NGÂN HÀNG CÂU HỎI THI HỌC PHẦN:
CÔNG NGHỆ DẬP NGUỘI
1. Câu hỏi (2 đến 3 điểm) lý thuyết
Câu 1: Thực chất phân loại công việc dập nguội?
Dập nguội là công nghệ mới so với lịch sử phát triển công nghiệp thế
giới. Công nghệ dập nguội là bước phát triển của cơng nghệ gị. Đó là q
trình gia cơng kim loại bằng áp lực, biến kim loại tấm hay khối thành sản
phẩm có hình dáng mong muốn.
Cơng nghệ dập nguội có những đặc điểm chủ yếu và cũng là những ưu
điểm như sau:
1. Có thể hồn thành những cơng việc phức tạp bằng một động tác đơn
giản của máy dập. Chế tạo được những chi tiết có hình dáng phức tạp
(đặc biệt là những chi tiết có thành mỏng) mà đơi khi các phương pháp
gia công cắt gọt không thể thực hiện được, hoặc thực hiện rất khó khăn.
2. Sản phẩm dập ra có thể sử dụng được ngay, khơng cần gia cơng cắt
gọt lại, có độ bền cao.
3. Tiết kiệm nguyên vật liệu
4. Năng suất cao, thuận lợi cho quá trình cơ khí hóa, tự động hóa.
5. Cơng nhân khơng cần trình độ tay nghề cao
6. Sản lượng lớn, giá thành hạ.
Do những đặc điểm trên của công nghê dập nguội mà ở các nước công
nghiệp tiên tiến, dập nguội chiếm một tỉ lệ cao trong ngành cơng nghiệp.
Ví dụ: Ở Liên Xô, trong ngành chế tạo xe hơi nhẹ, các chi tiết chế tạo
bằng phương pháp dập nguội chiếm từ 60 ÷70%. Trong ngành chế tạo
máy điện chiếm 60 ÷70%. Trong ngành chế tạo máy chính xác chiếm
80÷85%. Trong ngành sản xuất hàng tiêu dùng chiếm 95 ÷ 98%.
Dập nguội có năng suất cao thích hợp với dạng sản xuất loạt lớn hàng
khối.
• Phân loại cơng việc dập:
Dập nguội có nhiều cơng việc khác nhau, người ta căn cứ vào tính chất
biến dạng của kim loại và thay đổi hình dáng bên ngồi để phân loại.
Gia cơng dập nguội có 5 loại cơ bản:
1. Dập cắt: tách rời phần kim loại này ra khỏi phần kia theo một dường
bao khép kín hay khơng khép kín.
2. Uốn: Biến phơi thẳng thành cong hay gấp khúc theo một góc độ nhất
định nào đó.
3. Dập vuốt: biến phơi thẳng thành vật rỗng hở miệng, có hình dáng bất
kì, hoặc làm thay đổi kích thước vật rỗng.
4. Tạo hình: Dùng biến dạng cục bộ để thay đổi hình dáng của vật hoặc
phơi.
5. Ép chảy (dập khối): phân phối lại thể tích vật liệu, có sự di chuyển
kim loại để làm thay đổi hình dáng hoặc bề dày của phơi.
Ngồi 5 hình thức cơ bản kể trên, cịn có các dạng lắp ghép để nối liền
các phần vật liệu hoặc vật dập lại với nhau.
Mỗi hình thức cơ bản lại chia ra nhiều cơng việc riêng biệt. Mỗi cơng
việc có đặc điểm nhiệm vụ và khn hay dụng cụ điển hình riêng.
Câu 2: Trình bày các cơng việc kiểm tra và thử vật liệu tấm?
Khi chọn nguyên vật liệu để gia công, địi hỏi phải chọn ngun vật
liệu có khả năng thích hợp với u cầu cơng nghệ và tính chất sử dụng
sản phẩm. Cơng việc này địi hỏi phải tiến hành tất cả hay một số trong
các thí nghiệm sau:
1. Kiểm tra bề mặt: Kiểm tra bề mặt vật liệu có vết rạn nứt, có lỗ thủng
hoặc ơxi hóa…
2. Thực hiện các thí nghiệm cơng nghệ (thử cắt, thử uốn, thử ép lún…tùy
theo các ngun cơng cần có của chi tiết)
3. thí nghiệm cơ học (xác định giới hạn bền, độ dãn dài tương đối,ứng
suất cắt…)
4. phân tích tổ chức tế vi của kim loại
5. Phân tích thành phần hóa học của kim loại
Xem xét bên ngoài để xác định chất lượng bề mặt của tấm (các vết
xước, vết rỗ,vết lõm, vết hằn…)
Kích thước của tấm có thích hợp với tiêu chuẩn quy định hay không?
Chất lượng bề mặt xấu, sự sai lệch về kích thước vượt quá mức cho phép,
sẽ dẫn đến làm tăng phế phẩm trong dập nguội.
Những yêu cầu về cơ tính, cơng nghệ được tiến hành thí nghiệm trong
phịng thí nghiệm hoặc đo ngay trong thực tế sản xuất.
Thí nghiệm cơng nghệ có nhiệ vụ trực tiếp xác định nguyên vật liệu có
thể dùng trong các nguyên cơng dập nguội hay khơng? Thí nghiệm cơng
nghệ bao gồm:
Thử cắt (dùng cho cắt đột)
Thử uốn (dùng cho uốn)
Thử ép lún (dùng cho dập vuốt)
Các thí nghiệm:
a) Thử cắt:
Mục đích là để xác định lực cắt của kim loại. Thường thử cắt được
tiến hành trên máy thử đặc biệt, trong phịng thí nghiệm. Thứ cắt cũng
có thể tiến hành trên máy dập. Dùng một bộ chày, cối cắt có đường
kính 31,8mm (chu vi vòng cắt là 100mm) để cắt nguyên vật liệu. Đo
lực cắt bằng đồng hồ đo lực. Tiến hành thử cắt trong thực tế sản xuất
chỉ tương đối chính xác với điều kiện thí nghiệm lúc đó.
b) Thử uốn:
Gồm có thử uốn gâp và uốn bẻ 2 phía. Mục đích xác định khả năng chịu
uốn của vật liệu chỉ dùng với vật liệu có chiều dày đến 6mm.
* thử uốn gập: Lấy một miếng mẫu từ tấm nguyên vật liệu