ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
----□&□----

TIỂU LUẬN
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Đề tài:

Vấn đề gia đình và việc phịng, chống
bạo lực gia đình ở Việt Nam hiện nay

Tp.HCM, ngày 5/1/2022


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, em xin được phép gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến Trường Đại học
Công Nghệ Thông Tin đã cho chúng em được tiếp cận bộ mơn “Chủ nghĩa xã hội khoa
học” qua đó mà chúng em được học hỏi rất nhiều kiến thức bổ ích.
Tiếp theo đó, em mong muốn được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến cô Đặng Kiều Diễm, thời
gian qua cơ đã rất nhiệt tình chỉ dạy và ln cố gắng truyền đạt những tinh hoa cô mang
theo trong suốt hành trình dạy học của mình để truyền lại trọn vẹn những kiến thức, kỹ
năng cho chúng em. Những kiến thức cơ chia sẻ chính là cơ sở, là nền tảng quan trọng để
em có thể tiến hành nghiên cứu và thực hiện bài tiểu luận. Những lời giảng dạy đầy cảm
hứng và đầy nhiệt huyết của cô đã tiếp theo động lực, hứng khởi, đam mê cho nhóm theo
học về bộ môn này. Em chân thành cảm ơn cô rất nhiều.
Với vốn kiến thức còn nhiều hạn chế, chưa thật sự sâu rộng, bài tiểu luận này của em có
thể khơng thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được những lời góp ý q
báu từ cơ để có thể hồn thiện hơn bài tiểu luận của mình, góp phần tích lũy và nâng cao
vốn kiến thức.

MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................

1.Lý do chọn đề tài..............................................................................................

PHẦN NỘI DUNG..................................................................................................

1.Đặc điểm gia đình ở Việt Nam hiện nay..........................................................

1.1.Khái niệm gia đình.....................................

1.2.Đặc điểm của gia đình Việt Nam hiện nay.

2.Vai trị của việc phịng, chống bạo lực gia đình ở Việt Nam hiện nay.............

2.1.Bạo lực là gì...............................................

2.2.Bạo lực gia đình.........................................
2.3.Vai trị của việc phòng, chống bạo lực gia

3.Đề xuất giải pháp nâng cao vai trò của việc phòng, chống bạo lực gia đình ở
Nam hiện nay................................................................................................................

KẾT LUẬN............................................................................................................
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................


PHẦN MỞ ĐẦU
1.


Lý do chọn đề tài
Trong các tác phẩm văn học, đạo đức, triết học và đạo đức của các tơn giáo

khác nhau, gia đình được xem là nền tảng của xã hội. Đối với mỗi cá nhân, gia đình
là mơi trường xã hội đầu tiên mà con người tiếp xúc, ni dưỡng, chăm sóc, giáo
dục và trưởng thành. Có thể nói gia đình là chuyện của mọi dân tộc, mọi thời đại.
Đặc biệt trong những năm gần đây, vấn đề gia đình trở thành tâm điểm chú ý của
mọi người. Và xoay quanh chủ đề này là vấn đề bạo lực gia đình.
Bạo lực gia đình đang là vấn đề nhức nhối của xã hội, gây nhức nhối cho nhân
loại, để lại nhiều hậu quả nặng nề cho con người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Ở nước ta
hiện nay, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã rất chú trọng đến cơng tác
phịng, chống bạo lực gia đình và đã ban hành nhiều đạo luật trực tiếp và gián tiếp như
Hiến pháp, Luật hôn nhân và luật hôn nhân. Cá nhân và gia đình, luật bảo vệ, chăm sóc
và giáo dục trẻ em, Bộ luật dân sự, .. và đặc biệt là luật phịng, chống bạo lực gia đình
2007. Những văn bản này đã tạo ra nhiều chuyển biến tích cực trong đời sống xã hội
trong lĩnh vực gia đình. phịng, chống bạo lực. Nhưng đánh giá một cách khách quan, các
chuẩn mực pháp luật này vẫn chưa thực sự đi vào cuộc sống, sự quan tâm và hiểu biết về
lĩnh vực này chưa được sâu sắc, tình trạng bạo lực gia đình chưa có nhiều chuyển biến và
chưa có chuyển biến tích cực. Hơn nữa, hiện nay, bạo lực xã hội ngày càng trở thành chủ
đề, hiện tượng đáng quan tâm, ảnh hưởng đến xã hội vô cùng nghiêm trọng và để lại
nhiều hậu quả đau thương cho những ai là nạn nhân của vấn nạn nêu trên.
Xây dựng gia đình hạnh phúc thực sự cần thiết đối với mỗi người, hạnh phúc gia
đình sẽ tạo điều kiện cho con người phát triển hài hòa về tâm lý và thể chất, phát huy
tiềm năng đóng góp cho xã hội. . Vì vậy, em đã chọn đề tài “Vấn đề gia đình và phịng,
chống bạo lực gia đình ở Việt Nam hiện nay” để làm rõ vấn đề gia đình và phịng, chống
bạo lực gia đình ở Việt Nam hiện nay.

1



PHẦN NỘI DUNG
1.
1.1.

Đặc điểm gia đình ở Việt Nam hiện nay
Khái niệm gia đình

Gia đinh la mơṭcơngg̣ đờng ngươi đặc biêt,g̣ có vai trị quyết định đến sư tờn tại và
phát triên cua xã hôị. C.Mác va Ph.Ăngghen, khi đê câpg̣ đến gia đinh đa cho rằng:
“Quan hê tg̣ hư ba tham dư ngay từ đầu vào quá trình phát triên lịch sư: hàng ngày tái
tạo ra đơi sông cua bản thân minh, con ngươi băt đầu tạo ra những ngươi khác, sinh
sôi, nảy nở - đo la quan hê gg̣ iữa chồng và vợ, cha mẹ va con cái” 1, đo la gia đinh. Cơ
sở hinh thanh gia đinh la hai môi quan hê g̣cơ bản, quan hê hg̣ ôn nhân (vợ và chồng) và
quan hê g̣ huyết thông (cha mẹ va con cái…). Những môi quan hê ng̣ ày tờn tại trong sư
găn bó, liên kết, ràng bcg̣ và phu thuôcg̣ lân nhau, bởi nghia vu, quyên lợi và trách
nhiêṃ cua mỗi ngươi, được quy định bằng pháp lý hoặc đạo lý.
Quan hê g̣ hôn nhân la cơ sở, nên tảng hình thành nên các mơi quan hê g̣ khác trong gia
đinh, la cơ sở pháp lý cho sư tồn tại cua mỗi gia đinh. Quan hê g̣huyết thơng là quan hê g̣giữa
những ngươi cùng mơṭdịng máu, nảy sinh từ quan hê g̣ hôn nhân. Đây la môi quan hê g̣ tư
nhiên, là yếu tô mạnh mẽ nhất găn kết các thanh viên trong gia đinh vơi nhau.

Trong gia đinh, ngoai hai môi quan hê g̣cơ bản là quan hê g̣giữa vợ và chồng, quan hê
g̣giữa cha mẹ vơi con cái, cịn có các mơi quan hê g̣ khác, quan hê g̣ giữa ông bà vơi cháu
chăt, giữa anh chị em vơi nhau, giữa cơ, dì, chú bác vơi cháu v.v… Ngày nay, ở Viêṭ
Nam cũng như trên thế giơi cịn thừa nhâṇ quan hê g̣cha mẹ ni (ngươi đơ đầu) vơi con
nuôi (được công nhâṇ bằng thu tuc pháp lý) trong quan hê g̣ gia đinh. Du hinh thành từ
hình thưc nao, trong gia đinh tất yếu nảy sinh quan hê g̣ nuôi dương, đo la sư quan tâm
chăm soc nuôi dương giữa các thanh viên trong gia đinh cả vê vâṭchất và tinh thần. Các

1


C. Mác và Ph. Ăngghen (1995), Tồn tập, t.3, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr. 41

2


quan hê g̣này có mơi liên hê g̣chặt chẽ vơi nhau và biến đôi, phát triên phu thuôcg̣ vao
trinh đô g̣phát triên kinh tế và thê chế chính trị-xã hơị.
Vậy gia đình là một hình thức cộng đờồ̀ng xã hội đặc biệt, được hình thành, duy
trì và củng cố chủ yếu dựa trên cơ sở hôn nhân và huyết thống, cùng với nhưng quy
định về quyền và nghĩa vu của các thành viên trong gia đinh.
1.2.

Đặc điểm của gia đình Việt Nam hiện nay

Qua nhiều thế hệ, gia đình Việt Nam đã hình thành và phát triển với những
chuẩn mực đạo đức tốt đẹp. Những truyền thống quý báu như lịng u nước, u
q hương đất nước, kính u người cao tuổi, yêu trẻ, biết ơn, trung thành, cần cù,
sáng tạo trong công việc, kiên cường bất khuất vượt qua mọi khó khăn thử thách đã
được gia đình ghi nhận. Việt Nam ta đã gìn giữ, vun đắp và phát huy trong suốt lịch
sử dựng nước và giữ nước. Qua nhiều năm, cấu trúc và các mối quan hệ trong gia
đình đã thay đổi, nhưng các chức năng cơ bản của gia đình vẫn được giữ ngun.
Chủ tịch Hờồ̀ Chí Minh khẳng định: “Nhiều gia đình cộng lại mới tạo thành xã
hội, gia đình tốt làm nên xã hội tốt, xã hội tốt làm nên gia đình tốt hơn. Cốt lõi của
xã hội là gia đình ”. Tư tưởng Hờồ̀ Chí Minh đã được Đảng và Nhà nước ta thể hiện
đầy đủ trong các nghị quyết đại hội Đảng và trong các luật có liên quan, có nội dung
củng cố vị trí, vai trị và chức năng của gia đình. .
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực nêu trên, gia đình ở nước ta hiện nay
cũng bộc lộ một số hạn chế cần khắc phục như: Mặt trái của cơ chế thị trường đã tác
động xấu đến đạo đức. Tệ nạn “tấn cơng” gia đình, ảnh hưởng lớn đến lối sống, sự hình

thành nhân cách và các mối quan hệ trong gia đình; quan hệ vợ chờồ̀ng, anh em, cha mẹ,
làng xóm bị phai nhạt, coi nhẹ các giá trị tinh thần; những thay đổi trong xã hội kéo theo
những thay đổi trong gia đình, làm cho các mối quan hệ trong gia đình trở nên lỏng lẻo;
Nhiều gia đình có điều kiện, bố mẹ mải làm ăn, lao động, khơng có thời gian chăm
3


lo giáo dục con cái dẫn đến con cái hư hỏng, sa vào các tệ nạn xã hội. Và trên hết,
vấn đề em muốn gợi lên ở đây là thực trạng bạo lực gia đình.
Ngun nhân ly hơn do mâu thuẫn gia đình, bị đánh đập ngược đãi chiếm tỷ lệ
lớn cho thấy bạo lực giới là vấn đề rất nghiêm trọng trong đời sống gia đình hiện nay.
Nó là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự tan vỡ của gia đình và nó cũng lý giải vì sao phụ
nữ là người chủ yếu đứng đơn xin tòa án cho ly hôn. Nghiên cứu của Ngân hàng Thế
giới tại Việt Nam năm 1999 đưa ra con số từ 40-80% số phụ nữ được phỏng vấn là nạn
nhân của bạo lực gia đình dưới nhiều hình thức khác nhau. Theo báo cáo của Bộ Công
an, từ năm 1995 đến 2000 đã có 106 vụ án bạo lực gia đình dẫn đến chết người. Riêng
năm 2001, trong số 1.1000 vụ giết người trên phạm vi tồn quốc thì có tới 16% số vụ do
người thân trong gia đình giết hại lẫn nhau (Nguyễn Xuân Yên, 2002).

Một nghiên cứu của Trung tâm Tư vấn Tình u, Hơn nhân và Gia đình thành
phố Hờồ̀ Chí Minh cho thấy, trong 1.665 ca bạo hành trong gia đình có 43,6% phụ nữ
bị bạo hành về thể xác; 55,3% bị bạo hành về tinh thần và 1,6% bị bạo hành về tình
dục (Báo Phụ nữ Thành phố Hờồ̀ Chí Minh, số 5 ngày 15.1.2003). Nghiên cứu tại một
xã nông thôn Đồồ̀ng bằồ̀ng Bắc bộ cho thấy 87% số người được hỏi nói rằồ̀ng ở xóm,
thơn nơi họ sinh sống có hiện tượng bạo lực gia đình. Về bạo lực tinh thần, có 94.4%
chờồ̀ng chửi mắng vợ, 15,6% bỏ mặc vợ. Ngược lại, cứ 3 người vợ thì 1 người chửi
mắng chồồ̀ng (chiếm 33,3%). Về bạo lực thể chất, 54,5% số người được hỏi cho rằồ̀ng
có hiện tượng “chồồ̀ng đánh vợ” và 8,9% số người được hỏi cho biết có hiện tượng
“vợ đánh chờồ̀ng” (Hồng Bá Thịnh, 2002: 191-193).
2. Vai trò của việc phòng, chống bạo lực gia đình ở Việt Nam hiện nay

2.1. Bạo lực là gì
Bạo lực được hiểu là “dùng sức mạnh để cưỡng bức, trấn áp hoặc lật đổ”. Khái
niệm này dễ liên tưởng đến các hoạt động chính trị, nhưng trên thực tế, bạo lực được
xem như một khuôn mẫu ứng xử trong các mối quan hệ xã hội nói chung. Các quan hệ
4


xã hội rất đa dạng và phức tạp nên các hành vi bạo lực cũng rất phong phú, bị suy
giảm dưới nhiều hình thức khác nhau tùy theo góc độ nhìn: bạo lực hữu hình và bạo
lực vơ hình; bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em ...
2.2. Bạo lực gia đình
Bạo lực gia đình là một dạng bạo lực xã hội, là "hành vi cố ý gây tổn hại hoặc
đe dọa làm tổn hại đến ... các thành viên khác trong gia đình" (Điều 1, Luật Phịng,
chống bạo lực gia đình năm 2007). Nói một cách đơn giản hơn, đó là “các thành viên
trong gia đình sử dụng quyền lực của mình để giải quyết các vấn đề của gia đình”.
Gia đình là tế bào của xã hội, là một dạng xã hội thu nhỏ, vì vậy bạo lực gia đình có
thể được xem là một dạng bạo lực xã hội thu nhỏ với nhiều hình thức khác nhau. Xét
về hình thức, có thể phân chia bạo lực gia đình thành các hình thức chủ yếu sau:
❖ Bạo lực về thể chất:
Là hành vi ngược đãi, đánh đập thành viên gia đình, làm tổn thương tới sức
khỏe, tính mạng của họ.
❖ Bạo lực về tinh thần:
Là những lời nói, thái độ, hành vi làm tổn thương tới danh dự, nhân phẩm,
tâm lý của thành viên gia đình.
❖ Bạo lực về kinh tế:
Là hành vi xâm phạm tới các quyền lợi về kinh tế của thành viên gia đình
(quyền sở hữu tài sản, quyền tự do lao động…).
❖ Bạo lực về tình dục:
Là bất kỳ hành vi nào mang tính chất cưỡng ép trong các quan hệ tình dục
giữa các thành viên gia đình, kể cả việc cưỡng ép sinh con.

Mỗi hình thức bạo lực có thể được biểu hiện dưới nhiều hành vi khác nhau.
Luật Phòng, chống bạo lực gia đình đã quy định các hành vi bạo lực bao gồồ̀m:
●

Hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến

sức khỏe, tính mạng;
●

Lăng mạ hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
5


●

Cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý gây hậu

quả nghiêm trọng;
●

Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa

ơng, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa vợ và chồồ̀ng; giữa anh, chị, em với
nhau;

●

Cưỡng ép quan hệ tình dục;

●


Cưỡng ép tảo hơn; cưỡng ép kết hơn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân

tự nguyện, tiến bộ;
●

Chiếm đoạt, huỷ hoại, đập phá hoặc có hành vi khác cố ý làm hư

hỏng tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình hoặc tài sản chung
của các thành viên gia đình;
●

Cưỡng ép thành viên gia đình lao động quá sức, đóng góp tài chính

q khả năng của họ; kiểm sốt thu nhập của thành viên gia đình nhằồ̀m tạo
ra tình trạng phụ thuộc về tài chính;
●
2.3.

Có hành vi trái pháp luật buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở.

Vai trị của việc phịng, chống bạo lực gia đình ở Việt Nam hiện nay
Bạo lực gia đình đã để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng không chỉ đối với tính

mạng của nạn nhân mà cịn ảnh hưởng đến gia đình và tồn xã hội. Chính xác hơn là:

-

Đối với nạn nhân:
Bạo lực gia đình gây thiệt hại cho nạn nhân về thể chất và tinh thần. Những hành


vi đánh đập, sử dụng vũ lực hoặc bạo lực tình dục tất yếu sẽ hủy hoại sức khỏe, những
vết thương đau đớn; có thể dẫn đến thương tật vĩnh viễn và thậm chí tử vong. Ngồi ra,
bạo lực gia đình gây sang chấn tinh thần; luôn chán nản, buồồ̀n bã, lo lắng, sợ hãi, mất tự
tin, thẫn thờ, suy sụp; cảm thấy cuộc sống nặng nề, căng thẳng và vô vọng.

-

Đối với người gây bạo lực gia đình:
Bạo lực gia đình không chỉ khiến nạn nhân phải gánh chịu hậu quả nặng nề mà

ngay cả kẻ bạo hành cũng phải trả giá đắt. Hành vi của chính mình; Người có hành vi
bạo lực phá hoại quan hệ vợ chồồ̀ng, cha mẹ - con cái, ông bà, anh chị em trong gia đình.
Với hành vi bạo lực gia đình; người này phải nộp phạt hành chính do có hành vi
6


đáng trách trong việc kích động bạo lực gia đình đối với các thành viên trong gia
đình. Và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu để xảy ra hậu quả nghiêm trọng
cho người bị hại.
-

Đối với trẻ em:
Bạo lực đối với trẻ em trong phạm vi gia đình ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát

triển thể chất và trí tuệ của trẻ em; Các vụ xâm hại trẻ em ngày một gia tăng. Khi
bạn chứng kiến cảnh bạo lực gia đình; Trẻ sẽ rơi vào trạng thái căng thẳng, lo sợ,
tâm lý tiêu cực, kém tập trung và không thể chủ động vui chơi, sẽ trốn tránh các mối
quan hệ với bạn bè đồồ̀ng trang lứa, sẽ có xu hướng sống khép kín với mọi người
xung quanh. Tuy nhiên; nhiều trẻ có xu hướng thích gây sự; bỏ học, phạm tội, uống

rượu, hút thuốc lá, nghiện ma tuý, học từ người lớn có hành vi ngược đãi người
khác; thiếu niềm tin vào người lớn; rời khỏi nhà; có thể tham gia vào bạo lực tương
tự như bạo lực của người lớn; trầm cảm và suy nghĩ tự tử; thậm chí tự tử.
-

Đối với gia đình:
Bạo lực gia đình là ngun nhân dẫn đến chia ly; Ly hơn và gia đình tan vỡ. Chi

phí điều trị và phục hồồ̀i sức khỏe thể chất; và sức khỏe tâm thần của nạn nhân và người
chứng kiến bạo lực gia đình. Giảm thời gian và năng suất làm việc, từ đó giảm thu nhập
của gia đình. Khơng có khả năng thực hiện nghĩa vụ đối với gia đình nội, ngoại.

-

Đối với xã hội:
Khi bạo lực gia đình ảnh hưởng đến cả nạn nhân và thủ phạm, nó sẽ làm giảm

sự đóng góp của họ cho xã hội. Tạo ra một lực lượng lao động tương lai có sức khỏe
thể chất và tinh thần kém, thiếu sáng tạo, thiếu chủ động. Nếu nó khơng được xử lý
cẩn thận; xã hội sẽ chấp nhận và khoan dung cho bạo lực gia đình.
Chính vì những hậu quả nghiêm trọng đó mà chúng ta vẫn chưa nhấn mạnh
đến vai trị của cơng tác phịng, chống bạo lực gia đình ở Việt Nam hiện nay để
khơng ai là nạn nhân cũng như “xóa bỏ tệ nạn”.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, các
ngun tắc phịng, chống bạo lực gia đình bao gờồ̀m: “Kết hợp và thực hiện đồng bộ các
biện pháp phịng, chống bạo lực gia đình, lấy phịng ngừa là chính, chú trọng cơng tác
7


tun truyền, giáo dục về gia đình, tư vấn, hồ giải phù hợp với truyền thống văn

hoá, phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc Việt Nam”. Đây là kim chỉ nam cho
cơng tác phịng, chống bạo lực gia đình vì nhiều lý do. Vì mối quan hệ trong gia đình
là khép kín nên với các thành viên trong gia đình và những người xung quanh, người
lạ khó có thể can thiệp vào cơng việc của gia đình. Vì vậy, những vụ bạo lực gia đình
thường khó phát hiện, khi bị phát hiện cũng khó xử lý do nạn nhân và những người
biết chuyện sợ hãi, thậm chí nếu có xử lý thì khả năng tái diễn là rất cao. rất khó tìm
cách ngăn chặn. Quy định của pháp luật khó có thể thực hiện được đối với mọi gia
đình, do nhận thức của người dân về vấn đề này cịn hạn chế, sự can thiệp thơ bạo
của pháp luật có thể dẫn đến thiệt hại cho quan hệ của các thành viên trong gia đình.
Vì vậy, cơng tác tun truyền, giáo dục gia đình, tư vấn, hịa giải trong lĩnh vực này
là rất quan trọng, giúp định hướng hành vi cho mọi người: nạn nhân được cung cấp
kiến thức để tự bảo vệ mình. người có khả năng thực hiện hành vi bạo lực có thể
nhận thức được bản chất và hậu quả của hành vi của họ để kiểm soát bản thân tốt
hơn; những người xung quanh biết trách nhiệm của mình trong việc tham gia phịng
chống bạo lực gia đình và có cách ứng xử phù hợp.
Công tác tuyên truyền giáo dục nếu được kết hợp với truyền thống văn hóa,
phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc thì càng phát huy tốt hơn nữa, vì người dân
Việt Nam nói chung đang chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của những tư tưởng này. Đặc
biệt, trong quan niệm “phép vua mất phép làng” thì trình độ học vấn của người dân
thông qua phong tục, tập quán mới phát huy được tác dụng lớn nhất.
Hành vi bạo lực gia đình được phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời theo quy
định của pháp luật. Đó là một trong những nguyên tắc chung của luật. Riêng trong lĩnh
vực bạo lực gia đình, việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời hành vi lại càng quan
trọng, nếu khơng, nó có thể trở thành “thói quen”, được cả nạn nhân, người phạm tội và
những người xung quanh chấp nhận.
Ngồi ra, hành vi bạo lực càng kéo dài thì càng gây ra nhiều thiệt hại cho nạn nhân và
các mối quan hệ trong gia đình. Điều này sẽ được hạn chế rất nhiều nếu hành vi đó được phát
hiện và xử lý kịp thời. “Nạn nhân bạo lực gia đình được bảo vệ, giúp đỡ kịp thời phù hợp
8



với điều kiện hoàn cảnh của họ và điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước; ưu tiên bảo vệ
quyền, lợi ích hợp pháp của trẻ em, người cao tuổi, người tàn tật và phụ nữ.”
Giúp đỡ nạn nhân, bảo vệ quyền và lợi ích của họ là việc làm cần thiết và được pháp
luật ghi nhận là nguyên tắc quan trọng mà mọi người phải tuân theo. Những vấn đề về gia
đình, trong đó có bạo lực gia đình, thường khơng nhận được sự quan tâm sâu sắc và đúng
mức của những người xung quanh, vì họ coi đó là chuyện riêng, chuyện nội bộ của mỗi gia
đình. Kể từ đó, việc hỗ trợ nạn nhân trở nên hạn chế, nhất là khi họ vẫn còn lo sợ về việc trả
thù kẻ gây ra hành vi bạo lực. Ngoài ra, việc giúp đỡ nạn nhân bằồ̀ng mọi cách như thế nào,
cũng gây cho họ một số lúng túng, vì vậy, pháp luật cho phép họ đưa ra cách xử lý phù hợp
nhất tùy theo khả năng và hoàn cảnh của họ, như phụ nữ, người già, …

“Phát huy vai trị, trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cộng đồng, cơ quan, tổ
chức trong phòng, chống bạo lực gia đình.” Bạo lực gia đình từ lâu đã khơng cịn là vấn
đề của mỗi gia đình mà cịn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ổn định xã hội; Vì vậy, việc
phịng, chống bạo lực gia đình là trách nhiệm chung của cộng đồồ̀ng chứ không chỉ của
nhà nước và những người liên quan. Bên cạnh đó, cơng tác phịng, chống bạo lực gia đình
khó triển khai trên thực tế, cần có sự quan tâm, phối hợp của mọi thành viên trong xã hội.
tổ chức phòng, chống bạo lực gia đình.
Chúng ta có thể thấy rằồ̀ng Đảng và Nhà Nước đã ban hành nhiều đạo luật trực
tiếp và gián tiếp như: Hiến pháp, Luật Hơn nhân và gia đình, Luật Bảo vệ, chăm sóc
và giáo dục trẻ em, Bộ luật Dân sự,..và đặc biệt Luật phòng, chống bạo lực gia đình
2007. Khơng những vậy ở ngồi kia, xã hội đang ngày ngày càng đề cao vai trò
chống bạo lực gia đình nhưng ở góc khuất nào đó những trận đòn roi, những lời
mắng nhiếc và những lần đáng đập vẫn còn. Phải chăng những con người này quá
xem thường trước những đạo luật hoặc những cá nhân trong cuộc đã quá thờ ơ trước
mối nguy này để rồồ̀i phải lãnh chịu nhiều hậu quả khơn lường. Điển hình cho vấn
nạn thương tâm từ việc bạo lực gia đình thì gần đây cộng đờồ̀ng mạng phải rùng mình
trước sự việc một bé gái 8 tuổi bị chính mẹ kế bạo hành đến chết tại Bình Thạnh
khiến nhiều người khơng khỏi xót xa, đờồ̀ng thời cũng dấy lên sự phẫn nộ tột cùng

của dư luận. Sự việc được diễn biến như sau:
9


“Theo ng̀ồ̀n thơng tin được biết thì đối tượng mẹ kế (Trang) sống chung như vợ chồồ̀ng với
Nguyễn Kim Trung Thái (36 tuổi, ngụ quận 1) cùng cháu gái N.T.V.A. (8 tuổi, con ruột Thái)
từ giữa năm 2020 tại một căn hộ ở chung cư Saigon Pearl, quận Bình Thạnh. Trong suốt thời
gian sống chung mẹ kế đã nhiều lần dùng bạo lực với cháu bé 8 tuổi trên đỉnh điểm là vào
riêng ngày 22/12 (ngày cháu gái tử vong), trong khoảng thời gian dài từ 14h đến 18h, Trang
đã dùng cây gỗ to dài cả mét đánh mạnh rất nhiều lần khắp nơi trên cơ thể bé gái như mông,
lưng, đầu, trán. Trang lấy chân đạp mạnh vào vùng bụng, mơng, âm hộ, ngực của cháu gái.
Trang cịn dùng dây trói tay chân đến khi cháu gái bị kiệt sức nhưng vẫn bị bắt quỳ học, vừa
quỳ học vừa uống nước. Khi cháu gái đang quỳ, Trang dùng tay tát mạnh vào vùng đầu cháu
gái khiến cháu gái bị kiệt sức như muốn đổ gục. Chưa dừng lại, Trang tiếp tục bắt cháu gái
ngồồ̀i vào ghế học, khi cháu gái đang ngồồ̀i ghế, Trang dùng chân đạp cho cháu gái té ngã và
cháu tiếp tục gắng gượng ngồồ̀i lên ghế nhưng khơng cịn chút sức lực để ngờồ̀i, khó thở. Thấy
vậy, Trang đỡ cháu gái ngồồ̀i lên chiếc giường trong nhà nhưng cháu khơng cịn sức nên té
ngã, sức khỏe lúc này rất yếu. Trang tiếp tục kéo cháu ngờồ̀i dậy thì miệng cháu trào ra nước,
những chất màu trắng, sau đó cháu gái ngã xuống đất, ngất lịm đi… nhận thấy tình hình
khơng ổn Trang đã gọi cho ông Thái cha của bé gái về ứng biến. Và sau đó cháu bé được đưa
đi cấp cứu trong tình trạng ngừng tuần hoàn tim phổi và đã tử vong, thi thể có nhiều vết thâm
bầm lớn nghi đi đánh, nên trình báo cơng an.”
Phải chăng nếu như bé chịu vết thương không tới mức phải đi bệnh viện và nếu
khơng có sự xảy ra sự việc thương tâm để rờồ̀i phải nhờ cơng an vào cuộc thì có phải bé
gái ấy sẽ phải tiếp tục hứng chịu những trận lần đánh đập kia không, vã sẽ chẳng lấy ai
biết về sự bạo hành đáng sợ từ mẹ kế Trang, hơn hết những “con thú” trá hình này sẽ
mãi mãi phơi bày vẻ đẹp thánh thiện và chẳng phải chịu bất cứ hình phạt cho tội lỗi của
mình trước pháp luật hay không? Em đã rất bức xúc khi tiếp cận ng̀ồ̀n thơng tin này,
được biết thêm là hàng xóm xung quanh nơi được gọi là nhà của bé gái 8 tuổi sống thì
họ ln nghe những tiếng la hét, khóc to của bé gái nhưng vẫn khơng có hành động giúp

đỡ nào, nếu sự việc chỉ dừng ở đây thì sẽ trở thành những vụ bạo lực gia đình thường
thấy tuy nhiên ở đây sự bạo hành này được sự chấp thuận từ chính người cha ruột của
10


cháu 8 tuổi khi ông chứng kiến con gái bị bạo hành nhưng khơng hề có hành động
bênh vực con gái, càng khiến người khác thêm phần căm phẫn.
Người ta nói rằồ̀ng “Sẽ chẳng có ai có thể động đến con bạn trừ khi bạn cho phép”
quả đúng là một người cha tồồ̀i tệ, vô đạo đức. Cha mẹ ly hôn, người tổn thương nhất vẫn
là con cái. Người xưa cũng có câu “ Mấy đời bánh đúc có xương, mấy đời dì ghẻ mà
thương con chờồ̀ng” dù biết vẫn có ngoại lệ nhưng sẽ được bao nhiêu ngoại lệ đây? Bé
gái đáng thương ấy chính là nạn nhân xấu số của việc bạo hành gia đình trên, và chính
những cá nhân “vờ như khơng nghe thấy” đó lại chính là tác nhân khiến cho vấn đề bạo
lực gia đình mãi khơng thể dứt ra khỏi gia đình. Thật sự khiến người ta phải suy ngẫm
rất nhiều về vấn đề lập gia đình với người thế nào và phải xây dựng gia đình ấy ra sao,
hơn hết là việc chống tệ nạn bạo lực gia đình như thế nào mới phải đang đặt ra rất nhiều
câu hỏi cho rất nhiều người trong đó có giới trẻ trên con đường tìm kiếm đối tượng hơn
nhân hay thậm chí là chính những bậc làm cha, làm mẹ.

3. Đề xuất giải pháp nâng cao vai trò của việc phòng, chống bạo lực gia đình
ở Việt Nam hiện nay
Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bạo lực trong gia đình là mâu thuẫn vợ chờồ̀ng nảy sinh
về kinh tế, nuôi dạy con cái, áp lực sinh con trai, vợ chờồ̀ng ngoại tình, v.v. Theo các nhà nữ
quyền, bạo lực là việc đàn ông muốn kiểm sốt tồn bộ vợ mình. một ham muốn bắt ng̀ồ̀n
từ truyền thống gia trưởng cho phép đàn ơng có đặc quyền đánh vợ. Nhiều người đàn ông
sau khi kết hôn cho rằồ̀ng vợ là tài sản của mình và họ có quyền trừng phạt vợ nếu cần thiết.

Đối với các tổ chức xã hội:
-


Thứ nhất: Tăng cường hơn nữa công tác thơng tin, truyền thơng pháp luật về

phịng, chống bạo lực gia đình và pháp luật về bình đẳng giới nhằồ̀m nâng cao nhận
thức, điều chỉnh hành vi của mọi người khi bị bạo lực gia đình. Giáo dục về bình đẳng
giới cần

11


được thực hiện từ gia đình đến nhà trường và xã hội. Hai giới cần nhận thức rõ
quyền và nghĩa vụ của mình đối với các thành viên trong gia đình.
-

Thứ hai: Giữ gìn truyền thống tốt đẹp của gia đình; vai trị của những người

thân. Giữ gìn sự ổn định, thống nhất và bình yên trong gia đình; làm tốt cơng tác hịa
giải mâu thuẫn, tranh chấp giữa các thành viên trong gia đình. Kịp thời phịng ngừa và
bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình; Cần trang bị cho nạn nhân những kiến thức
để tự bảo vệ mình như: có nghề nghiệp, độc lập về tài chính, trình độ học vấn, ý thức
tự chủ bản thân và gia đình, biết giữ gìn hạnh phúc gia đình, nuôi dạy con cái ...

-

Thứ ba: Đẩy mạnh phong trào xây dựng gia đình tu dưỡng, nếp sống văn

minh; Phải chăm lo xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa, trong đó có các tiêu
chí khơng bạo lực gia đình, khơng nghiện rượu, khơng cờ bạc, nghiện hút để cơng
nhận là gia đình văn hóa.
-


Thứ tư: Phải xử lý nghiêm người có hành vi bạo lực gia đình theo quy định

tại Nghị định số 110/2009 / NĐCP của Chính phủ về Quy định xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực phịng, chống bạo lực gia đình..
-

Thứ năm: Thực hiện lờồ̀ng ghép các chương trình phịng, chống bạo lực gia

đình và bình đẳng giới vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các cấp, các
ngành.
Có giải pháp thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu về phòng, chống bạo lực gia
đình, ngăn chặn tệ nạn xã hội xâm nhập vào gia đình. Xây dựng thiết chế gia đình
bền vững để phịng chống bạo lực gia đình, đờồ̀ng thời tăng cường vai trò lãnh đạo
của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương các cấp, phối hợp với các cơ quan, ban,
ngành đoàn thể trong lĩnh vực bạo lực gia đình. phịng, chống và bình đẳng giới.
Đối với các nạn nhân bị bạo hành (cần biết một số kỹ năng để phịng tránh):
●

Nhận biết các dấu hiệu mình sắp bị bạo hành.

●

Thừa nhận đối tác của mình là người gây bạo lực.

12


●

Phụ nữ cịn tư tưởng xấu mặt chờồ̀ng nên khơng chịu thừa nhận họ là


người đã gây ra những tổn hại đến thể xác và tinh thần cho mình.
●

Nói cho hàng xóm biết để họ có thể giúp đỡ.

●
Phịng bị một chiếc điện thoại trong nhà để liên lạc với người bên
ngoài.
●

Lưu trong danh bạ một vài số điện thoại khẩn cấp của cán bộ trong

khu phố, Công An địa phương, số 113 để liên hệ khi có bạo lực nghiêm
trọng. Thực hiện ngay một cuộc gọi cho người thân.
●

Ghi nhận lại bằồ̀ng chứng: ghi nhận lại tất cả bằồ̀ng chứng - ngày, giờ

diễn ra bạo hành để làm căn cứ nếu có kiện tụng trước tịa.
●

Dự trù một tài khoản bí mật cho riêng mình nếu thấy cần thiết.

●

Nên im lặng là vàng khi chồồ̀ng quá say xỉn.

Những người phụ nữ nên ý thức: “Mọi thứ sẽ thay đổi nếu bạn dám tố cáo. Không
phụ nữ nào đáng phải chịu cảnh bạo hành gia đình”.

Phịng chống bạo lực gia đình và bảo vệ phụ nữ khơng thể giải quyết trong một sớm
một chiều. Cần có thời gian, nhưng điều kiện tiên quyết là nâng cao dân trí, tích cực tun
truyền đi đơi với thực hiện bình đẳng giới, thực thi pháp luật và có chế tài nghiêm minh.
Cơng tác phịng chống bạo lực gia đình khơng phải là việc của một cá nhân, một tổ chức
độc lập mà là cơng việc chung, cần có sự phối hợp, đờồ̀ng bộ của các cơ quan hữu quan và
của toàn bộ hệ thống chính trị. Khi tồn xã hội cùng tham gia sẽ có tác dụng thiết thực trong
việc xây dựng đất nước, xã hội văn minh, tiến bộ, gia đình hạnh phúc.

KẾT LUẬN
Căn nguyên của vấn đề bạo lực gia đình nằồ̀m ở một gia đình khơng hạnh phúc.
Một gia đình không hạnh phúc sẽ nảy sinh nhiều vấn đề, trong đó nghiêm trọng nhất là
bạo lực gia đình. Bạo lực gia đình là vấn đề nhức nhối của gia đình, cộng đờồ̀ng và xã
hội, trong đó trước hết là của mọi thành viên trong gia đình, đặc biệt là người vợ. Vì
vậy, chúng ta phải sớm xây dựng các giải pháp đồồ̀ng bộ để ngăn chặn và loại trừ tệ nạn
13


này ra khỏi cộng đồồ̀ng xã hội. Bạo lực gia đình để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng
cho gia đình và tồn xã hội, vì vậy xóa bỏ bạo lực gia đình khơng phải là trách
nhiệm của riêng ai mà cần có sự phối hợp của các cấp, các ngành, các tổ chức chính
trị - xã hội và quốc gia trong cơng tác phịng, chống bạo lực gia đình. . Chỉ khi nào
cơng tác phịng, chống bạo lực gia đình được thực hiện có hiệu quả trong đời sống
xã hội thì chúng ta mới thực hiện được mục tiêu xây dựng gia đình no ấm, hạnh
phúc, bình đẳng và bền vững.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
/>
/> />
/> />
cu-20220101112536566.htm

/> />
14


15