Bài thi 60 phút Phân tích nội dung, ý nghĩa phương pháp luận của mối liên hệ giữa nguyên nhân và kết quả và liên hệ với tình trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam hiện nay
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (75.89 KB, 2 trang )
Bài thi 60 phút
Câu hỏi: Phân tích nội dung, ý nghĩa phương pháp luận của mối liên hệ giữa nguyên nhân và kết
quả và liên hệ với tình trạng ơ nhiễm môi trường ở Việt Nam hiện nay
Bài làm:
Nguyên nhân- kết quả là một trong những cặp phạm trù cơ bản nhất của chủ nghĩa duy vật biện chứng,
trong đó phạm trù này được hình thành từ nhận thức về sự tác động, tương tác giữa các mặt, các yếu tố
hoặc giữa các sự vật, hiện tượng với nhau như là nguyên nhân cuối cùng dẫn đến sự xuất hiện của các
mặt, các yếu tố, các sự vật, hiện tượng mới về chất, chính là khâu quyết định dẫn đến việc phát hiện ra
tính nhân quả như là yếu tố quan trọng của mối liên hệ phổ biến.
Hai khái niệm về nguyên nhân và kết quả có thể được thể hiện rõ ràng như sau: “Nguyên nhân là phạm
trù chỉ sự tác động lẫn nhau giữa các mặt trong một sự vật hoặc giữa các sự vật với nhau, gây ra một
biến đổi nhất định nào đó.”; “Kết quả là phạm trù chỉ những biến đổi xuất hiện do tác động lẫn nhau
giữa các mặt trong một sự vật hoặc giữa các sự vật đó với nhau”. Hai khái niệm này được thể hiện qua
những ví dụ như một con người từ sự tác động bởi các yếu tố như thời tiết, thức khuya, cách sắp xếp thời
gian- chính là những nguyên nhân, sẽ tạo ra những biến đổi cho con người đó- dậy muộn, năng suất làm
việc thấp,...- chính là kết quả.
Mối quan hệ này có ba tính chất cơ bản nhất: tính khách quan, tính phổ biến và tính tất yếu. Tính khách
quan được thể hiện ở chỗ, nhân-quả là cái vốn có của bản thân sự vật, không phụ thuộc vào ý thức con
người (sự phát triển của thiên nhiên qua các thời kì và tùy thuộc vào thảm thực vật khác nhau...), bên
cạnh đó tính phổ biến có thể được hiểu là mọi vật trong tự nhiên và trong xã hội đều có nguyên nhân nhất
định gây ra (nếu ta tích lũy kiến thức và kĩ năng lâu dài thì sẽ tạo ra sự phát triển của xã hội cũng như
phát triển địa vị của bản thân…) và tính tất yếu- nếu nguyên nhân tác động trong những điều kiện và hồn
cảnh ít khác nhau bao nhiêu thì kết quả do chúng gây ra lại càng giống nhau bấy nhiêu (sự khác nhau giữa
kết quả đầu ra của hai sinh viên khi có cùng lượng kiến thức, thời gian nhưng sự cố gắng cũng như
phương pháp lại khác nhau…).
Do vậy, trong quá trình vận động, phát triển, nguyên nhân và kết quả có thể đổi chỗ, chuyển hóa cho
nhau. Cái mà ở thời điểm hoặc trong mối quan hệ này là nguyên nhân thì ở thời điểm, mối quan hệ khác
lại là kết quả- điều có thể thấy trong việc học của con người. Nếu như “tâm lý thụ động” là kết quả cho
“sự trì trệ trong học hành”, thì “sự trì trệ học hành” trong mắt xích khác lại là nguyên nhân cho “kết quả
sa sút”, và “kết quả sa sút” lại là nguyên nhân cho nhiều những sự việc khác xảy ra. Mối quan hệ nguyên
nhân- kết quả khác với mối quan hệ thời gian ở chỗ, nó khơng có sự tuần hồn và chu kì (ví dụ như ngàyđêm), mà đây là sự chuyển tiếp và sản sinh lẫn nhau.
Phạm trù nguyên nhân-kết quả có ba ý nghĩa phương pháp luận cơ bản. Thứ nhất, nếu bất kì sự vật, hiện
tượng nào cũng có nguyên nhan của nó và do nguyên nhân quyết định, thì để nhận thức được sự vật, hiện
tượng ấy nhất thiết phải tìm ra nguyên nhân xuất hiện của nó; muốn loại bỏ một sự vật, hiện tượng nào đó
khơng cần thiết, thì phải loại bỏ ngun nhân xảy ra nó, tức là muốn có một kết quả như mong muốn thì
phải chú trọng và chăm chút từ nguyên nhân, tự tận gốc. Thứ hai, xét về mặt thời gian, ngun nhân có
trước kết quả nên khi tìm ngun nhân của một sự vật, hiện tượng cần tìm ở các sự vật, sự kiện, mối liên
hệ xảy ra trước khi sự vật, hiện tượng xuất hiện, tức là khi cần xác định phương hướng đúng cho một kết
quả nào đó, thì khơng chỉ xác định về ngun nhân cơ bản của nó, mà cịn phải xác định về mối quan hệ
mà ngun nhân đó đóng vai trị kết quả. Thứ ba, một sự vật, hiện tượng có thể do nhiều nguyên nhân
sinh ra nên khi quyết định về sự vật, hiện tượng nào đó khơng nên vội kết luận nguyên nhân gây ra mà
phải lựa chọn những hoàn cảnh để xét ngun nhân hợp lí, tránh rập khn theo phương pháp cũ.
Về tình trạng ơ nhiễm mơi trường ở Việt Nam hiện nay, chúng ta phải xác định được mối liên hệ của
nó với cuộc sống của con người, bao gồm tình trạng đó do ngun nhân nào gây ra và nếu đây là nguyên
nhân sẽ gây ra những kết quả gì. Ơ nhiễm mơi trường xảy ra do nguyên nhân chủ quan bởi nạn phá rừng,
xả rác bừa bãi, khí thải, chất thải cơng nghiệp, chất thải của con người, bên cạnh nguyên nhân khách quan
là sự đơ thị hóa, nhu cầu phát triển khơng chỉ trong khu vực mà còn cả thế giới. Và từ những nguyên do
đó, nó đã gây mất thẩm mĩ khu vực, gây ra những dịch bệnh qua đường tiêu hóa, hệ hơ hấp, hiệu ứng nhà
kính, thời tiết thay đổi gây ra bão lũ, nắng nóng đỉnh điểm cũng như bụi mịn. Và phương pháp luận ở đây
được thể hiện qua cách nhìn nhận và thay đổi vấn đề như nếu muốn khắc phục những vấn đề như thẩm mĩ
đô thị hay những vấn đề về môi trường cũng như sức khỏe con người, chúng ta phải xem xét những
nguyên nhân gây ra, được gọi chung là ô nhiễm môi trường, và để khắc phục nguyên nhân ấy, ta phải xác
định được những nguyên nhân trong mối quan hệ mà nó là kết quả, tức là những nhu cầu phát triển của
con người dẫn tới ô nhiễm môi trường như vậy- mà mọi nguyên nhân cũng như những người nhận lấy
hậu quả chính là con người. Chúng ta cần phải hành động ngay lập tức, thực hiện những biện pháp bảo vệ
môi trường cũng như đảm bảo cho sự phát triển của nền văn minh nhân loại
