Bài 20:
NƯỚC ĐẠI VIỆT
THỜI LÊ SƠ
(1428 – 1527)
I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ,
QN SỰ, PHÁP LUẬT
-
-
1. Tổ chức bộ máy chính quyền
Sau khi đánh bại quân Minh, Lê Lợi lên
ngơi Hồng đế, đặt tên nước là Đại Việt.
Bộ máy nhà nước :
* Trung ương
* Địa phương :
- Cả nước chia thành 5 -> 13 đạo thừa
tun, mỗi đạo có 3 ti ( Đơ ti, Thừa ti,
Hiến ti ).
- Dưới đạo là: Phủ, huyện, châu, xã.
Dưới thời nhà Lê bộ máy nhà
nước quân chủ chuyên chế cao độ và
hoàn chỉnh.
2. Tổ chức quân đội
•Tổ chức theo chế độ “ngụ binh ư nơng”.
•Qn đội gồm hai bộ phận: Qn triều
đình và quân địa phương.
•Quân đội được luyện tập võ nghệ thường
xuyên.
3. Luật pháp
• Các vua triều Lê sơ quan tâm đến
việc biên sọan pháp luật.
• Vua Lê Thánh Tơng ban hành:
“Quốc triều hình luật” hay gọi là
Luật Hồng Đức.
-
Nội dung: Bảo vệ quyền lợi của vua,
hoàng tộc, quan lại và giai cấp thống trị.
-
Bộ luật có những điều luật: Bảo vệ chủ
quyền quốc gia, khuyến khích phát triển
kinh tế, bảo vệ quyền lợi phụ nữ…
II. TÌNH HÌNH KINH TẾ -XÃ HỘI
1. Kinh tế
a) Nơng nghiệp
- Sau chiến tranh vua Lê Thái Tổ cho
quân lính và kêu gọi nhân dân phiêu
tán về quê làm ruộng.
•
Đặt ra nhiều chức quan chuyên lo về
nông nghiệp như : Khuyến nơng sứ,
Hà đê sứ, đồn điền sứ.
•
Quy định lại chế độ quân điền.
b. Thủ công nghiệp
* Nhân dân
- Các nghề thủ công truyền thống: Kéo
tơ, dệt lụa, đúc đồng, rèn sắt, làm đồ
gốm… ngày càng phát triển.
-
Nhiều làng nghề hình thành như Bát
Tràng, Đại Bái, Vân Chàng.
Đồ ngự dụng dành riêng cho Vua thời Lê Sơ. (Di tích
Hồng thành Thăng Long)
Đồ gốm Bát Tràng
(thời Lê Sơ)
Đồ gốm (di tích
hoang thành
Thăng Long)
Đồ gốm Bát Tràng
Một cơ sở gốm Bát Tràng hiện nay
Chuông đồng thời Lê sơ
Rồng thời Lê sơ
* Nhà nước :
- Sản xuất đồ dùng cho
nhà vua, đóng thuyền,
chế tạo vũ khí.
- Các cơng xưởng do nhà
nước quản lý gọi là Cục
Bách Tác.
c. Thương nghiệp
* Trong nước:
- Nhà vua khuyến khích lập chợ, ban
hành quy định việc thành lập chợ.
* Ngoại thương:
- Bn bán với người nước ngịai được
duy trì.
- Thuyền bè qua lại tấp nập ở : Vân
Đồn, Hội Thống, Lạng Sơn, Tuyên
Quang.
Vân Đồn ngày nay
Vân Đồn ngày nay
Vân Đồn ngày nay
2. Xã hội
-
-
-
-
Nông dân là giai cấp nghèo khổ, là
giai cấp bị bóc lợt.
Thương nhân và thợ thủ cơng
ngày càng đông nhưng không
được xã hội coi trọng.
Nô tỳ là tầng lớp thấp kém nhất
trong xã hợi.
Pháp luật cấm bán mình hoặc bức
dân tự do làm nô tỳ.
III. TÌNH HÌNH VĂN HĨA , GIÁO DỤC
1.Tình hình giáo dục và khoa cử
a. Giáo dục
-Mở trường học ở các lộ, mở
khoa thi đều đặn, cho phép
người học được dự thi.
-ở các đạo, lợ, phủ có trường
cơng.
Thầy đồ dạy nho sinh ở Quốc tử giám
Thầy đồ ở làng dạy học trò tại nhà
- Nội dung học tập
thi cử là sách của
đạo Nho.
- Nhà Lê cho dựng
bia tiến sĩ, đặt lệ
“vinh quy bái tổ”.