BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HCM
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

MƠN HỌC: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ

QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN
VỀ VỊ TRÍ, VAI TRỊ CỦA GIA ĐÌNH.
LIÊN HỆ CHỨC NĂNG GIÁO DỤC GIA ĐÌNH
VIỆT NAM HIỆN NAY

MÃ MƠN HỌC: LLCT120405_95CLC
THỰC HIỆN: Nhóm 04. Thứ 3 tiết 03, 04
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: TS. Nguyễn Thị Quyết


Tp. Hồ Chí Minh, tháng 6 năm 2021
DANH SÁCH NHĨM THAM GIA VIẾT TIỂU LUẬN
HỌC KÌ II, NĂM HỌC 2020-2021
Nhóm số 04 (Lớp thứ 3, tiết 03, 04)
Tên đề tài: Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về vị trí, vai trị của gia đình.
Liên hệ với q trình thực hiện chức năng giáo dục gia đình Việt Nam hiện nay.

STT

HỌ VÀ TÊN SINH VIÊN

MÃ SỐ
SINH VIÊN

TỶ LỆ %
HOÀN
THÀNH

1

Nguyễn Nhật Lâm

20144076

100%

2

Nguyễn Xuân Long

20144009

100%

3

Nguyễn Hoàng Bảo Hưng

20144032

100%

4


Hồ Ngọc Thuận

20144319

100%

5

Trương Thị Kim Hồng

20125062

100%

6

Nguyễn Thành Tài

20144309

100%

SĐT

Ghi chú:
- Tỉ lệ % = 100%
- Trưởng nhóm: Nguyễn Nhật Lâm
Nhận xét của giáo viên
………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………....
Ngày 15 tháng 6 năm 2021
Giáo viên chấm điểm


MỤC LỤC
Trang

PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu..........................................................................................1
3. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................2

PHẦN 1: QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VỀ VỊ
TRÍ, VAI TRỊ CỦA GIA ĐÌNH
...............................................................................................................
3
1.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về vị trí của gia đình........................3
1.1.1. Khái niệm gia đình................................................................................3
1.1.2. Phân loại gia đình. Đặc trưng các mối quan hệ cơ bản của gia đình.....4
1.1.3. Quan điểm của Mác – Lênin về vị trí của gia đình...............................5
1.2. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về vai trò của gia đình.....................7
1.2.1. Gia đình là tế bào của xã hội.................................................................7
1.2.2. Quan điểm của Mác – Lênin về vai trò của gia đình.............................9

PHẦN 2: LIÊN HỆ Q TRÌNH THỰC HIỆN CHỨC NĂNG
GIÁO DỤC GIA ĐÌNH Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
.................................................................................................................

11
2.1. Khái niệm chức năng giáo dục gia đình.........................................................11
2.2. Thực hiện chức năng giáo dục gia đình ở Việt Nam hiện nay........................11
2.2.1. Về phương pháp giáo dục......................................................................12
2.2.2. Về nội dung giáo dục.............................................................................12
2.2.3. Về hình thức giáo dục............................................................................13


KẾT LUẬN................................................................................................. 14
PHỤ LỤC HÌNH ẢNH.............................................................................. 15
PHỤ LỤC................................................................................................... 17
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................18


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
Các Mác và Ăngghen đã luận chứng rõ về những mối quan hệ thiết yếu của con
người như một điều tất yếu ngoài nhu cầu vật chất ni sống bản thân mình, đó
chính là duy trì nịi giống, mối quan hệ hơn nhân, huyết thống: “…hàng ngày tái
tạo ra đời sống của bản thân mình, con người cịn tạo ra những người khác sinh sơi,
nảy nở. Đó là quan hệ giữa chồng và vợ, cha mẹ con cái. Đó là gia đình…”.
Đảng ta rất coi trọng vấn đề gia đình , Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ IX
Đảng Cơng sản Việt Nam đã nhắn mạnh: “Nêu cao trách nhiệm của gia đình trong
xây dựng và bồi dưỡng các thành viên của mình có lối sống văn hố , làm cho gia
đình thực sự là tổ ấm của mỗi người và là tế bào lành mạnh của xã hội”.
Đồng thời chức năng giáo dục của gia đình là chức năng xã hội quan trọng của
gia đình nhằm tạo ra người con hiếu thảo, người cơng dân có ích cho xã hội bởi gia
đình là trường học đầu tiên, cha mẹ là những người thầy cô giáo đầu tiên trong
cuộc đời mỗi con người. Vì vậy nhóm em đã quyết định chọn đề tài “Quan điểm
của chủ nghĩa Mác – Lênin về vị trí, vai trị của gia đình và liên hệ với quá trình

thực hiện chức năng giáo dục của gia đình Việt Nam hiện nay”.
2. Mục tiêu nghiên cứu:
Gia đình có vai trị đặc biệt quan trọng khơng chỉ đối với xã hội, đất nước, mà
với mỗi bản thân con người. Phát huy vai trị tích cực của gia đình, khắc phục
những hạn chế cịn tồn tại trong mỗi gia đình hiện nay, xây dựng gia đình văn hóa
là góp phần quyết định xây dựng xã hội mới ổn định, dân chủ, văn minh.
Tìm hiểu “Quan điểm của chủ nghĩ Mác- Lênin về vị trí, vai trị của gia đình và
liên hệ quá trình thực hiện chức năng giáo dục của gia đình Việt Nam hiện nay.”
Ngồi ra, việc nghiên cứu đề tài giúp chúng em hiểu thêm về những nội dung đã
học và vận dụng vào thực tế.
1


3. Phương pháp nghiên cứu:
Tra cứu tài liệu, tổng hợp và phân tích thơng tin, nghiên cứu và đưa ra những
nhận xét, đánh giá. Vận dụng quan điểm toàn diện và hệ thống, kết hợp khái quát
và mô tả, phân tích, tổng hợp.
Tham khảo những tài liệu có liên quan giúp hỗ trợ cho việc lập luận và ý tưởng
trình bày cho tiểu luận chính trị của nhóm. Tìm hiểu kỹ thông tin về nội dung và
chủ đề cần triển khai nghiên cứu qua tài liệu và các phương tiện truyền thơng như
mạng internet, báo, đài, TV để có cái nhìn đầy đủ, đa dạng và sâu về đề tài.
Để từ đó đưa ra những lập luận mang tính khoa học, logic và dễ dàng diễn đạt
được ý biểu đạt, vừa nổi bật lên nội dung và ý nghĩa, giúp người đọc nhận diện
được vấn đề. Phương pháp lập luận là một điều rất quan trọng trong một bài tiểu
luận.

2


PHẦN NỘI DUNG

PHẦN 1: QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VỀ VỊ TRÍ,
VAI TRỊ CỦA GIA ĐÌNH
1.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về vị trí của gia đình:
1.1.1. Khái niệm gia đình:
Gia đình là nơi tập hợp những người có hơn nhân, huyết thống trong cùng một
gia đình, là một tổ chức cộng đồng trong đời sống xã hội, hình thành từ rất sớm và
đã trải qua sự phát triển lâu dài, xuất phát từ nhu cầu bảo tồn và duy trì nịi giống.
Gia đình Việt Nam thường bao gồm nhiều thế hệ cùng chung sống như: ông bà,
cha mẹ, con, cháu... Họ cùng quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ lẫn nhau về vật chất và
tinh thần, sinh đẻ và nuôi dạy thế hệ trẻ dưới sự giúp đỡ của Nhà nước và xã hội.
Nhà nước khuyến khích và tạo điều kiện để các thế hệ trong gia đình chăm sóc,
giúp đỡ lẫn nhau nhằm giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt
Nam. Gia đình có các chức năng cơ bản: Chức năng sinh đẻ; Chức năng giáo dục;
Chức năng kinh tế (Chức năng của gia đình). Bên cạnh các chức năng cơ bản đó,
gia đình cịn phải thực hiện chức năng quan tâm và chăm sóc người cao tuổi.
Theo Ăngghen, các mơ hình gia đình trong lịch sử ln gắn với phương thức
sản xuất và chế độ xã hội nhất định. Sự vận động, biến đổi của gia đình phụ thuộc
vào sự vận động và biến đổi của xã hội. Gia đình “là sản vật của một chế độ xã hội
nhất định, hình thức đó sẽ phản ánh trạng thái phát triển của chế độ xã hội đó”.
Ăngghen cũng vạch rõ nguồn gốc phát triển của các hình thức gia đình trong
lịch sử là do sự tác động của quy luật đào thải tự nhiên và do sự phát triển của
những điều kiện kinh tế - xã hội, sự phát triển của tâm lý, đạo đức, tình cảm của
con người, trong đó sự phát triển của các điều kiện kinh tế - xã hội là yếu tố quyết
định.
3


1.1.2. Phân loại gia đình. Đặc trưng các mối quan hệ cơ bản của gia đình:
Phân loại gia đình:
- Gia đình hai thế hệ (gia đình hạt nhân): bao gồm cha mẹ và con

- Gia đình 3 thế hệ (hay gia đình truyền thống): gồm ơng bà, cha mẹ và con cịn
được gọi là tam đại đồng đường.
- Gia đình bốn thế hệ trở lên: là gia đình nhiều hơn ba thế hệ. Gia đình bốn thế hệ
gọi là tứ đại đồng đường.
Đặc trưng các mối quan hệ cơ bản của gia đình:
Gia đình người Việt mang nhiều nét đặc thù Á Đơng, độc đáo, khác gia đình
phương Tây, chịu ảnh hưởng mạnh của Khổng giáo: chảng hạn, trọng nam khinh
nữ, con trai nối dõi tông đường nhằm llw truyền nòi gống và thờ phụng tổ tiên, nhớ
ơn sinh thành tổ tiên. Vấn đề dòng dõi, nối dõi rất được coi trọng, bởi chỉ có con
trai mang họ bố.
Đề cao tính cộng đồng: chịu ảnh hưởng đặc trưng của cộng đồng nơng thơn Việt
Nam, các gia đình Việt nam thường có tinh thần vì lợi ích chung, vừa coi rọng
đúng mức vai trò cá nhân; vừa coi trọng tập thể gia đình; vừa tơn trọng giới hạn tự
do cá nhân. Tuy nhiên, rất dễ nhận thấy tính cộng đồng, tính tập thể thường lấn át.
Tình nghĩa trong gia đình Việt được đề cao (tình nghĩa cha con, mẹ con, vợ chồng,
tình nghĩa giữa gia đình với họ tộc, hàng xóm láng giềng). Đó là văn hóa nghĩa
tình rất Á Đơng.
Gia đình người Việt thược loại gia đình phụ quyền, biểu hiện ở thái độ trọng
nam: con cái truyền theo dòng bố mang tộc danh phía bố (nối dõi, nối họ; đẻ con
gái sẽ ‘mất họ’ …). Tuy nhiên, tính chất phụ quyền này, nhiều khi chỉ mang tính
đối ngoại, hình thức.
Gia đình người Việt cịn nổi lên tính gia tộc, dòng họ (quan hệ huyết thống), một
4


cộng đồng lớn hơn, có nhà thờ họ, có tộc ước, gia phong, gia phạm, gia lễ, gia
quy,... tức là sự gắn bó chặt chẽ qua hệ nhà -tộc -làng, nước…
Những đặc điểm trên của gia đình người Việt xuất hiện ở tất cả loại hình gia
đình: gia đình hạt nhân và gia đình mở rộng, gia đình truyền thống và gia đình hiện
đại, gia đình đầy đủ và gia đình khơng đầy đủ, gia đình nơng thơn và gia đình đơ

thị, … Với tư cách là một tế bào xã hội, gia đình tổng hóa nhiều mối quan hệ xã
hội đa chiều, biểu hiện những giá trị văn hóa đây sức sống, với phong vị Á Đông
độc đáo.
1.1.3. Quan điểm của Mác – Lênin về vị trí của gia đình:
Trong tác phẩm Hệ tư tưởng Đức, khi nói về tiến trình phát triển của lịch sử
nhân loại, C.Mác và Ph.Ăngghen đã coi gia đình là một trong ba mối quan hệ của
con người đã được hình thành trong lịch sử nhân loại: Quan hệ thứ nhất là giữa
con người với tự nhiên; Quan hệ thứ hai là giữa con người với con người trong quá
trình sản xuất; và Quan hệ thứ ba là gia đình. Theo các ơng, quan hệ gia đình
“tham dự ngay từ đầu vào quá trình phát triển của lịch sử: hằng ngày tái tạo ra đời
sống của bản thân mình, con người bắt đầu tạo ra những người khác, sinh sơi nẩy
nở - đó là quan hệ giữa chồng và vợ, cha mẹ và con cái. Ba quan hệ này tồn tại đan
xen với nhau, hòa vào nhau, cùng tồn tại bên nhau.
Những điều kiện kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ lịch sử nhất định có tác dụng
quyết định đến hình thức tổ chức và kết cấu của gia đình. “Chế độ gia đình hồn
tồn bị quan hệ sở hữu chi phối”. Ngược lại, gia đình và trình độ phát triển của gia
đình cũng có tác động rất quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội, ảnh
hưởng trực tiếp đến việc tái tạo ra bản thân con người để bảo vệ nòi giống cũng
như tái tạo ra sức lao động cho sản xuất xã hội.
Qua khảo cứu lịch sử, Ăngghen nhận thấy, trong thời kỳ đầu tiên của lịch sử
nhân loại đã từng tồn tại những hình thức khác nhau của chế độ quần hơn, sau đó
xuất hiện hôn nhân đối ngẫu, kết hợp những đôi riêng lẻ trong một thời kỳ nhất
5


định. Cuối cùng, chế độ hôn nhân một vợ, một chồng xuất hiện.

Gia đình một vợ, một chồng được nảy sinh từ gia đình cặp đơi vào lúc giao thời
giữa giai đoạn giữa và giai đoạn cao của thời đại dã man. Thắng lợi của gia đình
một vợ, một chồng là một trong những dấu hiệu của buổi đầu của thời đại văn

minh. Gia đình một vợ, một chồng được hình thành chủ yếu do sự phát triển của
lực lượng sản xuất làm nảy sinh chế độ tư hữu và sự phân chia giai cấp trong xã
hội. Hình thức này được duy trì cho đến ngày nay và sẽ ngày càng hoàn thiện hơn
khi xuất hiện chế độ sở hữu cơng cộng về tư liệu sản xuất. Gia đình một vợ, một
chồng trong chế độ tư hữu trở thành những đơn vị kinh tế của xã hội. Ăngghen
viết: Việc chuyển sang chế độ tư hữu hoàn toàn được thực hiện dần dần và song
song với việc chuyển từ hôn nhân cặp đôi sang chế độ một vợ một chồng. Gia đình
cá thể bắt đầu trở thành đơn vị kinh tế của xã hội. Ph.Ăngghen vạch rõ chế độ một
vợ một chồng là hình thức gia đình đầu tiên khơng dựa trên những điều kiện tự
nhiên mà dựa trên những điều kiện kinh tế, tức là trên thắng lợi của sở hữu tư nhân
đối với sở hữu công cộng nguyên thủy và tự phát.
Sự phân tích tồn diện của Ăngghen về quá trình phát sinh và phát triển của các
hình thức gia đình cho thấy tính liên tục một cách khoa học nhất, đúng đắn nhất
của lịch sử nhân loại, điều mà trước kia chưa từng diễn ra. Lần đầu tiên trong lịch
sử, bằng những cứ liệu khoa học, Ăngghen đã chỉ ra các hình thức hơn nhân chính
tương ứng với các giai đoạn phát triển khác nhau của nhân loại.
Khi viết về gia đình, về hơn nhân và tình u nam nữ, Ăngghen tán thành quan
điểm của Moóc gan cho rằng: “Gia đình là yếu tố năng động, nó khơng bao giờ
đứng nguyên một chỗ, mà chuyển từ hình thức thấp lên một hình thức cao, như xã
hội phát triển từ một giai đoạn thấp lên một giai đoạn cao”.

6


1.2. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về vai trị của gia đình:
1.2.1. Gia đình là tế bào của xã hội:
“Gia đình là tế bào của xã hội, có vai trị rất quan trọng trong sự nghiệp xây dựng
chế độ mới, nền kinh tế mới, con người mới”.
Gia đình là tế bào của xã hội, nơi duy trì nịi giống, là mơi trường quan trọng
hình thành, ni dưỡng và giáo dục nhân cách con người, bảo tồn và phát huy văn

hóa truyền thống tốt đẹp, chống lại các tệ nạn xã hội, tạo nguồn nhân lực phục vụ
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự hình thành và phát triển nhân cách con
người không chỉ là thể hiện tình cảm đạo đức, đạo lý của dân tộc đối với nguồn
nhân lực của đất nước, mà còn là trách nhiệm, nghĩa vụ của toàn xã hội, của tất cả
các tổ chức chính trị - xã hội, đồn thể, gia đình và mỗi cá nhân. Trong đó, gia đình
có vai trị hết sức quan trọng, bởi lẽ “Gia đình là cái nơi ni dưỡng con người, là
mơi trường quan trọng hình thành và giáo dục nhân cách, góp phần vào sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Trong bối cảnh đất nước và quốc tế đang có những thay đổi diện mạo về mọi
mặt, đặc biệt từ khi đất nước ta bước vào thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế, thực
hiện cơng nghiệp hố-hiện đại hố đất nước, gia đình Việt Nam ngày càng có vai
trị quan trọng trong việc thực hiện chức năng cơ bản của mình, trong đó đề cao và
nhấn mạnh chức năng xã hội hóa cá nhân hình thành nhân cách con người. Chức
năng này được gia đình thực hiện ngay từ khi con người ở thời kỳ mới lọt lòng,
còn là đứa trẻ. Chức năng này kéo dài trong suốt cuộc đời mỗi con người, và chia
thành 03 giai đoan như: Từ 0-3 tuổi; Từ 03-05 tuổi; Từ 06-18 tuổi. Cả 03 giai đoạn
cá nhân lớn lên đều dưới sự chăm sóc, chỉ bảo từng bước, giai đoạn dạy dỗ, hướng
dẫn, rèn luyện mỗi cá nhân, giúp cá nhân làm quen và thựchiện các chuẩn mực
7


trong gia đình và ngồi xã hội; điều chỉnh nhận thức để có khả năng giao tiếp phù
hợp trong các quan hệ xã hội, dần bước vào đời sống của một cá thể trong đời sống
xã hội. Việc gia đình giáo dục các cá nhân thông qua các mối quan hệ đặc biệt giữa
vai trò của những thành viên trong gia đình. Đó là quan hệ ruột thịt giữa mẹ, con,
quan hệ huyết thống giữa cha, con, tình cảm của anh chị em ruột, của bố mẹ, ơng
bà. Q trình xã hội hóa cá nhân bắt đầu từ khi cá nhân có sự xác định vị trí, vai trị
của từng cá nhân trong mối quan hệ ấy. Gia đình thơng qua thái độ, tâm lý, tình
cảm và mối liên hệ thường xuyên, bền bỉ, khéo léo truyền thụ cho mỗi cá nhân
những mẫu mực, hành vi xã hội để ứng xử trong gia đình và ngồi xã hội. Qua mối

quan hệ đặc biệt, thái độ, tình cảm tâm lý gia đình từng bước uốn nắn những lệch
lạc hành vi, ngăn chặn những hành vi trái với chuẩn mực xã hội ở từng cá nhân.
Việc giáo dục và hình thành nhân cách con người trong gia đình có tính chất đặt
nền móng, mang tính truyền thống gia phong, thực hiện bước đi đầu tiên. Là trung
tâm xuất phát điểm của giáo dục con người, là cơ sở củanhững nền tảng giáo dục
con người, là trường học đầu tiên của con người, gia đình có vai trị đặc biệt trong
việc xã hội hóa giáo dục con người. Do vậy, tầm quan trọng của gia đình trong việc
hình thành nhân cách con người mang nét đặc trưng của con người Việt Nam đối
với thực tế xã hội đang trong công cuộc công nghiệp hoá-hiện đại hoá đất nước,
hội nhập quốc tế nhằm xây dựng và củng cố thiết chế gia đình Việt Nam là hết sức
cần thiết. Như vậy gia đình trở thành mơi trường văn hóa đầu tiên, nơi mà mỗi cá
nhân khi chào đời và quá trình phát triển, liên tục được tiếp nhận những tình cảm
tốt đẹp từ các thành viên trong gia đình. Gia đình truyền thụ cho các cá nhân những
giá trị văn hóa truyền thống, cũng như những giá trị văn hóa hiện đại tạo nên giá trị
xã hội và nhân cách văn hóa của mỗi con người. Trong nền kinh tế thị trường, phát
triển xã hội theo hướng cơng nghiệp hố-hiện đại hố, hội nhập quốc tế cần phải
phát huy tốt những truyền thống tốt đẹp của giáo dục gia đình góp phần hình thành
nên nhân cách con người Việt Nam hoàn thiện và đúng chuẩn. Gia đình truyền
8


thống Việt Nam nhất thiết phải hòa nhập vào xu thế hiện đại, hiện đại hóa, nhưng
vẫn phải giữ được sắc thái riêng không bị trộn lẫn vào cái chung và kế thừa, tiếp
thu có chọn lọc. Tuy nhiên để có thể làm được điều đó, cần phải củng cố thiết chế
gia đình, điều kiện khách quan để xã hội hóa cá nhân trong gia đình, thiết lập mạng
lưới giữa gia đình, nhà trường, xã hội trong việc hình thành nhân cách cho cá nhân.
1.2.2. Quan điểm của Mác – Lênin về vai trị của gia đình:
a. Gia đình là tế bào của xã hội:
Gia đình có vai trị rất quan trọng đối với sự phát triển của xã hô i,…là nhân tố tồn
tại và phát triển của xã hô i…

, là nhân tố cho sự tồn tại và phát triển của xã hơi.…Gia
đình như mơt…
tế bào tự nhiên, là đơn vị nh† nhất để tạo nên xã hô i.…Không có gia
đình để tái tạo ra con người thì xã hơ i…
khơng tồn tại và phát triển được. Chính vì
vâ y,
…muốn xã hơi…
tốt thì phải xây dựng gia đình tốt.
Tuy nhiên mức đơ … tác đơ
ng …
của gia đình đối với xã hơi…
cịn phụ thc…vào bản
chất của từng chế đơ … xã hô
i. Trong
… các chế xã hôi…
dựa trên chế đô … tư hữu về tư liê
u …
sx, sự bất bình đ‡ng trong quan hê …
gia đình, quan hê …
xã hôi…
đã hạn chế rất lớn đến
sự tác đông
… của gia đình đối với xã hơi.…
b. Gia đình là cầu nối giữa các cá nhân và xã hội:
Mỗi cá nhân chỉ có thể sinh ra trong gia đình. Khơng thể có con người sinh ra từ
bên ngồi gia đình. Gia đình là mơi trường đầu tiên có ảnh hưởng rất quan trọng
đến sự hình thành và phát triển tính cách của mỗi cá nhân. Và cũng chính trong gia
đình, mỗi cá nhân sẽ học được cách cư xử với người xung quanh và xã hơi.…
c. Gia đình là tổ ấm mang lại các giá trị hạnh phúc:
Gia đình là tổ ấm, mang lại các giá trị hạnh phúc, sự hài hòa trong đời sống của

mỗi thành viên, mỗi công dân của xã hơi.…Chỉ trong gia đình, mới thể hiê n…mối
quan hê …
tình cảm thiêng liêng giữa vợ và chồng, cha mẹ và con cái.
Gia đình là nơi ni dưỡng, chăm sóc những công dân tốt cho xã hô i…
. Sự hạnh
phúc gia đình là tiền đề để hình thành nên nhân cách tốt cho những công dân của
9


xã hơi.…Vì vây…muốn xây dựng xã hơi…
thì phải chú trọng xây dựng gia đình. Hồ chủ
tịch nói: “Gia đình tốt thì xã hơ i…
tốt, nhiều gia đình tốt cơng
… lại thì làm cho xã hơi…
tốt hơn”.
Xây dựng gia đình là mô t…
trách nhiêm,
… môt…
bô … phâ
n cấu
… thành trong chỉnh thể
các mục tiêu phấn đấu của xã hơi,…vì sự ổn định và phát triển của xã hô i.…Thế
nhưng, các cá nhân khơng chỉ sống trong quan hê …
gia đình mà cịn có những quan
hê …
xã hơi.…Mỗi cá nhân khơng chỉ là thành viên của gia đình mà cịn là thành viên
của xã hơi.…Khơng thể có con người bên ngồi xã hơ i.…Gia đình đóng vai trị quan
trọng để đáp ứng nhu cầu về quan hê …
xã hô i…
của mỗi cá nhân.

Ngược lại, bất cứ xã hôi…
nào cũng thông qua gia đình để tác đơng
… đến mỗi cá
nhân. Mă t…
khác, nhiều hiên…tượng của xã hơi…
cũng thơng qua gia đình mà có ảnh
hưởng tích cực hoăc…tiêu cực đến sự phát triển của mỗi cá nhân về tư tưởng, đạo
đức, lối sống.
Trong nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, không chỉ các quan hệ xã hội mà
cả quan hệ gia đình cũng bị thay đổi. Sự yên ấm của từng gia đình cũng có thể bị
phá vỡ theo dịng xốy nền sản xuất tư bản chủ nghĩa: “Chính nền sản xuất tư bản
chủ nghĩa lại có sứ mệnh phải gây cho lối hơn nhân đó một vết rạn quyết định.
Biến mọi thứ thành hàng hố” đồng thời “xé toang tấm màn tình cảm bao phủ
những quan hệ gia đình và làm cho những quan hệ ấy chỉ còn là những quan hệ
tiền nong đơn thuần”.
 Tóm lại, quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin một mặt đánh giá cao vai trò
của gia đình với sứ mệnh đặc biệt mà khơng một thiết chế xã hội nào thay thế
được, mặt khác cũng dự báo sự ra đời, phát triển của gia đình một vợ một chồng là
một bước tiến nhất định trong tương lai, nhưng nó chỉ có thể trọn vẹn khi xây dựng
gia đình trong xã hội xã hội chủ nghĩa, phù hợp với tiến trình của lịch sử.

10


PHẦN 2: LIÊN HỆ QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN CHỨC NĂNG
GIÁO DỤC GIA ĐÌNH Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1. Khái niệm chức năng giáo dục gia đình:
Chức năng giáo dục của gia đình là chức năng xã hội quan trọng của gia
đình nhằm tạo ra người con hiếu thảo, người cơng dân có ích cho xã hội bởi gia
đình là trường học đầu tiên, cha mẹ là những người thầy cô giáo đầu tiên trong

cuộc đời mơi con người.
Gia đình thực hiện chức năng giáo dục đối với các thế hệ kế tiếp bắt đầu từ khi
mỗi thành viên được sinh ra cho đến khi trưởng thành và thậm chí cho đến suốt
đời. Giáo dục trong gia đình có vai trị quan trọng trong việc hình thành và phát
triển nhân cách cá nhân, cần kết họp giữa giáo dục gia đình, giáo dục nhà trường
và giáo dục ngoài cộng đồng trong sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và giáo dục thế hệ
trẻ.
Chức năng giáo dục gia đình là một chức năng hết sức quan trọng của gia đình,
quyết định đến nhân cách của con người, dạy dỗ nên những người con hiếu thảo,
trở thành người cơng dân có ích cho xã hội bởi gia đình là trường học đầu tiên và ở
đó cha mẹ là những người thầy đầu tiên trong cuộc đời mỗi con người:” Cha mẹ có
nghĩa vụ và quyền thương u, trơng nom, ni dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền,
lợi ích hợp pháp của con; tơn trọng ý kiến của con; chăm lo việc học tập và giáo
dục để con phát triển lành mạnh về thể chất, trí tuệ và đạo đức, trở thành người con
hiếu thảo của gia đình, cơng dân có ích cho xã hội.. ”
2.2. Thực hiện chức năng giáo dục gia đình ở Việt Nam hiện nay:
11


Việt Nam là một quốc gia mang đậm nét đẹp truyền thống về đạo đức và lối
sống thuần phong mĩ tục, vì thế nội dung giáo dục của gia đình cũng phải chú ý
đến việc giáo dục toàn diện cả về phẩm chất đạo đức, kinh nghiệm, lối sống, ý
thức, cung cách cư xử trong cuộc sống và giáo dục cả về tri thức…
Chức năng giáo dục của gia đình chịu tác động trực tiếp của các yếu tố khách
quan và chủ quan. Sự thay đổi lớn trong các chính sách kinh tế xã hội, những biến
đổi trong lĩnh vực văn hóa, thơng tin, lối sống, sự thiếu hụt kinh nghiệm, ý thức
dạy con trong những gia đình trẻ… đó là những yếu tố ảnh hưởng đến chức năng
giáo dục của gia đình.
Trước sự sa sút nhân cách diễn ra trong một bộ phận thế hệ trẻ, gia đình, xã hội
đã và đang thấy lo ngại. Nhưng nhìn chung, chúng ta mới dừng lại ở hiện tượng mà

chưa đi sâu vào phân tích thực chất và nguyên nhân một cách có căn cứ vững chắc.
Việc tìm hiểu ngun nhân góp phần làm rõ những nhân tố ảnh hưởng tới việc thực
hiện chức năng giáo dục trong gia đình, đồng thời bước đầu gợi ý những giải pháp
để giải quyết triệt những tồn tại hiện nay.
Để chức năng này được thực hiện một cách có hiệu quả thì gia đình phải có
phương pháp giáo dục, răn đe một cách đúng đắn. Ai sai thì nhận sai và sửa chữa
chứ đừng vì cái tơi, cái sĩ diện và tính bảo thủ của mình mà cố chấp khơng thay
đổi. Có nhiều gia đình dạy dỗ con cái bằng những trận đòn roi, những cái bạt tai
đến tối mặt mũi… Liệu đó có phải là biện pháp hiệu quả? Những biện pháp ấy
ch‡ng những khơng đem lại tác dụng gì mà càng khiến con cái trở nên chai lì, tâm
lí tiêu cực và mất đi tình cảm thân thiết, niềm tin vào những người trong cùng một
mái nhà.
2.2.1. Về phương pháp giáo dục:
Việc giáo dục con cái khơng thể chỉ bằng lời nói mà phải bằng những công việc
cụ thể, mọi hành vi, thái độ, lối sống của người lớn có tác động trực tiếp tới việc
hình thành, phát triển nhân cách của trẻ.
12


2.2.2. Về nội dung giáo dục:
Bên cạnh các giá trị truyền thống của gia đình Việt Nam như: thái độ, cử chỉ, ăn
nói lễ phép, tơn kính người trên, hiếu thảo…cịn cần có sự giáo dục cơ bản từ gia
đình các lĩnh vực như: văn hóa lao động, văn hóa sinh hoạt, văn hóa tiêu dùng, văn
hóa giao tiếp …

2.2.3. Về hình thức giáo dục:
Việc giáo dục trong gia đình có thể được hỗ trợ bằng việc trang trí khơng gian
gia đình, khơng gian riêng của trẻ để rèn luyện tính tự lập cho trẻ.

 Về phía phụ huynh: Phụ huynh cần hiểu rõ các khía cạnh của cuộc sống xã

hội hiện đại. Điều quan trọng hơn là cần xây dựng gia đình thực sự là tổ ấm cho
các em lớn khôn và trưởng thành, không vi phạm pháp luật, không mắc tệ nạn xã
hội; đảm bảo đời sống kinh tế gia đình. Bên cạnh đó, tăng cường sự phối hợp giữa
nhà trường và gia đình, giữa nhà trường và có cơ quan tổ chức khác trong việc
quản lý, giáo dục các em.
Bậc phụ huynh cũng cần hỗ trợ tham gia một cách có hiệu quả vào giáo dục con
cái; hiểu được những nhu cầu về sự phát triển và giáo dục của trẻ; tiếp cận các
nguồn lực của trường học và cộng đồng; hiểu các dịch vụ giáo dục đặc biệt và tăng
cường kỹ năng làm cha mẹ…Đồng thời trong gia đình cha mẹ cũng cần phải biết
sâu sắc nội dung đạo đức gia đình để bản thân họ thực hiện và dạy con cái và dành
thời gian, chăm sóc, giáo dục con.
Tăng cường sự lãnh đạo, quản lý và tổ chức thực hiện của các cơ quan nhà nước,
các đồn thể, các tổ chức xã hội về cơng tác bảo vệ và chăm sóc, giáo dục trẻ em.
Để gia đình ln là điểm tựa, là cội nguồn của tình cảm, là mơi trường quan
trọng hình thành nhân cách và giáo dục nếp sống cho trẻ thì cần tăng cường vai trò
13


của gia đình với ý nghĩa là rào cản vi phạm pháp luật của mỗi cá nhân. Công tác
giáo dục trong gia đình được thể hiện cụ thể bằng việc lựa chọn phương pháp giáo
dục đúng, tăng cường trách nhiệm trong quản lý giáo dục con cái, kiểm tra các hoạt
động hằng ngày của các con để kịp thời uốn nắn, sửa chữa những lệch lạc trong
suy nghĩ và hành động, không để các em bị lợi dụng, lôi kéo vào con đường tiêu
cực là việc làm cần thiết.

KẾT LUẬN
Quan niệm của chủ nghĩa Mác - Lênin về gia đình và vai trị của gia đình là sự
kế thừa có bổ sung những tư tưởng trước đó, vì vậy cái nhìn về vai trị của gia đình
ở đây trở nên khách quan, toàn diện hơn, phản ánh chân thực về sự vận động, biến
đổi cũng như vai trò của gia đình trong xã hội.

Cần tuyên truyền phổ biến để cả hệ thống chính trị, các đồn thể, tổ chức và mọi
cơng dân, mọi thành viên gia đình thấm nhuần chiến lược xây dựng và phát triển
gia đình, Luật Hơn nhân Gia đình, quyền trẻ em và bình đ‡ng giới. Có chính sách
hỗ trợ và tạo điều kiện phát triển kinh tế hộ gia đình, tạo việc làm, tăng thu nhập,
nhất là tạo việc làm tại chỗ, nhằm từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần
của gia đình, nhất là gia đình nơng thơn. Xây dựng mơi trường văn hóa – xã hội
lành mạnh, kiên quyết đấu tranh chống những biểu hiện thối hóa, biến chất về đạo
đức, những tệ nạn xã hội, tham nhũng, lãng phí và lối sống thực dụng, tôn thờ đồng
tiền. Xây dựng mối quan hệ gắn bó khăng khít giữa gia đình – nhà trường và các tổ
chức xã hội để có sự thống nhất, đồng thuận trong thực hiện mục tiêu giáo dục trẻ
em. Xã hội cần hỗ trợ các bậc cha, mẹ để họ có những phương pháp, biện pháp, nội
dung giáo dục mới phù hợp với sự thay đổi những giá trị mới của gia đình trong
bối cảnh tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế hiện nay.
Như vậy, có thể thấy, vai trị đặc biệt quan trọng của gia đình không chỉ đối với
xã hội, đất nước, mà với mỗi bản thân con người. Phát huy vai trị tích cực của gia
14


đình, khắc phục những hạn chế cịn tồn tại trong mỗi gia đình hiện nay, xây dựng
gia đình văn hóa là góp phần quyết định xây dựng xã hội mới ổn định, dân chủ,
văn minh. Bất kì một xã hội nào muốn phát triển, ổn định và bền lâu thì rất cần có
các gia đình – những tế bào nh† của xã hội ấm êm, hạnh phúc và phát triển cả về
Đức – Trí – Thể – Mĩ. Nếu các chức năng của gia đình được các gia đình ý thức
thực hiện một cách có hiệu quả thì chắc rằng đất nước sẽ ngày càng phát triển toàn
diện hơn, nâng cao về đạo đức lối sống, trí tuệ của người Việt.

PHỤ LỤC HÌNH ẢNH

Hình 1: Năm 1895, Lênin cùng vợ là Nadezhda Krupskaya và các cộng sự đã
thành lập Liên minh đấu tranh giải phóng giai cấp cơng nhân.


15


Hình 2: Con cháu qy quần bên ơng bà Ngày gia đình Việt Nam (28/6)

16


Hình 3: Ba mẹ đang giáo dục con cái

17


PHỤ LỤC
Nội dung hoàn thành

Sinh viên hoàn thành

PHẦN MỞ ĐẦU
Nội dung 1: Lý do chọn đề tài, mục tiêu
Nguyễn Xuân Long
nghiên cứu
PHẦN KIẾN THỨC CƠ BẢN
Nội dung 1: Khái niệm gia đình, Phân
loại gia đình - Đặc trưng các mối quan

Mức độ
hoàn thành
Tốt


Hồ Ngọc Thuận

Tốt

Nguyễn Thành Tài

Tốt

Trương Thị Kim Hồng

Tốt

Nguyễn Hồng Bảo Hưng

Tốt

Nguyễn Nhật Lâm

Tốt

hệ cơ bản của gia đình
Nội dung 2: Quan điểm của Mác –
Lênin về vị trí của gia đình. Phương
pháp nghiên cứu
Nội dung 3: Quan điểm của chủ nghĩa
Mác – Lênin về vai trò của gia đình
Nội dung 4: Khái niệm chức năng giáo
dục gia đình. Về phương pháp giáo dục.
Nội dung 5: Về nội dung giáo dục. Về

hình thức giáo dục. Phụ lục hình ảnh.

PHẦN KẾT LUẬN
Nội dung: Biên tập lời kết luận.

Nguyễn Nhật Lâm

Thiết kế, chỉnh sửa word, nộp tiểu luận

TÀI LIỆU THAM KHẢO

18

Tốt


[1]. Giáo trình Chủ Nghĩa Xã Hội Khoa Học
[2]. Cơng ty Luật Dương Gia (24/2/2021) />[3]. ThS. Hà Hoàng Giang. (9/6/2015). />[4]. PGS.TS. Nguyễn Thị Nga, ThS Ngô Thị Nụ (22/5/2014).
/>[5]. Cổng thông tin điện tử Bắc Kạn (28/6/2019).
/>%C3%A0%20t%E1%BA%BF%20b%C3%A0o%20c%E1%BB%A7a%20x
%C3%A3%20h%E1%BB%99i%2C%20n%C6%A1i%20duy,v%C3%A0%20b
%E1%BA%A3o%20v%E1%BB%87%20T%E1%BB%95%20qu%E1%BB
%91c.
[6]. Nguyễn Thị Mai, (24/1/2021). />
19