BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN HỮU ĐỨC

CÁC TỘI VỀ ĐUA XE TRÁI PHÉP
THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ
ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

CÁC TỘI VỀ ĐUA XE TRÁI PHÉP
THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM

Chun ngành: Luật Hình sự và Tố tụng hình sự
Định hƣớng nghiên cứu
Mã số: 8380104

Người hướng dẫn khoa học: Ts. Phan Anh Tuấn
Học viên: Nguyễn Hữu Đức
Lớp: Cao học Luật, khóa 26

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn "Các tội về đua xe trái phép theo luật hình sự
Việt Nam" là cơng trình nghiên cứu khoa học của riêng tơi. Các số liệu, ví dụ và
trích dẫn trong Luận văn bảo đảm độ tin cậy, chính xác và trung thực. Những kết
luận khoa học của Luận văn chưa từng được ai cơng bố trong bất kỳ cơng trình
nào khác.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

NGUYỄN HỮU ĐỨC


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BLDS

Bộ luật Dân sự

BLHS

Bộ luật Hình sự

BLTTHS

Bộ luật Tố tụng hình sự

Bộ CA

Bộ Cơng an

Bộ TP


Bộ Tư pháp

CA

Cơng an

KSND

Kiểm sát nhân dân

NĐ

Nghị định

NĐ-CP

Nghị định Chính phủ

NXB

Nhà xuất bản

TAND

Tòa án nhân dân

TANDTC

Tòa án nhân dân tối cao


TNHS

Trách nhiệm hình sự

TTHS

Tố tụng hình sự

TTLT

Thơng tư liên tịch

VKSND

Viện kiểm sát nhân dân

VKSNDTC

Viện kiểm sát nhân dân tối cao


MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1
CHƢƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ QUY ĐỊNH CỦA PHÁP
LUẬT VỀ CÁC TỘI ĐUA XE TRÁI PHÉP ..........................................................7
1.1. Khái niệm, đặc điểm của các tội đua xe trái phép .......................................7
1.1.1. Khái niệm các tội đua xe trái phép ............................................................7
1.1.2. Đặc điểm của các tội đua xe trái phép .....................................................10
1.2. Dấu hiệu pháp lý của các tội đua xe trái phép ...........................................12

1.2.1. Tội tổ chức đua xe trái phép.....................................................................12
1.2.2. Tội đua xe trái phép..................................................................................14
1.3. Phân biệt giữa các tội đua xe trái phép với một số tội khác trong luật
hình sự Việt Nam .................................................................................................17
1.3.1. Phân biệt tội tổ chức đua xe trái phép và tội đua xe trái phép ................17
1.3.2. Phân biệt các tội đua xe trái phép với tội gây rối trật tự công cộng .......19
1.3.3. Phân biệt các tội đua xe trái phép với tội vi phạm quy định về tham gia
giao thông đường bộ ..........................................................................................21
1.3.4. Phân biệt tội đua xe trái phép với tội đánh bạc .......................................26
1.2. Khái quát lịch sử lập pháp về các tội đua xe trái phép trong luật hình sự
Việt Nam ...............................................................................................................27
1.2.1. Các tội đua xe trái phép trong luật hình sự Việt Nam từ sau Cách mạng
Tháng Tám năm 1945 đến trước khi ban hành Bộ luật hình sự năm 1999 ........27
1.2.2. Các tội đua xe trái phép trong Bộ luật hình sự năm 1999 .......................29
1.2.3. Các tội đua xe trái phép trong Bộ luật hình sự năm 2015 .......................30
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................34
CHƢƠNG 2. THỰC TIỄN ÁP DỤNG CÁC QUY ĐỊNH VỀ CÁC TỘI ĐUA
XE TRÁI PHÁP ......................................................................................................35
2.1. Thực tiễn định tội danh và xác định các dấu hiệu định tội của các tội đua
xe trái phép ...........................................................................................................35


2.2. Thực tiễn áp dụng các dấu hiệu định khung hình phạt đối với các tội đua
xe trái phép ...........................................................................................................48
2.3. Thực tiễn quyết định hình phạt đối với các tội đua xe trái phép .............50
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................53
CHƢƠNG 3. CÁC YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VỀ CÁC TỘI ĐUA XE TRÁI PHÉP ..........................55
3.1. Các yêu cầu nâng cao hiệu quả pháp luật hình sự về các tội đua xe trái
phép .......................................................................................................................55

3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả pháp luật hình sự về các tội đua xe trái
phép .......................................................................................................................57
3.2.1. Các giải pháp pháp luật ...........................................................................57
3.2.2. Các giải pháp khác nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng đúng pháp luật
hình sự về các tội đua xe trái phép.....................................................................66
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ........................................................................................68
KẾT LUẬN ..............................................................................................................69
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO


1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Luật hình sự là một trong những ngành luật ra đời sớm nhất trong luật hình sự
các nước nói chung và pháp luật Việt Nam nói riêng. Ngay từ khi Nhà nước ta mới
được thành lập cho đến nay, luật hình sự vẫn luôn nhận được sự quan tâm của Đảng,
Nhà nước và nhân dân bởi pháp luật hình sự là một trong những công cụ quan trọng
và hữu hiệu để bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh của đất nước, bảo vệ chế độ xã hội
chủ nghĩa, quyền con người, quyền cơng dân, bảo vệ quyền bình đẳng giữa đồng bào
các dân tộc, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, tổ chức, bảo vệ trật tự pháp luật, chống mọi
hành vi phạm tội; giáo dục mọi người ý thức tuân theo pháp luật, phòng ngừa và đấu
tranh chống tội phạm.1 Để luật hình sự ngày càng thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của
mình, việc hồn thiện Bộ luật hình sự là một đòi hỏi tất yếu khách quan.
Trong những năm gần đây, thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm đã cho
thấy tình hình tội phạm ở nước ta diễn biến hết sức phức tạp, tinh vi, với nhiều thủ
đoạn khác nhau. Luật hình sự đi vào đời sống xã hội có vai trị quan trọng trong cơng
tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Trong những năm vừa qua, nền kinh tế của cả
nước đã có những khởi sắc đáng mừng, từ đó có những tác động tích cực đến đời sống
của toàn bộ nhân dân cả nước. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt
được, hiện nay, tội phạm hình sự nói chung, các tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật

tự cơng cộng nói riêng, cùng với tội gây rối trật tự công cộng, tội tổ chức đua xe trái
phép thì tội đua xe trái phép trên các thành phố, khu đô thị, tỉnh lộ, thị xã lớn đang là
vấn đề nhức nhối của toàn xã hội, tuy loại tội phạm này khơng có tính nguy hiểm cao
so với các loại tội phạm khác nhưng nó có tính phổ biến, đa dạng hình thức, tính
"nhóm", "tổ chức" và có ảnh hưởng khơng nhỏ đến tình hình an ninh trật tự, an tồn xã
hội. Tội phạm này thể hiện ở chỗ - hành vi đua xe trái phép đã xâm phạm nghiêm trọng
các quan hệ xã hội trong lĩnh vực công cộng, gây tổn hại đến các quyền và lợi ích hợp
pháp của nhà nước và công dân, hành vi này được thực hiện công khai và thường ở
những nơi đông người, biểu hiện ý thức coi thường kỷ cương xã hội, pháp luật của Nhà
nước. Hình thức biểu hiện của hành vi này thường là: tụ tập đi xe máy tốc độ cao, lạng
lách, đánh võng, gây huyên náo đường phố... và ngày càng có xu hướng gia tăng, kèm
theo đó là các hành vi hành hung, đánh lộn, đập phá, gây lộn xộn ở nơi đông người,
1

Điều 1 BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)


2
hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản, chống người thi hành cơng vụ, cố ý gây
thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, thậm chí là hành vi giết
người; v.v... Đặc biệt, có thể tính trung bình, mỗi năm ở nước ta có khoảng 10 nghìn
người chết, hàng chục nghìn người bị thương và hàng trăm tỉ đồng bị thiệt hại do
những hành vi phạm quy định về an tồn giao thơng đường bộ gây ra trong đó có hành
vi đua xe trái phép. Qua các số liệu thống kê chính thức được thu thập từ các cơ quan
bảo vệ pháp luật và Tòa án trong cả nước, đặc biệt là các thành phố lớn cho thấy, diễn
biến của loại hành vi và tội phạm này ngày càng phức tạp như vụ án đua xe trái phép
và gây rối trật tự công cộng, với nhiều hình thức vi phạm và phạm tội khác nhau, trong
đó đáng báo động là số lượng những người phạm tội tham gia ngày một đông hơn, trẻ
hơn và trong độ tuổi học sinh, sinh viên chiếm tỷ lệ cao. Theo số liệu thống kê chưa
đầy đủ, mặc dù xử lý hình sự cịn chưa nhiều, nhưng dưới góc độ hành chính lại rất

cao, đặc biệt quy mơ và tính chất ngày càng phức tạp như đua ơtơ, đua xe máy kèm
theo đánh bạc, tổ chức đánh bạc; hay thực tiễn còn nhiều trường hợp nhầm lẫn giữa tội
phạm này với một số tội phạm khác như: tội gây rối trật tự công cộng, tội chống người
thi hành công vụ, tội vi phạm các quy định về tham gia giao thông đường bộ; v.v...
Hiện nay, trong công cuộc cải cách tư pháp, Nhà nước ta không ngừng xây
dựng và hồn thiện các văn bản pháp luật nói chung, các văn bản về pháp luật hình
sự nói riêng. Đó là một xu thế tất yếu khách quan để xây dựng Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của dân, do dân và vì dân, đồng thời thực hiện tốt
các nhiệm vụ mà các Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ VIII,
IX, X và XI đề ra, cũng như các yêu cầu cấp bách mà ba nghị quyết của Bộ Chính
trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đó là Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày
02/01/2002 "Về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới",
Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 "Về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện
hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020" và Nghị
quyết số 49-NQ/TW ngày 2/6/2005 "Về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm
2020" đòi hỏi phải giải quyết. Một trong những nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn hiện
nay của nước ta là bảo vệ sự phát triển ổn định kinh tế, đảm bảo an ninh trật tự và
an toàn xã hội. Bên cạnh những thành tựu về sự phát triển kinh tế, văn hóa-xã hội và
khoa học - công nghệ đạt được, chúng ta cũng phải đương đầu với những thách thức
gay gắt như các quốc gia khác khi bước vào thiên niên kỷ mới, đó là vấn đề đấu
tranh phòng và chống tội phạm trong tình hình mới. Do đó, để góp phần làm sáng tỏ
các dấu hiệu pháp lý hình sự của các tội phạm về đua xe trái phép, chỉ ra những


3
vướng mắc, bất cập từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật và những giải pháp
nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định của Bộ luật hình sự về các tội phạm này,
tác giả quyết định lựa chọn đề tài: "Các tội về đua xe trái phép theo luật hình sự
Việt Nam" làm luận văn thạc sĩ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu

Nghiên cứu về các tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng nói
chung, tội đua xe trái phép nói riêng đã có một số cơng trình nghiên cứu ở các mức
độ trực tiếp và gián tiếp khác nhau, cụ thể là:
* Các giáo trình, sách giáo khoa, sách chuyên khảo như: (1) GS.TS. Đỗ
Ngọc Quang, Chương XIX - Các tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng
cộng, trong sách: Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần các tội phạm) do
GS.TSKH. Lê Cảm chủ biên, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2001 (tái bản năm
2003 và 2007); (2) GS.TS. Võ Khánh Vinh, Chương X - Các tội xâm phạm an tồn
cơng cộng, trật tự cơng cộng, trong sách: Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần
các tội phạm) do GS.TS. Võ Khánh Vinh chủ biên, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội,
2001; (3) GS.TS. Nguyễn Ngọc Hòa, Chương XXV - Các tội xâm phạm an tồn
cơng cộng, trật tự cơng cộng, trong sách: Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Tập II)
do GS.TS. Nguyễn Ngọc Hòa chủ biên, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2010; (4)
TS. Phạm Văn Beo, Các tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng, Trong
sách: Luật hình sự Việt Nam (Quyển 2 - Phần các tội phạm), Nxb Chính trị Quốc
gia, Hà Nội, 2010; (5) TS. Trần Minh Hưởng (chủ biên), TS. Đỗ Đức Hồng Hà, TS.
Trịnh Tiến Việt và tập thể tác giả, Chương XIX - Các tội xâm phạm an tồn cơng
cộng, trật tự cơng cộng, trong sách: Tìm hiểu Bộ luật hình sự nước Cộng hịa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam và những văn bản hướng dẫn thi hành, Nxb Lao động, Hà Nội,
2010; (6) TS. Nguyễn Đức Mai, Chương XIX - Các tội xâm phạm an toàn cơng
cộng, trật tự cơng cộng, trong sách: Bình luận khoa học Bộ luật hình sự Việt Nam
năm 1999, Tập thể tác giả, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2001; (7) ThS. Đinh
Văn Quế, Bình luận khoa học chuyên sâu Bộ luật hình sự - Phần các tội phạm, Tập
VI - Các tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng, Nxb Thành phố Hồ
Chí Minh, 2005; 8) ThS. Hồng Đình Ban, Hoạt động phịng ngừa tai nạn giao
thông đường bộ ở Việt Nam hiện nay, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2008; (9) Tài
liệu tập huấn chuyên sâu Bộ luật hình sự 1999, Tài liệu dành cho Báo cáo viên, Nhà
in Bộ Công an, Hà Nội, tháng 6/2000.



4
Các giáo trình, sách chuyên khảo nêu trên giúp là tài liệu tham khảo cho luận
văn xây dựng lý luận và các dấu hiệu pháp lý của các tội đua xe trái phép của luận văn.
* Các luận văn, đề tài khoa học có liên quan đến đề tài có thể kể đến như
như: (1) TS. Trương Quang Vinh (chủ trì), Tội tổ chức đua xe trái phép, tội đua xe
trái phép và đấu tranh phòng, chống các tội này trên địa bàn thành phố Hà Nội, Đề
tài nghiên cứu khoa học cấp Trường (Đại học Luật Hà Nội) Hà Nội, 2004; (2) TS.
Đỗ Đức Hồng Hà, “Thực tiễn xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi đua xe và
tổ chức đua xe trái phép trên địa bàn thành phố Hà Nội”, bài viết trong Đề tài
nghiên cứu khoa học cấp Trường (Đại học Luật Hà Nội) Hà Nội, 2004; (3) ThS.
Phạm Văn Báu, Tội tổ chức đua xe trái phép, tội đua xe trái phép và đấu tranh
phòng, chống các tội này trên địa bàn thành phố Hà Nội, Bài viết trong đề tài đã
nêu; (4) Nguyễn Văn Huy (2015), Các tội đua xe trái phép trong luật hình sự Việt
Nam, Luận văn thạc sĩ Luật học, trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh
Các bài viết liên quan đến đề tài có thể kể đến như: (1) Trần Đình Hải (2014),
“Một số kiến nghị hồn thiện quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999 về tội đua xe
trái phép”, Khoa học Kiểm sát, Số 3, tr.31-36; (2) Dương Tuyết Miên (2004),
“Những bất cập của BLHS hiện hành khi qui định về tội tổ chức đua xe trái phép,
tội đua xe trái phép và một số kiến nghị”, Tòa án nhân dân, Số 24, tr.2-6; (3) Lê
Mai Anh (2003), “Tội đua xe trái phép trong Luật hình sự Việt Nam”, Luật học, Số
5, tr.10-14; (4) Dương Tuyết Miên (2004), “Những bất cập của BLHS hiện hành khi
quy định về tội tổ chức đua xe trái phép, tội đua xe trái phép và một số kiến nghị”,
Tòa án nhân dân, 2004, Số 24, tr.2-6
Tuy nhiên, qua nghiên cứu các cơng trình trên cho thấy một số cơng trình có
phạm vi nghiên cứu rộng, trong đó vấn đề về tội đua xe trái phép chỉ là một phần
nhỏ trong nội dung nghiên cứu của các tác giả nên chưa được phân tích sâu về mặt
lý luận và thực tiễn; có cơng trình chỉ xem xét tội đua xe trái phép với ý nghĩa là
một tội phạm để bình luận các dấu hiệu pháp lý hình sự và hình phạt hoặc chỉ xem
xét dưới góc độ tội phạm học - phịng ngừa cả nhóm tội phạm xâm phạm an tồn
cơng cộng, trật tự cơng cộng trong Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999; có cơng

trình nghiên cứu (đề tài) về tội phạm này và tội tổ chức đua xe trái phép, đồng thời
đề xuất giải pháp đấu tranh phòng chống các tội này nhưng đã nghiên cứu từ khá
lâu (2004). Các cơng trình nghiên cứu về các tội đua xe trái phép theo quy định của
BLHS năm 2015 cịn rất ít. Vì vậy, việc tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện các quy


5
định của Bộ luật hình sự năm 2015 về nhóm các tội về đua xe trái phép, cũng như
đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định về các tội phạm này
vẫn cịn có ý nghĩa về lý luận và thực tiễn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài là làm rõ những vấn đề lý luận và quy định của
pháp luật hình sự về các tội về đua xe trái phép; chỉ những khó khăn, vướng mắc
trong thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật hình sự về các tội này, đề từ đó đề
xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả áp dụng các
quy phạm về các tội về đua xe trái phép trong luật hình sự Việt Nam.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài là:
- Nghiên cứu làm sáng tỏ các vấn đề lý luận về các tội về đua xe trái phép.
- Phân tích, đánh giá, cũng như tìm ra những bất cập trong các quy định của
pháp luật hình sự Việt Nam về các tội về đua xe trái phép.
- Phân tích, đánh giá những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn áp dụng các
quy định về các tội về đua xe trái phép của BLHS.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả áp
dụng các quy phạm về các tội về đua xe trái phép trong luật hình sự Việt Nam.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là nghiên cứu các vấn đề lý luận về các
tội về đua xe trái phép, các quy định của BLHS về các tội về đua xe trái phép và

thực tiễn áp dụng các quy định của BLHS năm 2015 về các tội phạm về đua xe
trái phép.
* Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về thời gian: Luận văn nghiên cứu các vụ án có liên quan các tội phạm
về đua xe trái phép từ ngày 01.01.2018 đến nay (áp dụng các quy định của BLHS năm
2015). Tuy nhiên, BLHS năm 2015 mới có hiệu lực áp dụng, thực tiễn áp dụng chưa
nhiều nên luận văn nghiên cứu thêm các vụ án từ năm 2012 đến năm 2017.


6
- Phạm vi về không gian: Luận văn nghiên cứu các tội phạm về đua xe trái
phép trên phạm vi cả nước.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
Cơ sở phương pháp luận của việc nghiên cứu đề tài là phương pháp luận duy
vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin, quan điểm của Đảng và
Nhà nước ta về xây dựng nhà nước pháp quyền, về đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Để phục vụ cho việc nghiên cứu, luận văn sử dụng các phương pháp nghiên
cứu cụ thể như: phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp so sánh, lịch sử.
Phương pháp phân tích và tổng hợp được sử dụng để tiến hành phân tích và tổng
hợp một cách khái quát các nội dung cần nghiên cứu trong Luận văn. Qua đó, phân tích
thành từng vấn đề để tìm hiểu cụ thể quy định về các tội về đua xe trái phép. Đồng thời,
Luận văn tiến hành tổng hợp từng vấn đề lý luận đã phân tích, nhằm xây dựng một số
lý luận mới đầy đủ và cụ thể về các tội về đua xe trái phép.
Phương pháp so sánh được sử dụng để làm rõ những điểm giống nhau và
khác nhau trong quy định của Bộ luật Hình sự hiện hành về các tội phạm về đua xe
trái phép với các giai đoạn trước đó cũng như trong quy định giữa các tội phạm về
đua xe trái phép với một số trường hợp khác có liên quan, với pháp luật của một số
nước khác, để từ đó rút ra được những ưu điểm và hạn chế trong quy định về các tội
phạm về đua xe trái phép.
Phương pháp lịch sử được sử dụng để tìm hiểu tiến trình hình thành và phát triển

qua từng thời kỳ của quy định pháp luật hình sự về các tội về đua xe trái phép.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của
luận văn gồm 03 chương:
Chƣơng 1: Một số vấn đề lý luận và quy định của pháp luật hình sự về các
tội đua xe trái phép
Chƣơng 2: Thực tiễn áp dụng các quy định về các tội về đua xe trái phép
Chƣơng 3: Các yêu cầu và giải pháp nâng cao hiệu quả pháp luật hình sự về
các tội đua xe trái phép


7
CHƢƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT
VỀ CÁC TỘI ĐUA XE TRÁI PHÉP
1.1. Khái niệm, đặc điểm của các tội đua xe trái phép
1.1.1. Khái niệm các tội đua xe trái phép
Khái niệm tội phạm là khái niệm cơ bản nhất của luật hình sự Việt Nam.
Một mặt là cơ sở thống nhất cho việc xác định những tội phạm cụ thể trong Phần
các tội phạm của BLHS, mặt khác trực tiếp thể hiện một cách rõ nét nhất những
nguyên tắc cơ bản của luật hình sự Việt Nam. Khái niệm tội phạm là cơ sở pháp lý
để xây dựng các CTTP cụ thể với ý nghĩa là mơ hình pháp lý của từng loại tội
phạm và qua đó xác định TNHS đối với hành vi nguy hiểm cho xã hội bị xem là
tội phạm. Do đó, khái niệm tội đua xe trái phép cũng chính là sự cụ thể hóa của
khái niệm tội phạm.
Trong BLHS năm 2015, các tội đua xe trái phép được quy định tại hai điều
luật: Tội tổ chức đua xe trái phép (Điều 265 BLHS)2 và Tội đua xe trái phép (Điều
266 BLHS)3
2


Điều 265. Tội tổ chức đua xe trái phép
1. Người nào tổ chức trái phép việc đua xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ, thì bị phạt
tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ
01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến
500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 04 năm đến 10 năm:
a) Tổ chức cho 10 xe tham gia trở lên trong cùng một lúc hoặc tổ chức 02 cuộc đua xe trở lên trong cùng
một lúc;
b) Tổ chức cá cược;
c) Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự, an tồn giao thơng hoặc người có trách nhiệm giải tán
cuộc đua xe trái phép;
d) Tại nơi tập trung đông dân cư;
đ) Tháo dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua;
e) Làm chết người;
g) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
h) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể
của những người này từ 61% đến 121%;
i) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
k) Tái phạm về tội này hoặc tội đua xe trái phép.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 08 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể
của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;
d) Tái phạm nguy hiểm.


8
Quy định trên chỉ phản ánh những dấu hiệu đặc trưng, điển hình, cơ đọng
nhất trong CTTP cơ bản của các tội đua xe trái phép.

Dưới góc độ lý luận, có một số quan điểm đưa ra khái niệm về tội đua xe trái
phép dựa trên việc mô tả hành vi khách quan, khách thể bị xâm hại, cụ thể như sau:
Có tác giả cho rằng tội đua xe trái phép “Là hành vi điều khiển phương tiện
giao thông đường bộ có gắn động cơ trong cuộc tranh đua tốc độ trên hệ thống
đường bộ giữa nhiều người điều khiển phương tiện giao thông này mà không được
phép của cơ quan có thẩm quyền”4. Có tác giả cho rằng “Đua xe trái phép là hành
vi của hai hoặc nhiều người điều khiển xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể
của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
5. Người phạm tội cịn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng
3
Điều 266. Tội đua xe trái phép
1. Người nào đua trái phép xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ gây thiệt hại cho người
khác thuộc một trong các trường hợp sau đây hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định
tại Điều này hoặc Điều 265 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án
tích mà cịn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam
giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
b) Gây thiệt hại về tài sản từ 50.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 150.000.000
đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể
của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
đ) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;

e) Tham gia cá cược;
g) Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự, an tồn giao thơng hoặc người có trách nhiệm giải tán
cuộc đua xe trái phép;
h) Tại nơi tập trung đông dân cư;
i) Tháo dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua;
k) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể
của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể
của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
5. Người phạm tội cịn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
4
. Nguyễn Ngọc Hịa (Chủ biên) (2013), Giáo trình luật hình sự, tập II, NXB Cơng an nhân dân, Hà Nội, tr.248.


9
động cơ chạy thi trên đường bộ nhằm đuổi kịp hoặc vượt người đua xe”5. Các quan
điểm này tập trung mô tả những đặc điểm của hành vi khách quan và tính trái pháp
luật của hành vi đua xe để phân biệt với hành vi đua xe hợp pháp mà chưa phản ánh
đầy đủ tính nguy hiểm của hành vi phạm tội, lỗi của người thực hiện hành vi, hậu
quả nguy hiểm cho xã hội và đặc điểm về nhân thân của chủ thể khi thỏa mãn dấu
hiệu CTTP này.
Hành vi tổ chức đua xe trái phép về bản chất là hành vi tổ chức trong đồng
phạm đua xe trái phép, tuy nhiên, do tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi tổ chức

so với hành vi đua xe trái phép nên nhà làm luật đã tách hành vi này thành một tội
danh riêng để có phân hóa trách nhiệm hình sự. Xuất phát từ khái niệm “Người tổ
chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm” quy định tại
khoản 3 Điều 17 BLHS, có thề hiểu hành vi tổ chức được hiểu là hành vi chủ mưu,
cầm đầu, chỉ huy cầm đầu việc đua xe trái phép.
Về mặt nội dung chính trị - xã hội, các hành vi đua xe trái phép là hành vi
nguy hiểm đáng kể cho xã hội, tác động đến đối tượng là an tồn giao thơng, qua đó
gây thiệt hại cho ATCC, TTCC. Đây là đối tượng được luật hình sự bảo vệ nhằm
bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của công dân và Nhà nước. Tính nguy hiểm của
các hành vi đua xe trái phép thể hiện qua việc điều khiển xe có gắn động cơ, đây là
những phương tiện giao thông cơ giới đường bộ theo Luật giao thông đường bộ, với
tốc độ cao tại nơi công cộng, chứa đựng khả năng gây nguy hiểm cho ATCC, gây
mất TTCC và gây ra hậu quả nguy hiểm cho xã hội là thiệt hại về sức khỏe, tài sản
của người khác. Về mặt hình thức, các hành vi đua xe trái phép là trái với pháp luật
hình sự. Người phạm tội có lỗi trong việc thực hiện hành vi phạm tội, lỗi cố ý thực
hiện hành vi, nhưng với cách quy định khung hình phạt thể hiện thì hậu quả gây ra
là lỗi vơ ý. Đồng thời, theo quy định của luật hình sự thì có quy định về dấu hiệu về
nhân thân của chủ thể là dấu hiệu định tội. Mặc khác, ngoài người trực tiếp điều
khiển phương tiện tham gia đua xe thì cịn có những chủ thể của tội phạm thỏa mãn
dấu hiệu CTTP đồng phạm, với vai trò là người tổ chức, người giúp sức, người xúi
giục, tùy theo tính chất của hành vi mà sẽ bị truy cứu TNHS về tội đua xe trái phép
hoặc tội tổ chức đua xe trái phép.
Do đó, theo chúng tơi khái niệm khoa học của các tội đua xe trái phép phải
phản ánh đầy đủ những đặc điểm cơ bản của tội phạm nói chung và những đặc điểm
. Đinh Văn Quế (2006), Bình luận khoa học BLHS phần các tội phạm, tập IX, NXB Tổng hợp TPHCM, tr.31.

5


10

đặc trưng được mô tả trong điều luật quy định về tội phạm này. Trên cơ sở đó,
chúng ta có thể đưa ra khái niệm về các tội đua xe trái phép như sau:
Các tội đua xe trái phép là hành vi nguy hiểm cho xã hội của người tổ chức
hoặc tham gia vào việc điều khiển xe có gắn động cơ để tranh đua với tốc độ cao,
không được sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền, xâm hại đến an tồn giao
thơng đường bộ, có lỗi và gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho tính mạng, sức
khỏe, tài sản của người khác.
1.1.2. Đặc điểm của các tội đua xe trái phép
Với tư cách là một tội phạm, các tội đua xe trái phép có các dấu hiệu chung
của tội phạm:
- Thứ nhất, các tội đua xe trái phép là những hành vi có tính nguy hiểm đáng
kể cho xã hội.
Các tội đua xe trái phép có tính nguy hiểm cho xã hội được thể hiện ở chỗ nó
xâm phạm đến an tồn giao thơng đường bộ qua đó đe dọa gây gây thiệt hại cho sức
khỏe, tài sản của người khác là khách thể được luật hình sự bảo vệ. Tính nguy hiểm
cho xã hội được xác định thơng qua các tính tiết như: hành vi khách quan, thiệt hại
về tính mạng, sức khỏe, tài sản mà tội phạm đã gây ra, thủ đoạn phạm tội, mức độ
lỗi cố ý, động cơ, mục đích của tội phạm, nhân thân người phạm tội…
Dựa trên cơ sở này chúng ta mới có thể giải thích: đối với Tổ chức đua xe trái
phép (Điều 265 BLHS) được nhà làm luật thiết kế có CTTP hình thức – bởi vì chỉ
cần có hành vi tổ chức đua xe trái phép thì đã nguy hiểm đáng kể cho xã hội; còn
đối với Tội đua xe trái phép (Điều 266 BLHS) thì do hành vi đua xe trái phép nếu
đứng độc lập chưa nguy hiểm đáng kể cho xã hội nên nhà làm luật thiết kế trong
CTTP cơ bản ngoài hành vi khách quan thì phải kèm thêm hậu quả của tội phạm
hoặc đặc điểm xấu về nhân thân để nó nguy hiểm đáng kể cho xã hội.
Các tội đua xe trái phép phải có tính nguy hiểm đáng kể cho xã hội, bởi vì
những hành vi đua xe trái phép tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính nguy hiểm
khơng đáng kể thì khơng bị coi là tội phạm (khoản 2 Điều 8 BLHS năm 2015).
Đặc điểm này có ý nghĩa quan trọng về mặt lý luận là khi hoàn thiện các dấu
hiệu định tội của các tội đua xe trái phép phải đảm bảo yêu cầu là cấu thành cơ bản

các tội đua xe trái phép phải có tính nguy hiểm đáng kể cho xã hội.


11
- Thứ hai, các tội đua xe trái phép là hành vi có tính có lỗi.
Lỗi là thái độ chủ quan của con người đối với hành vi nguy hiểm cho xã hội
của mình và đối với hậu quả của hành vi đó thể hiện dưới dạng cố ý hoặc vơ ý.
Người phạm tội phải có lỗi khi thực hiện hành vi bị coi là tội phạm thì việc áp dụng
hình phạt đối với người đó mới có thể đạt được mục đích chủ yếu của hình phạt là
cải tạo, giáo dục người phạm tội. Lỗi của các tội đua xe trái phép là lỗi cố ý trực
tiếp (tổ chức đua xe trái phép và đua xe trái phép trong trường hợp có dấu hiệu xấu
về nhân thân) hoặc lỗi vô ý (đối với hành vi đua xe trái phép gây thiệt hại cho tính
mạng, sức khỏe, tài sản của người khác), là thái độ tâm lý của người phạm tội đối
với hành vi đua xe trái phép và hậu quả do hành vi đó gây ra. Lỗi của tội tổ chức
đua xe trái phép là lỗi cố ý trực tiếp.
Đặc điểm này địi hỏi khi hồn thiện các dấu hiệu định tội của các tội đua xe trái
phép phải đảm bảo yêu cầu là phải thể hiện cho được lỗi của các tội đua xe trái phép
trong cấu thành cơ bản chỉ là lỗi cố ý trực tiếp (tổ chức đua xe trái phép và đua xe trái
phép trong trường hợp có dấu hiệu xấu về nhân thân) hoặc lỗi vô ý (đối với hành vi đua
xe trái phép gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác).
- Thứ ba, các tội đua xe trái phép là hành vi có tính trái pháp luật.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 8 của BLHS năm 2015 thì hành vi nguy hiểm
cho xã hội chỉ có thể bị coi là tội phạm nếu hành vi đó “được quy định trong Bộ
luật hình sự...” và Điều 2 BLHS năm 2015 quy định: “Chỉ người nào phạm một tội
đã được Bộ luật hình sự quy định mới phải chịu trách nhiệm hình sự”. Do đó, tính
trái pháp luật thể hiện ở chỗ các tội đua xe trái phép phải được quy định trong luật
hình sự. Đây là yêu cầu của nguyên tắc pháp chế và là sự cụ thể cơ sở của trách
nhiệm hình sự (Điều 2 BLHS năm 2015). Các tội đua xe trái phép là các tội phạm
được quy định tại Điều 265, Điều 266 BLHS năm 2015 nên khi xác định hành vi
đua xe trái phép gây nguy hiểm đáng kể cho xã hội là tội phạm thì phải xác định nó

có đầy đủ các dấu hiệu của tội phạm được quy định tại khoản 1 Điều 265, Điều 266
BLHS (cấu thành tội phạm cơ bản).
- Thứ tư, các tội đua xe trái phép là hành vi có tính phải chịu hình phạt
Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà nước được quy
định trong BLHS. Chỉ có hành vi phạm tội mới phải chịu hình phạt, khơng có tội
phạm thì khơng có hình phạt. Tính chịu hình phạt của các tội đua xe trái phép được


12
thể hiện ở chỗ nó ln phải đe dọa phải chịu hình phạt do việc thực hiện hành vi
nguy hiểm cho xã hội. Các tội đua xe trái phép là các tội phạm được quy định tại
Điều 265, 266 BLHS nên khi một người phạm một trong các tội đua xe trái phép thì
người đó có thể phải chịu hình phạt theo mức hình phạt được quy định trong BLHS.
Tuy nhiên các tội đua xe trái phép “có thể” phải chịu hình phạt bởi vì trong một số
trường hợp đặc biệt như: miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt… thì người phạm
tội khơng phải chịu hình phạt.
Hình phạt đối với các tội đua xe trái phép chính là hình thức phản ánh tính nguy
hiểm cho xã hội của tội này, thể hiện tính cưỡng chế nhà nước nghiêm khắc nhất nhằm
răn đe và phòng ngừa đối với loại hành vi nguy hiểm đáng kể cho xã hội này.
Như vậy, các tội đua xe trái phép có đầy đủ các dấu hiệu chung của tội phạm,
đây là tiền đề quan trọng để Luận văn phân tích các dấu hiệu pháp lý của tội này.
1.2. Dấu hiệu pháp lý của các tội đua xe trái phép
Các tội đua xe trái phép được quy định trong BLHS năm 2015 bao gồm hai
tội phạm: Tội tổ chức đua xe trái phép (Điều 265 BLHS) và Tội đua xe trái phép
(Điều 266 BLHS).
1.2.1. Tội tổ chức đua xe trái phép
Theo Điều 265 BLHS, Tội tổ chức đua xe trái phép là hành vi tổ chức trái
phép việc đua ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác gắn động cơ.
 Các dấu hiệu pháp lý
Khách thể của tội phạm

Tội phạm này xâm phạm trật tự, an tồn cơng cộng, đe dọa nghiêm trọng tới
tính mạng, sức khỏe của con người, tài sản của cá nhân, tổ chức hoặc Nhà nước ở
nơi công cộng.
Mặt khách quan của tội phạm
Mặt khách quan của tội phạm này thể hiện ở hành vi tổ chức trái phép việc
đua các loại xe có gắn động cơ. Hành vi tổ chức đua xe trái phép ở đây cụ thể là các
hành vi rủ rê, lôi kéo người khác tham gia cuộc đua; chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy
việc đua xe trái phép; cung cấp phương tiện đua xe trái phép. Như vậy, hành vi
khách quan của tội phạm này bao gồm không chỉ là hành vi của người tổ chức trong
vụ đồng phạm đua xe mà còn cả hành vi xúi giục hoặc giúp sức trong vụ đua xe trái


13
phép. Tuy nhiên, trong trường hợp này các hành vi trên là hành vi khách quan của
tội tổ chức đua xe trái phép nên đều là hành vi của người thực hành trực tiếp thực
hiện tội phạm. Người có hành vi tổ chức đua xe trái phép có thể tham gia cuộc đua
hoặc không tham gia đua. Tội tổ chức đua xe trái phép là tội phạm có cấu thành
hình thức, tội phạm hoàn thành khi thực hiện xong một trong những hành vi nêu
trên. Hậu quả không phải là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm này.
Phương tiện dùng để đua xe nói ở điều luật này là phương tiện giao thơng
đường bộ có động cơ như là ơ tô, xe gắn máy hoặc các loại phương tiện giao thơng
đường bộ có động cơ khác. Cần lưu ý nếu tổ chức đua trái phép các phương tiện
giao thông đường bộ khơng có động cơ thì khơng cấu thành tội phạm này, có nghĩa
phương tiện đua xe trái phép có gắn động cơ là dấu hiệu bắt buộc.
Mặt chủ quan của tội phạm
Tội phạm này được thực hiện do lỗi cố ý. Người vi phạm nhận thức được tính
trái phép trong việc tổ chức đua xe nhưng vẫn thực hiện.
Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm này là người có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ
tuổi luật định.

 Hình phạt
Điều 265 BLHS quy định bốn khung hình phạt.
- Khung cơ bản ở Khoản 1 có mức phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến
100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm
đến 05 năm.
- Khung tăng nặng ở Khoản 2 có mức phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến
500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 04 năm đến 10 năm đối với một trong các trường
hợp phạm tội sau đây:
 Tổ chức cho 10 xe tham gia trở lên trong cùng một lúc hoặc tổ chức 02
cuộc đua xe trở lên trong cùng một lúc;
 Tổ chức cá cược;
 Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự, an tồn giao thơng hoặc
người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép;
 Tại nơi tập trung đông dân cư;


14
 Tháo dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua;
 Làm chết người;
 Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn
thương cơ thể 61% trở lên;
 Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà
tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
 Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
 Tái phạm về tội này hoặc tội đua xe trái phép.
- Khung tăng nặng ở Khoản 3 có mức phạt tù từ 08 năm đến 15 năm đối với
một trong các trường hợp phạm tội sau đây:
 Làm chết 02 người;
 Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà
tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

 Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;
 Tái phạm nguy hiểm.
- Khung tăng nặng ở Khoản 4 có mức phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù
chung thân đối với một trong các trường hợp phạm tội sau đây:
 Làm chết 03 người trở lên;
 Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà
tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
 Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
Theo Khoản 5, đối với người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000
đồng đến 50.000.000 đồng.
1.2.2. Tội đua xe trái phép
Theo Điều 266 BLHS, Tội đua xe trái phép được hiểu là hành vi đua xe trái
phép xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ gây thiệt hại cho sức
khỏe, tài sản của người khác hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi tổ chức đua
xe trái phép, hành vi đua xe trái phép hoặc đã bị kết án về tội tổ chức đua xe trái
phép, tội đua xe trái phép, chưa được xóa án tích mà cịn vi phạm.


15
 Các dấu hiệu pháp lý
Khách thể của tội phạm
Tội đua xe trái phép xâm phạm trật tự an toàn giao thơng đường bộ và trật tự
cơng cộng qua đó đe dọa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe,
tài sản của người khác.
Mặt khách quan của tội phạm
Mặt khách quan của tội phạm này thể hiện ở các dấu hiệu sau:
- Hành vi đua xe trái phép xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn
động cơ. Đua trái phép được hiểu là hành vi của người điều khiển phương tiện có
gắn động cơ nêu trên trực tiếp tham gia vào cuộc đua, tức là trực tiếp điều khiển
phương tiện đua trên các đường giao thông công cộng, trong thành phố, thị xã với

mục đích cùng đua với người điều khiển xe khác mà khơng được phép của cơ
quan có thẩm quyền.
- Phương tiện đua xe trái phép phải là các phương tiện giao thơng đường bộ
có gắn động cơ. Phương tiện đua xe có gắn động cơ là dấu hiệu bắt buộc. Nếu thực
hiện hành vi đua trái phép các phương tiện giao thông đường bộ không gắn động cơ
gây hậu quả thiệt hại cho tính mạng, thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản
của người khác thì có thể cấu thành Điều 260 BLHS.
Hành vi đua xe trái phép nêu trên chỉ cấu thành tội đua xe trái phép trong ba
trường hợp sau:
- Thứ nhất, hành vi đua xe trái phép gây ra thiệt hại6:
 Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn
thương cơ thể từ 31% trở lên;
 Gây thiệt hại về tài sản từ 50.000.000 đồng trở lên.
Trong trường hợp này phải làm rõ mối quan hệ nhân quả giữa hành vi đua xe
và hậu quả xảy ra.
- Thứ hai, hành vi đua xe trái phép tuy không gây ra hậu quả thiệt hại nghiêm
trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác, nhưng trước đó người vi phạm đã bị xử
phạt hành chính về hành vi tổ chức đua xe trái phép hoặc hành vi đua xe trái phép,
trong thời hạn một năm mà lại tiếp tục thực hiện hành vi đua xe trái phép.
6

Khoản 1 Điều 266 BLHS


16
- Thứ ba, hành vi đua xe trái phép chưa gây ra hậu quả cho sức khỏe, tài sản
của người khác, nhưng trước đó người vi phạm đã bị kết án về tội tổ chức đua xe
trái phép hoặc tội đua xe trái phép, chưa được xóa án tích về tội này mà còn tiếp
tục thực hiện hành vi đua xe trái phép.
Mặt chủ quan của tội phạm

Trong trường hợp hành vi đua xe trái phép gây ra thiệt hại về tính mạng, sức
khỏe, tài sản của người khác thì lỗi của người phạm tội là lỗi vô ý.
Trong trường hợp người phạm tội có dấu hiệu xấu về nhân thân thì tội phạm
được thực hiện do lỗi cố ý: người điều khiển phương tiện biết rõ hành vi đua xe của
mình là trái với các quy định của pháp luật, có thể gây ra hậu quả nhưng vẫn thực
hiện hành vi đó.
Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm này là người có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ
tuổi luật định. Chủ thể của tội phạm có thể là người điều khiển phương tiện hoặc
người ngồi cùng xe với người điều khiển xe đua trái phép mà cùng cố ý đua xe.
 Hình phạt
Điều 266 BLHS quy định bốn khung hình phạt.
- Khung cơ bản ở Khoản 1 có mức phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến
50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng
đến 03 năm.
- Khung tăng nặng ở Khoản 2 có mức phạt phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến
150.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 10 năm đối với một trong các trường
hợp phạm tội sau đây:
 Làm chết người;
 Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn
thương cơ thể 61% trở lên;
 Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà
tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
 Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;


17
 Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;
 Tham gia cá cược;
 Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự, an tồn giao thơng hoặc

người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép;
 Tại nơi tập trung đơng dân cư;
 Tháo dỡ thiết bị an tồn khỏi phương tiện đua;
 Tái phạm nguy hiểm.
- Khung tăng nặng ở Khoản 3 có mức phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với
một trong các trường hợp phạm tội sau đây:
 Làm chết 02 người;
 Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà
tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
 Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
- Khung tăng nặng ở Khoản 4 có mức phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi
năm đối với một trong các trường hợp phạm tội sau đây:
 Làm chết 03 người trở lên;
 Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà
tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
 Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
- Theo Khoản 5, đối với người đua xe trái phép cịn có thể bị phạt tiền từ
10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
1.3. Phân biệt giữa các tội đua xe trái phép với một số tội khác trong luật
hình sự Việt Nam
1.3.1. Phân biệt tội tổ chức đua xe trái phép và tội đua xe trái phép
Cả hai loại hành vi tổ chức đua xe trái phép và đua xe trái phép đều là hành vi
bị luật nghiêm cấm, gây nguy hại cho giao thông đường bộ, là các tội gây nguy
hiểm chung. Các tội này được xếp vào nhóm tội xâm phạm an tồn giao thơng trong
BLHS. Nó đều xâm phạm đến an tồn giao thơng và qua đó xâm phạm đến tính
mạng, sức khỏe, tài sản của người khác.


18
Giữa hai tội này khác nhau ở những dấu hiệu cơ bản sau đây:

- Về mặt khách quan:
Tội tổ chức đua xe trái phép là hành vi tổ chức cho người khác đua xe trái
phép các loại xe có gắn động cơ như ô tô, xe máy và các loại xe khác.
Hành vi tổ chức đua xe trái phép có thể bao gồm nhiều hành vi cụ thể khác
nhau như rủ rê, lơi kéo kích động người tham gia vào cuộc đua xe, xác định thời
gian, địa điểm đua xe, tổ chức lực lượng bảo vệ, giám sát, chống lại sự phát hiện,
ngăn chặn của người có trách nhiệm quản lý trật tự, an toàn xã hội; cung cấp
phương tiện, tổ chức giải thưởng cho người tham gia đua xe. Các hành vi này có thể
do một người hoặc nhiều người cùng thực hiện, mang tính có tổ chức, liên quan,
gắn kết với nhau để tạo nên một cuộc đua xe... Còn tội đua xe trái phép là hành vi
của người trực tiếp điều khiển phương tiện tham gia, phải có từ hai người trở lên
mới thực hiện được tội phạm.
Tội tổ chức đua xe trái phép là tội phạm có cấu thành hình thức, CTTP này chỉ
địi hỏi người phạm tội có một trong những hành vi tổ chức cuộc đua xe có gắn động
cơ trái phép là đã bị truy cứu TNHS về tội này, thậm chí cả trong giai đoạn chuẩn bị
phạm tội, phạm tội chưa đạt, mà khơng cần phải có hành vi đua xe diễn ra trên thực tế
và không cần phải gây ra hậu quả nguy hiểm cụ thể cho xã hội. Còn tội đua xe trái
phép có cả hai loại cấu thành vật chất và cấu thành hình thức trong cấu thành cơ bản
của tội phạm tùy từng trường hợp cụ thể: (1) gây ra thiệt hại về sức khỏe, tài sản cho
người khác; (2) hoặc chưa gây ra hậu quả là thiệt hại về sức khỏe, tài sản của người
khác thì người đó phải bị xử lý hành chính về hành vi đua xe trái phép hoặc bị kết án
về tội đua xe trái phép, chưa được xóa án tích thì mới coi là phạm tội.
- Về mặt chủ quan:
Tội tổ chức đua xe trái phép thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp, người phạm tội
nhận thức rõ tính chất nguy hiểm cho xã hội trong hành vi của mình, thấy trước khả
năng xảy ra những hậu quả nguy hiểm cho xã hội nhưng vẫn mong muốn, lơi kéo,
rủ rê, kích động người khác tham gia vào cuộc đua xe trái phép.
Tội đua xe trái phép có hai loại lỗi trong hai hình thức cấu thành tội phạm cơ
bản. Lỗi cố ý trực tiếp đối với hành vi đua xe trái phép khi đặc điểm xấu về nhân
thân là dấu hiệu cấu thành tội phạm. Lỗi vô ý trong trường hợp gây ra thiệt hại về

tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người khác.


19
Như vậy, về mặt bản chất hành vi tổ chức đua xe trái phép là hành vi đồng phạm
với hành vi đua xe trái phép với vai trò là tổ chức. Tuy nhiên, hành vi tổ chức đua xe
trái phép mang tính chất nguy hiểm cho xã hội cao hơn nên tách ra làm hai tội riêng
biệt để có đường lối xử lý phân hóa cho phù hợp. Tội tổ chức đua xe trái phép và tội
đua xe trái phép khác biệt rõ nét ở dấu hiệu thuộc mặt khách quan của tội phạm, tùy
thuộc vào hành vi cụ thể của người thực hành tội phạm để có thể định tội khác nhau.
1.3.2. Phân biệt các tội đua xe trái phép với tội gây rối trật tự công cộng
Các tội đua xe trái phép trong một số trường hợp cụ thể bên cạnh xâm phạm
an tồn giao thơng đường bộ cịn có thể xâm phạm trật tự cơng cộng. Có quan điểm
cho rằng các tội đua xe trái phép được tách ra từ các tội vi phạm giao thông đường
bộ để cụ thể hóa thêm mức độ nguy hiểm7. Tuy nhiên, theo quan điểm của chúng tôi
các tội đua xe trái phép trong một số trường hợp cụ thể còn có thể xâm phạm trật tự
cơng cộng. Bởi lẽ, mặc dù các tội đua xe trái phép được sắp xếp liên tục trong chuỗi
các tội về xâm phạm trật tự giao thơng nói chung, tuy nhiên xét về tính chất thì hành
vi đua xe trái phép trước tiên là gây ra sự náo loạn, mất trật tự nơi công cộng, đồng
thời, chủ thể chịu TNHS đối với hành vi này không chỉ là cá nhân người điều khiển
phương tiện, người giao phương tiện mà còn cả những người đồng phạm khác.
Do đó, một số dấu hiệu thực tế hành vi được thực hiện của các tội đua xe trái
phép thỏa mãn dấu hiệu của tội gây rối trật tự công cộng. Tuy nhiên, các tội đua xe
trái phép có những dấu hiệu, đặc điểm riêng. Quy tắc chung khi xác định tội danh là
áp dụng quy phạm thể hiện bao quát một cách đầy đủ tất cả các dấu hiệu thực tế của
hành vi đã được thực hiện.
- Về khách thể của tội phạm: Tội gây rối trật tự công cộng và các tội đua xe
trái phép đều xâm phạm đến an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng. Tuy nhiên, xét về
khách thể trực tiếp thì tội gây rối trật tự cộng cộng xâm phạm nghiêm trọng trật tự
công cộng, xâm phạm hoạt động bình thường của cộng đồng, nếp sống văn minh

của xã hội. Còn khách thể trực tiếp của các tội đua xe trái phép là an tồn giao
thơng đường bộ, tính mạng, sức khỏe và tài sản của người khác.
- Về mặt khách quan:
Trong cả ba loại tội này, người thực hiện hành vi phạm tội đều thực hiện
hành vi với lỗi cố ý trực tiếp, tuy nhiên có những điểm khác biệt cơ bản sau đây:
. Võ Khánh Vinh (2013), Lý luận chung về định tội danh, NXB Khoa học xã hội , Hà Nội, tr.189.

7