khái niệm khu công nghiệp đã đƣợc quy định trong một số văn bản pháp
luật, chúng ta có thể kể tới hai văn bản tiểu biểu là Luật Đầu tƣ năm 2006 và
Nghị định số 29/2008/NĐ-CP ngày 14/03/2008 của Chính phủ quy định về
khu cơng nghiệp, khu chế xuất và khu kinh tế. Hai văn bản này đều đƣa ra
khái niệm khu cơng nghiệp, tuy ngơn ngữ có khác nhau nhƣng về nội dung là
giống nhau. Liên quan đến việc tìm hiểu khái niệm khu cơng nghiệp, chúng ta
cần quan tâm đến các khái niệm sau đây:

“Khu công nghiệp là khu chuyên sản xuất hàng công nghiệp và thực hiện
các dịch vụ cho sản xuất cơng nghip, có ranh giới địa lý xác định, được thành
lập theo quy định của Chính phủ” (Khoản 20 Điều 3 Luật Đầu tƣ năm 2006)
“Khu chế xuất là khu công nghiệp chuyên sản xuất hàng xuất khẩu, thực
hiện dịch vụ cho sản xuất hàng xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu, có ranh

8