Khả năng ứng dụng 
interferon trong hóa 
trị liệu 
 
 
Sau khi bị tổn thương và mất máu, cơ 
thể cần thiết phải nhanh chóng tái tạo 
lại thể tích máu cần thiết cho sự sống. 
Điều này được thực hiện bởi một 
nhóm tế bào gốc đặc biệt trong tủy 
xương được gọi là tế bào gốc máu 
(The hematopoietic stem cell). Các tế 
bào gốc máu này ở trạng thái không 
hoạt động trong suốt quãng đời của 
chúng và chúng chỉ được kích thích 
hoạt động trong trường hợp bị tổn 
thương và mất máu. Sau đó chúng 
nhanh chóng tiến hành phân chia để 
bù vào lượng tế bào máu bị mất. 
 
Điều này được trình bày bởi nhóm các 
nhà khoa học được lãnh đạo bởi Giáo 
sử Andreas Trumpp thuộc Trung tâm 
nghiên cứu ung thư Đức (The German 
Cancer Research Center (Deutsches 
Krebsforschungszentrum, DKFZ)) 
Trạng thái ngủ là cơ chế quan trọng 
để bảo vệ các tế bào gốc. Trước hết là 
nó bảo vệ vật liệu di truyền từ sự biến 
đổi di truyền. Sự biến đổi di truyền 
này được xảy ra chủ yếu trong quá 
trình phân chia của tế bào. Thêm vào 
đó, trạng thái ngủ cũng giúp cho các 
tế bào gốc tránh được sự tấn công của 
nhiều loại độc chất tế bào (cytotoxin) 
là các chất độc chỉ hoạt động trong 
quá trình phân chia của tế bào. 
Các nhà khoa học đã từng khó khăn 
trong việc xác định các phân tử tính 
hiệu có vai trò “đánh thức” các tế bào 
gốc khỏi trạng thái ngủ.Giáo sư 
 Andreas Trumpp và cộng sự đã báo 
cáo trên tạp chí Nature rằng phân tử 
interferon-alpha, “chất đưa tin” (The 
messenger substance) của hệ miễn 
dịch, có vai trò như chuông báo thức 
cho các tế bào gốc máu. Các nhà khoa 
học lần đầu tiên đã cho thấy 
interferon-alpha có thể ảnh hưởng 
trực tiếp đến chức năng của các tế bào 
gốc. 
Interferon –alpha được giải phóng 
khỏi các tế bào miễn dịch khi cơ quan 
bị đe dọa bởi vi khuẩn hoặc virus. Các 
nhà khoa học đã kích hoạt sự sản xuất 
interferon trong chuột bằng cách sử 
dụng một chất tương tự như loại virus 
xâm nhiễm trong động vật. Sau đó, 
trong chuột thí nghiệm có một sự gia 
tăng lớn tỷ lệ phân chia của các tế bào 
gốc máu. Trong khi đó, ở đối chứng 
thì không có sự sản xuất các phân tử 
tín hiệu interferon và không có sự 
“tỉnh giấc” của các tế bào gốc. 
Các người điều tra đã thu được thêm 
bằng chứng về hiệu quả của 
interferon-alpha bằng cách sử dụng 
thuốc 5-fluorouracil. Đây là loại độc 
chất tế bào thường được sử dụng 
trong điều trị ung thư vú hoặc ung thư 
ruột. Các tế bào gốc ở trạng thái ngủ 
thì không bị ảnh hưởng bởi thuốc, 
hiệu lực của thuốc chỉ có tác dụng 
trong quá trình phân chia tế bào. Tuy 
nhiên, nếu động vật được sử dụng 
interferon trước khi điều trị bằng 5-
fluorouracil, chúng chết vì bệnh thiếu 
máu sau một thời gian ngắn. Điều này 
do lần điều trị đầu tiên bằng 
interferon-alpha đã kích thích sự phân 
chia của các tế bào gốc, quá trình 
phân chia làm cho các tế bào trở nên 
nhạy cảm với 5-fluorouracil và bị giết 
chết. Như vậy, chỉ có một số ít tế bào 
gốc còn sống sót và cung cấp các tế 
bào máu trưởng thành có vòng đời 
ngắn như hồng cầu và tiểu cầu máu. 
Những gì các nhà nghiên cứu tìm thấy 
đặc biệt thú vị, nó cho thấy viễn cảnh 
mới trong cơ chế sử dụng để gia tăng 
hiệu quả điều trị ung thư. GS. Andeas 
Trumpp đặt ra giả thuyết: “Sử dung 
interferon-alpha, chúng tôi có thể 
“đánh thức” khỏi trạng thái ngủ không 
chỉ các tế bào gốc máu mà còn các tế 
bào gốc của khối u. Điều này có thể 
giúp phá vỡ khả năng kháng lại nhiều 
loại thuốc trị ung thư” 
Một quan sát lâm sàng đã cho thấy giả 
thuyết này không chỉ là ước muốn. 
Các bệnh nhân mắc một loại ung thư 
máu gọi là bệnh bạch cầu mãn tính 
(the chronic myelogenous leukemia) 
được điều trị bằng thuốc Gleevec hầu 
như luôn tái phát sau khi kết thúc quá 
trình điều trị. Một số bệnh nhân đã 
được sử dụng interferon-alpha trước 
khi được điều trị bằng thuốc Gleevec. 
Đáng ngạc nhiên là các bệnh nhân này 
không bị tái phát trong một thời gian 
dài mà không cần dùng thêm thuốc. 
GS. Andreas Trumpp giải thích 
“Chúng tôi tin rằng các tế bào gốc của 
bệnh bạch cầu đã được “đánh thức” 
bởi interferon. Do đó chúng trở nên 
nhạy cảm với Gleevec và bị tiêu diệt” 
Theo ThS. Lâm Vỹ Nguyên - CNSH 
TPHCM