BỘ LAO ĐỘNG- THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ NGHỆ II

BÀI THU HOẠCH
BỒI DƯỠNG THEO TIÊU CHUẨN CHỨC DANH
NGHỀ NGHIỆP GIẢNG VIÊN GDNN
LÍ THUYẾT/ THỰC HÀNH (HẠNG III)
(Mã số: V.09.02.03)
CHỦ ĐỀ: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC CHO HỌC SINH SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẦU KHÍ

Tháng 10 năm 2021


MỤC LỤC

Trang

Phần 1. MỞ ĐẦU……………………………………………………………
Phần 2. NỘI DUNG…………………………………………………………
Chương 1. Cơ sở lý luận của việc hình thành thói quen đọc sách………
1.1. Khái niệm văn hóa đọc…………………………………………………
1.2. Văn hóa đọc trong bối cảnh hiện nay…………………………………..
1.3. Vai trị của văn hóa đọc trong việc phát triển năng lực và hình thành

3
5
5
5
5

nhân cách…………………………………………………………………….

Chương 2. Thực trạng văn hóa đọc ở Trường Cao đẳng Dầu khí.............
2.1. Khái quát về Trường Cao đẳng Dầu khí………………………………..
2.2. Thực trạng về thực hành văn hóa đọc ở ở Trường Cao đẳng Dầu khí.....
2.3. Những khó khăn trong thực hành văn hóa đọc.........................................
Chương 3. Giải pháp phát triển văn hóa đọc ở Trường Cao đẳng Dầu

6
9
9
10
10

khí...................................................................................................................
3.1. Giải pháp 1. Tuyên truyền giúp học sinh sinh viên thấy được lợi ích của

12

việc đọc sách…………………………………………………………………
3.2. Giải pháp 2. Hướng dẫn học sinh sinh viên bí quyết đọc sách hiệu quả..
3.3. Giải pháp 3. Tạo điều kiện thuận lợi nhằm xây dựng thói quen đọc sách

12
12

cho học sinh sinh viên………………………………………………………
3.4. Giải pháp 4. Tổ chức cho học sinh sinh viên đọc sách trong các hoạt

14

động trải nghiệm……………………………………………………………..

3.5. Giải pháp 5. Hướng dẫn học sinh sinh viên ghi chép những điều đã đọc
Phần 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ…………………………………….
1. Kết luận……………………………………………………………………
2. Kiến nghị………………………………………………………………….
TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………...

14
15
17
17
17
19

2


Phần 1. MỞ ĐẦU
Trong bối cảnh của cuộc cách mạng 4.0 và nền kinh tế tri thức, công nghệ số
ngày càng hiện hữu trên nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống con người. Công
nghệ số đưa đến cho giới trẻ nhiều sự lựa chọn trong việc tiếp cận, chọn lọc, xử lý
thơng tin, góp phần hình thành ở họ thói quen đọc tin tức, sách báo trên mạng. Tuy
nhiên, việc lạm dụng mạng internet đã khiến cho văn hóa đọc của học sinh sinh
viên (HSSV) bị mai một dần và dẫn đến thói quen đọc sách cũng bị thay đổi.
Nguyên nhân chủ yếu khiến HSSV ít đọc sách một phần là do áp lực từ
chương trình học tập quá tải khiến quỹ thời gian bị bó hẹp, hoặc bị cuốn vào thế
giới giải trí của game, Facebook... Nguyên nhân cơ bản nằm ở chỗ HSSV đọc sách
khơng có sự tương tác nên dễ gây nhàm chán.
Thực tế cho thấy, văn hóa đọc có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần nâng cao
nhận thức, hình thành nhân cách con người. Cho đến nay, đã có nhiều bài viết, đề
tài nghiên cứu khẳng định vai trò quan trọng của việc đọc đối với mỗi cá nhân và

sự phát triển của xã hội. Bất cứ thời đại nào, quốc gia nào cũng coi trọng việc đọc
và đọc sách chính là phương pháp tự học hiệu quả nhất. Nhiệm vụ xây dựng “xã
hội học tập”, “học tập suốt đời” ngày nay cần phải gắn chặt với văn hóa đọc.
Ở Trung Quốc, Jack Ma một tỷ phú - nhà văn khi bàn về mối quan hệ giữa
đọc sách và thành công, ông đã khuyên giới trẻ đọc sách phải có phương pháp.
Ơng phân tich hai chỉ số thông minh của con người là IQ và EQ và nhấn mạnh vai
trò của sách trong việc nuôi dưỡng các cung bậc cảm xúc, là niềm vui của đời
người và là một chìa khóa của thành cơng. Ơng dừng lại nói về một loại sách
mang tính giải trí, tiêu biểu là cuốn ”Tiểu thuyết kiếm hiệp” của Kim Dung. Cuốn
sách này giúp ơng hình dung được nhiều tình huống, nhiều đáp án bất ngờ trong
cuộc sống cũng như những khả năng có thể xảy ra trên chặng đường khởi nghiệp
của giới trẻ [2].
3


Ở Việt Nam, Tiến sĩ Vũ Dương Thúy Ngà, Vụ trưởng Thư viện Bộ Văn hóa Thể Thao và Du lịch trong bài nghiên cứu về Văn hóa đọc trong bối cảnh hội nhập
viết: “Sách là nguồn tri thức quý giá mà nhân loại đã trao tặng. Nếu là người
không có thói quen đọc sách hằng ngày thì có lẽ bạn đã bỏ qua nhiều lợi ích của
việc đọc sách. Tùy theo nhu cầu công việc của mỗi người, chúng ta hãy lựa chọn
cách đọc và khai thác thông tin phù hợp, khơng vì q lệ thuộc cơng nghệ thơng tin
mà xa rời văn hóa đọc truyền thống. Với giới trẻ, biết tranh thủ thời cơ của công
nghệ thông tin để khai thác những nội dung mong muốn, cùng phối hợp hài hòa với
đọc sách truyền thống chắc chắn sẽ mang lại cho mỗi người những phương pháp
thu nạp tri thức hiệu quả, thiết thực không chỉ cho việc học tập mà còn cả cho cuộc
sống và sự nghiệp sau này”[3].
Vì những lý do trên, chúng tơi chọn đề tài “Giải pháp phát triển văn hóa
đọc cho học sinh- sinh viên Trường Cao đẳng Dầu khí”.

4



Phần 2. NỘI DUNG
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
CỦA VIỆC HÌNH THÀNH THĨI QUEN ĐỌC SÁCH
1.1.

Khái niệm văn hóa đọc
Theo nhà nghiên cứu R Doiron và cộng sự của ơng là M Asselin, văn hóa

đọc (reading culture) có nhiều cách hiểu, tuy nhiên người ta có thể hiểu theo hai
nghĩa như sau: 1/ Ở Nghĩa rộng “văn hóa đọc là ứng xử đọc, giá trị đọc và chuẩn
mực đọc của mỗi cá nhân, của cộng đồng xã hội và của các nhà quản lý và cơ
quan quản lý nhà nước”; 2/ Ở nghĩa hẹp, “đó là ứng xử, giá trị và chuẩn mực đọc
của mỗi cá nhân. Ứng xử, giá trị và chuẩn mực này cũng gồm ba thành phần: thói
quen đọc, sở thích đọc và kỹ năng đọc” [1].
Như vậy, văn hóa đọc chính là những giá trị, chuẩn mực đọc và cách
ứng xử của cá nhân với tri thức sách vở góp phần phát triển tư duy, xử lý thơng
tin chính xác, hiệu quả và hướng tới một cuộc sống hạnh phúc.
1.2.

Văn hóa đọc trong bối cảnh hiện nay
Hiện nay, với sự bùng nổ mạnh mẽ của công nghệ thông tin và những thành

tựu của nó, văn hóa đọc đứng trước nhiều thách thức. Con đường tiếp cận thơng tin,
văn hóa, tri thức theo cách thức truyền thống đã ít nhiều bị thay đổi. Trong kỷ
nguyên số, với sự hữu ích và lấn lướt của các phương tiện nghe nhìn hiện đại, thói
quen đọc sách truyền thống vốn có cũng dần thay đổi. Thay vì đến thư viện, người
ta lựa chọn cách đọc trên mạng intenet, khiến người đọc vừa tiết kiệm được thời
gian, chi phí và khả năng bao quát trên một giao diện rộng hơn. Tuy nhiên, những
thông tin trên không gian mạng đọng lại trong đầu người đọc chưa sâu. Tức là

những kiến thức về triết học, kỹ năng sống, giá trị sống… chỉ đọng lại sâu sắc, lâu
bền nhất khi người ta nghiễn ngẫm, “nhâm nhi” . Thời đại số cũng mở ra cho người
ta nhiều cơ hội cho việc năng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy, giáo dục và
5


rèn luyện nhân cách. Vì thế việc đọc sách hay, chọn sách phù hợp, đọc có chính
kiến, suy nghĩ, biết phối hợp giữa đọc sách truyền thống, biết sử dụng cơng nghệ
thơng tin hữu ích, hài hịa sẽ góp phần mang lại những hiệu quả tối thiết thực từ
kho kiến thức của nhân loại.
Một đặc điểm nữa là ngày nay thói quen của người đọc có xu hướng “chạy
theo” tâm lý đám đông, “chạy” theo nhu cầu của thị trường và bị cuốn vào các
quảng bá từ các đơn vị xuất bản sách; ”chạy theo” những xuất bản “cấm kỵ” thỏa
mãn sự tị mị, giải trí hơn là đọc để trau dồi về tri thức. Tâm lý đọc này đã tạo ra sự
thay đổi trong thói quen lựa chọn nội dung đọc, mục đích hướng tới và phương
thức đọc trong cơng chúng hiện nay.
Bên cạnh đó, với sự ảnh hưởng mạnh mẽ của cơ chế thị trường khiến người
đọc bị cuốn vào nhịp sống cơng nghiệp, khiến người ta có ít thời gian dành cho việc
đọc sách. Ngoài ra, cùng với sự xuất hiện của nhiều loại hình giải trí nghe - nhìn đã
làm thay đổi thói quen đọc sách. Người ta lựa chọn đọc ngắn, đọc nhanh, chọn sách
mỏng hơn và “đọc lướt” hơn. Người đọc hiện nay có xu hướng đọc trên mạng
internet, điện thoại di động hơn, còn việc đọc trên sách in truyền thống ngày càng
giảm dần. Như vậy, văn hóa đọc ở Việt Nam chịu tác động từ các phương tiện nghe
nhìn như truyền hình, báo mạng, mạng xã hội, sách điện tử,... Vì vậy, việc hình
thành các kiểu đọc phản biện của độc giả tinh hoa cũng thưa vắng dần.
1.3.

Vai trị của văn hóa đọc trong việc phát triển năng lực và hình thành
nhân cách
Thực tế cho thấy, thế kỷ XXI đã chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ của công


nghệ thông tin và văn hóa giải trí, văn hóa nghe nhìn đã tác động khơng nhỏ tới
văn hóa đọc cua giới trẻ. Người ta từng bước nhận thức về văn hóa đọc, phương
pháp đọc nhằm tiếp cận thơng tin, văn hóa, tri thức tối ưu. Đọc sách là một trong
những cách thức giúp con người thư giãn, tích lũy kiến thức, rèn khả năng nhạy bén
trong tư duy. Nhìn trên một giao diện rộng, có thể thấy đọc sách có một số lợi ích
6


như sau:
Một là phấn khích tinh thần: đọc sách góp phân kích thích các Alzheimer,
làm chậm q trình mất trí nhớ, giữ cho não bộ luôn mạnh khoẻ, tinh thần thư thái,
thăng bằng trong tâm trạng.
Hai là giảm căng thẳng: trong nhịp điệu của cuộc sống công nghiệp, người
ta sẽ đối mặt với vô số các tác động căng thẳng từ bên ngồi như các mối quan hệ
xã hội, mơi trường làm việc. Vì thế, khi tập trung vào một thế giới hấp dẫn của
sách, người ta sẽ phần nào hạn chế được những căng thẳng, va đập, cho phép “sống
chậm” và thư giãn tốt hơn.
Ba là làm giàu kiến thức: theo quy luật nhận thức, những kiến thức được
tích lũy trong đầu và thông các thông tin mới sẽ được trang bị, xếp đặt một cách tự
nhiên. Chỉ khi bắt gặp những tình huống, thách thức trong tương lai, những kiến
thức ấy sẽ tham gia vào việc giải quyết, hỗ trợ cho người ta một cách tích cực và
hữu ích.
Bốn là, mở rộng vốn từ ngữ: khi người ta càng đọc nhiều, tiếp xúc với
nhiều từ ngữ, chắc chắn rằng tất cả sẽ đi vào vốn từ vựng hàng ngày cuả cá nhân.
Nó giúp người ta hiểu rộng, có vốn từ phong phú, khả năng giao tiếp linh hoạt, tự
tin và thành công.
Năm là, giúp tăng cường kỹ năng tư duy, phân tích: khi đối thoại, tương
tác, thảo luận với người khác, người đọc có thể phát biểu ý kiến rõ ràng. Đồng thời
dễ dàng chỉ ra các khía cạnh liên quan đến nội dung. Trong đó, có tư duy logic,

phân tích, phản biện và khái qt hóa.
Sáu là, cải thiện sự tập trung: trong thế giới internet hiện rất giàu thông tin
hiện nay, sự chú ý của người tìm kiếm thơng tin bị phân thành nhiều hướng khác
nhau. Trong một khoảng thời gian nhất định, cùng một lúc người ta phân chia thời
7


gian giữa làm việc, kiểm tra email, trao đổi thông tin với người khác (thông qua
Gchat, skype, twitter, giám sát điện thoại… và tương tác với đồng nghiệp khiến cho
hành vi ADD - mức độ căng thẳng tăng lên, làm giảm năng suất tập trung. Khi đọc
một cuốn sách, tất cả sự chú ý tập trung vào một nội dung, khiến những chi phối
của thế giới xung quanh dường như khơng ảnh hưởng nhiều. Từ đó, người ta có
thể tiếp nhận kiến thức điềm tĩnh, sâu sắc hơn.
Bảy là, rèn kỹ năng viết tốt hơn: bên cạnh việc mở rộng vốn từ khi tiếp xúc
với các tác phẩm, đọc tức là tham gia vào một quá trình trải nghiệm. Xuyên suốt
quá trình này, người ta bắt đầu quan sát các kỹ thuật viết như: dung từ, đặt câu,
cách lập luận và phong cách của người viết. Chính những nội dung trên sẽ ảnh
hưởng đến cách viết của người đọc, thúc đẩy họ có ý thức viết đúng, viết hay hơn.
Tám là, tìm sự n tĩnh: ngồi việc thư giãn với một cuốn sách hay, đề tài
mới lạ, hấp dẫn, người đọc có thể tìm được những khoảnh khắc bình n trong tâm
hồn. Chẳng hạn, đọc một tác phẩm về mặt tâm linh, người ta có thể tìm lại cảm giác
êm đềm, hoặc đọc một cuốn sách về sự giúp đỡ của người khác sẽ giúp người ta
hướng thiện, sống tốt đẹp hơn.
Như vậy, từ khái niệm văn hóa đọc và nội hàm của nó, đề tài tập nghiên cứu
những yếu tố tác động đến văn hóa đọc trong xã hội ngày nay, với sự lên ngôi của
các phương tiện nghe nhìn kéo theo thay đổi thói quen, sở thích đọc sách của giới
trẻ. Nghiên cứu vai trị của văn hóa đọc, chúng tơi đi vào xác định vai trị của đọc
sách trong việc phát triển tri thức, hình thành kỹ năng về sử dụng ngơn ngữ, phát
triển tư duy, góp phần khẳng định về tầm quan trọng của thói quen đọc sách trong
việc hình thành những phẩm chất tốt đẹp của con người.


8


Chương 2. THỰC TRẠNG VĂN HÓA ĐỌC CỦA HỌC SINH - SINH VIÊN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẦU KHÍ HIỆN NAY
2.1. Khái quát về Trường Cao đẳng Dầu khí
Trường Cao đẳng Dầu khí là đơn vị trực thuộc tập đồn Dầu khí Việt Nam.
Nhiệm vụ của Nhà trường là đào tạo kỹ sư thực hành, công nhân kỹ thuật, thợ lành
nghề phục vụ cho ngành Dầu khí, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và đất nước.
Về đường hướng phát triển, đến năm 2035 Trường Cao đẳng Dầu khí xác
định xây dựng Nhà trường đồng bộ, hiện đại, bền vững trên các mặt: đào tạo, dịch
vụ và mở rộng hợp tác quốc tế. Mục tiêu tổng quát là đào tạ, cung ứng nguồn nhân
lực chất lượng cao cho ngành Dầu khí, thị trường lao động trong nước và quốc tế.
Đồng thời, hướng tới kiểm định đạt chuẩn đào tạo nghề Quốc gia, một số nghề tiệm
cận với chuẩn đào tạo nghề quốc tế. Mục tiêu cụ thể là đào tạo các hệ Trung cấp,
Cao đẳng, thường xuyên, liên kết và dịch vụ.
Với hệ giá trị văn hóa của Tập đồn Dầu khí Việt Nam mà Nhà trường quan
tâm bao gồm: “Khát vọng - Trí tuệ - Chun nghiệp - Nghĩa tình”, Trường Cao
đẳng Dầu khí xác định ba nội dung của đào tạo như sau: 1/ Đào tạo nghề là một
nội một dung thiết thực giúp người lao động trải nghiệm, nâng cao trình độ, thích
ứng với sự biến đổi, phát triển của cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4;
2/ Đào tạo gắn với việc xác định rõ mục tiêu, đổi mới chương trình, phương pháp
giảng dạy là thực hiện trách nhiệm, uy tín của Nhà trường đối với cộng đồng; 3/
Đào tạo đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp góp phần vào mục tiêu tăng trưởng
kinh tế nhanh, bền vững, hài hòa của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, vùng kinh tế trọng
điểm phía Nam và đất nước.
Về cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo, hện Nhà trường có 03 cơ sở (02 cơ sở ở
Vũng Tàu và 01 cơ sở ở Bà Rịa) được đầu tư theo danh mục thiết bị, chương trình
đào tạo nhằm tối ưu mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng. Một số ngành,

nghề trọng điểm được đầu tư thiết bị đồng bộ, hiện đại, tiên tiến phù hợp với công
9


nghệ sản xuất của doanh nghiệp trong bối cảnh của cuộc cách mạng 4.0 như: các
phịng mơ hình tự động, phịng thí nghiệm, xưởng bảo dưỡng, thư viện. Có thể kể
đến một số lĩnh vực như Sửa chữa thiết bị tự động hóa, Sửa chữa thiết bị chế biến
dầu khí, Lặn thi cơng, An tồn mơi trường… Hệ thống trang thiết bị, nhà xưởng
được đầu tư theo tiêu chuẩn khu vực, quốc tế. Thư viện Nhà trường được bố trí với
diện tích 300m2 với hơn 20.000 đầu sách và nhiều tài liệu số hóa phục vụ hiệu quả
cho việc dạy và học.
2.2. Thực trạng về thực hành văn hóa đọc ở Trường Cao đẳng Dầu khí
Theo số liệu khảo sát của Phòng Đào tạo cho biết, khi được hỏi HSSV dùng
thời gian rảnh để làm việc gì là chủ yếu, có đến 41,7% trả lời là lên mạng, 20%
xem phim, 16,7% nghe nhạc và chỉ có 15% trả lời là đọc sách.
Kết quả khảo sát HSSV các lớp CD19NMĐ, CĐ19TBDK, CD19ĐCN,
CĐ19LTC, CĐ19TĐH tại trường Cao đẳng Dầu khí đầu năm học 2019 - 2020 về
thói quen đọc sách:
Hàng ngày em có đọc sách khơng? (trừ giáo trình và sách tham khảo)
Có: 5 (5%),

Thỉnh thoảng 12 (12 %)

Khơng 83 (83%)

Các kết quả khảo sát trên cho thấy việc đọc sách ở HSSV còn hạn chế.
Nguyên nhân là do sự xuất hiện đa dạng, phong phú của các phương tiện truyền
thông đại chúng và các tiện ích khác như báo điện tử, truyền hình, Facebook,
YouTube, … khiến HSSV khơng cịn hứng thú với đọc sách. Các em chỉ dừng lại
ở việc đọc chủ yếu là đọc tin tức, đọc sách theo thị hiếu; cịn thói quen đọc, kỹ năng

đọc như thế nào các em chưa thực sự chú ý và đầu tư.
2.3. Những khó khăn trong thực hành văn hóa đọc
Về căn cứ pháp lý: Quyết định số 329/QĐ-TTg ngày 15/03/2017 của Chính
phủ về Phê duyệt Đề án xây dựng văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020,
định hướng đến năm 2030. Tuy nhiên, việc triển khai, áp dụng những nội dung của
văn hóa đọc trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp vẫn còn nhiều bất cập.
10


Công văn số 6167-CV/TU ngày 18/08/2019 của Tỉnh ủy Bà Rịa-Vũng Tàu
về việc Chỉ đạo thực hiện tốt những nội dung trong năm học 2019 - 2020 trong đó
có nội dung “Từ năm học 2019-2020 này tất cả các cơ sở giáo dục, mỗi lớp sẽ được
bố trí 1 tiết học/ 1 tuần trong thời khóa biểu chính khóa để dạy HSSV đọc sách”,
mục đích nhằm rèn thói quen đọc sách cho HSSV và thúc đẩy sự vận dụng linh
hoạt kiến thức từ sách vở vào thực tế cuộc sống. Công văn này là cơ sở để áp dụng
cho đối tượng học sinh hệ trung cấp đang học song hành chương trình THPT ở
Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Tuy nhiên, việc hướng
dẫn triển khai dạy đọc sách cho đối tượng này là chưa rõ ràng.
Về phía gia đình: sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và địa phương
trong cơng tác tun truyền, truyền thông về việc đọc sách trong HSSV chưa đạt
hiệu quả như mong muốn.
Về phía nhà trường: một thời gian tương đối dài nhà trường chưa thực sự
quan tâm đến việc xây dựng văn hóa đọc cho học sinh (từ cấpTiểu học, Trung học
sơ sở, Trung học phổ thông) tham gia các hoạt động hưởng ứng Ngày sách Việt
Nam hàng năm, hoặc có quan tâm nhưng chưa thu hút nhiều đối với HSSV tham
gia và cịn mang tính hình thức. Thư viện của Nhà trường chưa thường xuyên giới
thiệu sách cho HSSV, nguồn sách liên quan đến kỹ năng sống, giá trị sống được bổ
sung hàng năm chưa nhiều.
Từ những lý do trên, việc làm tốt công tác tuyên truyền giúp HSSV thấy
được ích lợi của việc đọc sách, hướng dẫn HSSV phương pháp đọc, khuyến khích

HSSV đọc, xây dựng mơi trường đọc sách với nhiều hình thức phong phú, từ đó
hình thành thói quen đọc sách cho HSSV ở Trường Cao đẳng Dầu khí là một đường
hướng phù hợp, tiến tới hình thành kỹ năng tự học, góp phần chất lượng đào tạo là
một nội dung rất đáng được quan tâm.

11


Chương 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC CHO HỌC SINH –
SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẦU KHÍ
3.1. Giải pháp 1: Tuyên truyền giúp HSSV thấy được lợi ích của việc đọc sách
Hoạt động tuyên truyền được thực hiện trong các tiết sinh hoạt tập thể, các
tiết học tập trải nghiệm, tương tác trên các kênh nội bộ, nhóm lớp giúp HSSV thấy
được ích lợi của việc đọc sách đó là:
 Đọc sách giúp chúng ta hồn thiện và phát triển bản thân.
 Kích thích các dây thần kinh não bộ, giúp não tham gia nhiều hoạt động hơn.
 Giảm căng thẳng sau một ngày học tập và làm việc áp lực.
 Nâng cao trình độ kiến thức, củng cố và mở rộng vốn từ, giúp sắp xếp từ ngữ và
tự tin hơn trong giao tiếp; chủ động hơn trong xử lý các tình huống phát sinh.
 Nâng cao kỹ năng viết lách, bởi khi đọc sách giúp chúng ta học hỏi được cách
sử dụng từ ngữ, các biểu đạt cảm xúc, phong cách văn bản, tác giả, từ đó rút
kinh nghiệm cho bản thân. Qua q trình đọc, HSSV biết chọn lọc những nội
dung phù hợp với cá nhân mình nhất.
 Tăng khả năng tập trung, tư duy, phân tích và sáng tạo, nhìn nhận vấn đề khách
quan, rõ ràng hơn.
 Cải thiện tác phong làm việc, nâng cao tay nghề cá nhân.
 Hoàn thiện nhân cách cá nhân, đồng thời được truyền cảm hứng để thực hiện
những cơng việc có ích cho xã hội, mang lại ý nghĩa cho cuộc sống.
Tóm lại, đọc sách mang lại rất nhiều lợi ích cho HSSV, giúp các em cải thiện
sức khỏe, nâng cao kiến thức kỹ năng, học cách tư duy cũng như ni dưỡng tâm

hồn để sống có ích cho xã hội.
3.2. Giải pháp 2: Hướng dẫn HSSV bí quyết đọc sách hiệu quả
Đọc sách mang lại nhiều lợi ích, nhưng chỉ đơn giản là cầm một quyển sách
lên, mở ra và đọc là chưa đủ, HSSV cần phải biết đọc sách đúng cách nữa. Dưới
12


đây là một số định hướng cơ bản về cách đọc sách hiệu quả. Trong đó, người tương
tác hiệu quả chính là cán bộ thư viện, giáo viên bộ mơn, giáo viên chủ nhiệm,
người phụ trách cơng tác Đồn, Hội cần hướng dẫn cho HSSV đọc sách. Quy trình
đọc sách bao gồm:
Bước 1. Trước khi đọc sách.
 Xác định mục đích đọc sách: đọc sách để làm gì, vấn đề bản thân quan tâm là
gì, bản thân muốn tìm hiểu điều gì từ vấn đề đó…
 Tìm hiểu thơng tin về cuốn sách: tác giả, nhà xuất bản, nội dung tóm tắt… để
biết rõ đây có phải là cuốn sách mình đang tìm kiếm. Ngồi ra, việc tìm hiểu
này cũng giúp HSSV hiểu rõ về phong cách hành văn của tác giả, định hướng
của nhà xuất bản.
 Xem phần mục lục cuốn sách: những ý chính tác giả muốn truyền tải được sắp
xếp ở phần này. Khi đọc mục lục HSSV sẽ tự đặt câu hỏi cho bản thân, từ đó
khơi gợi sự tị mị là tại sao tác giả lại sắp xếp như thế.
 Đọc lời tựa: việc đọc lời tựa cuốn sách giúp chúng ta hiểu đối tượng tác giả
cuốn sách muốn hướng tới.
Bước 2. Trong quá trình đọc sách
 Tập trung cao độ khi đang đọc sách: tập trung vào nội dung, cách dùng từ ngữ,
thuật ngữ để có thể hiểu rõ ràng, chi tiết và ghi nhớ được nội dung cuốn sách.
 Tư duy song song với các sự kiện xảy ra trong sách: luôn luôn hình dung, tưởng
tượng các sự vật, sự việc, hình ảnh xảy ra trong sách, tiến hành liên tưởng thông
qua vốn kiến thức, kinh nghiệm sẵn có của bản thân. Từ đó, giúp cải thiện sự
hiểu biết, việc tư duy cũng giúp não được hoạt động nhiều hơn, nhanh nhạy hơn

và tăng khả năng ghi nhớ của não.
 Rèn luyện kỹ năng đọc đúng cách: đọc thầm bằng mắt và não, không đọc phát ra
tiếng bằng niệng, đọc theo thứ tự từ trên xuống dưới, ở những đoạn quan trọng
nên đọc chậm để hiểu ý đồ tác giả và ghi nhớ nội dung. Khi đã nâng cao được
13


kỹ năng và tốc độ đọc có thể đọc nhanh, lướt những đoạn không quan trọng và
tập trung cao độ những phần quan trọng, tránh đọc tràn lan, mất thời gian.
 Tập ghi chép trong quá trình đọc sách: việc ghi chép lại làm tăng khả năng tập
trung, giúp tóm tắt lại nội dung cốt lõi, tổng hợp lại các vấn đề quan trọng trong
cuốn sách, từ đó chúng ta vẫn có thể hiểu nội dung, ý đồ tác giả muốn truyền tại
mà không cần phải đọc lại.
3.3. Giải pháp 3. Tạo điều kiện thuận lợi nhằm xây dựng thói quen đọc sách
cho HSSV
Tạo môi trường đọc sách: Tạo không gian đọc ấm cúng, tươi đẹp với nhiều
loại sách, tài liệu đọc, nội dung hay, hấp dẫn, hình thức đẹp là nhân tố mời gọi
HSSV đến với sách.
Khuyến khích HSSV đọc ở nhà, đọc mọi nơi trong Trường, trên lớp và bên
ngoài nhà trường.
Giáo viên là tấm gương đọc sách cho HSSV noi theo. Giáo viên có ảnh
hưởng rất lớn đến HSSV nên việc làm gương, làm hình mẫu về đọc sách đối với
các em rất quan trọng. HSSV thấy thầy cơ thường đọc sách sẽ gieo trong tâm trí các
em nhận thức “việc đọc là quan trọng đến nhường nào”.
Đặc biệt, giáo viên là người đọc gương mẫu được các nhà khoa học giáo dục
trên thế giới xem là chiến lược sư phạm cực kỳ quan trọng trong tiến trình ni
dưỡng và phát triển thói quen đọc cho HSSV; trong các tiết dạy HSSV đọc sách,
giáo viên cũng xem đó là thời gian giáo viên “làm gương” thể hiện tình yêu của
mình đối với việc đọc sách.
3.4. Giải pháp 4: Tổ chức cho HSSV đọc sách trong các hoạt động trải nghiệm

Một là, Đọc lướt và nắm những nội dung cơ bản
Giáo viên hướng dẫn đọc và cho HSSV đọc những nội dung cơ bản của một
văn bản, đồng thời chỉ ra thông điệp của phần vừa đọc cho những HSSV khác nghe.
Bằng cách lắng nghe và quan sát giáo viên làm mẫu, HSSV cảm nhận đọc là
14


một trải nghiệm thú vị, một cách học và là cái gì đó được chia sẽ ấm áp. Nhờ đó,
HSSV dần dần u thích đọc sách, tị mị tìm đến sách và tự giác đọc.
Trong lúc đọc, giáo viên sử dụng yếu tố phi ngôn ngữ (biểu đạt qua ánh mắt,
khuôn mặt) cùng với một vài đồ dùng trực quan (bút chì, miếng bìa caton đánh dấu
trang đọc), cũng như giảng giải để HSSV có thể hiểu những điều được nghe đọc.
Hai là, Đọc có hướng dẫn
Dạy đọc có hướng dẫn nhằm nâng cao dần khả năng đọc độc lập của HSSV,
giúp giáo viên kiểm tra, hướng dẫn và khuyến khích HSSV trong khi HSSV vẫn
tiến hành đọc một cách tự nhiên. HSSV được thử thách khả năng đọc của bản thân
qua từng câu chuyện.
Ba là, Đọc chia sẻ
Phương pháp này giúp HSSV cảm thấy hứng thú và sôi động trong việc học
đọc, giúp HSSV đọc lưu loát, đọc hiểu những từ ngữ mới thông qua ngữ cảnh, chia
sẽ kinh nghiệm lẫn nhau, tạo mối quan hệ gắn kết giữa giáo viên và HSSV, giữa tập
thể và các cá nhân HSSV với nhau.
Cách tiến hành phương pháp đọc chia sẻ: Giáo viên đọc mẫu toàn bài (hoặc
một phần của bài), sau đó HSSV đọc cùng giáo viên. Dần dần, giáo viên đọc ít hơn
và HSSV là người đọc tồn bộ quyển sách. HSSV tiến hành đọc theo nhóm và thảo
luận chia sẻ với nhau.
Bốn là, Đọc mở rộng độc lập
Là cách tổ chức dạy đọc trong đó HSSV tự tiến hành việc đọc bằng cách
chọn sách, chọn chỗ ngồi đọc thầm liên tục, không gián đoạn.
Cách tổ chức học đọc này được triển khai một cách có hệ thống nhằm thúc

đẩy HSSV dần dần hình thành thói quen đọc và kỹ năng đọc độc lập.
3.5. Giải pháp 5: Hướng dẫn HSSV ghi chép những điều đã đọc
Đọc sách có hiệu quả thể hiện ở kết quả ghi chép. Đọc sách không thể thiếu
ghi chép. Ghi chép trong khi đọc sách sẽ động viên được sự chú ý, giảm mệt mỏi.
15


Ghi chép còn giúp bản thân kiểm tra mức độ lĩnh hội tài liệu, tạo cơ sở để ghi nhớ
ững kiến thức đã tiếp thu. Lịch sử tự học, tự đọc đã chứng minh V.I. Lenin có trí
nhớ tuyệt vời, nhưng ông luôn ghi chép đầy đủ những điều đã đọc, đã nghĩ; D.I.
Mendeleev nói: "Ý nghĩ khơng được ghi chép lại chỉ là một kho báu bị giấu biệt".
Ghi chép lại để sau khi đọc lại một cách ngắn gọn HSSV nắm bắt đầy đủ nội
dung cuốn sách, chứ không lặp lại công việc đã làm là đọc lại tồn bộ những phần
đã trải qua.
Tóm lại, việc đưa ra năm giải pháp phát triển văn hóa đọc cho học sinh sinh
viên Trường Cao đẳng dầu khí sẽ góp phần phát triển văn hóa đọc cho học sinh
sinh viên hiện nay. Trong đó, vai trị của cán bộ thư viện, Đồn – Hội, đặc biệt là sự
quan tâm nhiêt tình, làm gương của đội ngũ giáo viên và sự khen thưởng, động viên
kịp thời của Ban giám hiệu Nhà trường chắc chắn sẽ xây dựng được những hình
ảnh thương hiệu đẹp về sự tự học có ý nghĩa.

Phần 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
16


1. Kết luận
Phát triển văn hóa đọc cho học sinh sinh viên ở Trường Cao đẳng Dầu khí
chính là xác định nội hàm của khái niệm đọc, phân tích thực trạng, xác định các
yếu tố ảnh hưởng đến đọc sách của giới trẻ hiện nay. Trên cơ sở thực tế, chúng tơi
xác định năm giải pháp góp phần phát triển văn hóa đọc trong HSSV. Đầu tiên,

chúng tơi đưa ra giải pháp tuyên truyền. Công tác tuyên truyền, quảng bá tốt sẽ
giúp HSSV thấy được ích lợi của việc đọc sách. Tiếp nữa là hướng dẫn HSSV bí
quyết đọc sách đạt hiệu quả, tạo môi trường đọc sách gần gũi, thân thiện (tại lớp,
thư viện, sân trường...). Cũng vậy, thực hiện tốt việc dạy đọc sách sẽ góp phần làm
chuyển biến và hình thành thói quen đọc sách ở HSSV. Từ chỗ nhiều HSSV chưa
có thói quen đọc sách, chúng tơi mong muốn qua các giải pháp, hình thành cách
đọc trải nghiệm, cũng như giúp HSSV biết cách biết khái quát, tóm lược và ghi
chép hiệu quả. Phát triển văn hóa đọc chính là hình thành thói quen lĩnh hội tri
thức, tạo hứng thú, động lực học tập cho HSSV mọi lúc, mọi nơi, nhất là lúc rãnh
rỗi (đọc ở nhà, ở thư viện lớp, thư viện trường, thư viện lưu động ở sân trường).
Phát triển văn hóa đọc cho HSSV Trường Cao đẳng Dầu khí là từng bước
hình thành thói quen đọc sách, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, trang bị kỹ
năng sống, hình thành kỹ năng tự học, giúp các em mạnh dạn và tự tin hơn trong
giao tiếp, ứng xử có văn hóa, tích cực về nhận thức, chủ động tham gia các hoạt
động của Nhà trường.
2. Kiến nghị:
Về tính khả thi, các giải pháp khi thực hiện không tốn kém về tiền bạc, đem
lại hiệu quả thiết thực, có khả năng áp dụng khơng chỉ đối với Trường Cao đẳng
Dầu khí, mà cịn áp dụng rộng rải đối với các cơ sở giáo nghề nghiệp nói chung.
Trong q trình nghiên cứu đề tài phát triển văn hóa đọc cho HSSV trường Cao
đẳng Dầu khí, chúng tôi xin đề xuất nhằm thực hiện tốt việc duy trì thói quen đọc
sách cho HSSV như sau:
Một là, Lãnh đạo nhà trường làm tốt công tác chỉ đạo, điều hành, thực hiện
17


nghiêm túc việc tổ chức tập huấn các kỹ năng đọc sách cho HSSV.
Hai là, Nhà trường cần phối hợp tốt với gia đình làm tốt cơng tác tun
truyền nhằm nâng cao nhận thức của phụ huynh và HSSV về xây dựng văn hóa
đọc.

Ba là, duy trì và phát triển tủ sách mini tại lớp, thư viện lưu động trong Nhà
trường để HSSV gần gũi với sách và thuận lợi cho việc đọc sách. Bên cạnh đó cần
khảo sát nhu cầu đọc sách của HSSV để kịp thời bổ sung những đầu sách mà các
em yêu thích cho thư viện Nhà trường.
Bốn là, đọc sách là nhu cầu của tất cả mọi người là nhu cầu cần thiết đối với
mỗi HSSV, bởi sách không chỉ giúp các em nâng cao nhận thức, hiểu biết về kho
tàng tri thức của nhân loại mà cịn hình thành ở các em những kỹ năng làm giàu
kiến thức, kỹ năng cần thiết cho tương lai. Trước hết, mỗi thầy cơ giáo phải giúp
HSSV có thói quen đọc sách mỗi ngày để phát triển trí tuệ, tâm hồn, biết quý trọng
giữ gìn và bảo vệ sách; khuyến khích bạn bè, người thân cùng đọc sách.
Đọc sách hay cũng giống như trò chuyện với các bộ óc tuyệt vời nhất của
những thế kỷ đã trôi qua. Đọc sách là thể hiện lòng biết ơn đối với người xưa và
trách nhiệm đối với bản thân, gia đình và đất nước. Sách đối với con người rất quan
trọng và cần thiết. Khơng có sách, cuộc sống của cá nhân sẽ khơng cịn mấy ý
nghĩa. Bởi vậy, mỗi người hãy lựa chọn cho mình những quyển sách hay, bổ ích và
đọc nó hàng ngày. Đó chính là con đường đúng đắn dẫn bước mỗi người đến cánh
cửa thành công ở tương lai.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
18


1. R Doiron and M Asselin, Promoting a culture for reading in a diverse world,
/>2. Jack Ma: Khi đã thành cơng, đọc sách rất quan trọng, />3. Hồng Thị Tuyết biên soạn, Cách thức hỗ trợ HSSV phát triển thói quen đọc
sách trong nhà trường, Nhà xuất bản Đà Nẵng, 2012.

19