1


Chương IV: ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (THẾ KỈ XV
ĐẦU THẾ KỈ XVI)
Tiết 33 + 34. Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA
NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG
QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV
1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ

Nguyên nhân : dựa vào cớ nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần => nhà
Minh xâm lược nước ta
Diễn biến: Quân Minh lần lượt chiếm Lạng Sơn, Thăng Long
Kết quả: Nhà Hồ thua
Nguyên nhân thua: Nhà Hồ không được nhân dân ủng hộ
2


ch
Sơ )
ng

Lai Châu.S

ơn
g

Đà

Ph

Th
ạ

Hồ
ng

Đa Bang
Chú
giải

Nơi ta phịng thủ
Qn giặc tấn cơng
Qn ta rút lui

(T
rư
ơn
g

(M
ộc

ụ)

Lược đồ cuộc kháng chiến của nhà Hồ

.Lạng Sơn

22-1-1407


Đơng Đơ

.Thanh Hố
Tháng 4-1407

Tây Đơ

.Hà Tĩnh

3


Lược đồ cuộc kháng chiến của nhà Hồ

Lai Châu.S

ôn
g

Đà

Ph

ụ)

ộc
T

hạ
ch

Sô )
ng
Hồ
ng

Đa Bang
Chú
giải

Nơi ta phịng thủ
Qn giặc tấn cơng
Qn ta rút lui

(T
rư
ơn
g

(M

.Lạng Sơn

22-1-1407

Đơng Đơ

.Thanh Hố
Tháng 4-1407

Tây Đơ


.Hà Tĩnh

4


CÂU HỎI THẢO LUẬN

Đường lối kháng chiến chống giặc Mông – Nguyên của
nhà Trần và của nhà Hồ trong kháng chiến chống giặc
Minh có gì khác nhau?

Cách đánh của nhà Trần
chống giặc Mông -Nguyên

Cách đánh của nhà Hồ
chống giặc Minh

5


CÂU HỎI THẢO LUẬN

Đường lối kháng chiến chống giặc Mông – Nguyên của
nhà Trần và của nhà Hồ trong kháng chiến chống giặc
Minh có gì khác nhau?
ĐÁP ÁN

Cách đánh của nhà Trần
chống giặc Mơng -Ngun

- Dựa vào dân, đồn kết tồn
dân, “ Lấy ít đánh nhiều, lấy
yếu đánh mạnh”.
- Vừa đánh cản giặc vừa rút lui
để bảo toàn lực lượng, buộc
giặc phải theo cách đánh của ta

Cách đánh của nhà Hồ
chống giặc Minh

- Khơng biết dựa vào dân,
khơng đồn kết được toàn
dân, chiến đấu đơn độc
6


Chương IV:
IV: ĐẠI
ĐẠI VIỆT
VIỆT THỜI
THỜI LÊ
LÊ SƠ
SƠ (THẾ
(THẾ KỈ
KỈ XV
XV ĐẦU
ĐẦU THẾ
THẾ KỈ
KỈ XVI)
XVI)

Chương

Tiết 33, Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ
PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ
KỈ XV

1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ

2. Chính sách cai trị của nhà Minh

- Chính trị: Xóa bỏ quốc hiệu, đổi tên thành Giao Chỉ,
sáp nhập vào Trung Quốc
-Văn hóa: Đồng hóa và bóc lột tàn bạo, tiêu hủy sách
quý
Kinh tế: Đặt ra hàng tram thứ thuế, bắt trẻ em và phụ
nữ sang TQ làm nơ tì

7


“ Trương Phụ đi đến đâu là giết hại, hoặc chất thây
thành núi, hoặc moi ruột quấn vào cây, rán thịt người lấy
mỡ, hoặc nướng đốt làm trò chơi, thậm chí có kẻ mổ
bụng moi thai cắt lấy hai đầu để ứng lệnh. Ở Kinh lộ và
các nơi dân còn sót thì bị bắt hết làm nơ tì và bị chuyển
bán mà tan tác bốn phương cả”.
( Đại Việt sử kí tồn thư )

8



“ Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn,
Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ.
Dối trời lừa dân đủ mn ngàn kế,
Gây thù kết ốn trải mấy mươi năm.
Bại nhân nghĩa nát cả đất trời,
Nặng thuế khóa sạch khơng đầm núi.
Người bị ép xuống biển dòng lưng mò ngọc, ngán thay cá mập thuồng
luồng.
Kẻ bị đem vào núi đãi cát tìm vàng, khốn nỗi rừng sâu, nước độc.
Vét sản vật, bắt dò chim sả, chốn chốn lưới chăng,
Nhiễu nhân dân, bắt hươu đen, nơi nơi cạm đặt.
Tàn hại cả giống cơn trùng cây cỏ,
Nheo nhóc thay kẻ góa bụa khốn cùng.
Thằng há miệng, đứa nhe răng, máu mỡ bấy no nê chưa chán ;
Nay xây nhà, mai đắp đất, chân tay nào phục dịch cho vừa.
Nặng nề những nổi phu phen,
Tan tác cả nghề canh cửi.
Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tội,
Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi.
Lẽ nào trời đất dung tha,
Ai bảo thần dân chịu được? “
( Bình Ngơ đại cáo)

9


Em có nhận xét gì về chính sách cai trị của
nhà Minh trên đất nước ta? Theo em chính
sách nào là thâm độc nhất, vì sao ?


10


Tiết 33, Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO
KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV

1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ
2. Chính sách cai trị của nhà Minh
3. Những cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần

a. Khởi nghĩa Trần Ngỗi (1407 – 1409 )
-10 – 1907 Trần Ngỗi tự xưng là Giản Định hoàng đế
- 12- 1948 đánh thắng trận Bô Cô
- => Nội bộ chia rẽ -> thất bại
b. KN Trần Quý Kháng (1409 – 1414)
- Cuộc khởi nghĩa lan từ Thanh Hóa đến Hóa Châu
- 8 – 1413 KN thất bại
11


“Ở Đồ Sơn (Hải Phịng) có khởi nghĩa Phạm
Ngọc ; ở Quảng Ninh có khởi nghĩa Lê Ngã ;
ở Đơng Triều có khởi nghĩa Phạm Chấn, Trần
Nguyệt Hồ ; ở Bắc Giang có khởi nghĩa Phạm
Tất Đạt ; ở Phú Thọ có khởi nghĩa của Trần
Ngun Thơi ; ở Thái Nguyên có khởi nghĩa
của Trần Nguyên Khang”.

12



Trung Quốc
TRẦN NGUYÊN KHANG
PHẠM TẤT ĐẠI
LÊ NGÃ
TRẦN NGUYÊN THÔI

.Thái Nguyên
.Phú Thọ

.Bắc Giang

Hải phịng

PHẠM NGỌC

TRẦN NGỖI
Nơi diễn
ra các
cuộc khởi
nghiã

.Quảng Ninh

.Đơng Triều

PHẠM CHẤN,
TRẦN NGỤT HỒ


.Ninh Bình

.Thanh hóa

Biển Đơng

TRẦN Q
Lào
KHỐNG

.Nghệ An

Lược đồ nơi diễn ra các cuộc khởi nghĩa chống quân Minh

13


Nhóm 1 + Nhóm 2: Dựa vào lược đồ đã cho. Hãy
hòan thành Lược đồ cuộc khởi nghĩa của Trần Ngỗi.

Sơ
Sơ
ng
Đ

ơ
.Lạng S

Nhóm 3 + Nhóm 4: Dựa vào lược đồ đã cho. Hãy hòan
thành Lược đồ cuộc khởi nghĩa của Trần Q Khống.


n

ng
H
ồn
g

.Lạng Sơn

à

.Hải Phịng
Bơ Cơ (Nam Định)

Lào

.Ninh Bình

Căn cứ nghĩa qn

Biển Đơng

Nơi ta phịng thủ
T a tấn cơng
Doanh trại giặc

.Nghệ An

Lược đồ cuộc khởi nghĩa của Trần Ngỗi


.Phú Thọ
.Nam Định
.Ninh Bình

.... .Thanh Hóa
.
.
.
.
.
.
Biển Đơng
......
.
Nơi ta phịng thủ ........
Nghệ An
..... ......
Qn giặc tấn cơng ....
....
.
.
.
.
Qn ta rút lui
Châu
...... .Hóa
.Thuận Hóa
…..
Lược đồ cuộc khởi nghĩa của Trần Quý Khoáng


15


Sụ
ng
Lai Chõu.
H
Sụ
ng
ng


.Lng Sn

.Hi Phũng
Bụ Cụ (Nam Định)

Cn c ngha quõn
Ni ta phịng thủ
Ta tấn cơng Lào
Doanh trại giặc

(10- 1407)
.Ninh Bình

Biển Đông

.Nghệ An


Lược đồ cuộc khởi nghĩa của Trần Ngỗi

16


Lược đồ cuộc khởi nghĩa của Trần Q Khống

Sơ
n

Sơ
ng

Trung Quốc
gH

.

ồn Phú Thọ
g

.Lạng Sơn

Đà

.Nam Định
.Ninh Bình
Nơi ta phịng thủ

...

.
.
1411
.
.
.
.
.
.
.
.... ....... Thanh Hóa
.
Qn giặc tấn cơng ...... .......
... ....
.... .. Nghệ An
.....
Qn ta rút lui
…… .Hóa Châu
…… ..Thuận Hóa
…
(8 – 1413)

Biển Đơng

17


CÂU HỎI THẢO LUẬN
Hãy trình bày đặc điểm, nguyên nhân thất bại và ý nghĩa
lịch sử của những cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần

(Theo mẫu sau)?
Đặc điểm

Nguyên nhân
thất bại

Ý nghĩa lịch sử

Những
cuộc
khởi nghĩa của
quý tộc nhà
Trần

18


CÂU HỎI THẢO LUẬN
Hãy trình bày đặc điểm, nguyên nhân thất bại và ý nghĩa
lịch sử của những cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần
(Theo mẫu sau)?
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM

Những
cuộc
khởi nghĩa của
quý tộc nhà
Trần

Đặc điểm


Nguyên nhân
thất bại

Ý nghĩa lịch sử

Nổ ra sớm, liên
tục, mạnh mẽ
nhưng thiếu sự
phối hợp

Thiếu sự liên kết,
chưa tạo nên một
phong
trào
chung, nội bộ
những người lãnh
đạo có mâu thuẫn

Là ngọn lửa ni
dưỡng tinh thần
u nước của
nhân dân ta

BIỂU ĐIỂM
19


Qua bài học ngày hơm nay em có
suy nghĩ gì về tinh thần yêu nước

của nhân dân ta?

20


Hướng dẫn về nhà
1/Bài tập :
- Học bài cũ
- Lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa chống quân Minh trong
những năm đầu bị đô hộ
- Làm bài tập bài 18
2/ Chuẩn bị bài mới:
- Đọc thông tin: Bài 19: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427)
sưu tầm tranh ảnh, những mẩu chuyện về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

21