I – LỜI MỞ ĐẦU
Sự ra đời của điện thoại di động và internet đã làm thay đổi cách thức tiếp
nhận thơng tin báo chí theo xu hướng ngắn gọn, cá nhân hóa và di động. Xu hướng
di động hóa là một hành vi xã hội, chịu sự ảnh hưởng mạnh mẽ từ cơng nghệ
truyền thơng số và văn hóa tiêu dùng của nền kinh tế thị trường hiện nay. Nó làm
phong phú thêm mơi trường truyền thơng, khẳng định vị thế, quyền lực của cơng
chúng báo chí hiện đại và tạo ra xu hướng phát triển mới của báo chí.
Báo trên điện thoại di động (gọi tắt là báo di động) là loại hình báo chí của
tương lai bởi những ưu thế vượt trội: Thí dụ trên phiên bản báo điện tử không đo
lường, định vị được người dùng, khơng hình dung được là họ thích cái gì, họ đang
ở đâu. Nhưng trên điện thoại di động giải quyết được tất cả các vấn đề đó. Báo di
động lơi kéo các độc giả trẻ vì sự tiện ích, bởi cách thể hiện, trình diễn riêng hết
sức độc đáo. Hiện nay, đa số các tờ báo lớn trên thế giới đều thêm kênh di động.
Điện thoại di động với nhiều tiện ích và giá thành rẻ đang được sử dụng
nhiều ở Việt Nam. Ngồi việc sử dụng điện thoại thơng minh thì việc hình thành
thói quen đọc báo hàng ngày và sàng lọc thông tin trên internet di động là một yếu
tố rất quan trọng. Không thể phủ nhận những tính năng giải trí và tác động “cực
lớn” của mạng xã hội trong việc kết nối, trao đổi thông tin, tìm kiếm bạn bè.
Thực tế cho thấy phương tiện tiếp nhận khác nhau sẽ tạo ra hiệu quả thông
điệp khác nhau. Việc xem báo in trên máy tính khơng giống như xem trực tiếp một
tờ báo giấy, chưa kể đó là những hình ảnh ấn tượng hay phảng phất mùi hương của
sản phẩm quảng cáo được đính kèm trên trang bìa của tạp chí chẳng hạn. Việc xem
một tờ báo mạng trên máy tính hồn tồn khác so với việc xem nó trên điện thoại
di động, vì giao diện của báo mạng khơng tương thích với màn hình nhỏ bé của
điện thoại di động. Do vậy cần có sự phát triển đúng cho loại hình báo trên điện
thoại di động.
Hiện nay, báo di động ở Việt Nam còn rất sơ khai, đa phần mới chỉ là bản
đơn giản của website, chứ chưa phải là tờ báo di động theo đúng nghĩa. Và hầu hết
vẫn chỉ là các phiên bản báo mạng điện tử được tải lên mạng di động. Đây là hình
thức đa dạng hóa kênh tiếp nhận thơng tin của công chúng. Báo di động vẫn là
1

những ấn bản điện tử rất mới và chưa có sự cải tiến đáng kể về nội dung và hình
thức tiếp nhận theo yêu cầu về truyền thông cho di động.

2


II – XU HƯỚNG ĐỌC BÁO QUA THIẾT BỊ DI ĐỘNG
Sự phát triển của công nghệ thông tin, tác động của q trình tồn cầu hóa
cũng như sự phát triển kinh tế – xã hội những năm qua đã tạo ra những ảnh hưởng
mạnh mẽ đến báo chí – truyền thông trong nước cả về lượng và chất, cả về nội
dung thông tin và phương pháp thu thập xử lý thơng tin, cả về tiềm lực được tích
lũy cũng như khả năng tác động vào đời sống xã hội…
1. Sự thay đổi các tiếp nhận thông tin của công chúng
Công chúng hiện nay thường dành rất ít thời gian trong ngày để truy cập
mạng internet. Vì thế, họ khơng có thời gian đọc, nghe, xem tồn bộ thơng tin báo
chí và họ tiếp nhận thơng tin báo chí ở mọi lúc, mọi nơi. Do đó, việc nghiên cứu
bối cảnh tiếp nhận là một yếu tố quan trọng để xác định hành vi, hiệu quả tiếp nhận
thơng tin báo chí trên điện thoại di động.
Công chúng thường tiếp nhận thông tin báo chí trên điện thoại di động trong
thời gian ngắn và khơng có thời điểm cố định. Khi điện thoại di động ngày càng
cao cấp và nhiều tính năng hơn, trong khi màn hình lớn hơn và giá lại rẻ hơn, nó
được coi là nền tảng lý tưởng để cung cấp các thông tin ngắn gọn mọi nơi mọi lúc.
Thời điểm tiếp nhận của công chúng liên quan chặt chẽ đến điều kiện về thời
gian, không gian và của hành vi tiếp nhận thơng tin. Nói cách khác, đó là tất cả
những tác động xung quanh ảnh hưởng đến hành vi như nó diễn ra lúc nào, ở địa
điểm nào hay trong bối cảnh xã hội nào. Tuỳ theo hoàn cảnh cụ thể mà cơng chúng
tìm cho mình một phương án tiếp nhận thơng tin tối ưu nhất. Do đó, hành vi tiếp
nhận thơng tin báo chí trên điện thoại di động tuân theo logíc của mối quan hệ giữa

phương tiện và mục đích tham gia truyền thơng của cơng chúng.
Hiện nay, việc tiếp nhận thơng tin có chiều sâu có xu hướng ngày càng giảm
sút. Thay vào đó là thói quen sử dụng những sản phẩm truyền thơng thiên về thỏa
mãn giác quan một cách trực tiếp - đó cũng là mặt trái của văn hóa ứng xử truyền
thơng hiện đại. Đối với họ,sản phẩm truyền thông này càng phải nhanh hơn, nhiều
hơn, ngắn hơn, trực tiếp hơn và cũng ít phải động não hơn.
Trong xã hội cơng nghiệp, cơng chúng báo chí có rất ít thời gian, trong khi
đó thơng tin để tiếp nhận trên mạng internet lại quá nhiều. Khi tư duy tiện ích được
3


đề cao thì cơng chúng có xu hướng đọc, nghe, xem thật nhanh và chỉ đọc những
thông tin thật sự cần thiết và “bắt mắt”để tiết kiệm thời gian.
Trong bối cảnh văn hóa truyền thơng thiên về thị giác như hiện nay, công
chúng không chỉ tiếp nhận thông tin qua nghe, nhìn mà cịn bằng các thao tác như
chạm, trượt, bấm, vuốt... Cái mà cơng chúng nhìn thấy trên màn hình điện thoại
khơng chỉ là hình ảnh mà cịn phải tương tác được với nó. Chính cách thức tiếp
nhận thơng tin mới này đã tạo ra những kỹ thuật truyền thơng mới như cách xử lý
tít, xử lý ảnh, xử lý lead, xử lý đồ họa để khi nhìn vào giao diện của trang báo, độc
giả phải dừng lại và đón nhận được nhiều thơng tin nhất.
Có thể thấy, hình thức, nội dung và hiệu quả của thông điệp truyền thơng
trên điện thoại di động đã có sự khác biệt đáng kể so với các loại hình báo chí
truyền thống, nó địi hỏi tính tiện ích, chủ động, linh hoạt và đa chiều trong cách
thức tiếp cận thông tin. Đồng thời nó cũng làm cho tin tức được truyền đi theo
những cách thức phi truyền thống với những hệ quả khơng thể đốn trước được.
Có thể chia thơng điệp báo chí trên điện thoại di động thành hai loại tương
ứng với hai mục đích chính của cơng chúng: một loại để tiếp cận thơng tin và một
loại để giải trí. Cơng chúng bao giờ cũng quan tâm đến những gì gần với họ nhất.
Xu hướng này đã quyết định cách thức lựa chọn thông tin để tiếp nhận của công
chúng. Nhịp sống công nghiệp đã làm tăng nhu cầu tiếp nhận thơng tin của cơng

chúng nhưng mặt khác, tính giải trí cuả các sản phẩm truyền thơng cũng tăng lên,
tạo ra một phương thức tiếp nhận thơng tin báo chí mới theo hướng nhanh hơn,
trực tiếp hơn, ngắn gọn hơn. Vì thế, cơng chúng thanh niên đơ thị chủ yếu quan
tâm đến các thông tin thời sự xã hội và đời sống.
2 - Làm báo bằng điện thoại
Những năm gần đây, tốc độ thông tin và phản hồi trên báo chí được rút ngắn
nhờ các thiết bị cầm tay đã trở thành phương tiện sản xuất và truyền nội dung tin
tức dưới dạng văn bản, ảnh, video, âm thanh cực kỳ nhanh nhạy. Một chiếc điện
thoại nhỏ, một cái máy tính bảng mỏng giờ đây đã trở thành cơng cụ săn tin đắc
lực cho cả nhà báo chuyên nghiệp lẫn những người “ngoại đạo”, nhất là tác nghiệp
trong những tình huống sự kiện đặc biệt, tại các khu vực đặc biệt. Thực tiễn báo
4


chí thế giới và Việt Nam chứng minh rất rõ điều đó. Nhiều thước phim ra đời từ
các thiết bị cầm tay đã trở thành nổi tiếng nhờ tính báo chí nhanh nhạy của nó.
Bên cạnh chức năng chụp ảnh, quay phim, ghi âm, soạn thảo văn bản… thiết
bị di động với sự hỗ trợ của công nghệ 3G đã trở thành cơ chế truyền dữ liệu qua
internet cực kỳ hữu hiệu. Một tấm ảnh chụp sự kiện quan trọng hay giữa vùng bão
lũ có thể đưa ngay lên mạng chỉ bằng vài cú click chuột. Nhưng thiết bị di động
khơng chỉ là cơng cụ làm báo, nó cịn là phương tiện đọc báo, tiếp xúc với truyền
thông đa phương tiện. Cơng chúng báo chí với thiết bị di động trong tay giờ đây có
thể đọc báo mọi lúc mọi nơi và tham gia phản hồi, cộng tác cho báo chí.
Làm báo bằng thiết bị di động là xu hướng truyền thông đã và đang phát
triển cực nhanh trên khắp thế giới. Các phần mềm phục vụ làm báo bằng thiết bị di
động và các ứng dụng trên mạng xã hội phát triển mạnh hai năm qua. Những khái
niệm như mobile reporting (tường thuật qua di động), mobile journalist (nhà báo
“di động”) đang trở thành phổ biến và được xem như một “giải pháp” tất yếu cho
tin tức hiện đại. Mobile reporting cũng rất phù hợp với các nền báo chí ở các nước
nghèo, khi những thiết bị chuyên nghiệp cịn q đắt tiền và khó thích nghi, đồng

thời, giúp cho nhà báo có khả năng tư duy đa phương tiện, cơ động, làm được
nhiều vai trò để đem lại nhiều lựa chọn thông tin cho công chúng.
3 - Làm báo cho điện thoại
Lịch sử chứng minh rằng sự phát triển của báo chí gắn liền với phát minh
cơng nghệ. Từ thời của những người kể chuyện và hát rong, con người đã có nhu
cầu truyền bá thơng tin cho cộng đồng. Sự ra đời của kỹ thuật in rồi đến phát
thanh, truyền hình và Internet đã thúc đẩy tiến trình phát triển báo chí hơn 400 năm
qua. Internet và sự phát triển công nghệ quá nhanh những năm gần đây đã tăng tốc
tiến trình hội tụ truyền thơng, đưa báo chí phát triển mạnh mẽ theo xu hướng đa
phương tiện, đa dạng hóa thơng tin đồng thời với chun biệt hóa đối tượng và
tăng cường vai trị và sức mạnh tác động xã hội của nó.
Sự phát minh ra các thiết bị di động đa chức năng (ghi hình, ghi âm, nghe
phát thanh, chụp ảnh, lưu trữ, lướt web, định vị vệ tinh, soạn thảo văn bản, xem
mail…) là biểu hiện rõ nét của xu hướng hội tụ truyền thơng, đồng thời, dẫn đến sự
ra đời của một hình thức báo chí mới: báo chí cho di động.
5


Nội dung báo chí hiện nay bắt đầu có những thay đổi trong quy trình sản
xuất cho phù hợp với cách tiếp nhận thông tin trên những thiết bị mới vì cơng nghệ
“di động” tạo ra một thói quen “đọc” báo mới.
4. Xu hướng trên thế giới
Những thống kê mới của Localytics đã cho thấy sự phát triển của các ứng
dụng đọc tin tức trên điện thoại và thói quen mới của mọi người khi đọc báo.
Mới đây, công ty phân tích Localytics đã chỉ ra rằng, hiện nay, nhiều người đang có
xu hướng dùng các thiết bị điện thoại để đọc tin tức nhiều hơn trước. Thế nhưng,
thời gian họ đọc tin mỗi lần truy cập lại ít đi.

Người sử dụng điện thoại đọc tin tăng lên nhưng thời gian đọc lại ít đi
Sau nghiên cứu hành vi của người dùng trên 100 triệu thiết bị điện thoại và

500 ứng dụng tin tức từ tháng 7/2012 đến tháng 7/2013, Localytics thấy rằng các
ứng dụng đọc tin đang trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày.
Số lần mọi người mở các ứng dụng tin tức tăng 39% hàng năm. Mỗi người dùng
chỉ dành hơn 4 phút mỗi ngày để đọc các ứng dụng tin tức, số liệu này đã tăng 5%.
Hai đơn vị tiền phong trong loại hình báo mới này của Trung Quốc, tờ Tin
Tức Phụ Nữ và Công ty hệ thống công nghệ Ehaui (Bắc Kinh) nêu mục tiêu thu
hút khoảng 10.000 người đăng ký loại báo này cho tới cuối năm nay. Với giá 20 tệ
(gần 2,5 USD) mỗi tháng, độc giả sẽ được đọc “phương án nén” của tờ báo, gồm
tin, bài và ảnh, cung cấp qua hệ thống MMS từ 8g sáng mỗi ngày. Để đọc sâu hơn
một bài viết nào đó, chỉ cần nối liên lạc và nguyên trang báo sẽ được gửi tới
ĐTDĐ nếu nạp thêm hai tệ nữa. Loại báo này do vậy là đắt nhất ở Bắc Kinh
6


(những tờ báo khác giá chỉ từ 0,5 tới 1,5 tệ), vì vậy các chun gia truyền thơng tỏ
ra ít lạc quan về nó. Mặc dù vậy, Cơng ty Ehaui vẫn hi vọng sẽ đào được một “mỏ
vàng” vì tới cuối năm nay sẽ có tổng cộng 20 tờ báo được đưa lên màn hình điện
thoại di động. (Theo The Straits Times)
Hơn 45 triệu người sử dụng điện thoại di động Quảng Đơng có các dịch vụ
kết nối Internet và nhắn tin SMS có thể đọc tin của chín tờ báo trong đó có Tin
nhanh Tân Hoa xã, Tin tham khảo, Nhật báo Quảng Châu... Tiện lợi của loại báo
này là có thể đọc mọi lúc, mọi nơi và khơng bị hạn chế về thời gian và không gian
như báo truyền thống. Chưa kể loại hình báo này cịn giúp tương tác nhanh giữa
độc giả với tờ báo, tạo điều kiện cho người đọc cung cấp thông tin cho tờ báo bất
cứ khi nào.
Quỹ xúc tiến ngôn luận Hàn Quốc (KPF) hàng năm đều tiến hành điều tra và
đưa ra thống kê là tỷ lệ đăng ký mua báo giấy tại Hàn Quốc năm 2013 chỉ đạt
20.4%. Cứ 5 hộ gia đình thì chỉ có 1 hộ gia đình đặt định kỳ hơn 1 loại báo giấy.
Nếu so với tỷ lệ đặt báo giấy vào năm 1996 là 69.3% thì sau 17 năm tỷ lệ này đã
giảm còn 1/3.

*Sự thay đổi của tỷ lệ đặt báo tại Hàn Quốc
1996

2006

2010

2013

69.3%

40%

29%

20.4%

Nguồn: Quỹ xúc tiến ngôn luận Hàn Quốc (KPF)
Lý do lớn nhất khiến tỷ lệ đặt mua báo giảm một cách nhanh chóng như vậy
là bởi số người đọc báo trên mạng tăng nhanh. Đặc biệt là kể từ năm 2009 khi
smartphone trở nên phổ biến, việc có thể đọc báo ở bất cứ đâu, một cách tiện lợi,
lại miễn phí khiến mọi người khơng cần phải tìm đến các tờ báo giấy tại văn phòng
hay ở nhà nữa. Sinh viên Hàn Quốc, những người trẻ và bây giờ cả lớp dân văn
phịng 40-50 tuổi cũng khơng chăm chỉ đọc báo giấy như trước đây nữa.
Hiện tượng người Hàn Quốc không đọc báo cũng thể hiện ở thời gian sử
dụng các phương tiện truyền thông.Theo điều tra của KPF, thời gian trung bình
một người Hàn Quốc dành ra để đọc báo giấy là 12 phút mỗi ngày. Trong khi đó
thời gian sử dụng Internet trên PC là 62,2 phút, dùng điện thoại thông minh hay
7



các thiết bị di động như máy tính bảng chiếm 53,7 phút.. Tất nhiên thời gian này
bao gồm cả thời gian đọc tin tức, chơi game, xem phim và nghe nhạc. Dù sao cũng
có thể thấy rằng so với việc đọc báo giấy thì việc dành thời gian cho internet hay di
động vẫn được ưu ái hơn.
5. Xu hướng tại Việt Nam
Trong guồng quay của kỷ nguyên số, công nghệ thông tin ngày một phát
triển khiến cho những nhu cầu thường nhật của con người vì thế cũng thay đổi.
Thói quen đọc báo của con người cũng được “số hoá” với các trang báo mạng, và
đặc biệt gần đây là đọc báo trên điện thoại di động. Nhanh, rẻ, tiện lợi mọi lúc mọi
nơi chính là những ưu điểm của nó. Đây là xu thế mới rất được giới trẻ ưa thích,
đặc biệt là dân văn phịng.
Cùng với xu hướng của thế giới, báo chí Việt Nam cũng có những nỗ lực
công nghệ đáng kể. Cách đây vài ba năm, trào lưu làm wap, rồi app cho
smartphone phát triển khá mạnh. Nhiều báo online đều có wap, một số báo đã xây
dựng các ứng dụng (app) cho điện thoại thông minh và máy tính bảng như Moza
(Tinh Vân), Socbay iMedia (Naiscorp), Tin ngắn (Viettel), Báo Mới (ePi), Thanh
Niên (báo Thanh Niên), Người Đưa Tin (Netlink), Vitalk (FPT – nguyên thuỷ là
một sản phẩm hỗ trợ chat Yahoo trên di động thành một mạng xã hội tin tức cho
mobile). Ứng dụng đọc báo trên di động của báo Thanh Niên vừa đạt giải vàng giải
thưởng Truyền thông kỹ thuật số châu Á năm 2013 của Hiệp hội Báo chí thế giới
(WAN-IFRA). Việt Nam plus của TTXVN cũng có nhiều tìm tịi trong khai thác
infographics (đồ họa thông tin) trong thể hiện nội dung trên các thiết bị di động
v.v…
Số lượng thuê bao 3G và người sử dụng điện thoại thông minh, máy tính
bảng ở Việt Nam ngày một tăng lên trong những năm gần đây. Báo chí mobile ở
Việt Nam cũng đang phát triển và có nhiều tìm tịi về hình thức để thể hiện nội
dung tác phẩm phù hợp với thói quen dùng màn hình cảm ứng của cơng chúng.
Các lớp học để đào tạo lại nhà báo cách đưa chọn góc tiếp cận, chụp ảnh, ghi hình,
ghi âm khi thơng tin cho kênh phát hành báo chí mới này đã bắt đầu diễn ra ở Việt

Nam trong năm qua…
8


4. Thực trạng làm báo di động tại Việt Nam
4.1 - WAP – tiện lợi và kinh tế
Sự cải thiện về mặt tốc độ của mạng di động Việt Nam đã góp phần khơng
nhỏ cho các dịch vụ nội dung đua nở trên điện thoại di động, đặc biệt là dịch vụ
đọc báo trên điện thoại. Nắm bắt được xu hướng này, các trang báo điện tử Việt
Nam như VietNamnet, VnExpress, Dân Trí,… đã có thiết kế trang điện tử phù hợp
với việc xem báo trên điện thoại di động. Tuy nhiên, không phải trang web nào
cũng biết cách làm nhẹ, làm mới mình để tiết kiệm cho người dùng cả về thời gian
và tiền bạc. Và giải pháp cho việc này chính là WAP. WAP có thể hiểu là một trang
web đặc biệt được thiết kế nhỏ gọn cho phù hợp với điện thoại di động. Trong
trang wap các đồ họa, hình ảnh, chữ viết sẽ được đơn giản hóa tối đa do vậy khi
truy cập trang wap chỉ tốn dung lượng ít hơn đến 30 lần so với truy cập vào một
trang web. Do vậy chi phí phải trả cho việc sử dụng wap cũng rẻ hơn hơn 30 lần so
với truy cập web. Người dùng cuối của WAP lợi hơn khi truy xuất dễ dàng và an
toàn những dịch vụ và thông tin Internet liên quan như: truyền thơng hợp nhất,
ngân hàng, giải trí, nhận thơng tin và nội dung trang Web từ Internet, truy vấn cơ
sở dữ liệu cục bộ qua thiết bị di động của họ. Ngồi ra, người dùng cuối cịn có thể
nhận và yêu cầu thông tin trong môi trường được quản lý, nhanh và giá rẻ. Những
thương gia hoạt động trong thương mại điện tử có thể linh hoạt hơn qua giao diện
điện thoại hay thương mại di động. Hơn nữa, những nhà cung cấp thiết bị di động
cầm tay lớn nhỏ sẵn sàng hỗ trợ WAP. Những thuận lợi đến tận người tiêu dùng
này càng thu hút thêm nhiều người muốn tăng cường chức năng và giá trị gia tăng
cho thiết bị di dộng của họ đến với WAP.
Tuy nhiên, WAP cũng có những bất lợi của nó. Việc giới hạn một khối lượng
thông tin vào một thiết bị nhỏ là một điều hết sức khó khăn, nhất là đối với những
trang quảng cáo lớn; trong khi việc lướt Web trên PC lại là một điều khá dễ dàng.

Ở Việt Nam, WAP cũng chỉ mới được đưa vào sử dụng trong vòng chưa đầy 10
năm trở lại đây, các nhà cung cấp các dịch vụ WAP chưa thống nhất với nhau cách
hợp tác để nâng cao tiện ích của WAP đến người dùng. Về mặt đồ họa, các hình
9


ảnh và định dạng được hiển thị trên các thiết bị dùng WAP là WB-ipmap. Và do
hạn chế về băng thơng và kích thước màn hình làm cho việc hiển thị trong mơi
trường di dộng là khó khăn hơn. Song khơng vì thế mà đọc báo trên điện thoại
khơng được ưa chuộng.
4.2 – Sự vào cuộc của các nhà mạng
Nắm bắt xu thế đọc báo qua mạng ngày càng chiếm ưu thế, với tiềm năng
sẵn có của mạng 3G, các nhà mạng cũng thu hút người dùng di động với các dịch
vụ đọc báo thoải mái với mức cước siêu rẻ.
Đầu tiên phải kể đến nhà mạng Mobifone khi hãng mở màn cho dịch vụ đọc
báo trên di động. Giải pháp của Mobifone nhằm đánh vào tâm lý người dùng đang
nặng lịng q nhiều về chi phí để đọc báo trên di động. Với dịch vụ mExpress,
người dùng có thể đọc báo ngay trên điện thoại một cách thoải mái mà khơng phải
lo lắng về chi phí tốn kém do ngốn nhiều dung lượng dữ liệu. Hơn nữa, điểm nổi
bật của dịch vụ này là hỗ trợ hầu hết các loại Smartphone.
Trong khi đó, Viettel cũng cung cấp dịch vụ “đọc báo giấy trên di động”Mobile Newspaper. Tuy không phải trả phí tải dữ liệu qua GPRS/EDGE nhưng
người dùng chỉ có thể đọc được những nội dung giới hạn mà nhà mạng gửi qua tin
nhắn trả lời. Tức là, người dùng cần đăng ký tờ báo mà mình muốn đọc, những nội
dung quan trọng và hấp dẫn nhất của tờ báo sẽ được gửi trực tiếp đến điện thoại di
động theo yêu cầu của từng khách hàng theo kỳ phát hành của báo (hàng ngày hoặc
hàng tuần).
VinaPhone cung cấp thêm nhiều gói cước mới cho dịch vụ Đọc báo qua điện
thoại di động mNews. Cụ thể, chỉ với 2000đ/ ngày cho các gói Giải mã trận đấu
hoặc gói Mỗi ngày mỗi trận, khách hàng có thể nhận khơng q 2 tin ngày vào
khoảng thời gian 14h – 14h30 và 20h – 20h30, tổng hợp cập nhật các ý kiến của

chuyên gia về tỷ lệ cược, kết quả, đội hình của tất cả các trận cầu được quan tâm
nhất. Gói Mỗi ngày một trận cung cấp thông tin về các trận cầu đỉnh cao hay nhất
trong ngày dựa trên các yếu tố như phong độ, lực lượng, đối đầu, những thông tin
nơi hậu trường … Với 1.000đ/ngày, khách hàng có thể đăng ký các gói Tin
Livescore hoặc gói Tin bóng đá để được nhận thơng tin cập nhật kết quả chính xác
nhất, nhanh nhất của mọi giải đấu bóng đá hấp dẫn trên thế giới vào khoảng thời
10


gian 8h hàng ngày. Đặc biệt, gói tin mới Sao hoàng đạo cũng chỉ với mức cước
1000đ/ngày sẽ được cung cấp vào khoảng thời gian 7h sáng hàng ngày, giúp khách
hàng tìm hiểu về các chịm sao bao trùm nhiều lĩnh vực như tình u, cơng việc, sự
may mắn trong ngày…Để có thể sử dụng dịch vụ, máy điện thoại của khách hàng
chỉ cần có hỗ trợ gửi tin MMS và thuê bao di động đã đăng ký thành công dịch vụ
Data (GPRS/EDGE/3G) hoặc Mobile Internet bất kỳ.Để đăng ký dịch vụ, chỉ cần
soạn MMS (tên gói cước) gửi 9333.
4.3 - Các cơ quan báo chí
Sẽ hơi q khi nói rằng sự gia tăng của điện thoại thơng minh có thể sánh
ngang với tốc độ tăng trưởng chóng mặt của các trang web, nhưng tầm ảnh hưởng
của nó là khơng hề nhỏ. 7 năm sau khi iPhone ra đời, điện thoại thông minh từ chỗ
đang là một sản phẩm thời thượng đã trở nên phổ biến trên tay tất cả mọi người.
Chúng thay đổi hoàn toàn cách con người tiếp nhận tin tức. Vì vậy, các cơ quan
báo chí cần bắt kịp xu hướng này và điều chỉnh cho phù hợp.
* Báo Thanh niên: Đáp ứng nhu cầu đọc tin tức trên thiết bị điện tử di động ngày
càng tăng, Thanh Niên đã cung cấp đến bạn đọc tiện ích đọc báo trên điện
thoại di động và máy tính bảng thông qua nền tảng web trên di động và ứng
dụng đọc báo.

Với tiện ích đọc báo trên thiết bị di động miễn phí của Thanh Niên Mobile,
bạn đọc sẽ có những trải nghiệm hoàn toàn mới và thú vị bởi tính linh hoạt và

thơng minh của WAP, có thể nhận dạng màn hình để đưa đến bạn đọc những giao
diện phù hợp với thiết bị điện tử cầm tay. Chưa đầy 2 tháng sau khi ra mắt, ứng
dụng đọc báo Thanh Niên trên thiết bị di động đã đoạt giải vàng giải thưởng

11


Truyền thông kĩ thuật số châu Á năm 2013 của Hiệp hội Báo chí thế giới (WANIFRA) khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Trong điều kiện ánh sáng khác nhau, bạn đọc có thể thay đổi “chế độ xem
ban đêm” hoặc phóng to, thu nhỏ phơng chữ cho phù hợp với sự điều tiết của mắt.
Ngoài ra, bạn đọc có thể lựa chọn các chun mục u thích để nhận được tin tức
cập nhật một cách chủ động. Bạn đọc dễ dàng bày tỏ cảm xúc, ý kiến với các vấn
đề thơng qua việc góp ý ngay trên bản tin hoặc gửi những bài viết, hình ảnh trực
tiếp đến tòa soạn ngay trên ứng dụng hoặc trên WAP của Thanh Niên Mobile.
* AutoPro: Tại Việt Nam, AutoPro hiện là một trong những kênh thông tin chuyên
về mảng ôtô, xe máy hàng đầu. Ngoài ứng dụng đọc báo Pega, AutoPro giờ đây
cịn có ứng dụng trên Android, IOS để người đọc có thể tiếp cận thơng tin dễ dàng
và nhanh chóng hơn.

Năm 2012,AutoPro đã ra mắt phiên bản trên mobile với đầy đủ các mục như
giao diện web. Phiên bản mobile của AutoPro được cập nhật đầy đủ dữ liệu nội
dung thông tin từ bản web. Hiện nay, Ứng dụng mobile của AutoPro có thể tương
thích với hầu hết các dịng điện thoại, từ phổ thơng tới smartphone. Ứng dụng đọc
tin AutoPro gồm có thiết kế đẹp, cập nhật tin mới tự động, liên tục; tin tức hiển thị
theo thứ tự mới nhất hoặc theo chuyên mục; hình ảnh được điều chỉnh phù hợp với
màn hình smartphone, xem ảnh qua slide; bình luận, cập nhật, trao đổi tin tức dễ
dàng, nhanh chóng; chia sẻ tin tức qua email, Facebook, Twitter, Linkhay; và duyệt
tin cực nhanh, thao tác lướt trên màn hình mượt mà.
* Tuổi trẻ: Khi đăng ký gói cước với mức cước 10.000 đồng/tháng, bạn đọc là thuê
bao của Vinaphone có thể xem, nghe, tải trên điện thoại di động tất cả các nội dung

12


(tin tức, video clip, phim ảnh, radio...) trên m.tuoitre.vn và trên ứng dụng của báo
Tuổi Trẻ (tải trên Apple Store, Android Market...) mà khơng bị tính phí data, khơng
giới hạn thời gian và số lần truy cập. Điều này sẽ tiết kiệm rất nhiều chi phí cho
bạn đọc, nhất là với các bạn có thói quen thường xuyên đọc báo Tuổi Trẻ trên điện
thoại di động.
Ví dụ, với những khách hàng Vinaphone đã truy cập báo Tuổi Trẻ mỗi ngày
bằng điện thoại, mỗi lần truy cập đọc báo, khách hàng sử dụng 350KB, với mỗi lần
xem video, khách hàng sử dụng 5MB, tính trung bình tốn 10.000 đồng/tuần, tức
40.000 đồng mỗi tháng. Nay với gói cước 3G Tuổi Trẻ Mobile mà bạn đọc đăng
ký, bạn đã tiết kiệm được tới 3/4 số tiền phải trả.
- Hình thức đọc báo trên điện thoại di động không phải là mới. Tuy nhiên
việc cung cấp một gói cước chuyên biệt dành cho các thuê bao thường xuyên đọc
báo, xem, nghe, tải các ứng dụng như của Tuổi Trẻ thì Vinaphone là mạng di động
đầu tiên triển khai gói cước dạng này. Đây cũng là xu hướng chung, một sự kết hợp
tất yếu giữa mạng điện thoại di động và các nhà cung cấp nội dung như báo Tuổi
Trẻ.
* Công ty Naiscorp ra ứng dụng đọc báo miễn phí News Grid phục vụ đọc báo di
động. Theo công bố của Naiscorp, News Grid đã có hơn 50.000 lượt tải về chỉ
trong chưa đầy 4 tuần đầu tiên ra mắt. Với phong cách mô phỏng báo giấy, News
Grid giàn trang các bản tin theo dạng lưới (grid) và lật ngang từng trang để xem.
Cũng theo Naiscorp cho biết, News Grid hồn tồn miễn phí và được cập nhật,
chọn lọc từ hơn 100 đầu báo có lượng độc giả đông nhất, thỏa mãn mọi nhu cầu
đọc của mọi đối tượng người dùng. Đặc biệt theo giới thiệu thì News Grid có 1 số
nguồn tin nước ngồi được Naiscorp đưa vào như Google Tin Tức, BBC Tiếng
Việt, Xaluan,...
* Vietnamnet: Ngoài ứng dụng đọc báo VietNamNet trên ĐTDĐ, Zoom360 cũng
đã cung cấp ấn phẩm dành riêng cho điện thoại di động của hơn 10 tờ báo và tạp

chí có uy tín ở Việt Nam. Người dùng diện thoại di động đã có thể tải và cập nhật
thơng tin từ phiên bản mobile của các báo: VietnamNet, VietnamPlus (Thông tấn
xã Việt Nam), An ninh Thủ đô… Điểm nổi bật của Zoom360 là miễn phí hồn tồn
cước dữ liệu (data) khi sử dụng dịch vụ. Khi nỗi băn khoăn lớn nhất về cập nhật tin
13


tức giải trí từ điện thoại di động là cước dữ liệu đã được loại bỏ, khách hàng hồn
tồn có thể thoải mái tìm kiếm những thơng tin thú vị, bổ ích và nóng hổi mà
khơng lo phải trả cước phí 3G/GPRS. Một điểm đặc biệt khác của Zoom360 là sự
chủ động về nguồn cung cấp nội dung từ các đối tác sở hữu có bản quyền. Các tịa
soạn báo, tạp chí tham gia cổng dịch vụ Zoom360 được trang bị đầy đủ hạ tầng và
dịch vụ công nghệ để có thể tự xuất bản thơng tin (thơng qua các định dạng text,
hình ảnh, âm thanh) do tịa soạn sản xuất.
*VnMedia: Báo điện tử VnMedia đã cho ra đời phiên bản wap dành cho di động
với mục đích giúp người dùng giải quyết cả hai vấn đề trên. Không giống như các
trang báo điện tử khác, phiên bản wap này có khả năng tự nhận diện thiết bị đầu
cuối nên người dùng không cần phải chọn lựa giữa giao diện hiển thị web hay giao
diện PDA. Còn về việc tiết kiệm chi phí kết nối GPRS từ điện thoại, trang wap này
cũng đã tính đến, cụ thể, giao diện wap đã được bóc tách, bỏ đi những phần giao
diện khơng cần thiết, nên dung lượng trang nhẹ cho tốc độ tải trang nhanh chóng.
Mặt khác, các tin, bài cập nhật trên wap đều được biên tập lại từ tít tới nội dụng
sao cho ngắn gọn, súc tích để người đọc có thể lướt nhanh thơng tin khi truy cập
vào trang. Với khả năng tự nhận biết thiết bị truy nhập, người dùng chỉ cần gõ địa
chỉ trên thiết bị di động thì chưa tới vài giây, giao diện Wap của
Vnmedia.vn sẽ hiện ra với những đầu mục bài viết nổi bật của các chuyên mục
chính bao gồm: Quốc tế, Xã hội, Cơng nghệ, Kinh tế, Pháp luật, Văn hóa, Giáo
dục, Thể thao, Ơtơ xe máy, Giải trí, Sức khỏe.

14



IV – THÁCH THỨC VÀ GIẢI PHÁP CHO XU HƯỚNG ĐỌC BÁO QUA
THIẾT BỊ CẦM TAY Ở VIỆT NAM
1. Thách thức
* Tràn lan và khó kiểm sốt
Hiện nay, có rất nhiều các phần mềm đọc báo trên điện thoại đang tràn lan
khắp các kho ứng dụng, đã nhiều nhà báo đặt dấu hỏi về vấn đề bản quyền khi các
phần mềm trên sử dụng bài báo của họ để tặng khách hàng. Chỉ cần bỏ ít thời gian
“sục” qua các diễn đàn về cơng nghệ và Mobile, sẽ tìm thấy vơ số những phần
mềm có chức năng tổng hợp tin tức, bài báo từ tất cả các tờ báo và trang tin trên
mạng, thậm chí nhiều phần mềm đang được bày bán công khai trên các “chợ ứng
dụng” của nhà sản xuất. Hầu hết các kho ứng dụng không quan tâm đến việc phần
mềm đọc báo sẽ lấy nguồn tin từ đâu ra, họ chỉ quan tâm đến việc mỗi người sử
dụng phần mềm ấy sẽ mất phí và họ được chia lợi nhuận từ đó. Cịn về cơ chế hoạt
động của các phần mềm này thì cũng tương tự như các trang thông tin điện tử tổng
hợp trên mạng, có chế độ tự động dị tìm những bài mới nhất trên mạng, sắp xếp
theo ý người thiết kế để đưa thông tin đến người sử dụng. Các phần mềm này
không chỉ tự động tổng hợp từ các tờ báo, mà cịn lấy cả tin bài từ những trang
thơng tin tổng hợp đang “hot” trên mạng chỉ nhằm mục đích "câu view", gây sự
chú ý của dư luận và đầy “chất”…lá cải.
Theo nhiều nhà báo, vấn đề này vẫn còn đang rất mới và chưa có một quy
định rõ ràng, rất có thể sẽ dẫn đến việc "lách luật" từ các trang thơng tin điện tử
trong thời điểm báo chí và dư luận đang lên tiếng về hành vi vi phạm bản quyền
của các trang thông tin tổng hợp trên mạng. "Rất nhiều trang tin online đã "chuyển
hướng", tìm kiếm bạn đọc qua việc đọc báo trên điện thoại, tuy vậy họ vẫn có sự
liên kết chặt chẽ với các trang tin chính của họ và dẫn nguồn tin từ các cơ quan báo
chí chính thống. Và sẽ rất khó kiểm sốt được những thơng tin được đưa lên đây,
nhiều thông tin "lá cải" được xen lẫn với những bài báo khác được họ tạo thành
một "luồng" thông tin, nhiều khi khiến bạn đọc có cái nhìn khơng đúng về vấn đề.

15


Quyền lợi của người làm báo đang bị xâm hại
Bên cạnh những phần mềm tự động “sao-chép” tin tức từ các tờ báo điện tử,
nhiều nhà báo đã phát hiện thấy các bài báo của mình đã được thay đổi nội dung
thông tin và dẫn nguồn từ trang thông tin điện tử…nào đấy. Nhiều người lo ngại,
nếu các phần mềm tổng hợp tin trích dẫn nguồn từ các trang thơng tin điện tử thì
lại…chưa có văn bản nào để kiểm sốt việc này. Và cho đến thời điểm này, ngồi
những trang tin tức tổng hợp đã đăng ký với Cục QLPT,TH&TTĐT ra còn rất
nhiều website tổng hợp tin tức tràn lan trên mạng. Như vậy, khơng khó để các phần
mềm này vừa “PR” cho những trang tin online kia, lại thêm cách “lách luật” để
tránh việc khiếu nại liên quan đến vấn đề bản quyền…Đáng lo hơn, chúng tôi nhận
thấy hiện đã có nhiều phần mềm đang được nâng cấp để liên kết với nhiều trang
mạng xã hội như Facebook, kèm chức năng chia sẻ thông tin và đăng tải ý kiến cá
nhân. Như vậy, nhiều thông tin sai lệch có thể sẽ được người sử dụng nhầm tưởng
là các bài báo và phát tán đi trên các trang mạng xã hội. Chưa kể cịn nhiều thơng
tin khi đưa ra “mù mờ” được “thêm thắt” từ những trang tin “lá cải”, khi chưa được
kiểm soát rất dễ dẫn đến việc gây hoang mang cho dư luận và ảnh hưởng đến uy
tín của người làm báo.
Cho đến nay vẫn chưa có một cuộc điều tra chính thức về việc xâm phạm
bản quyền tác giả hay sở hữu trí tuệ, nhưng theo thống kê sơ bộ của các cơ quan
chức năng, mỗi năm có đến hàng ngàn tỷ đồng từ các doanh thu bất hợp pháp. Thế
nhưng không hiểu sao, vẫn nhiều cơ quan báo chí có biết nhưng lại chọn giải pháp
là "im lặng" trước vấn đề "nóng" này? Cũng theo các văn phịng luật sư, chính sự
im lặng của các cơ quan báo chí khi khơng cứng rắn trước những hành động vi
phạm bản quyền trắng trợn của một số tổ chức, cơ quan và cá nhân là nguyên nhân
cơ bản thúc đẩy tình trạng xâm hại bản quyền ngày càng phổ biến ở Việt Nam.
2. Giải pháp cho xu hướng đọc báo qua mạng tại Việt Nam
Ở Việt Nam hiện nay, báo di động là một thị trường tiềm năng, nhưng chúng

ta chưa biết tận dụng để phát triển. Nguyên nhân của tình trạng này là do cơ chế
hoạt động, do đội ngũ người làm báo chưa được đào tạo đểlàm báo cho di động. Có
thể thấy lý do khiến báo di động chưa hấp dẫn được công chúng là cách thức
16


truyền truyền thơng của nó chưa có sự đột phá, nó vẫn chưa thể thay thế hồn tồn
báo mạng điện tử mặc dù báo di động mới là tờ báo phù hợp với hành vi tiếp nhận
thông tin trên điện thoại di động. Vấn đề làm thế nào để phát triển báo di động và
thu hút công chúng đến với kênh thông tin mới này.
Để phát triển báo trên điện thoại di độngdi động ở Việt Nam, trước tiên phải
đào tạo đội ngũ làm báo di động. Người làm báo phải thay đổi tư duy và phong
cách làm báo. Đa số các cơ quan báo chí trên thế giới được xem là những doanh
nghiệp và họ làm báo là để phục vụ cho khách hàng, cho người tiêu thụ tin tức.
Các cơ quan báo chí, đội ngũ làm báo nói chung và báo di động nói riêng ở nước ta
cũng cần đặt mình vào vị trí tương tự để hiểu được khách hàng, phục vụ tốt cho
khách hàng.
Phải có một chiến lược thông tin đúng đắnvà việc lựa chọn mô hình thơng
tin nào, chun biệt hay tổng hợp phải được tính tốn kỹ lưỡng dựa trên nguồn lực
về tài chính và con người của mỗi cơ quan báo chí. Và nội dung thơng tin báo chí
cho di động phải được sản xuất theo xu hướng ưu tiên cho mobile, không phải là
đơn thuần đưa nội dung của báo mạng lên mobile, mà cầncó thơng tin sản xuất
riêng cho mobile. Muốn làm được điều này, tờ báo phải có ê kíp sản xuất riêng cho
mobile và có những dịch vụ bổ trợ riêng chứ không thể coi mobile là một thứ phụ
cho báo mạng điện tử. Phóng viên làm báo di động cần được trang bị điện thoại có
tính năng mạnh để có thể xây dựng mộttịa soạn di động thực sự nhằm đón đầu một
thời kỳ mà các chuyên gia gọi là “thời kỳ truyền thông di động” (mobile media)
được dự đoán sẽ diễn ra vào năm 2020 hoặc sớm hơn.
Về hạ tầng cơng nghệ. Các cơ quan báo chí đã cố gắng đón đầu các hình
thức phát hành nội dung mới qua nhiều hình thức thiết bị (nhất là thiết bị di động).

Nhưng vấn đề là ở Việt Nam hiện nay có q nhiều dịng điện thoại thơng minh
dùng các hệ điều hành khác nhau (như iOS, Window phone, Android, RIM…) và
những ứng dụng (apps) được khai thác. Do đó cần phải có một platform (nền tảng
ứng dụng) thống nhất. Bộ Thông tin Truyền thông, cơ quan quản lý nhà nước về
báo chí truyền thơng cần xây dựng một chiến lược về công nghệ để thống nhất về
nền tảng ứng dụng cho di động, tránh việc cạnh tranh không lành mạnh. Điều này
17


sẽ góp phần tiết kiệm chi phí đầu tư cho các cơ quan báo chí, tạo cơ hội thuận lợi
cho người sử dụng.
Chiến lược về nội dung - chiến lược quan trọng nhất trong phát triển báo di
động. Thói quen đọc báo trên điện thoại di động có sự khác biệt rất lớn so với các
phương tiện truyền thông khác. Chính vì vậy, nhà truyền thơng phải tính tốn tồn
bộ phương thức sản xuất, từ kỹ thuật xử lý tít, sapô, ảnh, đồ họa... Thông tin phải
luôn luônmới,được cập nhậtliên tục, theo phong cách riêng để trong lần nhìnđầu
tiên vào trang báo,độc giả phải dừng lại và đón nhận được nhiều thông tin nhất.
Trong chiến lược nội dung, yếu tố đồ họa cần được đặc biệt quan tâm,vì thao tác
tiếp nhận thông tin của công chúng được thực hiện trên đầu ngón tay, do đó khơng
chỉ đơn giản là hình ảnh mà cơng chúng cịn phải tương tác được với nó.
Chiến lược kinh doanh. Muốn kinh doanh có hiệu quảthì các tờ báo phải
được vận hành như các đơn vị kinh doanh. Quảng cáo cho di động phải có tính
tương tác cao hơn để thu hút công chúng. Cần tận dụng mạng xã hội để quảng bá
thương hiệu cho tờ báo, thậm chí có thể biến nó thành kênh quảng cáo và tăng
lượng truy cập của độc giả vào các website báo chí.
Chiến lược về độc giả. Cùng với việc sử dụngphần mềm quản trị nội dung
để đo lường hành vi của cơng chúng, cầncó những nghiên cứu, khảo sátđể theo dõi
những thay đổi của công chúng, đặt nhà truyền thơng vào vị trícủa độc giảđể hiểu
hành vi tiếp nhận thơng tin báo chí của họ.
Chiến lược về mạng xã hội. Báo chí phải coi truyền thơng xã hội là một đối

tác, dùng nó để hỗ trợ quảng bá thương hiệu, hỗ trợ cho hoạt động làm báo, tạo cơ
hội cho cơng chúng đồng sáng tạo nội dung thay vì chỉ có nội dung do tịa soạn đưa
ra. Để tận dụng mạng xã hội thì bản thân cáctịa soạn, từng nhà báophải biết sử
dụng mạng xã hội một cách thông minh, coi nónhư một phương tiện làm báo.
Hiệu quả xã hội của hành vi tiếp nhận thơng tin báo chí trên điện thoại di
động phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng và tính năng thơng minh của loại điện
thoại được sử dụng, vào năng lực nhận thức của công chúng. Nhưng trước hết, nó
phụ thuộc vào các thiết chế xã hội mà kênh truyền thơng đó là một cơng cụ. Việc
thống nhất nền tảng ứng dụng cho báo di động cũng như việc quan tâm nghiên cứu
hành vi tiếp nhận thơng tin báo chí trên thiết bị di động nói chung và điện thoại di
18


động nói riêng, đến chiến lược mobile của cả hệ thống báo chí có ý nghĩa rất quan
trọng để phát triển báo chí trên nền tảng di động trong tương lai.
Để sử dụng mạng xã hội một cách hiệu quả, trước hết, cơng chúng báo
chínhất thiết phải cóthái độ ứng xử “đẹp” và sử dụng nó với mục đích nghiêm túc.
Giao tiếp truyền thông lịch thiệp, nhã nhặn, tôn trọngngười khác là những nguyên
tắc cao nhất cần phải đảm bảo.Và cơng chúng cần phải xác định được thơng tin của
mình thuộc phân khúc nào: giải trí, PR hay thơng tin cá nhân để chắt lọc, chọn lựa,
suy nghĩ, đánh giá, phân tích, tự rút ra bài học cho bản thân, gia đình, xã hội. Có
như vậy, việc đọc báo trên điện thoại di động mới thực sự hữu ích và phát huy tác
dụng.

19


IV – KẾT LUẬN
Sự phát triển nhanh chóng của smartphone kéo theo sự thay đổi to lớn trong
nhiều ngành công nghiệp từ điện cơ - điện tử, công nghệ thông tin truyền thơng

đến tài chính, phân phối bán lẻ, nghệ thuật giải trí, giao thơng, du lịch, xuất bản.
Đặc biệt, ngành truyền thơng với báo chí, truyền hình, internet đang chịu những
ảnh hưởng mang tính cách mạng. Đây vừa là cơ hội vừa tạo nên những thách thức
cho báo chí.
"Trong bối cảnh xu thế báo chí tồn cầu đang thay đổi, xã hội đang
chuyển dần sang giai đoạn truyền thông di động, báo chí cũng phải chuyển
biến cho phù hợp. Các phương tiện di động, đặc biệt là smartphone đang trở
thành công cụ phổ biến trong cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ. Nên nếu không
chú trọng vào việc đổi mới phương thức và nội dung cung cấp cho các thiết bị
mobile, báo chí sẽ khó có thể tiếp cận được với đối tượng độc giả trẻ - hiện
đang chiếm tỉ lệ lớn trong dân số Việt Nam" - phát biểu của ơng Lê Duy
Truyền - Phó Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam.
Với những thuận lợi nhất định, chắc chắn dịch vụ đọc báo trên điện thoại di
động sẽ còn phát triển và phổ biến hơn nữa chứ khơng chỉ dừng lại ở đó. Trong
thời gian tới, thị trường này hứa hẹn sẽ đem lại nhiều điều thú vị và mới mẻ, đa
dạng hơn cho người sử dụng, và trên hết người được lợi chính là chúng ta – những
người sử dụng./.

20