ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

ĐÀO THỊNH HỮU

QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
CHO GIÁO VIÊN THPT TỈNH BẮC KẠN ĐÁP ỨNG
CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2021

i


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

ĐÀO THỊNH HỮU

QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
CHO GIÁO VIÊN THPT TỈNH BẮC KẠN ĐÁP ỨNG
CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã ngành: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền

THÁI NGUYÊN - 2021

i


LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi. Các số liệu, kết
quả trình bày trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai cơng bố trong bất
kỳ cơng trình nào khác.
Thái Ngun, tháng 9 năm 2021
TÁC GIẢ
Đào Thịnh Hữu

i


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lịng biết ơn và sự kính trọng tới
Lãnh đạo trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Thái Nguyên, Khoa Tâm lý - Giáo
dục cùng các Thầy/Cô giáo đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ
bản, sâu sắc, tạo điều kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại
nhà trƣờng.
Đặc biệt, với tấm lịng thành kính, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến
PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Huyền ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn khoa học và tận
tình giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc
Kạn, lãnh đạo các phịng chun mơn SởGD&ĐT tỉnh Bắc Kạn, các trƣờng
THPT, PTDTNT tỉnh trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn cùng bạn bè, ngƣời thân đã tạo

điều kiện cả về thời gian, vật chất, tinh thần cho tác giả trong suốt q trình học
tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn, mặc dù bản
thân em đã ln cố gắng nhƣng chắc chắn không tránh khỏi những khiếm khuyết.
Kính mong đƣợc sự góp ý, chỉ dẫn của các thầy, các cô và các bạn đồng nghiệp.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2021
TÁC GIẢ
Đào Thịnh Hữu

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... ii
MỤC LỤC .............................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC TỪ VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT .................................................iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ....................................................................................... v
MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................ 3
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ...................................................................... 3
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 3
5. Giả thuyết khoa học .............................................................................................. 3
6. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................................ 4
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................................... 4
8. Cấu trúc luận văn .................................................................................................. 5
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC MÔN GDQP&AN CHO GIÁO VIÊN THPT ĐÁP ỨNG

CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018 ................................. 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề............................................................................ 6
1.1.1. Những nghiên cứu về bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên ................. 6
1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên .. 10
1.1.3. Những nghiên cứu về quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên
giáo dục quốc phòng an ninh.......................................................................... 13
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ................................................................. 15
1.2.1. Năng lực, năng lực dạy học .......................................................................... 15
1.2.2. Bồi dƣỡng, bồi dƣỡng năng lực dạy học ...................................................... 16
1.2.3. Quản lý, quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học .............................................. 18
1.2.4. Quản l bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho GV ................. 20
1.3. Bồi dƣỡng năng lực dạy học mơn Giáo dục quốc phịng và An ninh cho giáo
viên Trung học phổ thơng đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018 ...... 20

iii


1.3.1. Khái qt về chƣơng trình mơn Giáo dục quốc phịng và An ninh cấp
Trung học phổ thơng trong chƣơng trình GDPT 2018 và những yêu cầu
đối với năng lực dạy học của ngƣời giáo viên ............................................... 20
1.3.2. Mục tiêu của bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên
THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 ........................................ 24
1.3.3. Nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên
THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 ........................................ 25
1.3.4. Phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên
THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 ........................................ 27
1.3.5. Hình thức bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên
THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 ........................................ 28
1.4. Quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên THPT
đáp ứng yêu cầu chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018 ............................... 30

1.4.1. Lập kế hoạch bồi dƣỡng bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN
cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 .................. 30
1.4.2. Tổ chức thực hiện bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo
viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 ................................ 31
1.4.3. Chỉ đạo triển khai bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo
viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 ................................ 32
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN
cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 .................. 35
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT đáp ứng u cầu chƣơng trình giáo dục
phổ thơng 2018 ............................................................................................... 37
Kết luận chƣơng 1 ................................................................................................... 41
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY
HỌC MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHỊNG&AN NINH CHO GIÁO
VIÊNTRUNG HỌC PHỔ THƠNG TỈNH BẮC KẠN ĐÁP ỨNG U
CẦU CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018 ...................... 43
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa - xã hội, giáo dục của tỉnh
Bắc Kạn .......................................................................................................... 43

iv


2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế ........................................................................... 43
2.1.2. Khái quát về giáo dục trung học phổ thông tỉnh Bắc Kạn ........................... 45
2.2. Thực trạng khái quát về khảo sát ..................................................................... 47
2.2.1. Mục tiêu khảo sát .......................................................................................... 47
2.2.2. Nội dung khảo sát ......................................................................................... 47
2.2.3. Đối tƣợng khảo sát ........................................................................................ 47
2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát ................................................................................... 48
2.3. Thực trạng năng lực dạy học môn GDQP&AN của giáo viên các trƣờng THPT

trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn so với yêu cầu của chƣơng trình giáo dục 2018.......... 49
2.4. Thực trạng bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên THPT
tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018 .............. 53
2.4.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chƣơng
trình giáo dục phổ thông 2018........................................................................ 53
2.4.2. Thực trạng thực hiện nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học môn Giáo dục
quốc phòng và an ninh cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình
GDPT 2018..................................................................................................... 55
2.4.3. Thực trạng các phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy môn GDQP&AN
cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 .................. 56
2.4.4. Thực trạng hình thức bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho
giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018......................... 59
2.4.5. Thực trạng kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho
giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018......................... 60
2.5. Thực trạng quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho GV
THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ thơng 2018 ........... 62
2.5.1. Thực trạng vềlập kế hoạch bồi dƣỡng bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho GV THPT trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn ................................. 62
2.5.2. Thực trạng về tổ chức thực hiện bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho GV THPTtrên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, tôi thu đƣợc kết quả
nhƣ sau............................................................................................................ 65

v


2.5.3. Thực trạng chỉ đạo triển khai bồi dƣỡng năng lực dạy học mơn Giáo dục
quốc phịng và an ninh cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình
GDPT 2018..................................................................................................... 66
2.5.4. Thực trạng về kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng bồi dƣỡng năng lực

dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên THPT đáp ứng chƣơng trình
GDPT 2018..................................................................................................... 69
2.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy môn
GDQP&AN cho cho giáo viên THPT đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ
thơng 2018 ...................................................................................................... 71
2.7. Đánh giá chung thực trạng quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng chƣơng trình giáo
dục phổ thơng 2018 ........................................................................................ 75
2.7.1. Những ƣu điểm ............................................................................................. 75
2.7.2. Những hạn chế .............................................................................................. 75
2.7.3. Nguyên nhân của những hạn chế .................................................................. 76
Kết luận chƣơng 2 ................................................................................................... 78
Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
MÔN GDQP&AN CHO GIÁO VIÊN THPT TỈNH BẮC KẠN ĐÁP
ỨNG YÊU CẦU CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018 .. 80
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ................................................................... 80
3.1.1. Đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp .................................................... 80
3.1.2. Đảm bảo tính đồng bộ của các biện pháp ..................................................... 80
3.1.3. Đảm bảo tính khả thi..................................................................................... 81
3.2. Biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo
viên THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng u cầu chƣơng trình giáo dục phổ
thơng ............................................................................................................... 81
3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn theo chƣơng trình giáo dục
phổ thơng mới................................................................................................. 81
3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo đổi mới nội dung, phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực
dạy môn GDQP&AN cho giáo viên THPT trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn ......... 86

vi



3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo đổi mới nội dung, hình thức bồi dƣỡng theo hƣớng
phát triển năng lực tự bồi dƣỡng của giáo viên phù hợp với đặc điểm nhà
trƣờng, của địa phƣơng .................................................................................. 93
3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cƣờng đầu tƣ cơ sở vật chất phục vụ hoạt động bồi
dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho GV trƣờng THPT đáp ứng
chƣơng trình GDPT 2018 ............................................................................... 98
3.2.6. Biện pháp 6: Đổi mới hoạt động kiểm tra, đánh giá năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn theo chƣơng
trình giáo dục phổ thông mới ....................................................................... 100
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................................... 102
3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ... 103
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................... 109
1. Kết luận ............................................................................................................. 109
2. Khuyến nghị...................................................................................................... 111
PHẦN PHỤ LỤC

vii


DANH MỤC CÁC TỪ VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT
Quy ƣớc viết tắt

Từ và cụm từ
Bồi dƣỡng năng lực

BDNL

Bồi dƣỡng thƣờng xuyên


BDTX

Cán bộ quản lý

CBQL

Cơ sở vật chất

CSVC

Giáo dục quốc phòng và an ninh

GDQP&AN

Giáo dục và Đào tạo

GD&ĐT

Giáo viên

GV

Học sinh

HS

Máy bắn tập

MBT


Sách giáo khoa

SGK

Trung học phổ thơng

THPT

Ủy ban nhân dân

UBND

Vũ khí, khí tài

VK,KT

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Qui mô phát triển số lƣợng HS THPT của tỉnh Bắc Kạn trong 3
năm trở lại đây ...................................................................................... 46
Bảng 2.2. Kết quả xếp loại hạnh kiểm HS THPT của tỉnh Bắc Kạn trong 3
năm trở lại đây ...................................................................................... 46
Bảng 2.3. Kết quả xếp loại Học lực HS THPT của tỉnh Bắc Kạn trong 3 năm
trở lại đây .............................................................................................. 46
Bảng 2.4. Tổng hợp số lƣợng khách thể khảo sát theo từng đơn vị trƣờng
(đƣợc lựa chọn) trên địa bàn tỉnh .......................................................... 48
Bảng 2.5. Thực trạng về trình độ đào tạo về GDQP&AN của đội ngũ giáo
viên dạy môn GDQP&AN cấp THPT tỉnh Bắc Kạn ............................ 49

Bảng 2.6. Thực trạng chất lƣợng của giáo viên môn GDQP&AN ở các trƣờng
THPT trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn (theo chuẩn nghề nghiệp giáo
viên) ...................................................................................................... 51
Bảng 2.7. Thực trạng đánh giá về mức độ đáp ứng năng lực dạy học môn
GDQP&AN của giáo viên các trƣờng THPT trên địa bàn tỉnh Bắc
Kạn đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 ................................... 52
Bảng 2.8. Thực trạng thực hiện thực hiện mục tiêu bồi dƣỡng năng lực dạy
họcmôn GDQP&AN cho giáo viên các trƣờng THPT trên địa bàn
tỉnh Bắc Kạn theo yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 .......................... 54
Bảng 2.9. Thực trạng thực hiện nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình
GDPT 2018 ........................................................................................... 55
Bảng 2.10. Mức độ thực hiện của các phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy
môn GDQP&AN cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng
trình GDPT 2018................................................................................... 56
Bảng 2.11. Mức độ hiệu quả của các phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy
môn GDQP&AN cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng
trình GDPT 2018................................................................................... 57
Bảng 2.12. Đánh giá của CBQL và giáo viên vềmức độ thực hiệncác hình
thức bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên
THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chƣơng trình GDPT 2018 ......... 59

v


Bảng 2.13. Đánh giá của CBQL và giáo viên về lập kế hoạch bồi dƣỡng năng
lực dạy học môn GDQP&AN cho GVcác trƣờng THPT ..................... 63
ảng 2.14. Đánh giá công tác tổ chức thực hiện bồi dƣỡng năng lực dạy học
môn GDQP&AN cho GV THPT đáp ứng yêu cầu CTGDPT 2018 ..... 65
ảng 2.15. Chỉ đạo triển khai bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN

cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu CTGDPT 2018 ... 67
Bảng 2.16. Thực trạng về kiểm tra đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy
học môn GDQP&AN cho giáo viên THPT đáp ứng chƣơng trình
GDPT 2018 ........................................................................................... 69
Bảng 2.17. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học
môn GDQP&AN cho cho giáo viên THPT đáp ứng chƣơng trình
giáo dục phổ thơng 2018 ....................................................................... 72
Bảng 3.1. Ma trận bài kiểm tra định kỳ, thƣờng xuyên ......................................... 91
Bảng 3.2.Đánh giá của C QL, GV các trƣờng THPT tỉnh Bắc Kạn về mức độ
cần thiết của các biện pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viênTHPT đáp ứng u cầu chƣơng trình giáo
dục phổ thơng 2018............................................................................. 104
Bảng 3.3. Đánh giá của C QL, GV các trƣờng THPT tỉnh Bắc Kạn về tính
khả thi của các biện pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu chƣơng trình
giáo dục phổ thông 2018 ..................................................................... 105

vi


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đƣợc sự quan tâm sâu sắc của Đảng và nhà nƣớc, giáo dục quốc phịng tồn
dân nói chung và giáo dục quốc phịng cho học sinh nói riêng đã đạt đƣợc những
kết quả quan trọng góp phần chuẩn bị về tâm thế và tri thức cho thế hệ trẻ sẵn sàng
thực hiện 2 nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt nam xã Hội chủ nghĩa, thực
hiện Chỉ thị số 62/CT-TW ngày 12/2/2001 của Bộ Chính trị và Nghị Định số
15/2001/NĐ-CP ngày 01/5/2001 của Chính phủ về giáo dục quốc phịng và an
ninh, Ngành Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với các cơ quan hữu quan xây dựng
hệ thống và văn bản pháp luật về giáo dục quốc phòng, tạo hành lang pháp lý quan

trọng cho quá trình phát triển của mơn học.
Hiện nay giáo dục quốc phịng và an ninh ở cấp trung học phổ thơng đã có
đội ngũ giáo viên ban đầu từ các nguồn đào tạo khác nhau. Tuy nhiên đội ngũ giáo
viên còn quá mỏng, chuyên môn chƣa sâu và phƣơng pháp giảng dạy đối với mơn
học đặc thù này cịn có những hạn chế. Trong khi đó bộ sách Giáo dục quốc phịng
đƣợc sử dụng trong thời gian vừa qua đã bộc lộ một số vấn đề nhƣ: sách giáo viên
và sách giáo khoa, phƣơng pháp giảng dạy chƣa rõ ràng, một số thuật ngữ qn sự
chƣa giải thích cụ thể. Bên cạnh đó Thơng tƣ 02/2017/TT- GDĐT ngày
13/01/2017 của Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Chƣơng trình giáo
dục quốc phịng và an ninh trong trƣờng trung học phổ thông đã có hiệu lực thay
thế Quyết định số 79/QĐ- GDĐT ngày 24 tháng 12 năm 2007 của Bộ trƣởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo ban hành Chƣơng trình giáo dục quốc phịng và an ninh trong
trƣờng trung học phổ thơng, nhƣng thực tế bộ sách giáo viên và sách giáo khoa
cho chƣơng trình mới đến nay vẫn chƣa ban hành đƣợc trong khi đó Thơng tƣ
02/2017 chuẩn bị thay thế. Đa số giáo viên lên lớp chƣa có sách giáo khoa mới
theo Thông tƣ, các tài liệu lên lớp nghèo nàn chủ yếu dựa vào tài liệu SGK cũ và
tài liệu của Bộ GDĐT cấp phát cho các đợt tập huấn,...
Hiện nay, việc triển khai các hoạt động dạy học và chất lƣợng dạy-học mơn
Giáo dục quốc phịng và an ninh ở các trƣờng trung học phổ thông trên địa bàn
tỉnh Bắc Kạn nói riêng tuy đã đƣợc quan tâm nhƣng chƣa thực sự đáp ứng đƣợc
mục tiêu của ngành đề ra. Nhiều năm liền, chất lƣợng giáo dục cấp trung học phổ

1


thơng học nói chung và mơn Giáo dục quốc phịng và an ninh nói riêng của tỉnh
Bắc Kạn ln ở mức thấp. Cơ sở vật chất phục vụ việc dạy và học mơn Giáo dục
quốc phịng và an ninh đã đƣợc quan tâm đầu tƣ nhƣng chƣa đáp ứng đủ yêu cầu
của việc học bộ môn.Đa số học sinh không thích học mơn giáo dục quốc phịng và
an ninh trong đó có rất nhiều nguyên nhân nhƣ học trái buổi, mơn học có cả thực

hành và lý thuyết chƣa thực sự phù hợp, đội ngũ giáo viên dạy môn Giáo dục quốc
phịng và an ninh cịn thiếu, trình độ giáo viên chƣa đáp ứng chuẩn, phƣơng pháp
dạy học chƣa đổi mới, việc quản lý các hoạt động dạy học môn giáo dục quốc
phịng và an ninh cịn mang nặng tính hình thức và chƣa đồng bộ về các giải pháp;
việc đầu tƣ và khai thác trang thiết bị hiện đại phục vụ giảng dạy cịn hạn chế,...
Bên cạnh đó tại nhiều trƣờng THPT trong tỉnh Bắc Kạn, vẫn còn một bộ
phận khơng nhỏ giáo viên có năng lực dạy hoc cịn nhiều hạn chế, chƣa đáp ứng
đƣợc u cầu mơn học trƣớc yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, đặc biệt
chƣơng trình GDPT mới. Trƣớc thực tế này, địi hỏi phải đánh giá đƣợc thực trạng
cơng tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy họccho giáo viên tại các
trƣờng THPT trong tỉnh Bắc Kạn theo chƣơng trình giáo dục phổ thơng mới, tăng
cƣờng các biên pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng và tự bồi dƣỡng thƣờng xuyên
năng lực dạy học cho giáo viên, mỗi cán bộ quản lý trong các Nhà trƣờng cần xác
định rõ mục tiêu, nội dung, hình thức, phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học
cho đội ngũ giáo viên của đơn vị mình một cách cần thiết, phù hợp và khả thi
nhằm nâng cao và phát triển năng lực dạy học cho giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục trong thời kỳ CNH, HĐH đất nƣớc và hội nhập quốc tế.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý bồi
dưỡng năng lực dạy học mơn Giáo dục quốc phịng và an ninh cho giáo viên
THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng 2018” cho cơng
trình nghiên cứu của mình.Với mong muốn: thơng qua việc nghiên cứu các lí luận
về khoa học quản lí để đề xuất những giải pháp thiết thực trong hoạt động bồi
dƣỡng đội ngũ giáo viên mơn giáo dục quốc phịng và an ninh tỉnh Bắc Kạn đáp
ứng yêu cầu chƣơng trình giáo dục phổ thông, phù hợp với đặc điểm, điều kiện của
địa phƣơng nói chung và các trƣờng THPT trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn nói riêng.

2


2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạngquản lý bồi dƣỡng
năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn, đề tài đề
xuất các biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo
viên THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018 nhằm
nâng cao chất lƣợng dạy học môn GDQP&AN góp phần nâng cao chất lƣợng
Giáo dục và đào tạo.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên THPT.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên
THPTtỉnh Bắc Kạn đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ thơng 2018.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
4.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu các biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ thơng 2018
Chủ thể quản lý là Giám đốc Sở GDĐT,Hiệu trƣởng các trƣờng THPT tỉnh
Bắc Kạn.
4.2. Giới hạn về khách thể khảo sát và thời gian nghiên cứu
Đề tài tiến hành khảo sát 36 cán bộ quản lý của các trƣờng trung học phổ
thơngvà 32 giáo viên Giáo dục quốc phịng và an ninh trên địa bàn của tỉnh Bắc
Kạn.
5. Giả thuyết khoa học
Hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học môn Giáo dục quốc phòng và an
ninh cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn trong thời gian qua đã đƣợc quan tâm thực
hiện và đạt đƣợc những kết quả nhất định, song trƣớc u cầu chƣơng trình giáo
dục phổ thơng 2018 vẫn tồn tại hạn chế, bất cập. Nếu đề xuất đƣợc các biện pháp
quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho GV THPT một cách
hợp lý, khoa học, phù hợp với đặc điểm của môn GDQP&AN, yêu cầu chƣơng
trình giáo dục phổ thơng và điều kiện thực tiễn các nhà trƣờng thì sẽ nâng cao chất


3


lƣợng dạy và học mơn Giáo dục quốc phịng và an ninh đáp ứng chƣơng trình giáo
dục phổ thơng 2018.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ
thông 2018.
- Đề xuất các biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ
thơng 2018.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái qt hóa các cơng trình khoa học,
các đề tài, luận văn, luận án…văn bản, quy định có liên quan đến các biện pháp
quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn GDQP&AN cho giáo viên THPT nhằm
xây dựng khung lý luận của đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Gồm: Điều tra, quan sát, đàm thoại, nghiên cứu sản phẩm hoạt động,
chuyên gia.
7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Sử dụng các bảng hỏi với các câu hỏi đề cập đến vấn đề nhận thức của cán
bộ quản lý, giáo viên về nhu cầu, sự cần thiết và tầm quan trọng của hoạt động của
hoạt động bồi dƣỡng năng lực chuyên môn cho giáo viên môn giáo GDQP&AN
các trƣờng THPT trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn nhằm đáp ứng u cầuchƣơng trình
giáo dục phổ thơng 2018. Thực trạng về công tác xây dựng kế hoạch, tổ chức, bồi

dƣỡng, nội dung, hình thức, phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực chuyên môn; công
tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực chuyên môn của giáo viên cấp THPT
hiện nay; các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động bồi dƣỡng năng lực chuyên môn
cho giáo viên môn giáo GDQP&AN các trƣờng THPT trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.

4


7.2.2. Phương pháp quan sát
Quan sát các phƣơng pháp, hình thức tổ chức BDNL dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT của các cấp quản lý và hoạt động tham gia bồi
dƣỡng của đội ngũ giáo viên Giáo dục quốc phòng và an ninh.
7.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng với mục đích đánh giá, tổng kết công tác
BDNL dạy học môn GDQP&AN cho GV của hiệu trƣởng các trƣờng THPT trên
địa bàn tỉnh Bắc Kạn.
7.2.4. Phương pháp đàm thoại
Bằng việc gặp gỡ, trao đổi ý kiến một cách chính thức, hoặc khơng chính
thức nhƣ trao đổi, trực tiếp thảo luận, qua điện thoại hay thƣ điện tử (E-mail) bàn
về những vấn đề có liên quan đến nội dung với các cán bộ quản lý, tổ trƣởng,
nhóm trƣởng chun mơn, giáo viên dạy Giáo dục quốc phịng và an ninh có nhiều
kinh nghiệm trong giảng dạy GDQP&AN của trƣờng THPT trên địa bàn tỉnh Bắc
Kạn,…). Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng với mục đích tìm hiểu về thực trạng
công tác BD và quản lý bồi dƣỡng NL dạy môn GDQP&AN.
7.2.5. Phương pháp khảo nghiệm
Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng để kiểm tra tính cần thiết và tính khả thi
của các biện pháp quản l đã đề xuất.
7.3. Nhóm phương pháp sử dụng tốn thống kê
Sử dụng phƣơng pháp thống kê để xử lý các kết quả điều tra, phân tích kết
quả nghiên cứu lập bảng thống kê kết quả điều tra, tính tỉ lệ phần trăm các giá trị

tƣơng ứng từ đó rút ra các kết luận.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục;
nội dung chính của luận văn đƣợc cấu trúc thành ba chƣơng nhƣ sau:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ thơng 2018.
Chƣơng 2. Thực trạng quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ
thơng 2018.
Chƣơng 3. Biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học học môn
GDQP&AN cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ
thơng 2018.

5


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
MÔN GDQP&AN CHO GIÁO VIÊN THPT ĐÁP ỨNG CHƢƠNG TRÌNH
GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Những nghiên cứu về bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
Trong xây dựng, bồi dƣỡng và phát triển đội ngũ giáo viên, nhà giáo dục
học V.A. Xukhômlinxki đã từng yêu cầu: “Phải bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên, phát
huy đƣợc tính sáng tạo trong lao động của họ và tạo ra khả năng ngày càng hoàn
thiện tay nghề sƣ phạm, phải biết lựa chọn giáo viên bằng nhiều nguồn khác nhau
và bồi dƣỡng họ trở thành những giáo viên tốt theo tiêu chuẩn nhất định, bằng các
biện pháp khác nhau . Tác giả này cho rằng phải bồi dƣỡng cả về chuyên môn
nghiệp vụ, Năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên. Ông rất đề cao tầm quan trọng
của việc tổ chức hội thảo chun mơn, qua đó giáo viên có điều kiện trao đổi

những kinh nghiệm về chuyên môn nghiệp vụ để nâng cao trình độ của mình (dẫn
theo [12]).Viết về năng lực chuyên môn của giáo viên tác giả Liakopoulou (2011)
đã đƣa ra khái niệm năng lực chuyên môn và phân loại “năng lực chuyên môn của
giáo viên bao gồm các thành tố sau đây: 1) Tính cách, thái độ và niềm tin; 2) Kỹ
năng sƣ phạm và kiến thức sƣ phạm (Kiến thức môn học, Kiến thức và hiểu biết
về ngƣời học, phƣơng pháp giảng dạy, Kiến thức về chƣơng trình giảng dạy); 3)
Hiểu biết về bối cảnh xã hội; 4) Hiểu biết về bản thân và về khoa học nói chung.
Dự án Việt - Bỉ (hỗ trợ học từ xa), tác giả Michei Develay trong cuốn “Một số vấn
đề về đào tạo giáo viên đã nhấn mạnh việc đào tạo giáo viên bao gồm nhiều vấn
đề nhƣ: quan niệm, nội dung, phƣơng thức đào tạo, tính chất và bản sắc nghề
nghiệp… [26, tr.45]. Đó là cuốn sách nhằm góp phần đổi mới sự nghiệp đào tạo,
bồi dƣỡng giáo viên ngày càng tốt hơn.
cơng trình “Giáo viên rèn luyện tâm l

ên cạnh đó đã giới thiệu ở Việt Nam

của tác giả.Trong mơ hình này, trong các

tiêu chí đánh giá lãnh đạo nhà trƣờng, ngƣời ta chú trọng đến vấn đề lãnh đạo,
quản l công tác D các năng lực nghề nghiệp của đội ngũ GV [12]. Thái Lan là
một trong những nƣớc có chính sách rất thiết thực về bồi dƣỡng và đào tạo lại đội
ngũ giáo viên. Tất cả các giáo viên đều phải tham gia học tập đầy đủ các nội dung,

6


chƣơng trình về nghiệp vụ quản l theo chun mơn quy định. Nhà nƣớc đã đƣa ra
chƣơng trình lớn thực hiện trong thập kỷ qua, đó là “Chƣơng trình bồi dƣỡng giáo
viên mới để xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng cho giáo viên trong 10 năm và chƣơng
trình trao đổi, chƣơng trình đào tạo trong nƣớc. Việc bồi dƣỡng năng lực giáo viên

đƣợc tiến hành ở các trung tâm học tập cộng đồng, nhằm thực hiện giáo dục cơ
bản, huấn luyện kỹ năng nghề nghiệp ngắn ngày và thông tin tƣ vấn cho mọi
ngƣời dân trong xã hội. Tại Pakistan, Nhà nƣớc đã xây dựng chƣơng trình bồi
dƣỡng về sƣ phạm cho đội ngũ giáo viên và quy định trong thời gian 3 tháng, cần
bồi dƣỡng những nội dung gồm: giáo dục nghiệp vụ dạy học; cơ sở tâm lý giáo
viên; phƣơng pháp nghiên cứu, đánh giá và nhận xét học sinh. Tại Liên bang Nga,
các nhà nghiên cứu quản lý giáo dục rất quan tâm tới việc nâng cao chất lƣợng dạy
học thông qua các biện pháp quản lý có hiệu quả. Muốn nâng cao chất lƣợng dạy
học phải có đội ngũ giáo viên có năng lực. Họ cho rằng, kết quả toàn bộ hoạt động
của nhà trƣờng phụ thuộc rất nhiều vào tổ chức đúng đắn và hợp lý công tác quản
lý bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên. Bàn về bồi dƣỡng năng lực dạy học
cho giáo viên, một số tác giả cho rằng giáo viên là những ngƣời biết nắm cơ hội
học hỏi trong nghiên cứu “What makes a good teacher? của các tác giả Marie F.
Hasse, Ph.D, trao đổi các hoạt động giữa các trƣờng với nhau, các GV đồng thời
tổ chức chƣơng trình phát triển giáo dục cho các cụm trƣờng, các vùng
miền,...Trong nghiên cứu “Teacher‘s Professional developmnet - Eueopo in
International comparison , của nhóm nghiên cứu từ Đại học Twente, Hà Lan. Các
quốc gia châu Âu đã thay đổi chính sách cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả của
giảng dạy của GV bằng cách tạo điều kiện tốt nhất cho giáo viên và học sinh,
không ngừng đào tạo, bồi dƣỡng và phát triển GV chuyên nghiệp, nhấn mạnh sự
cần thiết phải cung cấp cơ hội cho việc bồi dƣỡng và phát triển chuyên môn GV
cần thực hiện liên tục. Các công trình bàn về quản lý bồi dƣỡng năng lực giáo dục
cho giáo viên tuy đã đƣợc nghiên cứu nhƣng không nhiều, nội dung quản lý bồi
dƣỡng giáo dục cho giáo viên đƣợc đề cập ở các mức độ khác nhau:
Tại Hội thảo khoa học “Chất lƣợng GD và vấn đề đào tạo GV do Khoa
Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức tháng 12/2014, nhiều báo cáo tham
luận của các tác giả nhƣ Trần Bá Hoành, Mai Trọng Nhuận, Nguyễn Thị Mỹ Lộc,

7



Đặng

á Lãm, Đặng Xuân Hải… đã đề cập đến việc đào tạo,

D đội ngũ giáo

viên trƣớc yêu cầu mới [20].
Mục tiêu xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo là một trong những nội
dung đƣợc thể hiện thƣờng xuyên trong nhiều văn kiện của Đảng, Nhà nƣớc,
Chính phủ, ngành,… nhƣ: Chỉ thị 40 của an í thƣ về xây dựng đội ngũ nhà giáo
và cán bộ quản lý giáo dục [30], Chiến lƣợc phát triển giáo dục 2011-2020, Nghị
quyết 29 Hội nghị Trung ƣơng 8 (khóa XI) [31], Văn kiện đại hội đại biểu lần thứ
XII [19], Nghị quyết 88 của Quốc hội về đổi mới chƣơng trình giáo dục phổ
thơng,… Đó cũng là cơ sở pháp lý quan trọng để các nhà QL, nhà KH quan tâm
vấn đề BDNL trong nhiều cơng trình nghiên cứu nhằm tìm biện pháp để thực hiện
mục tiêu BD là đủ về số lƣợng, đạt chuẩn về trình độ đào tạo và hợp lý về cơ cấu,
đủ năng lực hoàn thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao. Các hƣớng nghiên cứu nói trên ở
ngồi nƣớc đƣợc các nhà khoa học, nhà quản l …trong nƣớc quan tâm, phát triển
phù hợp với định hƣớng phát triển GD và điều kiện cụ thể ở Việt nam. Nhiều đề tài
cấp Nhà nƣớc, cấp Bộ đƣợc triển khai để xác định những vấn đề liên quan đến mục
tiêu, chƣơng trình, nội dung, biện pháp, quy trình đào tạo và D đội ngũ nhà giáo.
Tác giả Trần Bá Hoành với tập hợp các bài viết trong sách chuyên khảo “Vấn đề
giáo viên- Những nghiên cứu lý luận và thực tiễn [13], đã tập trung vào 5 nội dung
cơ bản: Vai trị của GV và vị trí của ngành sƣ phạm; Đào tạo, BDGV cần đảm bảo
thực hiện những mục tiêu nào và những yêu cầu gì đặt ra đối với hoạt động BDGV;
Sử dụng GV; Đội ngũ GVPT nƣớc ta; Kinh nghiệm nƣớc ngoài. Những vấn đề trên
đã đƣợc tác giả phân tích trên bình diện lý luận và thực tiễn, là tƣ liệu để các cơ sở
GD, trong đó có các trƣờng sƣ phạm, bổ sung vào chƣơng trình, nội dung đào tạo
và BDGV các cấp. Trong bài “Những yêu cầu mới về nghiệp vụ sƣ phạm trong

chuẩn nghề nghiệp GV trung học , Trần á Hoành cũng đã phân tích sâu những
yêu cầu về nghiệp vụ sƣ phạm mà GV phải có để thực hiện giảng dạy hiệu quả. Rất
nhiều vấn đề lý luận về đào tạo, DGV đƣợc làm sáng tỏ phù hợp với định hƣớng
việc đào tạo BDGV trung học cho những năm đầu thế kỷ XXI, định hƣớng việc tích
hợp đào tạo chun mơn và nghiệp vụ trong các giáo trình ở Đại học sƣ phạm, đổi
mới phƣơng pháp

DGV và một số biện pháp nâng cao chất lƣợng đào tạo và

DGV để dạy chƣơng trình và sách giáo khoa mới... [13].

8


Tác giả Trần Khánh Đức đã đề cập đến vấn đề “Cải cách sƣ phạm và đổi
mới căn bản mô hình đào tạo GV , trong đó, làm rõ mơ hình nhân cách của ngƣời
GV trong bối cảnh GD Việt Nam hiện nay, vai trị, vị trí của ngƣời GV và những
yêu cầu đặt ra đối với ngƣời GV trong xã hội hiện đại. Từ đó, bài báo kết luận:
GV là nhân tố quyết định chất lƣợng GD. Để đáp ứng những yêu cầu mới của thời
đại, ngƣời GV phải có khơng chỉ những hiểu biết sâu sắc, thấu đáo những kiến
thức, kỹ năng chuyên môn-nghề nghiệp mà cũng cần phải có hiểu biết và năng lực
nghiệp vụ sƣ phạm cùng với những hiểu biết xã hội - văn hóa và vốn sống phong
phú. Và đây chính là cơ sở để hình thành và phát triển năng lực nghề nghiệp cho
đội ngũ GV [21].
Trong bài viết “Đổi mới chƣơng trình và phƣơng thức đào tạo GV theo
hƣớng phát triển năng lực nghề nghiệp [28], tác giả Nguyễn Thu Tuấn đã đề cập
đến vấn đề những bất cập trong chƣơng trình và phƣơng thức đào tạo GV hiện
nay. Từ đó, tác giả đƣa ra biện pháp về đổi mới chƣơng trình và phƣơng thức đào
tạo GV theo hƣớng phát triển năng lực nghề nghiệp nhằm đáp ứng những yêu cầu
mới của ngƣời GV khơng chỉ có những kiến thức, kỹ năng chun mơn-nghề

nghiệp mà cũng cần phải có hiểu biết và năng lực nghiệp vụ sƣ phạm. Đây chính
là cơ sở để hình thành và phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ GV đáp ứng
chƣơng trình GDPT mới. Tuy nhiên, tác giả đã chƣa phân tích những nội dung
trong việc quản lý các hoạt động BDGV. Tác giả Đinh Xuân Khoa, Phạm Minh
Hùng khi nghiên cứu về “Đổi mới nội dung và phƣơng pháp bồi dƣỡng giáo viên
trong giai đoạn hiện nay [26] đã khẳng định sự cần thiết phải đổi mới nội dung,
phƣơng pháp

DGV trong giai đoạn hiện nay; đề xuất 6 chuyên đề đổi mới nội

dung D; đổi mới cách thức, phƣơng pháp DGV cũng nhƣ xác định mối quan hệ
giữa trƣờng sƣ phạm và trƣờng trong công tác BDGV. Chất lƣợng, hiệu quả công
tác D đội ngũ GV phụ thuộc nhiều vào các hình thức, phƣơng pháp D. Vì vậy,
đã có nhiều bài viết, cơng trình nghiên cứu việc

D đội ngũ GV thơng qua các

hình thức tập trung, tại chức, tự BD, thông qua các hoạt động nghề nghiệp nhƣ
nâng cao trình độ cơng nghệ thơng tin, phát triển kỹ năng tích hợp, thi GV giỏi,
tổng kết sáng kiến - kinh nghiệm.

9


1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
Nghiên cứu về quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học cho GV đƣợc đề cập
đến trong kết luận của Hội nghị của Ủy ban châu Âu về phát triển kỹ năng nghề
nghiệp theo cách đánh giá học tập “VET teacher professional development in a
policy learning perspective đã đề cao vai trò của cá nhân trong hoạt động bồi
dƣỡng. Thông qua kế hoạch bồi dƣỡng nhằm nâng cao năng lực của mỗi GV, kế

hoạch học tập bồi dƣỡng của GV phải đƣợc đồng nhất với kế hoạch của nhà
trƣờng và của xã hội. Vai trò của lãnh đạo trong quản lý hoạt động bồi dƣỡng
năng lực giáo viên có ảnh hƣởng quan trọng vào thành tích học tập, bồi dƣỡng của
GV. Nghiên cứu “Teaching in focus của tổ chức OECD đã khẳng định lãnh đạo,
chỉ đạo hoạt động bồi dƣỡng hiệu quả là tạo ra một môi trƣờng thuận lợi, môi
trƣờng giá trị, tạo tâm l cho GV có động cơ tự học, tự bồi dƣỡng, tự kiểm soát
hoạt động bồi dƣỡng của bản thân.
Trong lịch sử phát triển của xã hội, vai trò của ngƣời thầy giáo ln đƣợc
đề cao. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng rất đề cao vai trò của ngƣời giáo viên. Trong
bài phát biểu tại Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội (10/1964), Ngƣời nói: “Có gì
vẻ vang hơn là nghề đào tạo những thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng
Chủ nghĩa xã hội và Chủ nghĩa cộng sản. Ngƣời thầy giáo tốt, ngƣời thầy giáo
xứng đáng là ngƣời thầy vẻ vang nhất, dù tên tuổi không đăng trên báo, không
đƣợc thƣởng huân chƣơng. Song những ngƣời thầy giáo tốt là những ngƣời anh
hùng vô danh. Đây là một điều rất vẻ vang, nếu khơng có thầy giáo dạy dỗ cho
con em nhân dân thì làm sao mà xây dựng Chủ nghĩa xã hội đƣợc. Vì vậy, nghề
thầy giáo rất quan trọng, rất vẻ vang. Ai có ý kiến khơng đúng về nghề thầy giáo
thì phải sửa chữa [14].
Sự phát triển của giáo dục đòi hỏi ở ngƣời thầy phải đƣợc học tập, đƣợc bồi
dƣỡng thƣờng xuyên và nhận thức sâu sắc rằng muốn cống hiến đƣợc nhiều hơn
cho giáo dục, cho xã hội thì phải biết tích lũy tri thức, muốn tích lũy tri thức thì
phải thƣờng xuyên rèn luyện, bồi dƣỡng và học tập suốt đời.
Trong suốt các giai đoạn phát triển kinh tế xã hội ở nƣớc ta, vấn đề bồi
dƣỡng cán bộ luôn luôn đƣợc chú trọng. Ngay từ bản thảo Di chúc đầu tiên, tháng
5-1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “bồi dƣỡng thế hệ cách mạng cho đời sau

10


là một việc rất quan trọng và rất cần thiết . Ngay sau Cách mạng tháng Tám năm

1945, Ngƣời đã quan tâm xây dựng một nền giáo dục toàn dân, chú trọng xây
dựng đội ngũ giáo viên, từng bƣớc đủ về số lƣợng và đảm bảo chất lƣợng để phục
vụ sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp cách mạng của Đảng (Hồ Chí Minh Tồn tập, tr.
616 và 612, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011) [14].
Các Nghị quyết Đại hội Đảng IV, V, đặc biệt là đƣờng lối đổi mới do Đại
hội VI của Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xƣớng và lãnh đạo đã tạo đà cho sự
phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc, trong đó có giáo dục. Trong những năm
gần đây, đã có nhiều nhà nghiên cứu bàn về các lĩnh vực văn hóa - giáo dục,
BDGV. Các tạp chí, tập san, chun san, báo xuất hiện ngày càng nhiều và càng
phong phú về nội dung vấn đề nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên. Tuy vậy,
những vấn đề lý luận về BDGV vẫn chƣa đƣợc thể hiện rõ nét, chƣa có nhiều các
cơng trình nghiên cứu, đây là một vấn đề cần phải tiếp tục đƣợc làm sáng tỏ hơn
về lý luận và thực tiễn.
Tác giả Phạm Hồng Quân (2013), nghiên cứu Quản lý hoạt động bồi dƣỡng
giáo viên các trƣờng THCS ở huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc, luận văn thạc sĩ
quản lý giáo dục, trƣờng Đại học giáo dục Hà Nội. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra
kết quả chính của cơng tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên các trƣờng
THCS ở huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc gồm: xây dựng kế hoạch, chƣơng trình
bồi dƣỡng; quản lý mục tiêu; quản lý nội dung; quản lý hình thức; quản l đánh
giá kết quả bồi dƣỡng; tổ chức các lực lƣợng tham gia bồi dƣỡng và đảm bảo vật
chất tài chính cho hoạt động bồi dƣỡng [18]. Nghiên cứu của Vũ Hoa Huệ (2014),
Quản l bồi dƣỡng năng lực giáo dục kỹ năng sống cho giáo viên THCS quận Ngơ
Quyền, thành phố Hải Phịng, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục, Đại học sƣ
phạm Thái Nguyên, đã chỉ ra những nét đặc trƣng của quản lý bồi dƣỡng năng lực
giáo dục cho giáo viên THCS; các phƣơng pháp quản lý của Hiệu trƣởng về năng
lực bồi dƣỡng năng lực giảng dạy về kỹ năng sống cho giáo viên THCS; Nội dung
nghiên cứu về quản lý bồi dƣỡng năng lực giáo dục KNS cho giáo viên THCS bao
gồm: Xác định nhu cầu, nội dung bồi dƣỡng năng lực giáo dục KNS cho giáo
viên;lập kế hoạch; chỉ đạo triển khai kế hoạch bồi dƣỡng năng lực; kiểm tra, đánh


11


giá công tác bồi dƣỡng năng lực giáo dục KNS cho GV [22]. Tác giả Đinh Quang
Mạnh (2015), Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực đánh giá cho giáo viên
THCS trong dạy học tích hợp, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục, Đại học sƣ
phạm Thái Nguyên. Kết quả nghiên cứu đã phân tích các chức năng quản lý của
nhà trƣờng; nội dung, phƣơng pháp quản l trƣờng học; quản lý hoạt động bồi
dƣỡng năng lực đánh giá cho giáo viên THCS trong dạy học tích hợp [27].
Nguyễn Bá Mạnh (2018), Quản l bồi dƣỡng dạy học liên môn cho giáo viên
THCS huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dƣơng, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục, Đại
học sƣ phạm Thái Nguyên, kết quả nghiên cứu đã chỉ ra nội dung đổi mới chƣơng
trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2018 và yêu cầu đặt ra đối với
dạy học liên môn của giáo viên THCS, trong đó đã nêu bật nội dung cơng tác quản
lý bồi dƣỡng dạy học liên môn cho giáo viên THCS về lập kế hoạch bồi dƣỡng, tổ
chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng, chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng và kiểm
tra, đánh giá các kết quả bồi dƣỡng [29].
Tại Hội thảo khoa học toàn quốc “Quản l các cơ sở giáo dục trong bối
cảnh đổi mới căn bản toàn diện GD-ĐT [19] của Trƣờng Đại học Vinh tổ chức
ngày 20 tháng 12 năm 2014, nhiều báo cáo tham luận của các tác giả nhƣ: Đinh
Xuân Khoa, Thái Văn Thành, Nguyễn Nhƣ An, Nguyễn Thị Hƣờng, Vũ Trọng
Rỹ, Nguyễn Kim Hồng, Thái Duy Tuyên, Đặng Quốc Bảo,… đã trao đổi học thuật
chia sẻ kinh nghiệm quản l các cơ sở giáo dục trong bối cảnh đổi mới căn bản
toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết số 29NQ/TW, trong đó có
đề cập đến việc quản l đào tạo, D đội ngũ giáo viên trƣớc yêu cầu mới. Kỷ yếu
Hội thảo “Nâng cao chất lƣợng đào tạo giáo viên và cán bộ quản l giáo dục [25]
đã có nhiều bài viết về việc vận dụng các hình thức, phƣơng pháp D đội ngũ GV
phổ thông phù hợp với điều kiện thực tế, nhằm nâng cao chất lƣợng, hiệu quả của
công tác này.Trong bài viết “Kinh nghiệm một số nƣớc trên thế giới về BD và
quản l


DGV , tác giả Lục Thị Nga đã trình bày những kinh nghiệm BD và quản

lý hoạt động BDGV của một số nƣớc nhƣ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga,
Anh, Pháp và Cu Ba. Mỗi quốc gia có hình thức, phƣơng pháp D khác nhau theo
đặc trƣng của nƣớc mình, có thể để chúng ta học hỏi, vận dụng vào việc xác định

12


các hình thức BD, tạo điều kiện thuận lợi cho GV THPT nâng cao kiến thức để
đáp ứng yêu cầu đổi mới GD ở nƣớc ta hiện nay [9].
Tác giả Lê Thị Hồng Nhung (2020) quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực
dạy học theo chƣơng trình giáo dục phổ thông mới cho giáo viên các trƣờng
THPT huyện Mèo vạc tỉnh Hà Giang, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục, Đại học
sƣ phạm Thái Nguyên, kết quả nghiên cứu đã chỉ ra nội dung bồi dƣỡng, năng lực
dạy học của giáo viên hiện nay [32].
Luật Giáo dục năm 2019 là văn bản pháp lý cao nhất của Nhà nƣớc ta, quy
định sự hoạt động thống nhất, toàn diện trong hệ thống giáo dục quốc dân Việt
Nam, nhằm tăng cƣờng hiệu lực quản l Nhà nƣớc về Mục tiêu giáo dục nhằm
phát triển tồn diện con ngƣời Việt Nam có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe,
thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và ý thức cơng dân; có lịng u
nƣớc, tinh thần dân tộc, trung thành với l tƣởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội; phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; nâng cao dân trí, phát
triển nguồn nhân lực, bồi dƣỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây
dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế [30].
1.1.3. Những nghiên cứu về quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
giáo dục quốc phịng an ninh
Theo Chƣơng trình giáo dục phổ thơng tổng thể do Bộ trƣởng Bộ GD&ĐT
ban hành năm 2017, chƣơng trình giáo dục phổ thơngbảo đảm phát triển phẩm

chất và năng lực ngƣời họcthông qua nội dung giáo dục với những kiến thức cơ
bản, thiết thực, hiện đại; hài hịa đức, trí, thể, mỹ; chú trọng thực hành, vận dụng
kiến thứcđể giải quyết vấn đề trong học tập và đời sống; tích hợp cao ở các lớp
học dƣới, phân hóa dần ở các lớp học trên;thơng qua các phƣơng pháp, hình thức
tổ chức giáo dục phát huy tính chủ động và tiềm năng của mỗi học sinh,
cácphƣơng pháp kiểm tra, đánh giá phù hợp với mục tiêu giáo dục và phƣơng
pháp giáo dục để đạt đƣợc mục tiêu đó.Chƣơng trình chỉ quy định những nguyên
tắc, định hƣớng chung về yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực của học sinh,
nội dung giáo dục, phƣơng pháp giáo dục và phƣơng pháp đánh giá kết quả giáo
dục, không quy định quá chi tiết, để tạo điều kiện cho tác giả sách giáo khoa và
giáo viên phát huy tính chủ động, sáng tạo trong thực hiện chƣơng trình.

13