Sau phút chia
Trích
li
Đồn Thị
Điểm(?)
1
I/ Giới thiệu :
1/ Tác giả : Đặng Trần
Côn ( 1710 – 1745 )
quê ở Hà Nội, là người
sáng tác chữ Hán.
2/ Dịch giả : Đoàn
Thị Điểm (?) ( 1705 –
1748 ), quê ở Hưng
Yên, hiệu Hồng Hà
nữ sĩ, là người dịch
sang chữ Nôm.
3/ Tác phẩm : Văn
bản này trích trong
Phần I tác phẩm
Chinh phụ ngâm
khúc ( từ câu 53
64 )
4/ Thể thơ : Thơ
song thất lục bát
3
Trang bìa sách
Trang 2 sách
4
5
6
Chàng thì đi cõi xa mưa gió
7 chữ song
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn
thất
Đối trơng theo đã cách ngăn
6 chữ lục
8 chữ
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi
xanh
. bá
Chốn Hàm Dương chàng còn ngảnh
lại
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang
Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương
mấy
Vần
trùng.
trắc
Cùng trông lại mà cùng chẳng
thấy
Vần
bằng dâu
Thấy xanh xanh những mấy ngàn
7
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Đọc chậm,
Chàng thì đi cõi xa mưa gió
nhẹ
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn nhàng,
Đối trơng theo đã cách ngăn
ngắt nhịp
(3/4;
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh
.
Chốn Hàm Dương chàng cịn ngảnh 3/2/2)
lại
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trơng sang
Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy
rùng
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?...
8
Nỗi trống
Chàng thì đi cõi xa mưa gió
trải của
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn lịng người
trước cuộc
Đối trơng theo đã cách ngăn
chia li phủ
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh
.Nỗi
phàng
xót
Chốn Hàm Dương chàng cịn ngảnh lại
xa
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang
hạnh
Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương
phúc
bị
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy
chia
trùng.
cắt
Nỗi sầu
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
thương
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
cảm trước
9
cảnh vật
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
II/ Đọc - hiểu
văn bản :
1/ Khúc ngâm 1
10
11
Chàng thì đi cõi xa mưa gió
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn
Đối trơng theo đã cách ngăn
Tn màu mây biếc, trải ngàn núi
xanh.
- Xưng hơ: chàng – Tình cảm đằm thắm, hạnh phúc
thiếp
Chàng
thì
><
thiếp
thì
về
- Hình ảnh đối
đi
>< buồng cũ chiếu
lập
Cõi xa mưa
gió
Ra nơi
(lạnhchiến
lẽo)
trường nguy
hiểm
nhấn mạnh:
chăn
(ấm áp)
Về tổ ấm cô
đơn
Hiện thực chia
li
Sự cách trở ngang trái
12
Chàng thì đi cõi xa mưa gió
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn
Đối trơng theo đã cách ngăn
Tn màu mây biếc, trải ngàn
núi xanh.
- Xưng hơ: chàng –
-thiếp
Hình ảnh đối lập:
- hình ảnh: mây biếc, núi xanh: Tượng trưng cho sự xa
cách.
Đẩy không gian rộng ra vô tận:
Người vừa chia cách đã như biệt vơ âm
tín Hình ảnh “mây biêc, núi xanh”, kết hợp với
động từ “tn trải” có ý nghĩa gì
13
1/ Khúc ngâm 1:
Tác giả cho miêu tả thực trạng chia li
đã diễn ra và nỗi sầu chia li tưởng
như đã phủ lên màu biếc của trời
mây, trải vào màu xanh của núi ngàn.
14
Chốn Hàm Dương chàng còn ngảnh lại
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang
Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy
Nghệ thuật nào
trùng
dụng
Tượng
trưng cho
Hàm được sử
2 vịthơ
trí xa
cách
Dương
trong 4 câu
trên
Tiêu Tương
của đơi vợ chồng
Hình ảnh “bến” “ cây”
gợi lên không gian
như
Không
nào?
gian cách
Bến – sông
nướcthế
Cây – núi rừng
trở, không dễ gặp
lại
Chốn Hàm Dương chàng còn ngảnh
lại
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang
Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương
thuật:
Cây Hàm Dương cách Nghệ
Tiêu
Tương mấy
- Đối: Ngảnh lại>< trông sang
trùng
Gợi tâm trạng lưu luyến
- Điệp ngữ, đảo ngữ: 2 địa
danh
Thể hiện tâm trạng buồn
triền miên, không gian xa
cách của người đi kẻ ở.
Nỗi sầu chia li trong độ tăng tiến,
Nỗi nhớ chất chứa kéo dài, nỗi xót
16 xa
2/ Khúc ngâm 2 :
khúc ngâm này tiếp tục diễn tả nỗi sầu
chia li với mức độ tăng trưởng: sự
cách ngăn đã là mấy trùng. Tuy chia li
về thể xác nhưng tâm hồn vẫn gắn bó
nhau.
17
Cùng trông lại mà cùng chẳng
thấy
Thấy xanh xanh những mấy
ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn
- Điệp từ vịng trịn
ai?...
Khơng gian rộng lớn trải
điệu.
Buồn,
Từ láy
dài một màu xanh đơn
vô vọng
- Câu hỏi tu từ, động từ trạng thái: sầu
Không
gian
xanh
của
Nỗi Câu
buồn
li
biệt
đúc
kết
thành
khối
hỏi “Ai sầu hơn ai?”
“mấy
dâu”hồn người
sầu, núi sầu
nặngngàn
trĩu tâm
có ý nghĩa gì?Em cảm
chinh
lênxn
tâm khơng
trạng được
gì hạnh
+ phụ.
Xót gợi
xa tuổi
nhận được nỗi sầu nào ở
chinh phụ?
phúc.của người
đây?
18
+ Nỗi oán hận chiến tranh phi nghĩa.
3/ Khúc ngâm 3 :
khổ thơ cuối tiếp tục diễn tả nỗi sầu chia
li đến mức cực độ : sự cách ngăn đã
hoàn toàn mất hút vào ngàn dâu xanh
ngắt.
19
4/ Ý nghĩa văn bản :
Đoạn trích thể hiện nỗi buồn chia li
của người chinh phụ lúc tiễn đưa
chồng ra mặt trận. Qua đó, tố cáo chiến
tranh phi nghĩa của chế độ phong kiến
đã đẩy lứa đôi hạnh phúc phải chia lìa.
Đoạn trích thể hiện lịng cảm thơng sâu
sắc với khát khao hạnh phúc của
người phụ nữ.
20